Bataklık, yer altı sularının çok yüksek olduğu, çoğu zaman yüzeye çıktığı, toprağı aşırı ıslak olduğu, su göllenmelerinin görüldüğü yerlerdir. Bataklıklar çevrelerine göre alçakta, çanak-çukur şeklinde yerlerdir. Donmuş sahaların yüzeyinde yazın çözülmeye bağlı bataklık oluşabilir. Kurak alanlarda tuzlu bataklıklar oluşabilir.
Özellikleri
Bataklıklar üstüne basıldığında ya da bir ağırlık geldiğinde içine batabilen, rutubetli ve çamurlaşmış toprak alanlardır. Bataklığın çevresinde kil vb. su geçirmez katmanlar bulunur.
Bataklıklar; nehirler, taşkın düzlükleri, turbalıklar, tuzlalar, göller, deniz çayırı yatakları, mangrovlar, sığ gel-git alanları, mercanlar ve barajlar ile birlikte sulak alan tanımı içine girmektedir. Suya doygun toprakların bulunduğu bu alanlarda hidrofitler (su bitkileri) bulunur.
Bataklık ve sazlıklar, yüzeysel akış, yer altı suları ve yağış ile beslenirler. Seller ve taşkınlar da bu alanların beslenmesinde önemlidir. Taşkınlar ile bataklıklara gelen kil, silt, kum gibi malzemeler bu alanların gözenekliliğini artırırken, geçirimliliğini düşürür. Hidrolojik olarak bataklıklar yarı geçirimli veya geçirimsiz ortam kabul edilir.
Etkileri
Sıtma hastalığının kaynağı olması ve tarım arazisi elde etme nedenleriyle bataklıklar kurutulmaya çalışılır. Ayrıca bataklıklar çevre halkı tarafından kötü koku yayması ve burada barınan yaban domuzu gibi hayvanların ekinlerine zarar vermesi gibi nedenlerle de istenmemektedir. Orduların geçiş yolunu zorlaştırması, bataklıkların kurutulmak istenmesinin eski bir nedenidir.
Yerkürenin tatlı sularının %11'i bataklık-sazlık alanlarda bulunur. Bataklıklar, sularını açık denizlere ulaştıramayan kapalı havzalı akarsuların sona erdiği yerlerinden biridir. Bataklık ve sazlıkların çevreleri yazın da kurumadıkları için küçükbaş ve büyükbaş hayvanlar için otlanma alanıdır.
Müdahaleler
Bataklıklar genellikle en yakın akarsuya doğru açılan kanallarla kurutulmaya çalışılır. Bazı bataklık alanlarına kurutulması için okaliptüs gibi yoğun su tüketen ağaçlar dikilmiştir. Fakat bataklık kuruduktan sonra hâlen su tüketen bu bitkiler kesilmeye çalışılmaktadır. Bataklık sularından kirlilik ve kötü koku nedeniyle çoğunlukla yararlanılamaz. Bu durumlarda bataklık sularının sondaj delikleri açılarak yer altı sularına aktarılması teklif edilmektedir. Bu yöntem yer altı sularını da desteklemektedir.
Kaynakça
- ^ İZBIRAK, Reşat (1992). Coğrafya Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. s. 319. ISBN .
- ^ a b (PDF). T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
- ^ HANİLÇE, Dr. Murat (2018). "OSMANLI DEVLETİ'NİN BATAKLIK KURUTMA UYGULAMALARINA BİR BAKIŞ:TOKAT KAZ GÖLÜ ÖRNEĞİ (1870-1892)". Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
- ^ . cnnturk.com. 9 Aralık 2014. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.
- ^ TOPKAYA, Dr. Mehmet (1950). . dergipark.org.tr. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
Coğrafî terim ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bataklik yer alti sularinin cok yuksek oldugu cogu zaman yuzeye ciktigi topragi asiri islak oldugu su gollenmelerinin goruldugu yerlerdir Batakliklar cevrelerine gore alcakta canak cukur seklinde yerlerdir Donmus sahalarin yuzeyinde yazin cozulmeye bagli bataklik olusabilir Kurak alanlarda tuzlu batakliklar olusabilir OzellikleriBatakliklar ustune basildiginda ya da bir agirlik geldiginde icine batabilen rutubetli ve camurlasmis toprak alanlardir Batakligin cevresinde kil vb su gecirmez katmanlar bulunur Batakliklar nehirler taskin duzlukleri turbaliklar tuzlalar goller deniz cayiri yataklari mangrovlar sig gel git alanlari mercanlar ve barajlar ile birlikte sulak alan tanimi icine girmektedir Suya doygun topraklarin bulundugu bu alanlarda hidrofitler su bitkileri bulunur Bataklik ve sazliklar yuzeysel akis yer alti sulari ve yagis ile beslenirler Seller ve taskinlar da bu alanlarin beslenmesinde onemlidir Taskinlar ile batakliklara gelen kil silt kum gibi malzemeler bu alanlarin gozenekliligini artirirken gecirimliligini dusurur Hidrolojik olarak batakliklar yari gecirimli veya gecirimsiz ortam kabul edilir EtkileriSitma hastaliginin kaynagi olmasi ve tarim arazisi elde etme nedenleriyle batakliklar kurutulmaya calisilir Ayrica batakliklar cevre halki tarafindan kotu koku yaymasi ve burada barinan yaban domuzu gibi hayvanlarin ekinlerine zarar vermesi gibi nedenlerle de istenmemektedir Ordularin gecis yolunu zorlastirmasi batakliklarin kurutulmak istenmesinin eski bir nedenidir Yerkurenin tatli sularinin 11 i bataklik sazlik alanlarda bulunur Batakliklar sularini acik denizlere ulastiramayan kapali havzali akarsularin sona erdigi yerlerinden biridir Bataklik ve sazliklarin cevreleri yazin da kurumadiklari icin kucukbas ve buyukbas hayvanlar icin otlanma alanidir MudahalelerBatakliklar genellikle en yakin akarsuya dogru acilan kanallarla kurutulmaya calisilir Bazi bataklik alanlarina kurutulmasi icin okaliptus gibi yogun su tuketen agaclar dikilmistir Fakat bataklik kuruduktan sonra halen su tuketen bu bitkiler kesilmeye calisilmaktadir Bataklik sularindan kirlilik ve kotu koku nedeniyle cogunlukla yararlanilamaz Bu durumlarda bataklik sularinin sondaj delikleri acilarak yer alti sularina aktarilmasi teklif edilmektedir Bu yontem yer alti sularini da desteklemektedir Kaynakca IZBIRAK Resat 1992 Cografya Terimleri Sozlugu Istanbul Milli Egitim Basimevi s 319 ISBN 975 11 0665 6 a b PDF T C Orman ve Su Isleri Bakanligi 24 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2020 HANILCE Dr Murat 2018 OSMANLI DEVLETI NIN BATAKLIK KURUTMA UYGULAMALARINA BIR BAKIS TOKAT KAZ GOLU ORNEGI 1870 1892 Turk Dunyasi Arastirmalari Dergisi 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2020 cnnturk com 9 Aralik 2014 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2019 TOPKAYA Dr Mehmet 1950 dergipark org tr 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2020 Cografi terim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz