Kil doğada bol miktarda bulunan bir malzemedir. Fakat saf kil bulmak oldukça zordur. Kilin içerisinde en çok kalker, silis, mika, demir oksit mineralleri bulunur. İllit, kaolinit, montmorillonit ve diğer killer diye 4 ana grup kil vardır. Genellikle 0,002 mm'den daha küçük taneli malzemeye kil adı verilmektedir. Kil sarımtırak, kırmızımtırak, esmer gibi renklerde bulunur. Bu özelliğini bileşiminde bulunan yanıcı maddeler verir. Kilin yapısı itibarıyla su çekme özelliği vardır. Bu nedenle kil daima nemlidir. Kili meydana getiren maddeler sulu alüminyum silikatlerdir. m Al2O3, n SiO2, p H2O genel kimyasal bileşim formülü ile ifade edilen kil, çok saf olduğu zaman hidrate Alümin Silikat (kaolinit) adını alır. Kaolinit'in kimyasal formülü, Al2O3 .2SiO2. 2H2O dur.
Kilin özellikleri
Kil sarımtırak, kırmızımtırak, esmer gibi renklerde bulunur. Bu özelliğini bileşiminde bulunan yanıcı maddeler verir. Kilin yapısı itibarıyla su çekme özelliği vardır ve plastisite, kohezyon, renk, rötre özellikleridir.
Kil hammaddelerinin endüstriyel sınıflandırılması
- Ball kili (Ball clay)
- Çin Kili (China clay)
- Ateş Kili (Fire clay)
- Yapı Killeri (Building clay) (Stoneware clays, Pipe clays, Boulder clays, Bentonite Fuller’s earth)
Endüstride kullanılan 3 temel kil:
- Ball kili
- Kaolin (veya Çin kili),
- Bentonit
Bu üç temel kil hammaddesi özel işlemler ile istenilen özellikler kazandırılan hammaddeler olup, bu işlemler zenginleştirme-süzme, selektif madencilik, kimyasal işlemlerdir.
Tuğla-kiremit ve çanak-çömlekte kullanılan kil hammaddeleri ise, ucuz ve saflıkları düşük olan hammaddelerdir. Bu hammaddelerde üç ana kil minerali olan kaolinit, illit ve Montmorillonit (ya da Smektit) gurubu kil mineralleri değişik oranlarda bulunabilirler.
Plastisite teorisi
Ezilmiş kile uygun miktarda su karıştırıldığı zaman işlenebilme ve şekillendirme özelliği kolaylaşır. Böylece kil kolayca şekil alır. Örneğin, un su ile karıştırıldığı zaman işlenebilir ve şekillendirilebilir. Buna karşılık kum, su ile karıştırıldığı zaman herhangi bir plastik özellik kazanamaz. Kilin plastisite özelliği kazanabilmesi için muhakkak surette su ile karıştırılması gereklidir. Su dışında hiçbir madde kile plastisite özelliği kazandırmaz. Bu konuda yapılmış deneylerde birçok sıvı (alkol, gaz, terebentin, amonyak, aseton vb.) kullanılmışsa da hiçbirisi ile bu özellik elde edilmemiştir.
Kohezyon
Bu özellik kil hamuruna kuruduğu zaman kendisine verilmiş olan şekli muhafaza etme kabiliyeti sağlar. Örneğin kum bu özelliğe sahip olmadığı için su ile ıslandıktan sonra kurumaya terk edildiği zaman küçük bir darbe ile kendi kendine dağılır. Kilin kohezyona sahip olabilmesi için mutlaka su ile yoğurulması gereklidir. Su dışında kalan diğer sıvılarla kil kohezyon kazanmaz.
Renk
Killer karışık bir şekilde bulunduklarından doğal olarak renklenmiş durumdadırlar. Ayrıca organik maddeler de ihtiva eder. Kilin saf olması halinde rengi beyaz olur ve kaolen adını alır. Bunun ötesinde killerin renkleri sarı, pembe, kırmızımsı, mavimsi gri, yeşil ve siyahımsı olabilir. Kilin rengi içinde bulunan maddeler hakkında fikir vermektedir.
- Kilde bulunması halinde rengi esmerdir.
- Kilde bulunması halinde rengi kırmızıdır.
- Kilde bulunması halinde rengi siyahtır.
- Kilde organik maddeler bulunması halinde menekşe rengindedir.
Bununla beraber, kilin pişmeden evvelki rengi piştikten sonra da aynı renkte kalacağını göstermez. Çünkü oksitlerin yüksek ısı derecelerinde renkleri değişir.
Büzüşme (Rötre)
Kil su ile yoğrulup şekillendikten sonra kurumaya terk edilirse şekillendirme sırasında verilmiş olan ölçüleri küçülür. Diğer bir deyişle kil hamurunun kuruma sırasında hacmi küçülür. Bu olaya kilin rötre yapması denir. Rötre, kilin kuruması sırasında olduğu gibi pişmesi sırasında da devam eder. Kilin kurumasından meydana gelen rötre, kilin plastisite özelliğine bağlıdır.
Her ne kadar akıcı kil, pişmiş toprak malzeme üretiminde kullanılmasa da, porselen, fayans ve seramik üretiminde döküm yolu ile şekillendirilerek kullanılır. Rötre, plastisiteden sonra en önemli özelliktir. Rutubetli bir kil hamuru kurumaya terk edildiği zaman hacmi küçülür. Belli bir zaman süresi sonucunda kil hamuru katılaşır ve mutlak kuruma haline kadar su kaybı ve hacim küçülmesi devam eder. Bu şekilde kurutulmuş kil hamuru gittikçe yükselen ısıda pişirildiği takdirde, kurutmada olduğu gibi yine hacmini küçültür. Kilin gerek kuruma ve gerekse pişme sırasında yapılmış olduğu rötre, toplam rötredir.
Kilin pişme teorisi
Kil, düşük ısı derecesinde bir etüve konulursa sertleşir; önce serbest haldeki suyunu, daha sonra da emdiği suyun önemli bir kısmını kaybederek gittikçe artan bir rötre yapmaya başlar. Etüvün ısı derecesi 200 °C'yi geçmezse bu olay geriye dönüşebilir. Bu durumda kil soğuduğu zaman öğütülerek pudra haline getirilerek su ile yoğurulursa plastisite gösterebilir.
Dermatolojide Kil
Kille temizlenen saçlar, saç dökülmelerine karşı korunmuş olur. Kil, ölü derinin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kil dogada bol miktarda bulunan bir malzemedir Fakat saf kil bulmak oldukca zordur Kilin icerisinde en cok kalker silis mika demir oksit mineralleri bulunur Illit kaolinit montmorillonit ve diger killer diye 4 ana grup kil vardir Genellikle 0 002 mm den daha kucuk taneli malzemeye kil adi verilmektedir Kil sarimtirak kirmizimtirak esmer gibi renklerde bulunur Bu ozelligini bilesiminde bulunan yanici maddeler verir Kilin yapisi itibariyla su cekme ozelligi vardir Bu nedenle kil daima nemlidir Kili meydana getiren maddeler sulu aluminyum silikatlerdir m Al2O3 n SiO2 p H2O genel kimyasal bilesim formulu ile ifade edilen kil cok saf oldugu zaman hidrate Alumin Silikat kaolinit adini alir Kaolinit in kimyasal formulu Al2O3 2SiO2 2H2O dur Oxford kili Jurasik donem Kilin ozellikleriKil sarimtirak kirmizimtirak esmer gibi renklerde bulunur Bu ozelligini bilesiminde bulunan yanici maddeler verir Kilin yapisi itibariyla su cekme ozelligi vardir ve plastisite kohezyon renk rotre ozellikleridir Kil hammaddelerinin endustriyel siniflandirilmasiBall kili Ball clay Cin Kili China clay Ates Kili Fire clay Yapi Killeri Building clay Stoneware clays Pipe clays Boulder clays Bentonite Fuller s earth Endustride kullanilan 3 temel kil Ball kili Kaolin veya Cin kili Bentonit Bu uc temel kil hammaddesi ozel islemler ile istenilen ozellikler kazandirilan hammaddeler olup bu islemler zenginlestirme suzme selektif madencilik kimyasal islemlerdir Tugla kiremit ve canak comlekte kullanilan kil hammaddeleri ise ucuz ve safliklari dusuk olan hammaddelerdir Bu hammaddelerde uc ana kil minerali olan kaolinit illit ve Montmorillonit ya da Smektit gurubu kil mineralleri degisik oranlarda bulunabilirler Plastisite teorisi Ezilmis kile uygun miktarda su karistirildigi zaman islenebilme ve sekillendirme ozelligi kolaylasir Boylece kil kolayca sekil alir Ornegin un su ile karistirildigi zaman islenebilir ve sekillendirilebilir Buna karsilik kum su ile karistirildigi zaman herhangi bir plastik ozellik kazanamaz Kilin plastisite ozelligi kazanabilmesi icin muhakkak surette su ile karistirilmasi gereklidir Su disinda hicbir madde kile plastisite ozelligi kazandirmaz Bu konuda yapilmis deneylerde bircok sivi alkol gaz terebentin amonyak aseton vb kullanilmissa da hicbirisi ile bu ozellik elde edilmemistir Kohezyon Bu ozellik kil hamuruna kurudugu zaman kendisine verilmis olan sekli muhafaza etme kabiliyeti saglar Ornegin kum bu ozellige sahip olmadigi icin su ile islandiktan sonra kurumaya terk edildigi zaman kucuk bir darbe ile kendi kendine dagilir Kilin kohezyona sahip olabilmesi icin mutlaka su ile yogurulmasi gereklidir Su disinda kalan diger sivilarla kil kohezyon kazanmaz Renk Killer karisik bir sekilde bulunduklarindan dogal olarak renklenmis durumdadirlar Ayrica organik maddeler de ihtiva eder Kilin saf olmasi halinde rengi beyaz olur ve kaolen adini alir Bunun otesinde killerin renkleri sari pembe kirmizimsi mavimsi gri yesil ve siyahimsi olabilir Kilin rengi icinde bulunan maddeler hakkinda fikir vermektedir Kilde bulunmasi halinde rengi esmerdir Kilde bulunmasi halinde rengi kirmizidir Kilde bulunmasi halinde rengi siyahtir Kilde organik maddeler bulunmasi halinde menekse rengindedir Bununla beraber kilin pismeden evvelki rengi pistikten sonra da ayni renkte kalacagini gostermez Cunku oksitlerin yuksek isi derecelerinde renkleri degisir Buzusme Rotre Kil su ile yogrulup sekillendikten sonra kurumaya terk edilirse sekillendirme sirasinda verilmis olan olculeri kuculur Diger bir deyisle kil hamurunun kuruma sirasinda hacmi kuculur Bu olaya kilin rotre yapmasi denir Rotre kilin kurumasi sirasinda oldugu gibi pismesi sirasinda da devam eder Kilin kurumasindan meydana gelen rotre kilin plastisite ozelligine baglidir Her ne kadar akici kil pismis toprak malzeme uretiminde kullanilmasa da porselen fayans ve seramik uretiminde dokum yolu ile sekillendirilerek kullanilir Rotre plastisiteden sonra en onemli ozelliktir Rutubetli bir kil hamuru kurumaya terk edildigi zaman hacmi kuculur Belli bir zaman suresi sonucunda kil hamuru katilasir ve mutlak kuruma haline kadar su kaybi ve hacim kuculmesi devam eder Bu sekilde kurutulmus kil hamuru gittikce yukselen isida pisirildigi takdirde kurutmada oldugu gibi yine hacmini kucultur Kilin gerek kuruma ve gerekse pisme sirasinda yapilmis oldugu rotre toplam rotredir Kilin pisme teorisiKil dusuk isi derecesinde bir etuve konulursa sertlesir once serbest haldeki suyunu daha sonra da emdigi suyun onemli bir kismini kaybederek gittikce artan bir rotre yapmaya baslar Etuvun isi derecesi 200 C yi gecmezse bu olay geriye donusebilir Bu durumda kil sogudugu zaman ogutulerek pudra haline getirilerek su ile yogurulursa plastisite gosterebilir Dermatolojide KilKille temizlenen saclar sac dokulmelerine karsi korunmus olur Kil olu derinin vucuttan uzaklastirilmasini saglar Kaynakca a b c Arsivlenmis kopya 6 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2022 Greenwood Norman N Earnshaw Alan 1997 Chemistry of the Elements 2nd ed Oxford Butterworth Heinemann