Behçet Kemalettin Çağlar (23 Temmuz 1908, Erzincan - 24 Ekim 1969, İstanbul), Türk şair ve siyasetçi. Faruk Nafiz Çamlıbel ile birlikte Onuncu Yıl Marşı'nı yazmıştır.
Behçet Kemal Çağlar | |
---|---|
Türkiye Büyük Millet Meclisi 7. ve 8. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 8 Mart 1943 - 24 Mart 1950 | |
Seçim bölgesi | 1943 – Erzincan 1946 – Erzincan |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Behçet Kemalettin Çağlar 23 Temmuz 1908 Erzincan, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 24 Ekim 1969 (61 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
Bitirdiği okul | Zonguldak Maden Mühendis Mektebi |
Mesleği | Şair, siyasetçi, maden mühendisi |
Hayatı
Cumhuriyet döneminin ünlü şairlerinden Behçet Kemal Çağlar, Kayseri’nin Şabanbeyzadeler namıyla bilinen ünlü bir ailesinden Şaban Hamdi Bey’in oğludur. Babasının memuriyeti sırasında bulunduğu Erzincan’ın Tepecik köyünde 1908 yılında doğdu. Babası Kayseri'nin Bünyan Çağlayanı kıyısında yerleşmiş Burunguz isimli Türkmen oymağındandır, annesi Balıkesir'in Çepni yörüklerinden Kolağası Ahmet Ağa'nın kızıdır. Behçet ismi babasının amcasının ismi olarak, Kemal'de hürriyet kahramanı Namık Kemal'e izafetle verilmiştir.
1913 senesinde Behçet Kemal, Bolu'da İmaret İlkokuluna başlamıştır. İlkokul yıllarında bile dedesinden kendisine geçen yeteneğiyle şiir ezberlemeye ve okumaya meraklı olan Behçet Kemal'e öğretmenleri okulun bahçesinde yüksek bir yere çıkararak babasının ezberlettiği şiirleri okuturlardı.
Normal tahsiline 1915 yılında Konya'da başlamış, ilk olarak Mevlana türbesinin arkasındaki Numune Mektebi'ne devam etmiş, ertesi yıl, Konya Sultanisi'nin ilk kısmına devama başlamıştır. 1916 senesinin sonbaharında babası Kudüs Ziraat Müdürlüğü'ne tayin edildiğinden birkaç ay Kudüs'te kalmıştır.
Kudüs'ten Kayseri'ye gelen Behçet Kemal, ilk, orta ve lise tahsilini Kayseri'de yapmıştır. 1925 senesinde sınavla Zonguldak Maden Mühendis mektebine girmiş ve 1929 senesinde yüksek maden mühendisi olarak birincilikle bu mektepten mezun olmuştur. Maden Tarama Enstitüsü merkez mühendisi olarak Ankara'da göreve başlamıştır.
Halkevlerinin açılışında yazdığı ve şahsen rol aldığı Çoban Piyesi ve ardından yazdığı ve oynadığı Ergenekon Piyesi dolayısıyla Atatürk'ün dikkatini çekmiştir. Değerli, ünlü yazarlar ve politikacılar ile yakın münasebetler kurmuş, ancak kişisel hiçbir karşılık beklemeyen derin vatan ve Atatürk devrimleri hayranlığıyla hepsinin sevgi ve takdirini kazanmıştır. Bu sebeple edebiyat tarihinde "devrim şairi", "sofra şairi" ve "Atatürk şairi" olarak anılmıştır. 1935'te Halkevleri müfettişi olarak görevlendirilmiş, bu görev ile yurdun her tarafını dolaşmış; halk şiirleri ve halk sanatı ile yakından ilgilenmek fırsatını bulmuştur.
Öncelikle Atatürk ve millî şiir temasında tanınmış, derin yurt sevgisi olan bir insandı. Haftalık dergiler ve günlük gazetelerde bu konularda makaleler yazmıştır. Atatürk'ün ölümü Behçet Kemal'in ruhunda derin bir acı yaratmış, memleketin ve milletin kurtulmasında Atatürk'ün başarılarının hayranı olarak, kendisini Atatürk'e ve onun devrimlerine adamasına sebep olmuştur.
TBMM VII.ve VIII. Dönem Erzincan milletvekili hizmet etmiştir. 15 Ocak 1949'da Şemsettin Günaltay'ın başbakanlığa atanmasının ardından Atatürk devrimlerinden ödün verildiği gerekçesiyle 24 Ocak 1949'da Cumhuriyet Halk Partisi'nden ve milletvekilliğinden istifa etmiştir. 1950-1959 yılları arası Robert Koleji'nde öğretmenlik yapmış, 27 Mayıs 1960 Darbesiyle işbaşına gelen askeri yönetimin seçtiği kurucu meclis üyeleri arasında yer almıştır. Daha sonra Türk Dil Kurumu Genel Sekreterlik,TRT Yönetim Kurulu Başkanlığı, Akbank Neşriyat Müdürlüğü ve TRT Program Uzmanlığı görevlerinde bulundu.
Kendi dilinden yaşamı
Kendi dilinden yaşamını 1966 yılında şöyle anlatmıştır:
“ | Babamın çeşitli bölgelerdeki memurluğu, benim bütün memleketi kapsayan Halkevleri Müfettişliğim ve Doğu sınırlarında geçen askerliğim sayesinde Anayurdu köşe bucak dolaşabildim. Anayurt gibi Atatürk'ü de yakından tanımak talihim var; bazı mısraları sofrasında yazdığım oldu. Zonguldak Yüksek Maden Mühendis Mektebi'nden diplomalıyım ama ilk günden beri Anadolu'nun insan cevheri ile haşır neşirim. Faruk Nafiz Çamlıbel, Eflatun Cem Güney edebiyat hocalarımdı. Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın sohbetlerinden yıllarca feyzaldım. Doğuda tanışıp kaynaştığım halk ozanları bana halkımı bir kat daha tanıtıp sevdirdiler. 1948 başlarında laiklik ve devletçilik ilkelerinde Atatürk'ün yolundan çıktığını gördüğüm için saflarından ayrılmaya karar verdiğim partinin bana sağladığı milletvekilliğini, Meclis kürsüsünden istifa etmek suretiyle bıraktım. Başka bir parti aday gösterdi, noter marifetiyle reddettim. Temsilciler Meclisi'ne çağrıldım, umutla katıldım. Cumhurbaşkanlığı kontenjanından senatör olmam istendi. Günlük politikadan tiksindiğim için kabul etmedim. O gün bu gündür yazarlık ve öğretmenlik yapıyorum. | „ |
1942 yılına 34 yaşındayken Kayseri'de yazdığı bir şiirinde ise kendini şöyle tanımlıyordu: Behçet Kemal, sanat yolculuğuna nasıl bir düşünce ve inançla çıktığını 1935'te Yücel Dergisi'nde şöyle belirtiyordu:
“ | Benim ruhum denizin, Ada camlarının, Boğaziçi mehtabının işlediği bir dantela değildir. Ben 20 yaşıma kadar büyük şehir ve deniz görmedim. Fakat acunun en büyük, en temiz ve en derin halkı içinde yetiştim. Anadolu'da doğdum ve büyüdüm. Daha 15 yaşındayken saçımda ak, ciğerimde verem tahayyül ederek yazmaya heveslendiğim zamanlar oldu zannetmeyiniz. Ben edebiyata ağlayarak değil, haykırarak; şüphelenerek değil, inanarak başladım. Haykıracağım ve inandığım şeyi yazmaktan başka bir şeyi yapmaya niyetim yok... | „ |
İlk şiiri arkadaşlarıyla çıkardıkları Hep Gençlik dergisinde yayımlanan Behçet Kemal, daha sonra Türk Yurdu ve Hayat (1927) dergilerinde göründü. Ulus'ta yayımlanan kimi şiirlerinde "Ankaralı Aşık Ömer" adını kullanmış, 1949'da Şadırvan dergisini çıkarmıştır. İstanbul Radyosu'nda, 27 Mayıs'tan önce ve sonra, aralıklı olarak Şiir dünyamız programını yönetmiştir.
Behçet Kemal'in şiiri biçim ve öz olarak iki kaynaktan beslenir: Halk şiiri ve Kemalizm. Giderek ulusal duyguları dile getiren deyişleri ve yurt güzellikleri bile bu özle belirlenir. Hecenin olanaklarını, en yüksek sesi verebilmek için zorlar. Birey için değil, kalabalıklar içindir şiiri.
Şiir kitapları
- Erciyesten Kopan Çığ (şiir, 1933)
- Burada Bir Kalp Çarpıyor (şiir, 1933)
- Benden İçeri (bütün şiirleri, 1966)
- Behçet Kemal Son Şiirleri (1970,ö.s.)
Oyunları
- Çoban (1933),
- Atilla (1935),
- Deniz Abdal.
Öteki yapıtları
- Halkevler (inceleme 1935),
- Hasan Ali Yücel ve Eserleri (1937),
- Hür Mavilikte Gezi (1947),
- Dolmabahçe'den Anıtkabir'e Kadar (Gözlemler 1955),
- Kur'an-ı Kerim'den İlhamlar (1966),
- Atatürk Deniz'inden Damlalar (antoloji 1967),
- Battal Gazi Destanı (1968),
- Bugünün Diliyle Atatürk'ün Söylevleri (1969).
- Yeğeni Selcan Cağlar tarafından yayına hazırlanan 4 adet eseri Destanlar (1997), Bitmez Tükenmez Anadolu (1994) Benden İçeri (1994)ve Kuran'ı Kerim'den İlhamlar (1995) Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından basılmıştır.
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. ss. 416, 491. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Temmuz 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2016.
- ^ Tonga, Necati (2019). Bir Edebî Muhit Olarak Ankara (1923-1980). Ankara: Çolpan. s. 111.
- ^ http://e-kutuphane.egitimsen.org.tr/pdf/2797.pdf []
- ^ Nail Tan (Temmuz 2019). 1932’den 2012’ye Türk Dil Kurumu"TÜRK DİLİ - Dil ve Edebiyat Dergisi" (PDF). CXVII (811). Türk Dil Kurumu. s. 41. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
- ^ Tonga, Necati (2019). Bir Edebî Muhit Olarak Ankara (1923-1980). s. 111.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Behcet Kemalettin Caglar 23 Temmuz 1908 Erzincan 24 Ekim 1969 Istanbul Turk sair ve siyasetci Faruk Nafiz Camlibel ile birlikte Onuncu Yil Marsi ni yazmistir Behcet Kemal CaglarTurkiye Buyuk Millet Meclisi 7 ve 8 Donem MilletvekiliGorev suresi 8 Mart 1943 24 Mart 1950Secim bolgesi 1943 Erzincan 1946 ErzincanKisisel bilgilerDogum Behcet Kemalettin Caglar 23 Temmuz 1908 1908 07 23 Erzincan Osmanli ImparatorluguOlum 24 Ekim 1969 61 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeri Zincirlikuyu Mezarligi IstanbulPartisi Cumhuriyet Halk PartisiBitirdigi okul Zonguldak Maden Muhendis MektebiMeslegi Sair siyasetci maden muhendisiHayatiCumhuriyet doneminin unlu sairlerinden Behcet Kemal Caglar Kayseri nin Sabanbeyzadeler namiyla bilinen unlu bir ailesinden Saban Hamdi Bey in ogludur Babasinin memuriyeti sirasinda bulundugu Erzincan in Tepecik koyunde 1908 yilinda dogdu Babasi Kayseri nin Bunyan Caglayani kiyisinda yerlesmis Burunguz isimli Turkmen oymagindandir annesi Balikesir in Cepni yoruklerinden Kolagasi Ahmet Aga nin kizidir Behcet ismi babasinin amcasinin ismi olarak Kemal de hurriyet kahramani Namik Kemal e izafetle verilmistir 1913 senesinde Behcet Kemal Bolu da Imaret Ilkokuluna baslamistir Ilkokul yillarinda bile dedesinden kendisine gecen yetenegiyle siir ezberlemeye ve okumaya merakli olan Behcet Kemal e ogretmenleri okulun bahcesinde yuksek bir yere cikararak babasinin ezberlettigi siirleri okuturlardi Normal tahsiline 1915 yilinda Konya da baslamis ilk olarak Mevlana turbesinin arkasindaki Numune Mektebi ne devam etmis ertesi yil Konya Sultanisi nin ilk kismina devama baslamistir 1916 senesinin sonbaharinda babasi Kudus Ziraat Mudurlugu ne tayin edildiginden birkac ay Kudus te kalmistir Kudus ten Kayseri ye gelen Behcet Kemal ilk orta ve lise tahsilini Kayseri de yapmistir 1925 senesinde sinavla Zonguldak Maden Muhendis mektebine girmis ve 1929 senesinde yuksek maden muhendisi olarak birincilikle bu mektepten mezun olmustur Maden Tarama Enstitusu merkez muhendisi olarak Ankara da goreve baslamistir Halkevlerinin acilisinda yazdigi ve sahsen rol aldigi Coban Piyesi ve ardindan yazdigi ve oynadigi Ergenekon Piyesi dolayisiyla Ataturk un dikkatini cekmistir Degerli unlu yazarlar ve politikacilar ile yakin munasebetler kurmus ancak kisisel hicbir karsilik beklemeyen derin vatan ve Ataturk devrimleri hayranligiyla hepsinin sevgi ve takdirini kazanmistir Bu sebeple edebiyat tarihinde devrim sairi sofra sairi ve Ataturk sairi olarak anilmistir 1935 te Halkevleri mufettisi olarak gorevlendirilmis bu gorev ile yurdun her tarafini dolasmis halk siirleri ve halk sanati ile yakindan ilgilenmek firsatini bulmustur Oncelikle Ataturk ve milli siir temasinda taninmis derin yurt sevgisi olan bir insandi Haftalik dergiler ve gunluk gazetelerde bu konularda makaleler yazmistir Ataturk un olumu Behcet Kemal in ruhunda derin bir aci yaratmis memleketin ve milletin kurtulmasinda Ataturk un basarilarinin hayrani olarak kendisini Ataturk e ve onun devrimlerine adamasina sebep olmustur TBMM VII ve VIII Donem Erzincan milletvekili hizmet etmistir 15 Ocak 1949 da Semsettin Gunaltay in basbakanliga atanmasinin ardindan Ataturk devrimlerinden odun verildigi gerekcesiyle 24 Ocak 1949 da Cumhuriyet Halk Partisi nden ve milletvekilliginden istifa etmistir 1950 1959 yillari arasi Robert Koleji nde ogretmenlik yapmis 27 Mayis 1960 Darbesiyle isbasina gelen askeri yonetimin sectigi kurucu meclis uyeleri arasinda yer almistir Daha sonra Turk Dil Kurumu Genel Sekreterlik TRT Yonetim Kurulu Baskanligi Akbank Nesriyat Mudurlugu ve TRT Program Uzmanligi gorevlerinde bulundu Kendi dilinden yasamiKendi dilinden yasamini 1966 yilinda soyle anlatmistir Babamin cesitli bolgelerdeki memurlugu benim butun memleketi kapsayan Halkevleri Mufettisligim ve Dogu sinirlarinda gecen askerligim sayesinde Anayurdu kose bucak dolasabildim Anayurt gibi Ataturk u de yakindan tanimak talihim var bazi misralari sofrasinda yazdigim oldu Zonguldak Yuksek Maden Muhendis Mektebi nden diplomaliyim ama ilk gunden beri Anadolu nun insan cevheri ile hasir nesirim Faruk Nafiz Camlibel Eflatun Cem Guney edebiyat hocalarimdi Yahya Kemal Beyatli ve Ahmet Hamdi Tanpinar in sohbetlerinden yillarca feyzaldim Doguda tanisip kaynastigim halk ozanlari bana halkimi bir kat daha tanitip sevdirdiler 1948 baslarinda laiklik ve devletcilik ilkelerinde Ataturk un yolundan ciktigini gordugum icin saflarindan ayrilmaya karar verdigim partinin bana sagladigi milletvekilligini Meclis kursusunden istifa etmek suretiyle biraktim Baska bir parti aday gosterdi noter marifetiyle reddettim Temsilciler Meclisi ne cagrildim umutla katildim Cumhurbaskanligi kontenjanindan senator olmam istendi Gunluk politikadan tiksindigim icin kabul etmedim O gun bu gundur yazarlik ve ogretmenlik yapiyorum 1942 yilina 34 yasindayken Kayseri de yazdigi bir siirinde ise kendini soyle tanimliyordu Behcet Kemal sanat yolculuguna nasil bir dusunce ve inancla ciktigini 1935 te Yucel Dergisi nde soyle belirtiyordu Benim ruhum denizin Ada camlarinin Bogazici mehtabinin isledigi bir dantela degildir Ben 20 yasima kadar buyuk sehir ve deniz gormedim Fakat acunun en buyuk en temiz ve en derin halki icinde yetistim Anadolu da dogdum ve buyudum Daha 15 yasindayken sacimda ak cigerimde verem tahayyul ederek yazmaya heveslendigim zamanlar oldu zannetmeyiniz Ben edebiyata aglayarak degil haykirarak suphelenerek degil inanarak basladim Haykiracagim ve inandigim seyi yazmaktan baska bir seyi yapmaya niyetim yok Ilk siiri arkadaslariyla cikardiklari Hep Genclik dergisinde yayimlanan Behcet Kemal daha sonra Turk Yurdu ve Hayat 1927 dergilerinde gorundu Ulus ta yayimlanan kimi siirlerinde Ankarali Asik Omer adini kullanmis 1949 da Sadirvan dergisini cikarmistir Istanbul Radyosu nda 27 Mayis tan once ve sonra aralikli olarak Siir dunyamiz programini yonetmistir Behcet Kemal in siiri bicim ve oz olarak iki kaynaktan beslenir Halk siiri ve Kemalizm Giderek ulusal duygulari dile getiren deyisleri ve yurt guzellikleri bile bu ozle belirlenir Hecenin olanaklarini en yuksek sesi verebilmek icin zorlar Birey icin degil kalabaliklar icindir siiri Siir kitaplariErciyesten Kopan Cig siir 1933 Burada Bir Kalp Carpiyor siir 1933 Benden Iceri butun siirleri 1966 Behcet Kemal Son Siirleri 1970 o s OyunlariCoban 1933 Atilla 1935 Deniz Abdal Oteki yapitlariHalkevler inceleme 1935 Hasan Ali Yucel ve Eserleri 1937 Hur Mavilikte Gezi 1947 Dolmabahce den Anitkabir e Kadar Gozlemler 1955 Kur an i Kerim den Ilhamlar 1966 Ataturk Deniz inden Damlalar antoloji 1967 Battal Gazi Destani 1968 Bugunun Diliyle Ataturk un Soylevleri 1969 Yegeni Selcan Caglar tarafindan yayina hazirlanan 4 adet eseri Destanlar 1997 Bitmez Tukenmez Anadolu 1994 Benden Iceri 1994 ve Kuran i Kerim den Ilhamlar 1995 Turkiye Cumhuriyeti Kultur Bakanligi tarafindan basilmistir Kaynakca TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu ss 416 491 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Temmuz 2022 Arsivlenmis kopya 17 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2016 Tonga Necati 2019 Bir Edebi Muhit Olarak Ankara 1923 1980 Ankara Colpan s 111 http e kutuphane egitimsen org tr pdf 2797 pdf olu kirik baglanti Nail Tan Temmuz 2019 1932 den 2012 ye Turk Dil Kurumu TURK DILI Dil ve Edebiyat Dergisi PDF CXVII 811 Turk Dil Kurumu s 41 19 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Mart 2023 Tonga Necati 2019 Bir Edebi Muhit Olarak Ankara 1923 1980 s 111