Bedia Katedrali (Kazakça: ბედიის მონასტერი), Abhazya'nın Tkvarçeli rayonuna bağlı köyünde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Gürcistan'ın altbölümlerine göre Oçamçire Belediyesinde yer alan katedral, Karadeniz sahillerindeki tartışmalı bir bölgede yer almaktadır.
Bedia Katedrali ve arka planda Kafkas Dağları | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Bedia, Tkvarçeli rayonu, Abhazya/ Agubedia, Oçamçire Belediyesi, Gürcistan |
Koordinatlar | 42°46′02″K 41°40′08″D / 42.76722°K 41.66889°D |
İnanç | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Mimari | |
Mimar(lar) | Avtandil Şulavrel |
Mimari tür | Haçlı kubbe kilisesi |
Mimari biçim | Gürcü; katedral |
İnşaat başlangıcı | 10. yüzyılın sonları |
Tamamlanma | 999, Abhazya Kralı II. Bagrat'ın döneminde |
Özellikler | |
Kubbe sayısı | 1; kubbe ve kasnak birleşik |
Bedia Katedralinin yapımına 10. yüzyılın sonlarında başlandı ve 999 yılında Abhazya Kralı II. Bagrat'ın emriyle kutsandı. II. Bagrat, daha sonra Gürcistan Krallığı'nın ilk kralı olup III. Bagrat adını alacaktı. III. Bagrat, ölümünden sonra bu kilisede gömüldü. Bununla birlikte, günümüzde mevcut olan yapıların tarihi 13 ve 14. yüzyıllara dayanmaktadır. Bu yapılar, haçlı bir kubbe kilisesi, kuzey narteksin üzerine inşa edilmiş çan kulesi ve eski bir sarayın kalıntılarından oluşmaktadır. Ana kilisenin güney duvarında çağdaş duvar resimleri yer almaktadır. Bu duvar resimlerinin arasında III. Bagrat'ın portreleri ve soylu Dadiani ailesinin üyelerinin resimleri yer almaktadır.
Abhazya piskoposluğunda, Bedia Katedrali, piskoposluğun merkezi ve piskoposun konutuydu. 17. yüzyılda, kilisedeki hizmetler durduruldu, ancak 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yeniden başlatıldı.
Tarihsel ve mimari özellikleri
Tarihi kaynakların da desteklediği üzere, kompleks 10. yüzyılın sonlarında (c. 999) birleşik Gürcistan Krallığının ilk kralı olan Kral III. Bagrat tarafından yaptırılmıştır. Bagrat, Gürcü kronikler tarafından belirtildiği gibi “ondan bir Piskopos yaptı”. Manastır avlusunun ortasına inşa edilen Meryem ana kilisesi, manastırın ana kilisesidir. Kilisenin batısında, Bedia soylularının iki katlı sarayı yer almaktadır. Meryem ana kilisesi, 13 ve 15. yüzyıllar arasında büyük ölçüde değiştirilmiştir. Çan kulesi 12 ila 14. yüzyıllar arasında yaptırılmıştır. Piskoposlar sarayı ise 16. yüzyılda Bedia başpiskoposu Anton Zhuanisdze tarafından yaptırılmıştır. Kilisenin iç kısmındaki duvar resimleri, 10 ve 11. yüzyıllar arası, 13 ve 14. yüzyıllar arası ve 16. yüzyıldan kalanlar olmak üzere 3 farklı dönemden kalmadır. Zemini manastıra açılan bir kapı işlevi gören çan kulesi, güneyden iki katlı Piskoposluk sarayı ile bitişiktir.
Bedia kilisesinin cepheleri, iç duvarları ve kilisede bulunan dini objeler tarafından korunan, Asomtavruli alfabesiyle Gürcüce yazılmış ve değerli taşlarla süslenmiş yazıtlar, kilisenin inşası, onarımı ve restorasyonu hakkında kanıtlar taşımaktadır. Yüzyıllar boyunca, Bedia Episkopos makamı, Gürcistan'ın en önemli dini, kültürel ve eğitim merkezlerinden biri olarak kalmıştır. Başpiskopos Anton Zhuanisdze, Bedia manastırında zengin bir kütüphane kurmuştur. Bu kütüphanede eski el yazmaları onarılarak yenilenmiş, teolojik eserler tercüme edilmiş ve kütüphane koleksiyonu yeni el yazmaları ile zenginleştirilmiştir. Bedia manastır kompleksi, Gürcistan'ın birlik ve bölünmezlik simgesidir. Birleşmiş Gürcü krallığının ilk kralı olan III. Bagrat ve annesi Kraliçe Gurandukht Bedia Katedraline gömülmüştür.
Bedia kilisesi Orta Çağ Gürcü mimarisinin karakteristik özelliklerini taşır. Tepesinde bir kubbe ile kaplanmış olan kilise, Gürcü topluluğun ana mimari unsurunu temsil ediyordu.
Kompleks bir çitle çevriliydi. Kompleksin batı tarafında, çit duvarı doğrultusunda, bir piskoposluk sarayı ve bir giriş kapısı bulunmaktadır.
Piskoposluk sarayının kalıntıları kilisenin batısında, yaklaşık 50 metre uzaklıktadır. Başlangıçta saray iki kattan oluşuyordu. Günümüzde ikinci kat neredeyse tamamen tahrip olmuştur. İkinci kattan yalnızca kuzey batı köşesi ve batı duvarı parçaları kalmıştır.
İkinci kattaki odaya açılan kapının üzerinde, yazıtlı bir timpani taşı durmaktadır. Bu yazıtın üzerinde Bedia başpiskoposu Anton Zhuanidze ve kiliseyi yenileyen Kirile Zhuanidze gibi isimler yer almaktadır. Ark girişi dekoratif süslemelerle süslenmiştir.
Sarayın 1968 yılındaki yenilenmesiyle beraber katlar arası çatılar onarıldı, zemin betonlaştırıldı ve birinci kata su sızmasını önlemek için ince katran katmanının arasına bir izolasyon tabakası yerleştirildi. Kapı, çan kulesinin üzerine yapıldığı kilise kompleksin batı kısmında yer almaktadır. Batı cephesinde, 14. yüzyılda yaşamış Giorgi Dadiani ve Kral Konstantin'den bahseden bir yazıt vardır. Girişin binası saraya bağlanmış ve bir bütün olarak algılanmıştır. Giriş, bir planlama meydanını temsil eder.
Küçük kubbeli kilise binası manastır kompleksinin merkezindedir. Planda, kilise, dikdörtgenin içerisine çizilmiş bir haç görünümündedir. Kilisenin merkezinde, çapraz kolların kavşağında gördüğümüz meydanda, aynı büyüklükteki pencerelerin bulunduğu 14 kristal yüzeyden oluşan bir küçük kubbe yapılmıştır. Küçük kubbe, batıda ayrı ayrı duran iki sütuna ve doğuda apsislere dayanmaktadır. Haçın doğu kolu bir apsis ile son bulurken, kalan kollar dikdörtgendir. Haçın kolları arasında kalan alan, doğudaki apsislerin yanında yer alan iki katlı depo odaları ve batıdaki ilave boşluklarla doldurulur. Apsislerin yanında bulunan daha küçük kat, tüm duvarın kütlesini temsil eder.
Üst galeri, kuzey ve güney neflerin ikinci katında yer almaktadır. Oraya bir merdivenle çıkılabilir. Kilisenin üç girişi vardır. Kiliseni tam ortasına küçük bir kubbe eklenmiştir. Kilisenin dışı, düzgün bir şekilde kesilmiş kumtaşları ile inşa edilmiştir. Kilisenin tüm pencereleri korunmuştur. Kilisenin iç tarafında, dış hatlar güvenlidir. Cephelerde ise, ikisi dışında tüm pencereler zarar görmüştür. Süsleme yoktur.
19. yüzyılın sonlarında, Bedia Kilisesi bitkilerle kaplanmış eski bir yapı gibi gözüküyordu. Yine de kubbenin büyük kısmı korunmuştur. Kilisenin en iyi korunan kısmı ise apsislerin döşemesidir. 20. yüzyılın başlarında, kiliseyi “yenilemek” amacıyla, Rus rahipler ve rahibeler zarar gören kubbeyi tamamen kiliseden çıkardılar. Ayrıca kolayca çıkarılabilir taşları da çıkardılar.
Galeri
Dış bağlantılar
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Bedia Katedrali ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bedia Katedrali Kazakca ბედიის მონასტერი Abhazya nin Tkvarceli rayonuna bagli koyunde yer alan bir Orta Cag Gurcu Ortodoks katedralidir Gurcistan in altbolumlerine gore Ocamcire Belediyesinde yer alan katedral Karadeniz sahillerindeki tartismali bir bolgede yer almaktadir Bedia Katedrali ბედიის მონასტერიBedia Katedrali ve arka planda Kafkas DaglariTemel bilgilerKonumBedia Tkvarceli rayonu Abhazya Agubedia Ocamcire Belediyesi GurcistanKoordinatlar42 46 02 K 41 40 08 D 42 76722 K 41 66889 D 42 76722 41 66889InancGurcu Ortodoks KilisesiMimariMimar lar Avtandil SulavrelMimari turHacli kubbe kilisesiMimari bicimGurcu katedralInsaat baslangici10 yuzyilin sonlariTamamlanma999 Abhazya Krali II Bagrat in donemindeOzelliklerKubbe sayisi1 kubbe ve kasnak birlesik Bedia Katedralinin yapimina 10 yuzyilin sonlarinda baslandi ve 999 yilinda Abhazya Krali II Bagrat in emriyle kutsandi II Bagrat daha sonra Gurcistan Kralligi nin ilk krali olup III Bagrat adini alacakti III Bagrat olumunden sonra bu kilisede gomuldu Bununla birlikte gunumuzde mevcut olan yapilarin tarihi 13 ve 14 yuzyillara dayanmaktadir Bu yapilar hacli bir kubbe kilisesi kuzey narteksin uzerine insa edilmis can kulesi ve eski bir sarayin kalintilarindan olusmaktadir Ana kilisenin guney duvarinda cagdas duvar resimleri yer almaktadir Bu duvar resimlerinin arasinda III Bagrat in portreleri ve soylu Dadiani ailesinin uyelerinin resimleri yer almaktadir Abhazya piskoposlugunda Bedia Katedrali piskoposlugun merkezi ve piskoposun konutuydu 17 yuzyilda kilisedeki hizmetler durduruldu ancak 19 yuzyilin ikinci yarisindan itibaren yeniden baslatildi Tarihsel ve mimari ozellikleriTarihi kaynaklarin da destekledigi uzere kompleks 10 yuzyilin sonlarinda c 999 birlesik Gurcistan Kralliginin ilk krali olan Kral III Bagrat tarafindan yaptirilmistir Bagrat Gurcu kronikler tarafindan belirtildigi gibi ondan bir Piskopos yapti Manastir avlusunun ortasina insa edilen Meryem ana kilisesi manastirin ana kilisesidir Kilisenin batisinda Bedia soylularinin iki katli sarayi yer almaktadir Meryem ana kilisesi 13 ve 15 yuzyillar arasinda buyuk olcude degistirilmistir Can kulesi 12 ila 14 yuzyillar arasinda yaptirilmistir Piskoposlar sarayi ise 16 yuzyilda Bedia baspiskoposu Anton Zhuanisdze tarafindan yaptirilmistir Kilisenin ic kismindaki duvar resimleri 10 ve 11 yuzyillar arasi 13 ve 14 yuzyillar arasi ve 16 yuzyildan kalanlar olmak uzere 3 farkli donemden kalmadir Zemini manastira acilan bir kapi islevi goren can kulesi guneyden iki katli Piskoposluk sarayi ile bitisiktir Bedia kilisesinin cepheleri ic duvarlari ve kilisede bulunan dini objeler tarafindan korunan Asomtavruli alfabesiyle Gurcuce yazilmis ve degerli taslarla suslenmis yazitlar kilisenin insasi onarimi ve restorasyonu hakkinda kanitlar tasimaktadir Yuzyillar boyunca Bedia Episkopos makami Gurcistan in en onemli dini kulturel ve egitim merkezlerinden biri olarak kalmistir Baspiskopos Anton Zhuanisdze Bedia manastirinda zengin bir kutuphane kurmustur Bu kutuphanede eski el yazmalari onarilarak yenilenmis teolojik eserler tercume edilmis ve kutuphane koleksiyonu yeni el yazmalari ile zenginlestirilmistir Bedia manastir kompleksi Gurcistan in birlik ve bolunmezlik simgesidir Birlesmis Gurcu kralliginin ilk krali olan III Bagrat ve annesi Kralice Gurandukht Bedia Katedraline gomulmustur Bedia kilisesi Orta Cag Gurcu mimarisinin karakteristik ozelliklerini tasir Tepesinde bir kubbe ile kaplanmis olan kilise Gurcu toplulugun ana mimari unsurunu temsil ediyordu Kompleks bir citle cevriliydi Kompleksin bati tarafinda cit duvari dogrultusunda bir piskoposluk sarayi ve bir giris kapisi bulunmaktadir Piskoposluk sarayinin kalintilari kilisenin batisinda yaklasik 50 metre uzakliktadir Baslangicta saray iki kattan olusuyordu Gunumuzde ikinci kat neredeyse tamamen tahrip olmustur Ikinci kattan yalnizca kuzey bati kosesi ve bati duvari parcalari kalmistir Ikinci kattaki odaya acilan kapinin uzerinde yazitli bir timpani tasi durmaktadir Bu yazitin uzerinde Bedia baspiskoposu Anton Zhuanidze ve kiliseyi yenileyen Kirile Zhuanidze gibi isimler yer almaktadir Ark girisi dekoratif suslemelerle suslenmistir Sarayin 1968 yilindaki yenilenmesiyle beraber katlar arasi catilar onarildi zemin betonlastirildi ve birinci kata su sizmasini onlemek icin ince katran katmaninin arasina bir izolasyon tabakasi yerlestirildi Kapi can kulesinin uzerine yapildigi kilise kompleksin bati kisminda yer almaktadir Bati cephesinde 14 yuzyilda yasamis Giorgi Dadiani ve Kral Konstantin den bahseden bir yazit vardir Girisin binasi saraya baglanmis ve bir butun olarak algilanmistir Giris bir planlama meydanini temsil eder Kucuk kubbeli kilise binasi manastir kompleksinin merkezindedir Planda kilise dikdortgenin icerisine cizilmis bir hac gorunumundedir Kilisenin merkezinde capraz kollarin kavsaginda gordugumuz meydanda ayni buyuklukteki pencerelerin bulundugu 14 kristal yuzeyden olusan bir kucuk kubbe yapilmistir Kucuk kubbe batida ayri ayri duran iki sutuna ve doguda apsislere dayanmaktadir Hacin dogu kolu bir apsis ile son bulurken kalan kollar dikdortgendir Hacin kollari arasinda kalan alan dogudaki apsislerin yaninda yer alan iki katli depo odalari ve batidaki ilave bosluklarla doldurulur Apsislerin yaninda bulunan daha kucuk kat tum duvarin kutlesini temsil eder Ust galeri kuzey ve guney neflerin ikinci katinda yer almaktadir Oraya bir merdivenle cikilabilir Kilisenin uc girisi vardir Kiliseni tam ortasina kucuk bir kubbe eklenmistir Kilisenin disi duzgun bir sekilde kesilmis kumtaslari ile insa edilmistir Kilisenin tum pencereleri korunmustur Kilisenin ic tarafinda dis hatlar guvenlidir Cephelerde ise ikisi disinda tum pencereler zarar gormustur Susleme yoktur 19 yuzyilin sonlarinda Bedia Kilisesi bitkilerle kaplanmis eski bir yapi gibi gozukuyordu Yine de kubbenin buyuk kismi korunmustur Kilisenin en iyi korunan kismi ise apsislerin dosemesidir 20 yuzyilin baslarinda kiliseyi yenilemek amaciyla Rus rahipler ve rahibeler zarar goren kubbeyi tamamen kiliseden cikardilar Ayrica kolayca cikarilabilir taslari da cikardilar GaleriDis baglantilarKaynakcaWikimedia Commons ta Bedia Katedrali ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir