Batman, Türkiye Cumhuriyeti'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bir ildir.
Batman | |
---|---|
İlin Türkiye'deki konumu | |
İl sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu |
İdare | |
• Vali | Ekrem Canalp |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 4.477 km² |
Nüfus | |
• Toplam | 557.593 |
• Yoğunluk | 139/km² |
• Kır | 124.173 |
• Şehir | 433420 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 488 |
İl plaka kodu | 72 |
Resmî site Batman Valiliği |
İlin nüfusu 620.278'dir. Bu nüfusun %84,27'i şehirlerde yaşamaktadır. İlde km²'ye 139 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 722'dir.) İlin yüzölçümü 4.477 km²'dir. İl merkezinin denizden yüksekliği 570 m.'dir.
2020 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 6 ilçe, 11 belediye, bu belediyelerde 136 mahalle ve ayrıca 283 köyü vardır.
1990 yılına kadar Siirt iline bağlı olan Batman, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Beşiri, Kozluk ve Sason ilçeleri Siirt'ten, Hasankeyf ve Gercüş ilçeleri ise Mardin'den alınıp Merkez'e bağlanarak Türkiye'nin 72. ili olmuştur.
Tarihçe
Batman tarihi itibarıyla yeni bir şehir olmasına karşın yerleşim alanında kurulan şehirlerin tarihi Sümerlere kadar uzanır. İluh Tepesi'nin bulunduğu alanda bir Sümer şehir yerleşiminin bulunduğu, ancak bataklık bir arazi üzerine kurulu olduğundan şehrin zaman içerisinde yeraltına göçtüğü düşünülmektedir. Ayrıca İluh Tepesi olarak adlandırılan Arazi, araştırmalar sonucunda doğal olmadığı ve yapay bir tepe olduğu kanıtlanmıştır. Batman'ın adını "batmak" teriminden bu nedenle almış olabileceği düşünülmektedir. 1940 yılında Batman civarında petrol bulunmuştur.
Coğrafya
İklim
Batman'ın iklim özellikleri Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde oluşundan dolayı genel anlamda Uzak Akdeniz İklimi kapsamındadır. Yıllık ortalama yağış miktarı 750–1000 mm civarındadır. Kışlar bazen sert ve soğuk geçmektedir. 1 Ocak 2007 tarihinde termometreler -24 dereceyi göstermiştir. İlkbahar aylarında Beşiri ve Batman ovalarında bol otluk olup İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nden mevsimlik Küçükbaş ve Büyükbaş Hayvan besiciliği göçü almaktadır. Ölçülen en yüksek sıcaklık 48.8 derece ile 10 Temmuz 1962'de kayda geçmiştir.
Yazlar sıcak geçmektedir. Yaz aylarında bazen şiddetli yağışlarda görülmektedir.
Dağlar
- Sason Dağları (Aydınlık Dağları) — 2500 m
- Mereto — 2967 m
- Kuşaklı Dağı — 1947 m
- Avcı Dağı — 2121 m
- Meydanok Tepesi — 2042 m
- Kortepe — 2082 m
- Raman Dağı — 1288 m
Akarsular ve göller
- Batman Çayı
- Dicle Nehri
- Garzan Çayı
- Kırkat Göleti
- Kozluk Ceffan Göleti u
Göletler
- Gercüş - Kırkat Göleti (sulama)
- Kozluk Ceffan Göleti (elektrik)
- Batman-Güvercin Göleti (sulama)
- Batman Baraj Gölü (sulama, elektrik)
Ekonomi
Doğu şehirlerinin birçoğunda olduğu gibi Batman'da da ekonomi genel olarak tarım ve hayvancılık üzerine bulunmaktadır. Son yıllarda Organize Sanayi Bölgesi'nde yaşanan genişleme ile birlikte yüzlerce yeni tekstil işletmesinin açıldığı şehirde, Batman Ticaret ve Sanayi Odası (BATSO) verilerine göre 9 bin kişi tekstil atölyelerinde çalışmaktadır. Yine BATSO verilerine göre, şehirdeki Organize Sanayi Bölgesi'nde 55 işletme bulunuyor.
Türkiye'nin ilk petrol çıkarılan şehri olan Batman'da Batman Rafinerisi bulunmakta ve burada da 400'ü aşkın kişi çalışmaktadır.
TÜİK verilerine göre, yüzde 30,9 ile Türkiye'de işsizliğin en yüksek olduğu bölgede yer alan şehirler Mardin, Batman, Şırnak, Siirt'tir.
Yönetim
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Batman Valisi, Ekrem CANALP'dir. 12.5.2022/209 sayılı kararla Edirne Valisi iken bu göreve atanmıştır. Terör soruşturması kapsamında İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınan Mehmet Demir'in yerine Batman Belediyesi Başkan Vekili olarak da görev yapacaktır.
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Batman İl Genel Meclisi üye sayısı, 11'i AK Parti ve 11'i HDP olmak üzere 22’dir.
2018 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Batman'ın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki üyelerinin siyasi partilere dağılımı: 1 AKP ve 4 HDP'dir.
Valiler
№ | Vali | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
---|---|---|---|
1 | Tuncer Perçinler | 24 Temmuz 1990 | 18 Ağustos 1991 |
2 | 15 Ağustos 1991 | 15 Şubat 1992 | |
3 | Zeki Şanal | 24 Şubat 1992 | 17 Eylül 1993 |
4 | Salih Coşkun Şarman | 27 Eylül 1993 | 15 Ekim 1997 |
5 | Necati Develioğlu | 15 Ekim 1997 | 15 Ağustos 1998 |
6 | Mustafa Temel Koçaklar | 26 Ağustos 1998 | 19 Ocak 2000 |
7 | İsa Parlak | 21 Ocak 2000 | 6 Şubat 2003 |
8 | Efkan Ala | 13 Şubat 2003 | 14 Eylül 2004 |
9 | Haluk İmga | 15 Eylül 2004 | 22 Mart 2007 |
10 | Recep Kızılcık | 23 Mart 2007 | 23 Haziran 2009 |
11 | Azmi Çelik | 2 Haziran 2014 | 12 Haziran 2016 |
12 | Ahmet Deniz | 15 Haziran 2016 | 6 Kasım 2018 |
13 | Hulusi Şahin | 7 Kasım 2018 | 18 Mayıs 2022 |
14 | Ekrem Canalp | 18 Mayıs 2022 | Görevde |
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri)
Batman ilinin nüfusu 647.205'dir. Bu nüfusun %85,13'ü şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 4.477 km2'dir. İlde km2'ye 145 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 753’dür.) İlde yıllık nüfus artış oranı %7,57 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Gercüş(% 13,91) - Merkez (% 0,98)
06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 6 ilçe, 11 belediye, bu belediyelerde 136 mahalle ve ayrıca 283 köy vardır.
2023 yılı sonunda Batman ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | ||||||||||||
İlçe | Nüfus 2022 | Nüfus 2023 | Fark | Nüfus Artışı % | Belediye Sayısı | Mahalle Sayısı | Köy Sayısı | Köy Nüfusu | Şehir nüfusu | Şehirde oturan % | Alanı km2 | km2'ye düşen kişi |
Beşiri | 31.465 | 32.378 | 913 | 2,86 | 2 | 9 | 53 | 16.072 | 16.306 | 50,36 | 809 | 40 |
Gercüş | 19.106 | 21.958 | 2.852 | 13,91 | 2 | 6 | 58 | 12.418 | 9.540 | 43,45 | 914 | 24 |
Hasankeyf | 7.319 | 7.969 | 650 | 8,51 | 1 | 6 | 21 | 3.654 | 4.315 | 54,15 | 293 | 27 |
Kozluk | 60.128 | 61.297 | 1.169 | 1,93 | 2 | 30 | 69 | 28.992 | 32.305 | 52,70 | 1101 | 56 |
Merkez | 487.000 | 491.811 | 4.811 | 0,98 | 2 | 49 | 33 | 20.731 | 471.080 | 95,78 | 653 | 753 |
Sason | 29.473 | 31.792 | 2.319 | 7,57 | 2 | 36 | 54 | 14.351 | 17.441 | 54,86 | 706 | 45 |
Batman | 634.491 | 647.205 | 12.714 | 1,96 | 11 | 136 | 288 | 96.218 | 550.987 | 85,13 | 4476 | 145 |
İlin yıllara göre nüfusları
Batman il nüfus bilgileri | ||||
---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
1990 | 344.669 | 52 | %56 193.621 151.048 %44 | |
2000 | 456.734 | 45 | %33 | %67 304.166 152.568 %33 |
2007 | 472.487 | 42 | %3 | %72 342.452 130.035 %28 |
2008 | 485.616 | 40 | %3 | %72 349.045 136.571 %28 |
2009 | 497.998 | 40 | %3 | %73 362.154 135.844 %27 |
2010 | 510.200 | 40 | %2 | %73 373.388 136.812 %27 |
2011 | 524.499 | 40 | %3 | %74 388.523 135.976 %26 |
2012 | 534.205 | 39 | %2 | %75 399.042 135.163 %25 |
2013 | 547.581 | 39 | %3 | %77 420.833 126.748 %23 |
2014 | 557.593 | 38 | %2 | %78 433.420 124.173 %22 |
2015 | 566.633 | 38 | %2 | %78 444.209 122.424 %22 |
2016 | 576.899 | 37 | %2 | %79 453.730 123.169 %21 |
2017 | 585.252 | 36 | %1 | %79 462.893 122.359 %21 |
2018 | 599.103 | 36 | %2 | %80 478.243 120.860 %20 |
2019 | 608.659 | 35 | %2 | %81 492.312 116.347 %19 |
2020 | 620.278 | 34 | %2 | %82 505.849 114.429 %18 |
2021 | 626.319 | 34 | %1 | %82 514.191 112.128 %18 |
2022 | 634.491 | 34 | %1 |
Konum
Yemek kültürü
Batman ve yöresinde genellikle Güneydoğuya has bütün yemekler bulunmakta ve tüketilmektedir. Kebap ve sulu yemekler tüketim fazla olan yemeklerdir. Güveç (tirşik), mehîr, imam bayıldı (buxenûç), içli köfte (kutilk), şam böreği (şamborek), yeşil mercimek çorbası (hebenîsk), kuru dolma (dolmê hışk), mirtoxî, gebol, avşork yörenin kendine has yemekleridir. Merkezde ünlü ciğerci, büryancı ve kavurmacılar bulunmaktadır. Tatlı olarak kadayıf, baklava gibi tatlılar tüketilmektedir. Hamur işleri olarak lahmacun tüketimi fazladır. Yöreye has yemeklerin sayısı oldukça fazladır.
Ulaşım
Batman'a Türkiye'nin her bölgesinden ulaşım mümkündür. Bölgenin birçok yerel otobüs firması ilk kalkış olarak Batman merkezi seçmekte bundan dolayı birçok firmayla ulaşım mümkündür. Batman Merkez ulaşımda bölgesine açılan bir noktadır. Havalimanı sayesinde hem batı illerine olan sefer artmış hem de fiyatlar azalmış durumda, hava yolu direkt bağlantı ile İstanbul, Ankara, İzmir ve yaz aylarında Antalya'ya ulaşım mevcuttur. Demiryolları bakımından meşhur Kurtalan Ekspresi'nin Kurtalan'dan önceki son durağıdır.
Spor
2021-2022 Sezonu sonunda, Futbol takımı Batman Petrolspor A.Ş., 2.Ligdedir. Hentbol erkekler süper liginde 1955 Batman Bld. GSK, 4.olmuştur. Futbol kadınlar 3.lig takımı 1955 Batman Bld.spor 2.lige çıkmıştır. Yine Batman Gençlikspor bölgesel ligden 2.lige çıkmıştır. BAL ve Kadın futbol 3.liginde birer takım yer almıştır. Bölgesel liglere katılan takım sayısı 4'tür. Batman BESYO, voleybol erkekler 3.liginde küme düşmüştür.
Ziraat Türkiye Kupası'nda 1955 Batman Bld.spor, ilk turda elenirken, Batman Petrolspor 4.turda Kasımpaşa'ya elenmiştir. Kadınlar Türkiye Kupası (kadınlar)'nda 1955 Batman Bld.GSK, yarı finalde Selka Eskişehir'e yenilerek Kupa 3.sü olmuştur.
Batman'ın önemli spor tesisleri: Yeni Batman Stadyumu (15.715), 19 Mayıs Kapalı Spor Salonu (2.000), Batman Atletizm Pisti (750)
Galeri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Valimiz Ekrem Canalp Göreve Başladı". Batman Valiliği. 18 Mayıs 2022. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2022.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Güncel Nüfus Değerleri
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ . 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
- ^ a b Batman İli Resmi İnternet Sitesi http://www.batman.gov.tr/genel-bilgiler 25 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ . 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
- ^ (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
- ^ https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/05/202205121-1.pdf 12 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2020.
- ^ . 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
- ^ . 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
- ^ "Valimiz Hulusi Şahin Batman'a Veda Etti". Batman Valiliği. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Batman Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Batman Nüfusu". nufusune.com.
- "Batman Nüfusu". nufusubu.com.
- ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Batman (il) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Batman Valiliği24 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Batman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Batman Turkiye Cumhuriyeti nin Guneydogu Anadolu Bolgesi nde yer alan bir ildir BatmanIlIlin Turkiye deki konumuIl sinirlari haritasiUlkeTurkiyeCografi bolgeGuneydogu AnadoluIdare ValiEkrem CanalpYuzolcumu Toplam4 477 km Nufus Toplam557 593 Yogunluk139 km Kir124 173 Sehir433420Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu488Il plaka kodu72Resmi site Batman ValiligiBatman Ilin nufusu 620 278 dir Bu nufusun 84 27 i sehirlerde yasamaktadir Ilde km ye 139 kisi dusmektedir Bu sayi merkez ilcede 722 dir Ilin yuzolcumu 4 477 km dir Il merkezinin denizden yuksekligi 570 m dir 2020 yilinda TUIK verilerine gore merkez ilceyle beraber 6 ilce 11 belediye bu belediyelerde 136 mahalle ve ayrica 283 koyu vardir 1990 yilina kadar Siirt iline bagli olan Batman 16 Mayis 1990 tarih ve 3647 sayili kanunla Besiri Kozluk ve Sason ilceleri Siirt ten Hasankeyf ve Gercus ilceleri ise Mardin den alinip Merkez e baglanarak Turkiye nin 72 ili olmustur TarihceBatman tarihi itibariyla yeni bir sehir olmasina karsin yerlesim alaninda kurulan sehirlerin tarihi Sumerlere kadar uzanir Iluh Tepesi nin bulundugu alanda bir Sumer sehir yerlesiminin bulundugu ancak bataklik bir arazi uzerine kurulu oldugundan sehrin zaman icerisinde yeraltina goctugu dusunulmektedir Ayrica Iluh Tepesi olarak adlandirilan Arazi arastirmalar sonucunda dogal olmadigi ve yapay bir tepe oldugu kanitlanmistir Batman in adini batmak teriminden bu nedenle almis olabilecegi dusunulmektedir 1940 yilinda Batman civarinda petrol bulunmustur CografyaIklim Batman in iklim ozellikleri Guneydogu Anadolu Bolgesi nde olusundan dolayi genel anlamda Uzak Akdeniz Iklimi kapsamindadir Yillik ortalama yagis miktari 750 1000 mm civarindadir Kislar bazen sert ve soguk gecmektedir 1 Ocak 2007 tarihinde termometreler 24 dereceyi gostermistir Ilkbahar aylarinda Besiri ve Batman ovalarinda bol otluk olup Ic Anadolu Bolgesi ve Dogu Anadolu Bolgesi nden mevsimlik Kucukbas ve Buyukbas Hayvan besiciligi gocu almaktadir Olculen en yuksek sicaklik 48 8 derece ile 10 Temmuz 1962 de kayda gecmistir Yazlar sicak gecmektedir Yaz aylarinda bazen siddetli yagislarda gorulmektedir Daglar Sason Daglari Aydinlik Daglari 2500 m Mereto 2967 m Kusakli Dagi 1947 m Avci Dagi 2121 m Meydanok Tepesi 2042 m Kortepe 2082 m Raman Dagi 1288 mAkarsular ve goller Batman Cayi Dicle Nehri Garzan Cayi Kirkat Goleti Kozluk Ceffan Goleti uGoletler Gercus Kirkat Goleti sulama Kozluk Ceffan Goleti elektrik Batman Guvercin Goleti sulama Batman Baraj Golu sulama elektrik EkonomiDogu sehirlerinin bircogunda oldugu gibi Batman da da ekonomi genel olarak tarim ve hayvancilik uzerine bulunmaktadir Son yillarda Organize Sanayi Bolgesi nde yasanan genisleme ile birlikte yuzlerce yeni tekstil isletmesinin acildigi sehirde Batman Ticaret ve Sanayi Odasi BATSO verilerine gore 9 bin kisi tekstil atolyelerinde calismaktadir Yine BATSO verilerine gore sehirdeki Organize Sanayi Bolgesi nde 55 isletme bulunuyor Turkiye nin ilk petrol cikarilan sehri olan Batman da Batman Rafinerisi bulunmakta ve burada da 400 u askin kisi calismaktadir TUIK verilerine gore yuzde 30 9 ile Turkiye de issizligin en yuksek oldugu bolgede yer alan sehirler Mardin Batman Sirnak Siirt tir YonetimIllerde protokolde ilk sirada yer alan Vali merkezi yonetimi temsil eder ve Cumhurbaskani tarafindan atanir Buyuksehir disindaki illerde yerel yonetim sehirler duzeyindedir Belediye Baskani belediye sinirlari icinde kalan secmenin oy coklugu ile secilir Ayni secmen Ilce Belediye Meclisi icin de oy kullanarak ilcelerin belediye meclisleri olusturur Ildeki butun secmenler ayrica il genel meclisi icin de oy kullanarak Il Genel Meclisinin olusumunu saglarlar Il genel meclisi ve belediye meclisi uyelikleri icin yapilan secimlerde onda birlik baraj uygulamali nispi temsil sistemi belediye baskanligi seciminde ise cogunluk sistemi uygulanir Il genel meclisi ve belediye meclisi uye sayilari ilce nufusuna gore kontenjandan kalan sayilarin partilere dagilimi ise D Hondt Sistemine gore belirlenir Kanun 2972 Madde 23 Il Genel Meclisi Il Ozel Idaresinin karar organidir baskanini uyeleri arasindan gizli oyla secer Ayrica Il Genel Meclisi kendi icinden gizli oyla bir yil gorev yapacak 5 kisilik Il Encumenini secer Merkezi yonetim Vali ve Il Mudurlerinden olusur Il Ozel Idaresi Il Genel Meclisi ve Il Encumeni secilmislerden olusur ancak Vali baskanliginda gorev yapar Yerel yonetim ise belediye baskanlari ve belediye meclislerinden olusur Batman Valisi Ekrem CANALP dir 12 5 2022 209 sayili kararla Edirne Valisi iken bu goreve atanmistir Teror sorusturmasi kapsaminda Icisleri Bakanligi tarafindan gorevden alinan Mehmet Demir in yerine Batman Belediyesi Baskan Vekili olarak da gorev yapacaktir 2019 Turkiye yerel secimleri sonuclarina gore Batman Il Genel Meclisi uye sayisi 11 i AK Parti ve 11 i HDP olmak uzere 22 dir 2018 Turkiye genel secimleri sonucuna gore Batman in Turkiye Buyuk Millet Meclisi ndeki uyelerinin siyasi partilere dagilimi 1 AKP ve 4 HDP dir Valiler Vali Gorev Baslangici Gorev Bitisi1 Tuncer Percinler 24 Temmuz 1990 18 Agustos 19912 15 Agustos 1991 15 Subat 19923 Zeki Sanal 24 Subat 1992 17 Eylul 19934 Salih Coskun Sarman 27 Eylul 1993 15 Ekim 19975 Necati Develioglu 15 Ekim 1997 15 Agustos 19986 Mustafa Temel Kocaklar 26 Agustos 1998 19 Ocak 20007 Isa Parlak 21 Ocak 2000 6 Subat 20038 Efkan Ala 13 Subat 2003 14 Eylul 20049 Haluk Imga 15 Eylul 2004 22 Mart 200710 Recep Kizilcik 23 Mart 2007 23 Haziran 200911 Azmi Celik 2 Haziran 2014 12 Haziran 201612 Ahmet Deniz 15 Haziran 2016 6 Kasim 201813 Hulusi Sahin 7 Kasim 2018 18 Mayis 202214 Ekrem Canalp 18 Mayis 2022 GorevdeNufusGuncel Nufus Degerleri TUIK 6 Subat 2024 verileri Batman ilinin nufusu 647 205 dir Bu nufusun 85 13 u sehirlerde yasamaktadir 2023 sonu Ilin yuzolcumu 4 477 km2 dir Ilde km2 ye 145 kisi dusmektedir Bu sayi merkez ilcede 753 dur Ilde yillik nufus artis orani 7 57 olmustur Nufus artis orani en yuksek ve en dusuk ilceler Gercus 13 91 Merkez 0 98 06 Subat 2024 TUIK verilerine gore merkez ilceyle beraber 6 ilce 11 belediye bu belediyelerde 136 mahalle ve ayrica 283 koy vardir 2023 yili sonunda Batman ili ve ilcelerinin yerlesim yeri ve nufusla ilgili sayisal bilgileriIlce Nufus 2022 Nufus 2023 Fark Nufus Artisi Belediye Sayisi Mahalle Sayisi Koy Sayisi Koy Nufusu Sehir nufusu Sehirde oturan Alani km2 km2 ye dusen kisiBesiri 31 465 32 378 913 2 86 2 9 53 16 072 16 306 50 36 809 40Gercus 19 106 21 958 2 852 13 91 2 6 58 12 418 9 540 43 45 914 24Hasankeyf 7 319 7 969 650 8 51 1 6 21 3 654 4 315 54 15 293 27Kozluk 60 128 61 297 1 169 1 93 2 30 69 28 992 32 305 52 70 1101 56Merkez 487 000 491 811 4 811 0 98 2 49 33 20 731 471 080 95 78 653 753Sason 29 473 31 792 2 319 7 57 2 36 54 14 351 17 441 54 86 706 45Batman 634 491 647 205 12 714 1 96 11 136 288 96 218 550 987 85 13 4476 145Ilin yillara gore nufuslari Batman il nufus bilgileriYil Toplam Sira Fark Sehir Kir1990 344 669 52 56 193 621151 048 44 2000 456 734 45 33 67 304 166152 568 33 2007 472 487 42 3 72 342 452130 035 28 2008 485 616 40 3 72 349 045136 571 28 2009 497 998 40 3 73 362 154135 844 27 2010 510 200 40 2 73 373 388136 812 27 2011 524 499 40 3 74 388 523135 976 26 2012 534 205 39 2 75 399 042135 163 25 2013 547 581 39 3 77 420 833126 748 23 2014 557 593 38 2 78 433 420124 173 22 2015 566 633 38 2 78 444 209122 424 22 2016 576 899 37 2 79 453 730123 169 21 2017 585 252 36 1 79 462 893122 359 21 2018 599 103 36 2 80 478 243120 860 20 2019 608 659 35 2 81 492 312116 347 19 2020 620 278 34 2 82 505 849114 429 18 2021 626 319 34 1 82 514 191112 128 18 2022 634 491 34 1KonumKonum BilgileriIlce Kurulus Yili Onceden bagli oldugu ilce Alani km Rakim mt Merkeze Uzaklik km Ulasan YollarBatman Merkez 1957 Besiri 653 570 02 10Besiri Cumh once 809 751 17 02Gercus 1926 Midyat 914 955 62 11 Hasankeyf 1990 Gercus 293 513 39 11Kozluk 1938 Sason 1 101 874 59 10 gt Sason Cumh once 706 908 65 10 gt BATMAN 1990 SIIRT 4 477Yemek kulturuBatman ve yoresinde genellikle Guneydoguya has butun yemekler bulunmakta ve tuketilmektedir Kebap ve sulu yemekler tuketim fazla olan yemeklerdir Guvec tirsik mehir imam bayildi buxenuc icli kofte kutilk sam boregi samborek yesil mercimek corbasi hebenisk kuru dolma dolme hisk mirtoxi gebol avsork yorenin kendine has yemekleridir Merkezde unlu cigerci buryanci ve kavurmacilar bulunmaktadir Tatli olarak kadayif baklava gibi tatlilar tuketilmektedir Hamur isleri olarak lahmacun tuketimi fazladir Yoreye has yemeklerin sayisi oldukca fazladir UlasimBatman a Turkiye nin her bolgesinden ulasim mumkundur Bolgenin bircok yerel otobus firmasi ilk kalkis olarak Batman merkezi secmekte bundan dolayi bircok firmayla ulasim mumkundur Batman Merkez ulasimda bolgesine acilan bir noktadir Havalimani sayesinde hem bati illerine olan sefer artmis hem de fiyatlar azalmis durumda hava yolu direkt baglanti ile Istanbul Ankara Izmir ve yaz aylarinda Antalya ya ulasim mevcuttur Demiryollari bakimindan meshur Kurtalan Ekspresi nin Kurtalan dan onceki son duragidir Spor2021 2022 Sezonu sonunda Futbol takimi Batman Petrolspor A S 2 Ligdedir Hentbol erkekler super liginde 1955 Batman Bld GSK 4 olmustur Futbol kadinlar 3 lig takimi 1955 Batman Bld spor 2 lige cikmistir Yine Batman Genclikspor bolgesel ligden 2 lige cikmistir BAL ve Kadin futbol 3 liginde birer takim yer almistir Bolgesel liglere katilan takim sayisi 4 tur Batman BESYO voleybol erkekler 3 liginde kume dusmustur Ziraat Turkiye Kupasi nda 1955 Batman Bld spor ilk turda elenirken Batman Petrolspor 4 turda Kasimpasa ya elenmistir Kadinlar Turkiye Kupasi kadinlar nda 1955 Batman Bld GSK yari finalde Selka Eskisehir e yenilerek Kupa 3 su olmustur Batman in onemli spor tesisleri Yeni Batman Stadyumu 15 715 19 Mayis Kapali Spor Salonu 2 000 Batman Atletizm Pisti 750 GaleriAyrica bakinizBatman ilindeki yerlesim yerleri listesiKaynakca Valimiz Ekrem Canalp Goreve Basladi Batman Valiligi 18 Mayis 2022 18 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2022 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Guncel Nufus Degerleri isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Arsivlenmis kopya PDF 24 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 9 Subat 2020 25 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Eylul 2015 a b Batman Ili Resmi Internet Sitesi http www batman gov tr genel bilgiler 25 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 27 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2020 Arsivlenmis kopya 27 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2020 5 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2020 PDF 18 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2020 https www resmigazete gov tr eskiler 2022 05 202205121 1 pdf 12 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde yalin URL Arsivlenmis kopya 28 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2020 1 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2020 2 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ocak 2020 Valimiz Hulusi Sahin Batman a Veda Etti Batman Valiligi 18 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2022 Arsivlenmis kopya 21 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2024 Arsivlenmis kopya PDF 24 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 9 Subat 2020 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g h Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Sonuclari html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Batman Nufusu nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Batman Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Batman Nufusu nufusubu com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Icisleri Bakanligi Iller Idaresi Genel Mudurlugu a b Karayollari Genel MudurluguDis baglantilarWikimedia Commons ta Batman il ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Batman Valiligi24 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Batman Il Kultur ve Turizm Mudurlugu17 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde