Batırşa adıyla bilinen Abdulla Ali oğlu (Tatarca: Ğabdulla Ğali uğlı, Rusça: Габдулла Галиев, 1710 — 24 Haziran 1762), yazar, molla, Tatarların ve Başkurtların 1755-56 yılındaki Müslüman ayaklanmasının önderi ve ideologu.
Hayatı
1710 yılında Ufa vilayetinin şimdiki zaman Başkurdistan'ın Baltas ilinde ait olan Karışevo köyünde molla ailesinde doğdu. Yaklaşık 10 yıllık çeşitli medresede okuyordu. Eğitim gördükten sonra kendi dersler vermeye başladı.
İlkbahar 1755 yılında yerli Müslümanlara Başkurdistan'da çarlığın sömürge siyasetini teşhir eden Müslüman ayinini ve yerel yönetim sınırlamaya, halk tarafından vergisiz tuz çıkarması yasağına, aşırı vergilere karşı olan çagrıyla başvurdu. Çağrının son talebi Başkurdistan'ın sömürge yükünden kurtulmasıydı. 3 Haziran 1755 ayaklanmaya başlayacaklardı.
Ama Batırşa ayaklanmayı idare edilmektense izlemeye başladı, sonra birkaç öğrencisi ile ormanlarda saklandı ve az sonra ayaklanma kanlı bir şekilde bastırıldı. 8 Ağustos 1756 yılında Batırşa Azyak köyünde tutuklanıp Moskova'ya, sonra Sankt-Peterburg'a götürüldü. Aralık 1758 yılında kırbaçlamaya, burun deliklerinin koparmasına ve ömür boyu hapise mahkûm edildi.
24 Haziran 1762'de hücresinde bıraktığı baltayla muhafızlara saldırıp 4 muhafızı öldürdü ve kendi öldü.
Kaynakça
- Batırşa 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Восстание Батырши 20 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
Bir biyografi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Batirsa adiyla bilinen Abdulla Ali oglu Tatarca Gabdulla Gali ugli Rusca Gabdulla Galiev 1710 24 Haziran 1762 yazar molla Tatarlarin ve Baskurtlarin 1755 56 yilindaki Musluman ayaklanmasinin onderi ve ideologu Orenburg daki Elizabethan kapisi 1755 deki Batirsa isyaninin bastirilmasi onuruna kuruldu Hayati1710 yilinda Ufa vilayetinin simdiki zaman Baskurdistan in Baltas ilinde ait olan Karisevo koyunde molla ailesinde dogdu Yaklasik 10 yillik cesitli medresede okuyordu Egitim gordukten sonra kendi dersler vermeye basladi Ilkbahar 1755 yilinda yerli Muslumanlara Baskurdistan da carligin somurge siyasetini teshir eden Musluman ayinini ve yerel yonetim sinirlamaya halk tarafindan vergisiz tuz cikarmasi yasagina asiri vergilere karsi olan cagriyla basvurdu Cagrinin son talebi Baskurdistan in somurge yukunden kurtulmasiydi 3 Haziran 1755 ayaklanmaya baslayacaklardi Ama Batirsa ayaklanmayi idare edilmektense izlemeye basladi sonra birkac ogrencisi ile ormanlarda saklandi ve az sonra ayaklanma kanli bir sekilde bastirildi 8 Agustos 1756 yilinda Batirsa Azyak koyunde tutuklanip Moskova ya sonra Sankt Peterburg a goturuldu Aralik 1758 yilinda kirbaclamaya burun deliklerinin koparmasina ve omur boyu hapise mahkum edildi 24 Haziran 1762 de hucresinde biraktigi baltayla muhafizlara saldirip 4 muhafizi oldurdu ve kendi oldu KaynakcaBatirsa 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vosstanie Batyrshi 20 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Bir biyografi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz