Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Behlûl Han Ludî (Farsça: بهلول لودی; ö. 12 Temmuz 1489) Afgan Ludî kabilesinin şefidir. Önceki Seyyid yönetiminden son hükümdarının tahttan çekilmesi üzerineDelhi Sultanlığı'ndan Ludî hanedanının kurucusudur. Behlûl, 19 Nisan 1451'de (855 H ) hanedanın sultanı olmuştur.
| Behlûl Han Ludî | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Bahlul Shah Ghazi | |||||
 Billon Tanka (80 ratti) of Bahlul Lodi | |||||
| 29. Delhi Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 19 Nisan 1451 – 12 Temmuz 1489 | ||||
| Taç giymesi | 19 Nisan 1451 | ||||
| Önce gelen | Alem Şah | ||||
| Sonra gelen | İskender Han Ludî | ||||
| Doğum | y. 1421 | ||||
| Ölüm | 12 Temmuz 1489 Delhi Delhi Sultanlığı | ||||
| Defin | Delhi | ||||
| Eş(ler)i | Shams Khatun Bibi Ambha | ||||
| Çocuk(lar)ı | İskender Han Ludî Barbak Şah Taj Murassa Alem Han | ||||
| |||||
| Hanedan | Ludîler | ||||
| Babası | Malik Kala Khan Lodi | ||||
| Dini | Sünnilik | ||||
Erken dönem
Behlûl'ün büyükbabası Malik Bahram Han Ludî, Dera İsmail Han'dan Ludî kabilesinin Ghilzai kabile reisidir. Daha sonra Multan valisi Melik Merdan Devlet'in hizmetinde bulunmuştur. Behram'ın toplam beş kadar oğlu vardı. En büyük oğlu Melik Sultan Şah Ludî ise daha sonra Seyyid Hanedanı hükümdarı Hızır Han'ın emrinde görev almış ve savaşta dönemin en büyük düşmanı Mallu İkbal Han'ı öldürerek öne çıkmıştır. İslam Hanı unvanıyla ödüllendirildi ve 1419'da Sirhind valiliğine atandı. Malik Sultan'ın küçük kardeşi Malik Kala Han Ludî'nin oğlu Behlûl, Malik Sultan'ın kızıyla evlendi.
Behlûl gençliğinde at ticaretiyle uğraşmış ve bir ara kaliteli atlarını Seyyid Hanedanı Sultanı Muhammed Şah'a satmıştır. Karşılığında kendisine bir pargana verildi ve emirlik mertebesine yükseltildi. Melik Sultan'ın ölümünden sonra Sirhind valisi oldu. Lahor'u da kendi sorumluluğuna eklemesine izin verildi. Bir gün Sultan Muhammed Şah, Malwa Sultanı Mahmud Halacı'nın topraklarını istila etmesi üzerine kendisinden yardım istemişti. Behlûl, 20.000 süvariyle imparatorluk ordusuna katıldı. Zekâsı sayesinde Malwa Sultanı'nın ordusunu yenmiş gibi göründü ve Sultan Muhammed Şah tarafından kendisine Hân-ı Hânân ünvanı verildi. Ayrıca Behlûl'ün Pencap'ın büyük bir bölümünü işgal etmesini de kabul etti.
1443 yılında Behlûl, Delhi'ye saldırdı ancak başarılı olamadı. Son Seyyid Hükümdar Alem Şah döneminde Behlûl, 1447 yılında Delhi'yi ele geçirmek için tekrar başarısız bir girişimde bulundu. 1448 yılında Alem Şah, Badaun'a çekildiğinde, Alem Şah'ın bakanlarından Hamid Han, onu Delhi tahtına davet etti. Alem Şah'ın kendi isteğiyle tahttan çekilmesinin ardından Behlül Şah, 19 Nisan 1451'de Delhi tahtına çıkarak Behlül Şah Gazi unvanını aldı. Alem Şah, Temmuz 1478'deki ölümüne kadar Badaun'da yaşamaya devam etti.
Hükümdarlığı
Behlûl tahta çıktıktan sonra Hamid Han'ı ortadan kaldırmaya karar verdi. Kuzeni ve kayınbiraderi Malik Mahmud Han namıdiğer Kutubuddin Han (Samana Valisi) Hamid Han'ı hapse attı.
1479 yılında Sultan Behlûl Ludî, Jaunpûr'da bulunan Jaunpûr Sultanlığı'nı yendi ve ilhak etti. Jaunpûr şehrini güçlendirdi ve onu çeşitli camiler ve medreselerle bir kasaba haline getirdi.
Behlûl, topraklarındaki isyanları ve ayaklanmaları durdurmak için yaptığı eylemler ile topraklarını Jaunpûr ve Yukarı Uttar Pradeş'e kadar genişletti. Önceki Delhi Sultanları gibi Delhi'yi krallığının başkenti olarak tuttu.
1486 yılında oğlu Babrak Şah'ı Jaunpûr valisi olarak atamıştır. Zamanla bu durum sorunlu hale geldi çünkü ikinci oğlu Nizam Han (İskender Ludî) halef olarak atandı ve Temmuz 1489'daki ölümünden sonra bir güç mücadelesi başladı.[]
Mezarının yeri tartışmalıdır. Hindistan Arkeoloji Araştırmaları Kurumu, uzun zamandır, ünlü Sufi evliya Nasiruddin Chirag-e-Delhi'nin türbesine yakın, onun adıyla bilinen 'Chirag Delhi' adlı bir bölgedeki bir binayı Behlûl Ludî'nin mezarı olarak belirlemiştir. Diğer tarihçiler, Ludî Bahçeleri'ndeki Sheesh Gumbad'ın aslında onun mezarıyla özdeşleştirilmesi gerektiğini savunmaktadırlar.
Evlilikleri
Behlûl iki kez evlenmiştir:
- Sultan Melikşah Ludî'nin kızı ve kuzeni Şems Hatun;[]
- Bibi Ambha, bir Hindu kuyumcunun kızı[]
Kaynakça
- ^ Bosworth, Clifford Edmund (1996). The New Islamic Dynasties. Columbia University Press. s. 304. ISBN .
- ^ Sengupta, Sudeshna (2008). History & Civics 9. Ratna Sagar (P) Limited. s. 126. ISBN .
- ^ Asher, Catherine B.; Talbot, Cynthia (2006). India Before Europe. Cambridge University Press. s. 116. ISBN .
- ^ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. ss. 122-125. ISBN .
- ^ a b c Majumdar, R.C. (ed.) (2006). The Delhi Sultanate, Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan, pp.134–36, 139–142
- ^ a b c d Mahajan, V.D. (1991, reprint 2007). History of Medieval India, New Delhi: S. Chand, , pp.245–51
- ^ . "SULṬĀN BUHLŪL [IBN I KĀLĀ]* LODĪ". The Muntakhabu-'rūkh. Ranking, George S. A.; Haig, Wolseley; Lowe, W. H. tarafından çevrildi. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2024 – , Persian Literature in Translation website vasıtasıyla.
- ^ Delhi's Valley of Kings , 1 March 2004.
- ^ , The Tomb of Buhlul Lodi, The Bulletin of SOAS, Vol. 38, No. 3, 1975, pp. 550–61.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Behlul Han Ludi Farsca بهلول لودی o 12 Temmuz 1489 Afgan Ludi kabilesinin sefidir Onceki Seyyid yonetiminden son hukumdarinin tahttan cekilmesi uzerineDelhi Sultanligi ndan Ludi hanedaninin kurucusudur Behlul 19 Nisan 1451 de 855 H hanedanin sultani olmustur Behlul Han LudiBahlul Shah GhaziBillon Tanka 80 ratti of Bahlul Lodi29 Delhi SultaniHukum suresi19 Nisan 1451 12 Temmuz 1489Tac giymesi19 Nisan 1451Once gelenAlem SahSonra gelenIskender Han LudiDogumy 1421Olum12 Temmuz 1489 Delhi Delhi SultanligiDefinDelhiEs ler iShams Khatun Bibi AmbhaCocuk lar iIskender Han Ludi Barbak Sah Taj Murassa Alem HanTam adiBahlol Khan Lodi bin Malik Kala Khan Lodi bin Malik Bahram Khan LodiHanedanLudilerBabasiMalik Kala Khan LodiDiniSunnilikErken donemBehlul un buyukbabasi Malik Bahram Han Ludi Dera Ismail Han dan Ludi kabilesinin Ghilzai kabile reisidir Daha sonra Multan valisi Melik Merdan Devlet in hizmetinde bulunmustur Behram in toplam bes kadar oglu vardi En buyuk oglu Melik Sultan Sah Ludi ise daha sonra Seyyid Hanedani hukumdari Hizir Han in emrinde gorev almis ve savasta donemin en buyuk dusmani Mallu Ikbal Han i oldurerek one cikmistir Islam Hani unvaniyla odullendirildi ve 1419 da Sirhind valiligine atandi Malik Sultan in kucuk kardesi Malik Kala Han Ludi nin oglu Behlul Malik Sultan in kiziyla evlendi Behlul gencliginde at ticaretiyle ugrasmis ve bir ara kaliteli atlarini Seyyid Hanedani Sultani Muhammed Sah a satmistir Karsiliginda kendisine bir pargana verildi ve emirlik mertebesine yukseltildi Melik Sultan in olumunden sonra Sirhind valisi oldu Lahor u da kendi sorumluluguna eklemesine izin verildi Bir gun Sultan Muhammed Sah Malwa Sultani Mahmud Halaci nin topraklarini istila etmesi uzerine kendisinden yardim istemisti Behlul 20 000 suvariyle imparatorluk ordusuna katildi Zekasi sayesinde Malwa Sultani nin ordusunu yenmis gibi gorundu ve Sultan Muhammed Sah tarafindan kendisine Han i Hanan unvani verildi Ayrica Behlul un Pencap in buyuk bir bolumunu isgal etmesini de kabul etti 1443 yilinda Behlul Delhi ye saldirdi ancak basarili olamadi Son Seyyid Hukumdar Alem Sah doneminde Behlul 1447 yilinda Delhi yi ele gecirmek icin tekrar basarisiz bir girisimde bulundu 1448 yilinda Alem Sah Badaun a cekildiginde Alem Sah in bakanlarindan Hamid Han onu Delhi tahtina davet etti Alem Sah in kendi istegiyle tahttan cekilmesinin ardindan Behlul Sah 19 Nisan 1451 de Delhi tahtina cikarak Behlul Sah Gazi unvanini aldi Alem Sah Temmuz 1478 deki olumune kadar Badaun da yasamaya devam etti HukumdarligiBehlul Han Ludi 1479 da Jaunpur Sultanligi ni Sarki hanedani fethetti Behlul tahta ciktiktan sonra Hamid Han i ortadan kaldirmaya karar verdi Kuzeni ve kayinbiraderi Malik Mahmud Han namidiger Kutubuddin Han Samana Valisi Hamid Han i hapse atti 1479 yilinda Sultan Behlul Ludi Jaunpur da bulunan Jaunpur Sultanligi ni yendi ve ilhak etti Jaunpur sehrini guclendirdi ve onu cesitli camiler ve medreselerle bir kasaba haline getirdi Behlul topraklarindaki isyanlari ve ayaklanmalari durdurmak icin yaptigi eylemler ile topraklarini Jaunpur ve Yukari Uttar Prades e kadar genisletti Onceki Delhi Sultanlari gibi Delhi yi kralliginin baskenti olarak tuttu 1486 yilinda oglu Babrak Sah i Jaunpur valisi olarak atamistir Zamanla bu durum sorunlu hale geldi cunku ikinci oglu Nizam Han Iskender Ludi halef olarak atandi ve Temmuz 1489 daki olumunden sonra bir guc mucadelesi basladi kaynak belirtilmeli Mezarinin yeri tartismalidir Hindistan Arkeoloji Arastirmalari Kurumu uzun zamandir unlu Sufi evliya Nasiruddin Chirag e Delhi nin turbesine yakin onun adiyla bilinen Chirag Delhi adli bir bolgedeki bir binayi Behlul Ludi nin mezari olarak belirlemistir Diger tarihciler Ludi Bahceleri ndeki Sheesh Gumbad in aslinda onun mezariyla ozdeslestirilmesi gerektigini savunmaktadirlar EvlilikleriBehlul Han Ludi nin MezariBehlul Han Ludi nin turbesinin icindeki mezarlar Behlul iki kez evlenmistir Sultan Meliksah Ludi nin kizi ve kuzeni Sems Hatun kaynak belirtilmeli Bibi Ambha bir Hindu kuyumcunun kizi kaynak belirtilmeli Kaynakca Bosworth Clifford Edmund 1996 The New Islamic Dynasties Columbia University Press s 304 ISBN 978 0231107143 Sengupta Sudeshna 2008 History amp Civics 9 Ratna Sagar P Limited s 126 ISBN 9788183323642 Asher Catherine B Talbot Cynthia 2006 India Before Europe Cambridge University Press s 116 ISBN 9780521005395 Sen Sailendra 2013 A Textbook of Medieval Indian History Primus Books ss 122 125 ISBN 978 9 38060 734 4 a b c Majumdar R C ed 2006 The Delhi Sultanate Mumbai Bharatiya Vidya Bhavan pp 134 36 139 142 a b c d Mahajan V D 1991 reprint 2007 History of Medieval India New Delhi S Chand 81 219 0364 5 pp 245 51 SULṬAN BUHLuL IBN I KALA LODi The Muntakhabu rukh Ranking George S A Haig Wolseley Lowe W H tarafindan cevrildi 5 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2024 Persian Literature in Translation website vasitasiyla Delhi s Valley of Kings 1 March 2004 The Tomb of Buhlul Lodi The Bulletin of SOAS Vol 38 No 3 1975 pp 550 61 Wikimedia Commons ta Bahlul Lodi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir