Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Basamak piramidi, normal bir piramidi andıran, ancak basamaklar halinde yükselen mimari yapılara verilen addır. Farklı kültürlerde farklı örnekleri bulunan basamak piramitlerinin genellikle tapınak yahut mezar olacak şekilde inşa edildiği görülse de, bu iki özelliğin aynı anda var olduğu örnekler de bulunmaktadır.
Mısır basamak piramitleri
Mısır'daki ilk basamak piramidi yaklaşık MÖ 2650 yıllarında Sakkara'da yapımı tamamlanan Zoser Piramidi'dir. Zoser Piramidi'nin dünyada bilinen ilk basamak piramidi olduğu düşünülmektedir. Basamak piramidine örnek teşkil eden yapının, yine bir çeşit mezar mimarisi özelliği taşıyan mastaba olduğu bilinmektedir. Esasen bir mastaba olması planlanan Zoser Piramidi, farklı mastabaların küçülerek üst üste inşa edilmesi sayesinde bir piramit formunu kazanmıştır.
Mısır'da inşa edilen basamak piramitlerinin inşası yalnızca Eski Krallık'ın 3. Hanedan dönemi ile sınırlı kalmıştır. Firavun Zoser'i takiben Djoserteti (Sechemchet) Sakkara'da bir başka basamaklı piramit inşa ettirmişse de bu piramidin inşası tamamlanamamıştır. Saujet el-Arjan'daki Chaba Piramidi de aynı şekilde inşası tamamlanmayan basamaklı piramitlerden biridir.
3. Hanedan'ın sonlarına doğru çok sayıda küçük basamak piramitleri ortaya çıkmış ve bu piramitler tüm Antik Mısır boyunca yayılmışlardır. Mısır'da toplam kaç adet basamak piramidi olduğu bilinmemektedir. Günümüze yaklaşık 7 tanesi ulaşan bu basamak piramitleri Elefantin, Güney Edfu, el-Kula, Ombos, Sinki (Abydos), Saujet el-Meitin ve Seila mevkiilerinde bulunmaktadır. Elefantin'de bulunan piramit muhtemelen 3. Hanedan'ın son Firavunu Huni için inşa ettirilmiştir. Seila'daki basamak piramidi ise 4. Hanedan'ın kurucusu Snofru için inşa ettirilmiştir. Geri kalan piramitlerin hangi Firavun için kim tarafından inşa ettirildiği bilinmemektedir. Basamak piramitlerinin hangi amaçla inşa ettirildiği konusu da bilim dünyasında tartışılan önemli konulardan birisidir. Zira bu küçük piramitlerin hiçbirinde bir mezar bulunmamaktadır.
4. Hanedan'ın kurucusu Snofru ile birlikte Mısır'da basamak piramidi inşası bir son bulmuştur. Snofru'dan itibaren inşa edilen piramitlerin dış yüzeyi basamaklı değil, düz olacak şekilde düzenlenmeye başlanmıştır. En son inşa ettirilen basamak piramitleri arasında, inşasının ilk aşamasında bir basamak piramidi olarak düzenlenen ancak sonradan yeniden düzenlenen Neferirkare Piramidi gösterilebilir.
-
![image]()
harabeleri -
![image]()
Kraliçe piramitleri, ortada Mykerinos Piramidi -
![image]()
Amerika basamak piramitleri
Keşif öncesi Amerika'da bulunan basamak piramitleri Mısır'daki basamak piramitlerinden farklıdırlar. Bu basamak piramitlerinin tepesinde genellikle ahşap yahut taştan inşa edilmiş bir tapınak bulunmaktaydı. Bu tapınağa ulaşmanın gerekliliğinden, her zaman zeminden piramidin tepesine doğru yönelen bir merdiven bulunurdu. Çoğu zaman bu basamak piramitlerinin, yıkılmadan yeniden inşa edilerek büyütüldüğü bilinmektedir. 14. yüzyılda inşa edilen Tenochtitlán'ın büyük piramidi biliminsanlarının tespit edebildiği kadarıyla Aztek İmparatorluğu'nun 1521 yılındaki çöküşüne değin en az 7 kez eski piramide zarar vermeden onun üzerine yeniden inşa edilmiştir.
Antik Amerika'daki piramitler, aynı Mezopotamya'daki zigguratlarda olduğu gibi, tanrıları onurlandırmak amacıyla dikilmiş anıtlardı. Piramidin zirvesindeki tapınak yalnızca dini görevlilere ve onların kurban sunma törenlerine ayrılmıştı. Mezoamerika'nın eski kültürlerinin tanrıları memnun etmek adına insanları kurban ettiği bilinmektedir. Amerika'daki bazı piramitlerin mezar amaçlı inşa edildikleri de görülmüştür. Örneğin eski Maya şehri Palenque'de böylesi bir piramit bulunur. Tüm bu amaçların dışında El Tajín'de inşa edilen 365 nişli piramidin astronomik ve takvimsel özellikleri de onun bu amaçla inşa edilmiş olabileceğini düşündürmektedir.
-
![image]()
'ın büyük piramidi'nin bir modeli -
![image]()
-
![image]()
Veracruz, El Tajín'deki 365 nişli piramit
Asya basamak piramitleri
Kamboçya'nın kuzeyinde bölgesinde milattan sonra 921 yılına tarihlenen bir basamak piramiti bulunmaktadır.
| Wikimedia Commons'ta Basamaklı piramit ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Basamak piramidi normal bir piramidi andiran ancak basamaklar halinde yukselen mimari yapilara verilen addir Farkli kulturlerde farkli ornekleri bulunan basamak piramitlerinin genellikle tapinak yahut mezar olacak sekilde insa edildigi gorulse de bu iki ozelligin ayni anda var oldugu ornekler de bulunmaktadir Misir basamak piramitleriZoser Piramidi Antik Misir in bilinen ilk ve en eski piramididir Saujet el Meitin deki basamak piramidi harabeleri Misir daki ilk basamak piramidi yaklasik MO 2650 yillarinda Sakkara da yapimi tamamlanan Zoser Piramidi dir Zoser Piramidi nin dunyada bilinen ilk basamak piramidi oldugu dusunulmektedir Basamak piramidine ornek teskil eden yapinin yine bir cesit mezar mimarisi ozelligi tasiyan mastaba oldugu bilinmektedir Esasen bir mastaba olmasi planlanan Zoser Piramidi farkli mastabalarin kuculerek ust uste insa edilmesi sayesinde bir piramit formunu kazanmistir Misir da insa edilen basamak piramitlerinin insasi yalnizca Eski Krallik in 3 Hanedan donemi ile sinirli kalmistir Firavun Zoser i takiben Djoserteti Sechemchet Sakkara da bir baska basamakli piramit insa ettirmisse de bu piramidin insasi tamamlanamamistir Saujet el Arjan daki Chaba Piramidi de ayni sekilde insasi tamamlanmayan basamakli piramitlerden biridir 3 Hanedan in sonlarina dogru cok sayida kucuk basamak piramitleri ortaya cikmis ve bu piramitler tum Antik Misir boyunca yayilmislardir Misir da toplam kac adet basamak piramidi oldugu bilinmemektedir Gunumuze yaklasik 7 tanesi ulasan bu basamak piramitleri Elefantin Guney Edfu el Kula Ombos Sinki Abydos Saujet el Meitin ve Seila mevkiilerinde bulunmaktadir Elefantin de bulunan piramit muhtemelen 3 Hanedan in son Firavunu Huni icin insa ettirilmistir Seila daki basamak piramidi ise 4 Hanedan in kurucusu Snofru icin insa ettirilmistir Geri kalan piramitlerin hangi Firavun icin kim tarafindan insa ettirildigi bilinmemektedir Basamak piramitlerinin hangi amacla insa ettirildigi konusu da bilim dunyasinda tartisilan onemli konulardan birisidir Zira bu kucuk piramitlerin hicbirinde bir mezar bulunmamaktadir 4 Hanedan in kurucusu Snofru ile birlikte Misir da basamak piramidi insasi bir son bulmustur Snofru dan itibaren insa edilen piramitlerin dis yuzeyi basamakli degil duz olacak sekilde duzenlenmeye baslanmistir En son insa ettirilen basamak piramitleri arasinda insasinin ilk asamasinda bir basamak piramidi olarak duzenlenen ancak sonradan yeniden duzenlenen Neferirkare Piramidi gosterilebilir harabeleri Kralice piramitleri ortada Mykerinos Piramidi Neferirkare PiramidiAmerika basamak piramitleriMilattan sonra 2 ya da 3 yuzyilda insa edildigi dusunulen Teotihuacan in gunes piramidi Kesif oncesi Amerika da bulunan basamak piramitleri Misir daki basamak piramitlerinden farklidirlar Bu basamak piramitlerinin tepesinde genellikle ahsap yahut tastan insa edilmis bir tapinak bulunmaktaydi Bu tapinaga ulasmanin gerekliliginden her zaman zeminden piramidin tepesine dogru yonelen bir merdiven bulunurdu Cogu zaman bu basamak piramitlerinin yikilmadan yeniden insa edilerek buyutuldugu bilinmektedir 14 yuzyilda insa edilen Tenochtitlan in buyuk piramidi biliminsanlarinin tespit edebildigi kadariyla Aztek Imparatorlugu nun 1521 yilindaki cokusune degin en az 7 kez eski piramide zarar vermeden onun uzerine yeniden insa edilmistir Antik Amerika daki piramitler ayni Mezopotamya daki zigguratlarda oldugu gibi tanrilari onurlandirmak amaciyla dikilmis anitlardi Piramidin zirvesindeki tapinak yalnizca dini gorevlilere ve onlarin kurban sunma torenlerine ayrilmisti Mezoamerika nin eski kulturlerinin tanrilari memnun etmek adina insanlari kurban ettigi bilinmektedir Amerika daki bazi piramitlerin mezar amacli insa edildikleri de gorulmustur Ornegin eski Maya sehri Palenque de boylesi bir piramit bulunur Tum bu amaclarin disinda El Tajin de insa edilen 365 nisli piramidin astronomik ve takvimsel ozellikleri de onun bu amacla insa edilmis olabilecegini dusundurmektedir in buyuk piramidi nin bir modeli Maya sehri Palenque deki piramit Veracruz El Tajin deki 365 nisli piramitAsya basamak piramitleriKhmer Imparatorlugu doneminden kalma Koh Ker basamak piramidi Kambocya Kambocya nin kuzeyinde bolgesinde milattan sonra 921 yilina tarihlenen bir basamak piramiti bulunmaktadir Wikimedia Commons ta Basamakli piramit ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir