Eski Baskların mitolojisi, Hıristiyanlığın MS 4. ve 12. yüzyıllar arasında Bask Ülkesine gelişinden büyük ölçüde hayatta kalamadı. Bu orijinal inanç sisteminin unsurları hakkında bilinenlerin çoğu, efsanelerin analizine, yer adlarının incelenmesine ve Basklar tarafından uygulanan pagan ritüellerine yetersiz tarihsel referanslara dayanmaktadır.
Bu inanç sisteminin ana figürlerinden biri kadın tanrıça Mari idi . Ataun yöresinde derlenen efsanelere göre diğer ana figür eşi Sugaar'dı . Ancak, bilgilerin kıtlığı nedeniyle, bunun Bask panteonunun "merkezi çifti" olup olmayacağını söylemek zor. Bu mitolojik yaratıklara atfedilen niteliklere dayanarak, bu, tüm karakterleri yeryüzünde veya altında yaşadığından, gökyüzü çoğunlukla tanrıların geçtiği boş bir koridor olarak görüldüğü için bir kitonik din olarak kabul edilecektir.
Tarihsel kaynaklar
Hristiyan olmayan Bask inançları hakkında bilgi için ana kaynaklar şunlardır:
- Erkek keçilerin ve insanların kurban edilmesinden bahseden Strabon
- Emevilerin Hispania'yı fethi döneminden Arap yazarlar
- hacı Aymeric Picaud'un 12. yüzyıl günlüğü
- Engizisyon kayıtları da dahil olmak üzere pagan ritüellerine atıfta bulunan çeşitli Orta Çağ kaynakları
- José Miguel Barandiaran tarafından toplananlar gibi, Hristiyan olmayan inançlar ve uygulamalarla ilgili açık arayla en büyük materyali içeren 19. ve 20. yüzyıl mitleri ve halk hikâyeleri koleksiyonları
- Bask Ülkesi'ndeki yer adlarının modern çalışması
Amalur, toprak ana
Bask halkının efsanelerinde, Dünya, Amalur, ana tanrısallıktır. Dünya bize, doğal çevremizi yaratan kendi yaşamsal gücüne sahip olan tüm canlıların yaşam alanı olarak gösterilir. Hayvanların ve bitkilerin varlığını mümkün kılan ve bize insanlara yiyecek ve yaşamak için gerekli yeri veren şeydir. Dünya, ölenlerin ruhlarının ve mitolojik karakterlerin çoğunun yaşadığı devasa bir kap, sınırsız bir haznedir. Amalur'ya inanç, Bask halkında Hint-Avrupa halklarının işgalinden önce çok eskidir.
Mitolojik yaratıklar ve karakterler
Urtzi tartışması
Urtzi bir Bask mitolojik figürü olabilir veya olmayabilir. Böyle bir tanrının varlığını destekleyen ya da çelişen olarak okunabilecek kanıtlar vardır. Bugüne kadar hiçbir teori tam olarak ikna edemedi.
Diğer dinleri etkilemek
İber Yarımadası'nın Lusitavniler ve Keltibeliler gibi Hint-Avrupa kültürlerinin mitolojilerinde önemli bir Bask zemini var gibi görünüyor. Örneğin Büyülü Mouras Maiuru'ya dayalı olabilir ve tanrı Endovelicus ismi proto-Baskça kelime gelebilir.
Tarihsel dönemin mitleri
Hristiyanlaşmadan sonra Basklar mit üretmeye ve ithal etmeye devam etti.
- Roncesvalles savaşı, Fransa Maddesi döngüsünde efsaneleşti.
- Aralar Sıradağlarında, Saint Michael'ın yerel bir soyluya dönüşmüş keşişine yardım ettiği söyleniyordu.
- Navarre armasının, Las Navas de Tolosa savaşındaki bir başarıdan geldiği söyleniyordu.
- Amaiur savaşı, Navarre'ın bağımsızlığını Kastilya Krallığı'na kaybettiği savaştı.
Ayrıca bakınız
- Basajaun
Notlar
- ^ "The Basque Mythology at the present time" (PDF). KOBIE (Serie Antropología Cultural). Bilbao. Bizkaiko Foru Aldundia-Diputación Foral de Bizkaia. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- ^ Kasper, M. Baskische Geschichte (1997) Primus
- ^ The History of Basque Routledge: 1997
- ^ Anuntxi Arana: Mari, mairu eta beste - 1996 - Bulletin du musée basque n°146.
- ^ Encarnação, José d’. 2015. Divindades indígenas sob o domínio romano em Portugal. Second edition. Coimbra: Universidade de Coimbra.
Kaynakça
- Ortíz-Osés, A. Antropología simbólica vasca Anthropos, 1985. El matriarcalismo vasco Universidad de Deusto, 1988. El inconsciente colectivo vasco, 1982.
- Jose Migel Barandiaran Mitoloji Vasca Txertoa, 1996
- Hartsuaga, JI Euskal Mitologia Konparatua, Kriseilu, 1987.
- La Paglia, Antonio. Yunanistan ve Roma'nın Ötesinde: Antik Avrupa'da İnanç ve İbadet, Black Mountain Press, 2004.
- Everson, M.Din, mit ve folklordaki azim: Hint-Avrupa dışı bir ortamda korunan Eski Avrupa Neolitik Tanrıçası, Hint-Avrupa Çalışmaları Dergisi 17, 277 (1989). [1] 24 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Satrústegi (1996). "Haitzuloetako euskal mitologia". Euskal Mitologia. 68: 165-174.
- Arriaga (1984). "Euskal mitologia". Gero.
- Baroja (1995). "Lamiak, sorginak eta jainkosak". Gaiak (Euskal mitologia).
- Toti Martínez de Lezea "Leyendas de Euskal Herria". Erein 2004
- "Euskal Mitologia". Bask Dili Kraliyet Akademisi 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eski Basklarin mitolojisi Hiristiyanligin MS 4 ve 12 yuzyillar arasinda Bask Ulkesine gelisinden buyuk olcude hayatta kalamadi Bu orijinal inanc sisteminin unsurlari hakkinda bilinenlerin cogu efsanelerin analizine yer adlarinin incelenmesine ve Basklar tarafindan uygulanan pagan rituellerine yetersiz tarihsel referanslara dayanmaktadir 1736 dan kalma bir Bask mezar tasi olan Hilarri nin yaygin olarak bulunan sembollerle yeniden uretimi Ingilizce Mezar Tasi Maria Arros Sagaray 19 Nisan 1736 da oldu Bu inanc sisteminin ana figurlerinden biri kadin tanrica Mari idi Ataun yoresinde derlenen efsanelere gore diger ana figur esi Sugaar di Ancak bilgilerin kitligi nedeniyle bunun Bask panteonunun merkezi cifti olup olmayacagini soylemek zor Bu mitolojik yaratiklara atfedilen niteliklere dayanarak bu tum karakterleri yeryuzunde veya altinda yasadigindan gokyuzu cogunlukla tanrilarin gectigi bos bir koridor olarak goruldugu icin bir kitonik din olarak kabul edilecektir Tarihsel kaynaklarHristiyan olmayan Bask inanclari hakkinda bilgi icin ana kaynaklar sunlardir Erkek kecilerin ve insanlarin kurban edilmesinden bahseden Strabon Emevilerin Hispania yi fethi doneminden Arap yazarlar haci Aymeric Picaud un 12 yuzyil gunlugu Engizisyon kayitlari da dahil olmak uzere pagan rituellerine atifta bulunan cesitli Orta Cag kaynaklari Jose Miguel Barandiaran tarafindan toplananlar gibi Hristiyan olmayan inanclar ve uygulamalarla ilgili acik arayla en buyuk materyali iceren 19 ve 20 yuzyil mitleri ve halk hikayeleri koleksiyonlari Bask Ulkesi ndeki yer adlarinin modern calismasiAmalur toprak anaBask halkinin efsanelerinde Dunya Amalur ana tanrisalliktir Dunya bize dogal cevremizi yaratan kendi yasamsal gucune sahip olan tum canlilarin yasam alani olarak gosterilir Hayvanlarin ve bitkilerin varligini mumkun kilan ve bize insanlara yiyecek ve yasamak icin gerekli yeri veren seydir Dunya olenlerin ruhlarinin ve mitolojik karakterlerin cogunun yasadigi devasa bir kap sinirsiz bir haznedir Amalur ya inanc Bask halkinda Hint Avrupa halklarinin isgalinden once cok eskidir Mitolojik yaratiklar ve karakterlerUrtzi tartismasiUrtzi bir Bask mitolojik figuru olabilir veya olmayabilir Boyle bir tanrinin varligini destekleyen ya da celisen olarak okunabilecek kanitlar vardir Bugune kadar hicbir teori tam olarak ikna edemedi Diger dinleri etkilemekIber Yarimadasi nin Lusitavniler ve Keltibeliler gibi Hint Avrupa kulturlerinin mitolojilerinde onemli bir Bask zemini var gibi gorunuyor Ornegin Buyulu Mouras Maiuru ya dayali olabilir ve tanri Endovelicus ismi proto Baskca kelime gelebilir Tarihsel donemin mitleriHristiyanlasmadan sonra Basklar mit uretmeye ve ithal etmeye devam etti Roncesvalles savasi Fransa Maddesi dongusunde efsanelesti Aralar Siradaglarinda Saint Michael in yerel bir soyluya donusmus kesisine yardim ettigi soyleniyordu Navarre armasinin Las Navas de Tolosa savasindaki bir basaridan geldigi soyleniyordu Amaiur savasi Navarre in bagimsizligini Kastilya Kralligi na kaybettigi savasti Ayrica bakinizBasajaunNotlar The Basque Mythology at the present time PDF KOBIE Serie Antropologia Cultural Bilbao Bizkaiko Foru Aldundia Diputacion Foral de Bizkaia 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Mart 2020 Kasper M Baskische Geschichte 1997 Primus 3 89678 039 5 The History of Basque Routledge 1997 Anuntxi Arana Mari mairu eta beste 1996 Bulletin du musee basque n 146 Encarnacao Jose d 2015 Divindades indigenas sob o dominio romano em Portugal Second edition Coimbra Universidade de Coimbra KaynakcaOrtiz Oses A Antropologia simbolica vasca Anthropos 1985 El matriarcalismo vasco Universidad de Deusto 1988 El inconsciente colectivo vasco 1982 Jose Migel Barandiaran Mitoloji Vasca Txertoa 1996 Hartsuaga JI Euskal Mitologia Konparatua Kriseilu 1987 La Paglia Antonio Yunanistan ve Roma nin Otesinde Antik Avrupa da Inanc ve Ibadet Black Mountain Press 2004 Everson M Din mit ve folklordaki azim Hint Avrupa disi bir ortamda korunan Eski Avrupa Neolitik Tanricasi Hint Avrupa Calismalari Dergisi 17 277 1989 1 24 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Satrustegi 1996 Haitzuloetako euskal mitologia Euskal Mitologia 68 165 174 Arriaga 1984 Euskal mitologia Gero Baroja 1995 Lamiak sorginak eta jainkosak Gaiak Euskal mitologia Toti Martinez de Lezea Leyendas de Euskal Herria Erein 2004 Euskal Mitologia Bask Dili Kraliyet Akademisi 2016