Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Basklar, İspanya'nın kuzeyi ve Fransa'nın güney batısındaki özerk bölgede yaşayan bir halktır.
Dilleri Baskça'dır ve dil bilimcileri tarafından Hint-Avrupa dilleri Avrupa'ya yayılmadan önce Avrupa'da konuşulan dillerden arta kalan tek dil olduğu söylenmektedir. Baskça izole bir dil olduğundan dolayı dünyada hiçbir dille yakın akrabalığı bulunmamaktadır.[]
Etimoloji
Türkçede kullanılan Bask kelimesi ; Fransızca Basque 'dan gelmiştir. Fransızcaya ise Pireneler de konuşulan bir Latin dili olan Gaskonca 'dan geçmiştir. Modern Baskçada Bask halkı kendine Euskaldunak adını vermektedir.
Tarih
Basklar Pirenelerin batısında yer alan dört bölgesi İspanya üçü Fransa'da bulunan Bask ülkesi olarak bilinen ve çoğunluğu Kuzey Navara'da yaşayan yerli bir halktır. Kökenleri Akitanyalılara kadar gitmektedir. Bilinen ilk Bask devleti 9.yüzyılda kurulan 'dır. Bu devlet daha sonra adını almıştır. 1959 Yılında kurulan Bağımsızlıkçı Örgüt ETA bu bölgede yıllardır bağımsızlık için bir kampanya sürdürmektedir ancak bu başarılı olmamıştır. 1968’den bu yana dünyanın çeşitli yerlerinde düzenlediği kanlı eylemlerle 850 kişinin ölümüne neden olan ETA, İspanya’nın yanı sıra Avrupa Birliği ve ABD tarafından da terör örgütleri listesine alındı.
Siyasi ve İdari Yapı
Bask Ülkesi idari olarak 1978 yılındaki Özerklik yasası ile 3 ilin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bunlar Alava, Biskay ve Guipuzcoa 'dır. Yalnız Bask Ülkesi terimi genellikle bu 3 ilin oluşturduğu idari yapıyla sınırlandırılmamaktadır. Navarra ve İparralde denen Fransa sınırları içindeki bölgesi de tarihi Bask Ülkesinin kültür alanlarıdır.
Nüfus, Önemli Kentler ve Diller
Bask Ülkesi yaklaşık 2,123,000 kişilik bir nüfusa sahiptir. 279,000 Araba'da, 1,160,000 Bizkaia'da ve 684,000 Gipuzkoa'da yaşamaktadır. Bölgede resmi diller Baskça ve İspanyolca 'dır. Baskça konuşulan nüfus giderek gerilemekte olup Bölgede Baskça konuşan nüfus yalnızca % 27 'dir. Önemli şehirleri ; Başkent /Gasteiz, Bilbao /Bilbo ve San Sebastian /Donostia 'dır. Navarra ise yaklaşık 560,000 kişilik bir nüfusa sahiptir. Bölgenin en önemli kenti olan Pamplona şehridir. Bölgede Baskça ve İspanyolca resmi dildir. Bölgede Baskça resmi dil olmasına rağmen bu dili konuşan nüfus sadece kuzeyde yaşamaktadır ve toplam nüfusa oranları ise yalnızca % 11 'dir. Fransa sınırları içindeki Bask Bölgesi yaklaşık çeyrek milyon nüfusa sahiptir. Yerli halk bu bölgeye İparralde adını vermektedir. Bayonne,Biarritz ve Anglet bölgenin önemli şehirleridir.
Bask diasporası
Pek çok Bask ekonomik ve siyasi sorunları dolayısıyla bölgeden göç etmek zorunda kalmıştır. En büyük göç Arjantin'e olmuştur. Yaklaşık %10'unun Bask kökenli olduğu tahmin edilmektedir.Meksika'da Bask toplulukları genellikle Monterrey ve Durango eyaletlerine yerleşmişlerdir. Diğer bir önemli Bask topluluğu ise ABD'nin Idaho eyaletinde yaşamaktadır. Boise şehrinde bir Bask Müzesi ve Kültür Merkezi bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ "Vascos en Argentina”, http://www.juandegaray.org.ar/fvajg/docs/Argentina_y_los_vascos 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Dış bağlantılar
- Euskara Kultur Elkargoa- Bask Kültür Vakfı7 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Age: Basklarla İlgili Uluslararası Genetik DNA Projeleri 8 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kuzey Amerika Bask Diasporası. 17 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bask Cemiyeti-Eusko Ikaskuntza. 6 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bask Kültür ve Tarihi Ansiklopedisi.6 Haziran 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Euskonews, Bask Kültürü ile ilgili dergi yayını. 17 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Buber'in Baskça İle İlgili Sayfası 28 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Basklar Ispanya nin kuzeyi ve Fransa nin guney batisindaki ozerk bolgede yasayan bir halktir Bask bayragi Dilleri Baskca dir ve dil bilimcileri tarafindan Hint Avrupa dilleri Avrupa ya yayilmadan once Avrupa da konusulan dillerden arta kalan tek dil oldugu soylenmektedir Baskca izole bir dil oldugundan dolayi dunyada hicbir dille yakin akrabaligi bulunmamaktadir kaynak belirtilmeli EtimolojiTurkcede kullanilan Bask kelimesi Fransizca Basque dan gelmistir Fransizcaya ise Pireneler de konusulan bir Latin dili olan Gaskonca dan gecmistir Modern Baskcada Bask halki kendine Euskaldunak adini vermektedir TarihBasklar Pirenelerin batisinda yer alan dort bolgesi Ispanya ucu Fransa da bulunan Bask ulkesi olarak bilinen ve cogunlugu Kuzey Navara da yasayan yerli bir halktir Kokenleri Akitanyalilara kadar gitmektedir Bilinen ilk Bask devleti 9 yuzyilda kurulan dir Bu devlet daha sonra adini almistir 1959 Yilinda kurulan Bagimsizlikci Orgut ETA bu bolgede yillardir bagimsizlik icin bir kampanya surdurmektedir ancak bu basarili olmamistir 1968 den bu yana dunyanin cesitli yerlerinde duzenledigi kanli eylemlerle 850 kisinin olumune neden olan ETA Ispanya nin yani sira Avrupa Birligi ve ABD tarafindan da teror orgutleri listesine alindi Siyasi ve Idari YapiBask Ulkesi idari olarak 1978 yilindaki Ozerklik yasasi ile 3 ilin birlestirilmesiyle olusturulmustur Bunlar Alava Biskay ve Guipuzcoa dir Yalniz Bask Ulkesi terimi genellikle bu 3 ilin olusturdugu idari yapiyla sinirlandirilmamaktadir Navarra ve Iparralde denen Fransa sinirlari icindeki bolgesi de tarihi Bask Ulkesinin kultur alanlaridir Nufus Onemli Kentler ve DillerBask Ulkesi yaklasik 2 123 000 kisilik bir nufusa sahiptir 279 000 Araba da 1 160 000 Bizkaia da ve 684 000 Gipuzkoa da yasamaktadir Bolgede resmi diller Baskca ve Ispanyolca dir Baskca konusulan nufus giderek gerilemekte olup Bolgede Baskca konusan nufus yalnizca 27 dir Onemli sehirleri Baskent Gasteiz Bilbao Bilbo ve San Sebastian Donostia dir Navarra ise yaklasik 560 000 kisilik bir nufusa sahiptir Bolgenin en onemli kenti olan Pamplona sehridir Bolgede Baskca ve Ispanyolca resmi dildir Bolgede Baskca resmi dil olmasina ragmen bu dili konusan nufus sadece kuzeyde yasamaktadir ve toplam nufusa oranlari ise yalnizca 11 dir Fransa sinirlari icindeki Bask Bolgesi yaklasik ceyrek milyon nufusa sahiptir Yerli halk bu bolgeye Iparralde adini vermektedir Bayonne Biarritz ve Anglet bolgenin onemli sehirleridir Bask diasporasiPek cok Bask ekonomik ve siyasi sorunlari dolayisiyla bolgeden goc etmek zorunda kalmistir En buyuk goc Arjantin e olmustur Yaklasik 10 unun Bask kokenli oldugu tahmin edilmektedir Meksika da Bask topluluklari genellikle Monterrey ve Durango eyaletlerine yerlesmislerdir Diger bir onemli Bask toplulugu ise ABD nin Idaho eyaletinde yasamaktadir Boise sehrinde bir Bask Muzesi ve Kultur Merkezi bulunmaktadir Kaynakca Vascos en Argentina http www juandegaray org ar fvajg docs Argentina y los vascos 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarEuskara Kultur Elkargoa Bask Kultur Vakfi7 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Age Basklarla Ilgili Uluslararasi Genetik DNA Projeleri 8 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kuzey Amerika Bask Diasporasi 17 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bask Cemiyeti Eusko Ikaskuntza 6 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bask Kultur ve Tarihi Ansiklopedisi 6 Haziran 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde Euskonews Bask Kulturu ile ilgili dergi yayini 17 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Buber in Baskca Ile Ilgili Sayfasi 28 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde