Erzincan, Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Erzincan ilinin merkezi olan şehirdir.
Erzincan | |
---|---|
Şehir | |
Erzincan ilindeki yeri | |
Ülke | Türkiye |
Bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
İl | Erzincan |
İdare | |
• Belediye başkanı | Bekir Aksun (MHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 11.903 km² |
Rakım | 1.185 m |
Zaman dilimi | (TSİ) |
Posta kodu | 24000 |
Alan kodu | 0446 |
Plaka kodu | 24 |
Resmî site Erzincan Belediyesi |
Şehir tarihte Mengüçlü Beyliği'ne başkentlik yapmıştır. Doğusunda Çayırlı ve Üzümlü, batısında Kemah, kuzeybatısında Refahiye ilçeleri, kuzeyinde Gümüşhane, güneyinde Tunceli illeriyle komşudur.
Etimoloji
Erzincan adının, Strabon’un Antik Çağ’da bu bölgede bulunduğunu belirttiği Eriza şehrinden geldiği söylenir; yine bu bölgeden bahseden Grek kaynaklarında Aziris adıyla gösterilen şehrin de Erzincan olması mümkündür. Şehrin adı Ermeni kaynaklarında Erez, Erzng ve Erznga; Bizans kaynaklarında Aringam (Arıngan), Arsingan, Erzingan; Arap kaynaklarında ise Erzencân şeklinde geçer. Türk fetihlerinden sonra şehrin adı önce Erzingan, Ezirgân olarak söylenmiş, ardından da bugünkü şeklini almıştır.
Tarihçe
İlk çağ ve Hititler dönemi
Erzincan'ın Antik Çağ tarihi hakkında kesin bir bilgiye henüz sahip olunmamakla birlikte tarihçiler ikinci bin yıl da, bu bölgede Hurriler'in yaşadığını, ikinci bin yılın ilk yarısı başlarında da Hayasalılar ve Azzilerin hüküm sürdüğünü kaydetmektedir. Anadolu'da MÖ 1600 ile 1180 tarihleri arasında Hattuşaş'ı merkez yaparak büyük bir imparatorluk kuran Hititler yakın doğuyu egemenlikleri altına almışlar ve Erzincan'da Hititlerin yönetimi altındaydı. Anadolu'nun çeşitli yerlerinde yapılan kazılarda Hititlere ait çeşitli eserler ortaya çıkarılmıştır. Erzincan ve yöresinde Hititlere ait bir yerleşim merkezine rastlanmamışsa da, bu yörenin Hitit egemenliği altında kaldığı düşünülmektedir.
Urartular dönemi
Doğu Anadolu'da kurulan ilkçağ devletlerinden biri de Urartular olmuştur. MÖ 900 yıllarında kurulan bu devlet Tuşpa'yı (Van) başkent yapmış, sınırlarını Hazar Denizi'nden Malatya'ya, kuzeyde Erzurum ile Erzincan'dan güneyde Halep ve Musul'a kadar genişletmiştir. Yine Erzincan yakınlarında Altıntepe'de 1953'te yapılan kazılarda Urartular'a ait birçok eser çıkarılmış, bu yörenin Urartu egemenliği altında kaldığı kanıtlanmıştır. Çeşitli saldırılara maruz kalan Urartu şehirleri teker teker tahrip edilirken Medler'in Anadolu'yu istilası sırasında MÖ 600 yıllarında tamamen ortadan kaldırılmıştır. Erzincan ve yöresi, Urartular'ı yenerek Anadolu'yu istilaya başlayan Medlerin (MÖ 612) eline geçti. Med İmparatorluğu'nun Kyaksar döneminde Lidyalılar'la yapılan savaşlar, muhtemelen Erzincan ve civarında meydana geldiği düşünülür. Bu yöreler MÖ 550 tarihlerinde Persler'in eline geçmiştir.
Persler dönemi
Hititler'in Anadolu'yu istila ettikleri sırada, İran yaylasını da Persler ele geçirdiler. Persler'in yükselişi daha çok Büyük Kiros (559-530) ve II. Kambises (530-522) dönemlerine rastlar. Bu dönemde Erzincan ve çevresi de Persler'in eline geçer. Persler'den sonra Anadolu Makendonyalılar'ın eline geçmiştir. Roma ordusu MÖ 70 tarihinde Doğu Anadolu Bölgesi'ni ele geçirmeye başlayarak Elazığ yöresindeki Sophene Krallığı'nı yıktıktan sonra, Tigran'ın ordusunu da yenilgiye uğratmıştır. Bu sırada (MÖ 68) Pontuslular da Erzincan yörelerinde Roma üstünlüğüne son vermişlerdir. İran ile Bizans arasında sürekli savaşlara sahne olan Erzincan ve yöresi en son Bizans imparatoru Herakleios tarafından 629 tarihinde yenilgiye uğratılan İran'dan geri alındı.
644-656 yılları arasında Halife Osman bin Affan zamanında Habîb bin Mesleme 655 senesinde Erzincan ve yöresini ele geçirerek, bu bölgeyi tamamen Müslümanların yönetimine kattı. Erzincan ve yöresi Abbasiler döneminde de çeşitli saldırılara maruz kaldı. Halife Mütevekkil Alallah (847-861) döneminde Malatya Valisi Ömer bin Abdullah, Arapgir, Eğin, Kemah, Erzincan ve Trabzon kentlerini 859 yılında Bizanslılar'dan geri aldı. Böylece Erzincan tekrar Arapların hakimiyetine geçti.
Türk hakimiyeti
Anadolu'da Türk hakimiyeti Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası Türklerin Anadolu'yu vatan edinmesiyle başlamış, Malazgirt Muharebesi kazanılınca Alparslan, Karasu ve Çatlı nehirleri vadilerinin fethine komutanlarından Mengücek Ahmet Gazi'yi görevlendirmiştir. Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkârahisar yörelerini hakimiyeti alan Ahmet Gazi, Kemah'ı merkez yaptı. 1114 yılında Ahmet Gazi'nin ölümü üzerine yerine oğlu İshak Bey geçti. Bu beyliği uzun süre yöneten İshak Bey ölümü üzerine yerine Melih Mahmut geçti. İshak Beyin oğulları Melih Mahmut'un hükümdarlığını tanımayınca, Mengüçlü Beyliği parçalandı. Kemah, Melih Mahmut'a Erzincan, 'a, Divriği'de, Süleyman Şah'a düştü. 1151 yılında Davut Şah'ın öldürülmesi üzerine Erzincan'a 13 yıl Süleyman Şah sahip olmuş; Davut Şah'ın oğlu 1165 yılında babasının tahtında oturunca, Mengüçlü Beyliği tekrar güçlenmiştir. Fahrettin Behram Şah, Kılıçarslan'ın damadı olması Mengücek ile Anadolu Selçuklu Devleti ilişkilerini gelişmiştir.
Behram Şah zamanında Erzincan ticaret ve sanayisi gelişmiştir. Deprem ve afetler sebebi ile o döneme ait eserler günümüze ulaşamamıştır. 1225 yılında Behram Şah'ın ölümü üzerine yerine oğlu Davut Şah geçti. 1228 tarihinde Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat Erzincan ve Kemah'ı işgal ederek Mengüçlü Beyliğine son verdi. Alaaddin Keykubat ile Harezmşahlar Hükümdarı Celalettin Harzem Şah arasında Erzincan yakınlarında 1230 yılında Yassıçemen Muharebesi oldu ve Celalettin Harzem Şah yenildi, bölgeye hakim olan Alaattin Keykubat'ın 1237 yılında ölümü üzerine yerine oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev geçti. Onun zamanında devlet Moğolların istilasına uğradı. 1240 tarihinde Erzurum'u işgal eden Moğollar, Erzincan'ı da geçerek 1243 tarihinde Kösedağ Savaşı'nda Anadolu Selçuklu Devletini hezimete uğrattı. Böylece Erzincan ve yöresi İlhanlıların eline geçti. İlhanlılar, Erzincan'ın da aralarında olduğu bölgeyi beylerle yönettiler. Bir ara Çobanoğulları Hükümdarı Küçük Şeyh Hasan Erzincan ve yöresini kendi beyliğine kattıysa da 1338'de Memluk Sultanı Nasreddin Muhammed'in yardımı ile Erzincan ve yöresi Küçük Şeyh Hasan'dan geri alındı. Erzincan bu beylik döneminde de el değişmiştir. Alaeddin Eretna 1352'de öldükten sonra yerine oğlu Gıyasettin Mehmet getirildi. Çıkan anlaşmazlıklar sonunda Erzincan bağımsız olarak, Burak Bey'e bırakıldı. Sırası ile Ahi Ayna Bey, Pir Hüseyin, Mutahhareten Bey yönetimi ele aldı. Mutahhareten döneminde, Kadı Burhanettin Erzincan'a ve yöresine birkaç kez saldırı düzenledi. Bu saldırılar Akkoyunlu Hükümdarı 'in yardımı ile atlatıldı.
Erzincan Emiri Mutahhareten'in Timur'a bağlanması dönemin Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıt'ı kızdırmıştı. Bu olayın üzerine Beyazıt, 1401 yılında Erzincan'ı kuşattı. Fakat çok geçmeden Ankara Savaşı patlak verince bölge 1402 yılında Timur hakimiyetine geçti. Bölgede II. Mehmet dönemine kadar Osmanlılar etkili olamadılar. 1419'da I. Mehmet zamanında Karakoyunlu Beyi Kara Yusuf Erzincan'ı zapt etti ve Pir Ömer'i vali olarak tayin etti.
Osmanlı İmparatorluğu dönemi
Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan Erzincan'ı 1455 yılında aldı. Kaleyi yeniden onardı. Yöre Fatih Sultan Mehmet ile Uzun Hasan arasında çıkan Otlukbeli Savaşı'na kadar (11 Ağustos 1473) Akkoyunlar'ın elinde kaldı. Bu savaştan sonra Osmanlıların denetimine geçti. 1502 tarihinde Safevi tahtına gecen Şah İsmail Erzincan'ı karargâh yapmıştı. Anadolu'yu eline geçirmek isteyen Safeviler'e Yavuz Sultan Selim 23 Ağustos 1514'te Çaldıran Muharebesi'yle dur deyince, Erzincan tekrar Osmanlılar'ın yönetimine geçti. Yine Kanuni Sultan Süleyman 1534'te Tebriz Seferi, 1540'ta İran Seferi sırasında Erzincan'a uğramıştır.
Cumhuriyet dönemi
Erzincan Sovyeti
I. Dünya Savaşı başlangıcında Osmanlı toprakları olan Erzincan, Sivas, Trabzon civarları savaş devam ettikçe Çarlık Rusyası ordusunun himayesine geçmiştir. Savaş sırasında gerçekleşen Şubat Devrimi sırasında Rusya toprağı olan bu bölgeler, Rusya’nın diğer bölgelerinde gelişen olaylardan aynı şekilde etkilenmiştir. Bolşevik askerler kendi subaylarını tutuklamışlar, ayaklanmışlar, bununla birlikte sovyet yönetimleri kurmuşlardır. Bunlardan biri de, savaş döneminde Rusya toprağı olan Erzincan'da bulunan Bolşevik askerlerin kurduğu Erzincan Sovyeti hükûmetidir.
Sovyet hükûmeti, Bolşeviklerin askeri, siyasi ve ekonomik desteği ile kısa zamanda gerçek bir iktidar oldu. İlkin, Sovyetler Birliğideki Kolhozların benzeri bir kolektif üretim çiftlikleri oluşturuldu. Ardından istihbarat ve askeri örgüt ve polis teşkilatı kuruldu. Maliye kanunu çıkarıldı ve vergilerin İstanbul hükûmetine değil, Sovyetlere ödenmesi kararlaştırılarak vergi miktarları belirlendi. Toprak kanunu çıkarıldı, topraksız köylülere toprak dağıtıldı[]. 1921 yılında Kuvâ-yi Milliye müdahalesi sonucunda feshedilmiştir. Bazı kaynaklar ise Osmanlı Ordusu tarafından yıkıldığını belirtir.
Savaş sonrası
Şehir I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında yapılan Erzincan Muharebesi sonucunda 11 Temmuz 1916 tarihinde Ruslar tarafından şehir işgal edilmiş, bunu fırsat bilen ayrılıkçı Ermeniler'de silahlı birlikler oluşturarak faaliyete geçmişlerdir. 18 Aralık 1917 de SSCB Hükûmeti ile yapılan Erzincan Mütarekesi ile 11 Ocak 1918 de Rus askerleri bölgeden çekilmiş ancak Osmanlı Ermeni çeteleri birçok kanlı olaya neden olmuştur.[] Bu dönemde Bolşeviklerden etkilenen ve Sovyet yönetimini benimseyen gruplar kısa süreli Erzincan Şûrası'nı kurmuştur. Kazım Karabekir komutasındaki askerî birlikler 13 Şubat 1918 de Erzincan'ı, 17 Şubat 1918 de ise Tercan'ı Ermeni silahlı örgütlerden kurtarmışlardır. Türk Kurtuluş Savaşı'nda ve hareketli geçen cumhuriyetin ilk yıllarında Erzincan halkı Atatürk ve silah arkadaşlarının yanında savaşmıştır.
Kentin adının Eriza veya Aziriz kelimelerinden geldiği, ilk önce Erziricin daha sonra da bugün ifade edildiği şekilde Erzincan'a dönüştüğü rivayet edilmektedir. 1939 Erzincan depremi olarak bilinen şiddetli depreme maruz kalmış, şehirde büyük bir yıkım yaşanmış, on binlerce insan ölmüştür. Depremden sonra şehir yeniden inşa edilmiştir.
Erzincan depremleri
Türkiye'nin en büyük depremi olarak anılan 1939 Erzincan depreminde on binlerce insan ölmüştür. Depremden sonra demir yolundan yukarı yeni bir şehir inşaatına başlanarak bugünkü Erzincan şehri meydana getirilmiştir. 27 Aralık 1939 gecesi 7,9 büyüklüğünde bir deprem yaşanmış, şehir harabeye dönmüş taş taş üstünde kalmamıştır. Bu deprem Türkiye'nin gördüğü en şiddetli deprem olup 30.962 kişi ölmüştür. Gece 2:00'de Erzincan'ı 52 saniye boyunca sallayan deprem ayrıca 20. yüzyılın depremleri sıralamasında 15. olmuştur. Erzincan'ı ve hattâ, Koyulhisar'ı da tümüyle haritadan silen bu deprem; Elazığ, Amasya, Ordu, Kayseri, Kırşehir, Ankara, Çankırı, Sivas, Samsun, Yozgat ve Tokat illeri ve çevresinde hissedilmiştir. Toplamda 116,720 bina yıkılmış ve deprem gecesi hava sıcaklığının 0 derecenin altında 30 dereceyi göstermesi de ölü sayısının artmasında büyük etken olmuştur. Deprem sırasında kentin demiryolu köprüsü de yıkılmış, telgraf hatları kopmuş, Erzincan'ın çevreyle bütün ilişkisi tamamen kesilmiştir. Bu depremde Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın varlığı anlaşılmıştır. Erzincan'da yıkıcı bir başka deprem de 13 Mart 1992'de yaşanmıştır. Bu deprem 6,8 büyüklüğünde olmuş, 653 kişi ölmüştür.
Coğrafya
Erzincan Doğu Anadolu Bölgesinin Kuzey Batı bölümünde yukarı Fırat havzasında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.521 km2 olan Erzincan'ın deniz seviyesinden yüksekliği 1.185 metredir.
İklim
Karasal iklim özelliğine sahip Erzincan yüzey şekilleri, ovaları ve dağlarla çevrili olmasından dolayı yer yer değişik karakterli iklimlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Doğu Anadolu bölgesinde yer alan Elazığ ve Malatya dışındaki diğer tüm illerden daha ılıman iklimi vardır. Yıllık sıcaklık ortalamaları 16,6 °C'dir. En soğuk ay olan Ocak ayı ortalamasının -3,7 °C, en sıcak ay olan Ağustos ayı ortalamasının da 23,9 °C olduğu görülmektedir. Erzincan, çevre illere göre daha uzun ve sıcak yaz mevsimi yaşamaktadır.
Kış mevsiminde doğudan gelen Sibirya kaynaklı hava kütlelerinin tesirinde kaldığı için oldukça sert kış günleri yaşanmaktadır. Yağış itibarıyla, 380,6'lık (kg/m²) yağış ortalamasına sahip olan Erzincan ili, yıl içerisinde en fazla yağışı 633,1 mm olarak, en az yağışı 206,1 mm olarak almaktadır. En yağışlı mevsim İlkbahar olup, yağışın yüzde 39'u bu mevsimde, yüzde 26'sı sonbahar, yüzde 22'si kış ve yüzde 13'ü de yaz mevsiminde kaydedilmektedir. Yıllık nem ortalaması ise yüzde 62'dir.
İklim açısından önemli olan, meteorolojik göstergeler istasyon bulunan ilçelere göre uzun yıllar ortalamaları olarak aşağıda gösterilmiştir. Erzincan'da akarsu boylarında görülen kavak ve söğütlerin dışında genel olarak kısa ömürlü cılız otsu bitkiler yaygındır.
Erzincan (1981-2010) iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
Ortalama sıcaklık (°C) | −3 | −1,3 | 4,0 | 10,7 | 15,6 | 20,0 | 24,0 | 24,1 | 19,1 | 12,3 | 5,5 | −0,2 | 10,9 |
Ortalama yağış (mm) | 27,1 | 30,2 | 41,9 | 52,3 | 53,4 | 30,7 | 10,9 | 6,4 | 14,7 | 40,3 | 35,7 | 28,5 | 372,1 |
Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü |
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927 | 51.927 | 16.092 | 35.835 |
1935 | 60.012 | 16.144 | 43.868 |
1940 | 54.502 | 12.096 | 42.406 |
1945 | 58.174 | 12.573 | 45.601 |
1950 | 67.986 | 18.043 | 49.943 |
1955 | 73.481 | 24.013 | 49.468 |
1960 | 88.279 | 36.420 | 51.859 |
1965 | 102.527 | 45.197 | 57.330 |
1970 | 120.468 | 58.352 | 62.116 |
1975 | 126.088 | 60.351 | 65.737 |
1980 | 141.964 | 70.982 | 70.982 |
1985 | 160.837 | 82.616 | 78.221 |
1990 | 149.837 | 91.772 | 58.065 |
2000 | 170.858 | 107.175 | 63.683 |
2007 | 140.258 | 86.779 | 53.479 |
2008 | 135.511 | 86.051 | 49.460 |
2009 | 137.569 | 90.100 | 47.469 |
2010 | 149.422 | 102.173 | 47.249 |
2011 | 142.009 | 94.598 | 47.411 |
2012 | 144.545 | 96.474 | 48.071 |
2013 | 146.893 | 96.914 | 49.979 |
2014 | 149.879 | 97.759 | 52.120 |
2015 | 152.477 | 95.596 | 56.881 |
2016 | 154.068 | 96.248 | 57.820 |
2017 | 159.589 | 96.159 | 63.430 |
2018 | 157.452 | 141.018 | 16.434 |
2019 | 161.191 | 145.600 | 15.591 |
2020 | 160.786 | 145.859 | 14.927 |
Ekonomi
Erzincan halkı geçimini tarım, hayvancılık ve ticaretle sağlar. Büyük şehirlerin kalabalık nüfusu, yüksek binaları ve boğucu havalarının aksine Erzincan insanı kendine bağlayan düzenli şehir yapısı, sayısız doğa güzellikleri, ekonomik alışveriş koşulları ile huzurlu bir yaşam için ideal bir şehirdir. 1992 yılında yaşanan Erzincan depreminin neden olduğu büyük yıkıma rağmen Erzincan gelişmeye de devam etmektedir. Halkının büyük çoğunluğu Müslüman olup şehirde Sünni ve Alevilerde yoğunluktadır. Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanan Erzincan'ın ticaret ve sanayi ise il merkezinde yoğunlaşmıştır. Yaklaşık 373 hektar alan üzerine kurulu Erzincan Organize Sanayi Bölgesi şehrin tek sanayi faaliyetinin sürdürüldüğü alandır. Yine bulunduğu coğrafi konum ile tarıma yatkın bir şehirdir. Tarım üretiminde buğday, arpa, çavdar, patates ve şekerpancarı bölge üretiminde en fazla payı alan ürünlerdir. Küçükbaş, büyükbaş hayvan varlığı ve arı kovanı sayısı bakımından önemli bir paya sahiptir.
Kültür
Erzincan ili komşularının sayısının fazlalığı nedeniyle birden fazla kültürden etkilenmiş bir şehirdir. Şöyle ki Çayırlı, Otlukbeli ve Tercan ilçelerinin Erzurum'a ve Bayburt'a yakın olması nedeniyle bu ilçeler Erzurum'un ve Bayburt'un kültürünün etkisi altındadır. Bu ilçelerde halk oyunu olarak Bar oynanmakta ve ağız yapısı olarak da bu iller ile aynı ağız yapısını konuşmaktadırlar. Merkez, Üzümlü ve Kemah ilçeleri ise kısmen Kelkit Vadisi kısmen Sivas kısmen de Erzurum-Bayburt kültürünün etkisi altındadır. Bu ilçelerin ağız yapısı Erzurum ve Sivas illerinin ağız yapısının harmanlanmış şeklidir. Halk oyunu olarak Halay oynanmaktadır. En meşhuru "Erzincan Düzü" dür. Refahiye ilçesi ise Kelkit Vadisi kültürünün etkisi altındadır. Ağız yapısı Kelkit Vadisi ilçeleriyle hemen hemen aynı yapıdadır. İlçede halk oyunu olarak Dik Horon, Halay ve Bar karışık oynanmaktadır. İliç ve Kemaliye ilçeleri ise Elazığ ilinin kültürünün etkisi altındadır. Ağız yapısı Elazığ ve Malatya illerine benzer. Halk oyunu olarak Dik Halay ve Bar oyunu oynanmaktadır. İliç'in Refahiye'ye yakın köylerinde Dik Horon da oynanmaktadır.
Ağız
Erzincan merkez ilçesinde kullanılan Türk şivesinin Doğu Anadolu ağızları içindeki konumu Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması adlı çalışmasında yer verilmiştir. Ayrıca ilde "Kürtçe ve Zazaca" dilleri de konuşulur.
Eğitim
- Üniversite
- Fakülte - 12 adet: (Erzincan 2012 yılında yapılan KPSS'de Eğitim Bilimleri alanında Türkiye'de en yüksek ortalama yapan öğrencilerin bulunduğu şehir olmuştur). Eğitim Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tıp Fakültesi, Eczacılık Fakültesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Hukuk Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, İlahiyat Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Spor Bilimleri Fakültesi
- Yüksek Okul - 3 adet:
Sivil Havacılık Yüksek Okulu, Kemaliye Hacı Ali Akın Turizm ve Otelcilik Yüksek Okulu, Yabancı Diller Yüksek Okulu
- Meslek Yüksek Okulu - 12 adet: Adalet Meslek Yüksek Okulu, Çayırlı Meslek Yüksek Okulu, İliç Dursun Yıldırım Meslek Yüksek Okulu, Kemah Meslek Yüksek Okulu, Kemaliye Hacı Ali Akın Meslek Yüksek Okulu, Meslek Yüksekokulu, Refahiye Meslek Yüksek Okulu, Refahiye Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Tercan Meslek Yüksek Okulu, Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksek Okulu, Üzümlü Meslek Yüksek Okulu
- Enstitü - 3 adet: Sosyal Bilimler Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- İlk ve orta dereceli okullar
Şehir Merkezinde 18 (Belediye Sınırları içi) ve kent genelinde 39 adet lise ile belediye sınırları içerisinde 42 ilköğretim okulu hizmet vermektedir.
Altyapı
Ulaşım
Erzincan'a ulaşım, tren ve karayolu ile sağlanabileceği gibi, Erzincan DHMİ ait modern uluslararası havalimanından da yapılabilmektedir. Erzincan'a en önemli ulaşım biçimi şehir merkezi çevresinden geçen Avrupa E-yolu E80 otoyoludur. Demiryolu ulaşımının da önemli bir yere sahip olduğu Erzincan'da tarafından Ankara - Kars arasında işletilen Doğu Ekspresi doğuda Erzurum istikametinde, batıda Kemah-Erzincan yolu istikametinde Fırat Nehri boyunca sürer ve Sivas'a uzanır. Yine bu hat üzerinde Erzincan - Divriği Bölgesel Treni işletilmektedir. Ayrıca şehre yüksek hızlı demiryolu bağlantısı sağlayacak Sivas - Erzincan yüksek standartlı demiryolu'nda inşa çalışmaları sürmektedir.
Erzincan'da Siyaset
Yerel Seçimler
Erzincan Belediyesi seçim sonuçları | |||
---|---|---|---|
Seçim | Belediye Başkanı | Parti | Oy Oranı |
1984 | ANAP | %60,44 | |
1989 | Talip Kaban | MÇP | %27,75 |
1994 | Talip Kaban | MHP | %33,77 |
1999 | MHP | %33,48 | |
2004 | AK Parti | %51,44 | |
2009 | AK Parti | %51,90 | |
2014 | AK Parti | %54,70 | |
2019 | Bekir Aksun | MHP | %42,30 |
2024 | Bekir Aksun | MHP | %40.45 |
Genel Seçimler
Yıl | Parti | Oy Oranı |
---|---|---|
1983 | ANAP | %49,07 |
1987 | ANAP | %39,60 |
1991 | SHP | %33,36 |
1995 | RP | %32,32 |
1999 | MHP | %25,00 |
2002 | AK Parti | ℅40,55 |
2007 | AK Parti | %54,30 |
2011 | AK Parti | %57,09 |
Haziran 2015 | AK Parti | %49,20 |
Kasım 2015 | AK Parti | %56,70 |
2018 | AK Parti | %44,70 |
2023 | AK Parti | %38,67 |
Belediye başkanları
№ | Belediye Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
---|---|---|---|---|---|
1 | 1924 | 1940 | Cumhuriyet Halk Partisi | ||
2 | 1940 | 1943 | |||
3 | 1943 | 1945 | |||
4 | Orhan Sami Güvenç | 1945 | 1945 | ||
5 | Rauf Bayındır | 1945 | 1948 | ||
6 | 1948 | 1950 | |||
7 | 1950 | 1952 | Demokrat Parti | ||
8 | 1953 | 1954 | |||
9 | Hüsamettin Atabeyli | 1955 | 1957 | ||
(8) | 1957 | 1960 | |||
10 | Yakup Yücel | 1960 | 1960 | Askerî | |
11 | Sadi Kâzım Süer | 1960 | 1961 | ||
12 | Kemalettin Gazezoğlu | 1961 | 1963 | ||
13 | 1963 | 1969 | Adalet Partisi | ||
14 | Refik Aras | 1970 | 1973 | ||
(13) | 1973 | 1977 | |||
15 | 1977 | 1980 | Milliyetçi Hareket Partisi | ||
16 | 1980 | 1984 | Askerî | ||
(15) | 1984 | 1989 | Anavatan Partisi | ||
17 | Talip Kaban | 1989 | 1999 | Milliyetçi Hareket Partisi | |
18 | 1999 | 1999 | |||
19 | 1999 | 2004 | |||
20 | 28 Mart 2004 | 29 Mart 2009 | Adalet ve Kalkınma Partisi | ||
21 | 29 Mart 2009 | 5 Nisan 2014 | |||
22 | 5 Nisan 2014 | 3 Nisan 2019 | |||
23 | Bekir Aksun | 3 Nisan 2019 | Görevde | Milliyetçi Hareket Partisi |
Kaynak:
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Erzincan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Erzincan Valiliği14 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Erzincan Belediyesi18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Erzincan'da gezilecek yerler11 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., İl Turizm Müdürlüğü
Notlar
Kaynakça
- ^ . Erzincan Belediyesi. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2015.
- ^ . 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ "Prof Dr. Tahsin Özgüç öncülüğünde Altıntepe, Erzincan'da 1953'te başlatılan kazılar"
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Erzincan
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ “Ekim Devrimi Tartışmaları 2009: Ekim Devrimi ve İki Cumhuriyet” paneli, Köz Gazetesi, 15 Kasım 2009, Yüz Çiçek Açsın Kültür Merkezi - Okmeydanı, İstanbul.
- ^ Dilber, Orhan. "Kemalizm’in Cumhuriyetçilik Diye Bir İlkesi Var mı?" Peyama Azadi, s. 21
- ^ Left Wing of the Turkish Communist Party in Erzincan 4 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), Erişim tarihi: 24 Aralık 2016.
- ^ "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
- ^ İl ve İlçelerimize Ait İstatistiki Veriler- Meteoroloji Genel Müdürlüğü 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Dmi.gov.tr. İl erişim tarihi 2012-05-13.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Merkez Nüfusu - Erzincan". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Erzincan Merkez Nüfusu". nufusune.com.
- ^ ("Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması", Prof. Dr. Leyla Karahan, Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996)
- ^ "Erzincan Üniversitesi Kpss başarısı". 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ "Eski Başkanlar". 16 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erzincan Turkiye de Dogu Anadolu Bolgesi nde Erzincan ilinin merkezi olan sehirdir ErzincanSehirErzincan ilindeki yeriUlkeTurkiyeBolgeDogu Anadolu BolgesiIlErzincanIdare Belediye baskaniBekir Aksun MHP Yuzolcumu Toplam11 903 km Rakim1 185 mZaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu24000Alan kodu0446Plaka kodu24Resmi site Erzincan Belediyesi Sehir tarihte Menguclu Beyligi ne baskentlik yapmistir Dogusunda Cayirli ve Uzumlu batisinda Kemah kuzeybatisinda Refahiye ilceleri kuzeyinde Gumushane guneyinde Tunceli illeriyle komsudur EtimolojiErzincan adinin Strabon un Antik Cag da bu bolgede bulundugunu belirttigi Eriza sehrinden geldigi soylenir yine bu bolgeden bahseden Grek kaynaklarinda Aziris adiyla gosterilen sehrin de Erzincan olmasi mumkundur Sehrin adi Ermeni kaynaklarinda Erez Erzng ve Erznga Bizans kaynaklarinda Aringam Aringan Arsingan Erzingan Arap kaynaklarinda ise Erzencan seklinde gecer Turk fetihlerinden sonra sehrin adi once Erzingan Ezirgan olarak soylenmis ardindan da bugunku seklini almistir TarihceIlk cag ve Hititler donemi Erzincan in Antik Cag tarihi hakkinda kesin bir bilgiye henuz sahip olunmamakla birlikte tarihciler ikinci bin yil da bu bolgede Hurriler in yasadigini ikinci bin yilin ilk yarisi baslarinda da Hayasalilar ve Azzilerin hukum surdugunu kaydetmektedir Anadolu da MO 1600 ile 1180 tarihleri arasinda Hattusas i merkez yaparak buyuk bir imparatorluk kuran Hititler yakin doguyu egemenlikleri altina almislar ve Erzincan da Hititlerin yonetimi altindaydi Anadolu nun cesitli yerlerinde yapilan kazilarda Hititlere ait cesitli eserler ortaya cikarilmistir Erzincan ve yoresinde Hititlere ait bir yerlesim merkezine rastlanmamissa da bu yorenin Hitit egemenligi altinda kaldigi dusunulmektedir Urartular donemi Dogu Anadolu da kurulan ilkcag devletlerinden biri de Urartular olmustur MO 900 yillarinda kurulan bu devlet Tuspa yi Van baskent yapmis sinirlarini Hazar Denizi nden Malatya ya kuzeyde Erzurum ile Erzincan dan guneyde Halep ve Musul a kadar genisletmistir Yine Erzincan yakinlarinda Altintepe de 1953 te yapilan kazilarda Urartular a ait bircok eser cikarilmis bu yorenin Urartu egemenligi altinda kaldigi kanitlanmistir Cesitli saldirilara maruz kalan Urartu sehirleri teker teker tahrip edilirken Medler in Anadolu yu istilasi sirasinda MO 600 yillarinda tamamen ortadan kaldirilmistir Erzincan ve yoresi Urartular i yenerek Anadolu yu istilaya baslayan Medlerin MO 612 eline gecti Med Imparatorlugu nun Kyaksar doneminde Lidyalilar la yapilan savaslar muhtemelen Erzincan ve civarinda meydana geldigi dusunulur Bu yoreler MO 550 tarihlerinde Persler in eline gecmistir Persler donemi Erzincan sehir merkezi Hititler in Anadolu yu istila ettikleri sirada Iran yaylasini da Persler ele gecirdiler Persler in yukselisi daha cok Buyuk Kiros 559 530 ve II Kambises 530 522 donemlerine rastlar Bu donemde Erzincan ve cevresi de Persler in eline gecer Persler den sonra Anadolu Makendonyalilar in eline gecmistir Roma ordusu MO 70 tarihinde Dogu Anadolu Bolgesi ni ele gecirmeye baslayarak Elazig yoresindeki Sophene Kralligi ni yiktiktan sonra Tigran in ordusunu da yenilgiye ugratmistir Bu sirada MO 68 Pontuslular da Erzincan yorelerinde Roma ustunlugune son vermislerdir Iran ile Bizans arasinda surekli savaslara sahne olan Erzincan ve yoresi en son Bizans imparatoru Herakleios tarafindan 629 tarihinde yenilgiye ugratilan Iran dan geri alindi 644 656 yillari arasinda Halife Osman bin Affan zamaninda Habib bin Mesleme 655 senesinde Erzincan ve yoresini ele gecirerek bu bolgeyi tamamen Muslumanlarin yonetimine katti Erzincan ve yoresi Abbasiler doneminde de cesitli saldirilara maruz kaldi Halife Mutevekkil Alallah 847 861 doneminde Malatya Valisi Omer bin Abdullah Arapgir Egin Kemah Erzincan ve Trabzon kentlerini 859 yilinda Bizanslilar dan geri aldi Boylece Erzincan tekrar Araplarin hakimiyetine gecti Turk hakimiyeti Erzincan ve cevresi Turklerin Anadolu hakimiyetinin basladigi Malazgirt Meydan Muharebesi 1071 sonrasi ilk yerlesim yerlerindendir Anadolu da Turk hakimiyeti Malazgirt Meydan Muharebesi sonrasi Turklerin Anadolu yu vatan edinmesiyle baslamis Malazgirt Muharebesi kazanilinca Alparslan Karasu ve Catli nehirleri vadilerinin fethine komutanlarindan Mengucek Ahmet Gazi yi gorevlendirmistir Erzincan Kemah Divrigi ve Sebinkarahisar yorelerini hakimiyeti alan Ahmet Gazi Kemah i merkez yapti 1114 yilinda Ahmet Gazi nin olumu uzerine yerine oglu Ishak Bey gecti Bu beyligi uzun sure yoneten Ishak Bey olumu uzerine yerine Melih Mahmut gecti Ishak Beyin ogullari Melih Mahmut un hukumdarligini tanimayinca Menguclu Beyligi parcalandi Kemah Melih Mahmut a Erzincan a Divrigi de Suleyman Sah a dustu 1151 yilinda Davut Sah in oldurulmesi uzerine Erzincan a 13 yil Suleyman Sah sahip olmus Davut Sah in oglu 1165 yilinda babasinin tahtinda oturunca Menguclu Beyligi tekrar guclenmistir Fahrettin Behram Sah Kilicarslan in damadi olmasi Mengucek ile Anadolu Selcuklu Devleti iliskilerini gelismistir Behram Sah zamaninda Erzincan ticaret ve sanayisi gelismistir Deprem ve afetler sebebi ile o doneme ait eserler gunumuze ulasamamistir 1225 yilinda Behram Sah in olumu uzerine yerine oglu Davut Sah gecti 1228 tarihinde Selcuklu Sultani Alaaddin Keykubat Erzincan ve Kemah i isgal ederek Menguclu Beyligine son verdi Alaaddin Keykubat ile Harezmsahlar Hukumdari Celalettin Harzem Sah arasinda Erzincan yakinlarinda 1230 yilinda Yassicemen Muharebesi oldu ve Celalettin Harzem Sah yenildi bolgeye hakim olan Alaattin Keykubat in 1237 yilinda olumu uzerine yerine oglu II Giyaseddin Keyhusrev gecti Onun zamaninda devlet Mogollarin istilasina ugradi 1240 tarihinde Erzurum u isgal eden Mogollar Erzincan i da gecerek 1243 tarihinde Kosedag Savasi nda Anadolu Selcuklu Devletini hezimete ugratti Boylece Erzincan ve yoresi Ilhanlilarin eline gecti Ilhanlilar Erzincan in da aralarinda oldugu bolgeyi beylerle yonettiler Bir ara Cobanogullari Hukumdari Kucuk Seyh Hasan Erzincan ve yoresini kendi beyligine kattiysa da 1338 de Memluk Sultani Nasreddin Muhammed in yardimi ile Erzincan ve yoresi Kucuk Seyh Hasan dan geri alindi Erzincan bu beylik doneminde de el degismistir Alaeddin Eretna 1352 de oldukten sonra yerine oglu Giyasettin Mehmet getirildi Cikan anlasmazliklar sonunda Erzincan bagimsiz olarak Burak Bey e birakildi Sirasi ile Ahi Ayna Bey Pir Huseyin Mutahhareten Bey yonetimi ele aldi Mutahhareten doneminde Kadi Burhanettin Erzincan a ve yoresine birkac kez saldiri duzenledi Bu saldirilar Akkoyunlu Hukumdari in yardimi ile atlatildi Erzincan Emiri Mutahhareten in Timur a baglanmasi donemin Osmanli Padisahi Yildirim Beyazit i kizdirmisti Bu olayin uzerine Beyazit 1401 yilinda Erzincan i kusatti Fakat cok gecmeden Ankara Savasi patlak verince bolge 1402 yilinda Timur hakimiyetine gecti Bolgede II Mehmet donemine kadar Osmanlilar etkili olamadilar 1419 da I Mehmet zamaninda Karakoyunlu Beyi Kara Yusuf Erzincan i zapt etti ve Pir Omer i vali olarak tayin etti Osmanli Imparatorlugu donemi Akkoyunlu hukumdari Uzun Hasan Erzincan i 1455 yilinda aldi Kaleyi yeniden onardi Yore Fatih Sultan Mehmet ile Uzun Hasan arasinda cikan Otlukbeli Savasi na kadar 11 Agustos 1473 Akkoyunlar in elinde kaldi Bu savastan sonra Osmanlilarin denetimine gecti 1502 tarihinde Safevi tahtina gecen Sah Ismail Erzincan i karargah yapmisti Anadolu yu eline gecirmek isteyen Safeviler e Yavuz Sultan Selim 23 Agustos 1514 te Caldiran Muharebesi yle dur deyince Erzincan tekrar Osmanlilar in yonetimine gecti Yine Kanuni Sultan Suleyman 1534 te Tebriz Seferi 1540 ta Iran Seferi sirasinda Erzincan a ugramistir Cumhuriyet donemi Erzincan Sovyeti Rus bir subayin arsivinden Erzincan Sovyeti doneminde cektirilen bir fotografi Daire icine alinan soz konusu subaydir I Dunya Savasi baslangicinda Osmanli topraklari olan Erzincan Sivas Trabzon civarlari savas devam ettikce Carlik Rusyasi ordusunun himayesine gecmistir Savas sirasinda gerceklesen Subat Devrimi sirasinda Rusya topragi olan bu bolgeler Rusya nin diger bolgelerinde gelisen olaylardan ayni sekilde etkilenmistir Bolsevik askerler kendi subaylarini tutuklamislar ayaklanmislar bununla birlikte sovyet yonetimleri kurmuslardir Bunlardan biri de savas doneminde Rusya topragi olan Erzincan da bulunan Bolsevik askerlerin kurdugu Erzincan Sovyeti hukumetidir Sovyet hukumeti Bolseviklerin askeri siyasi ve ekonomik destegi ile kisa zamanda gercek bir iktidar oldu Ilkin Sovyetler Birligideki Kolhozlarin benzeri bir kolektif uretim ciftlikleri olusturuldu Ardindan istihbarat ve askeri orgut ve polis teskilati kuruldu Maliye kanunu cikarildi ve vergilerin Istanbul hukumetine degil Sovyetlere odenmesi kararlastirilarak vergi miktarlari belirlendi Toprak kanunu cikarildi topraksiz koylulere toprak dagitildi kaynak belirtilmeli 1921 yilinda Kuva yi Milliye mudahalesi sonucunda feshedilmistir Bazi kaynaklar ise Osmanli Ordusu tarafindan yikildigini belirtir Savas sonrasi Kafkasya Cephesi nde Ermeni mahallesinde hapsedildikten sonra 12 Subat 1918 tarihinde yakilan Turklere ait cesetler defnedilmek uzere tasinirken Erzincan 1916 Sehir I Dunya Savasi nda Osmanli Imparatorlugu ile Rusya arasinda yapilan Erzincan Muharebesi sonucunda 11 Temmuz 1916 tarihinde Ruslar tarafindan sehir isgal edilmis bunu firsat bilen ayrilikci Ermeniler de silahli birlikler olusturarak faaliyete gecmislerdir 18 Aralik 1917 de SSCB Hukumeti ile yapilan Erzincan Mutarekesi ile 11 Ocak 1918 de Rus askerleri bolgeden cekilmis ancak Osmanli Ermeni ceteleri bircok kanli olaya neden olmustur kaynak belirtilmeli Bu donemde Bolseviklerden etkilenen ve Sovyet yonetimini benimseyen gruplar kisa sureli Erzincan Surasi ni kurmustur Kazim Karabekir komutasindaki askeri birlikler 13 Subat 1918 de Erzincan i 17 Subat 1918 de ise Tercan i Ermeni silahli orgutlerden kurtarmislardir Turk Kurtulus Savasi nda ve hareketli gecen cumhuriyetin ilk yillarinda Erzincan halki Ataturk ve silah arkadaslarinin yaninda savasmistir Kentin adinin Eriza veya Aziriz kelimelerinden geldigi ilk once Erziricin daha sonra da bugun ifade edildigi sekilde Erzincan a donustugu rivayet edilmektedir 1939 Erzincan depremi olarak bilinen siddetli depreme maruz kalmis sehirde buyuk bir yikim yasanmis on binlerce insan olmustur Depremden sonra sehir yeniden insa edilmistir Erzincan depremleri Turkiye nin en buyuk depremi olarak anilan 1939 Erzincan depreminde on binlerce insan olmustur Depremden sonra demir yolundan yukari yeni bir sehir insaatina baslanarak bugunku Erzincan sehri meydana getirilmistir 27 Aralik 1939 gecesi 7 9 buyuklugunde bir deprem yasanmis sehir harabeye donmus tas tas ustunde kalmamistir Bu deprem Turkiye nin gordugu en siddetli deprem olup 30 962 kisi olmustur Gece 2 00 de Erzincan i 52 saniye boyunca sallayan deprem ayrica 20 yuzyilin depremleri siralamasinda 15 olmustur Erzincan i ve hatta Koyulhisar i da tumuyle haritadan silen bu deprem Elazig Amasya Ordu Kayseri Kirsehir Ankara Cankiri Sivas Samsun Yozgat ve Tokat illeri ve cevresinde hissedilmistir Toplamda 116 720 bina yikilmis ve deprem gecesi hava sicakliginin 0 derecenin altinda 30 dereceyi gostermesi de olu sayisinin artmasinda buyuk etken olmustur Deprem sirasinda kentin demiryolu koprusu de yikilmis telgraf hatlari kopmus Erzincan in cevreyle butun iliskisi tamamen kesilmistir Bu depremde Kuzey Anadolu Fay Hatti nin varligi anlasilmistir Erzincan da yikici bir baska deprem de 13 Mart 1992 de yasanmistir Bu deprem 6 8 buyuklugunde olmus 653 kisi olmustur CografyaErzincan sinirlari icerisine uzanan Munzur Daglari ve delta ovasiFirat Nehri nin Erzincan kolu 1976 Erzincan Dogu Anadolu Bolgesinin Kuzey Bati bolumunde yukari Firat havzasinda yer almaktadir Yuzolcumu 1 521 km2 olan Erzincan in deniz seviyesinden yuksekligi 1 185 metredir Iklim Karasal iklim ozelligine sahip Erzincan yuzey sekilleri ovalari ve daglarla cevrili olmasindan dolayi yer yer degisik karakterli iklimlerin ortaya cikmasina neden olmaktadir Dogu Anadolu bolgesinde yer alan Elazig ve Malatya disindaki diger tum illerden daha iliman iklimi vardir Yillik sicaklik ortalamalari 16 6 C dir En soguk ay olan Ocak ayi ortalamasinin 3 7 C en sicak ay olan Agustos ayi ortalamasinin da 23 9 C oldugu gorulmektedir Erzincan cevre illere gore daha uzun ve sicak yaz mevsimi yasamaktadir Kis mevsiminde dogudan gelen Sibirya kaynakli hava kutlelerinin tesirinde kaldigi icin oldukca sert kis gunleri yasanmaktadir Yagis itibariyla 380 6 lik kg m yagis ortalamasina sahip olan Erzincan ili yil icerisinde en fazla yagisi 633 1 mm olarak en az yagisi 206 1 mm olarak almaktadir En yagisli mevsim Ilkbahar olup yagisin yuzde 39 u bu mevsimde yuzde 26 si sonbahar yuzde 22 si kis ve yuzde 13 u de yaz mevsiminde kaydedilmektedir Yillik nem ortalamasi ise yuzde 62 dir Iklim acisindan onemli olan meteorolojik gostergeler istasyon bulunan ilcelere gore uzun yillar ortalamalari olarak asagida gosterilmistir Erzincan da akarsu boylarinda gorulen kavak ve sogutlerin disinda genel olarak kisa omurlu ciliz otsu bitkiler yaygindir Erzincan 1981 2010 iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrtalama sicaklik C 3 1 3 4 0 10 7 15 6 20 0 24 0 24 1 19 1 12 3 5 5 0 2 10 9Ortalama yagis mm 27 1 30 2 41 9 52 3 53 4 30 7 10 9 6 4 14 7 40 3 35 7 28 5 372 1Kaynak Devlet Meteoroloji Isleri Genel MudurluguNufus2011 2015 yillari arasi Erzincan il merkezi nufusuYil Toplam Sehir Kir1927 51 927 16 092 35 8351935 60 012 16 144 43 8681940 54 502 12 096 42 4061945 58 174 12 573 45 6011950 67 986 18 043 49 9431955 73 481 24 013 49 4681960 88 279 36 420 51 8591965 102 527 45 197 57 3301970 120 468 58 352 62 1161975 126 088 60 351 65 7371980 141 964 70 982 70 9821985 160 837 82 616 78 2211990 149 837 91 772 58 0652000 170 858 107 175 63 6832007 140 258 86 779 53 4792008 135 511 86 051 49 4602009 137 569 90 100 47 4692010 149 422 102 173 47 2492011 142 009 94 598 47 4112012 144 545 96 474 48 0712013 146 893 96 914 49 9792014 149 879 97 759 52 1202015 152 477 95 596 56 8812016 154 068 96 248 57 8202017 159 589 96 159 63 4302018 157 452 141 018 16 4342019 161 191 145 600 15 5912020 160 786 145 859 14 927EkonomiSehir merkezinden bir gorunum Erzincan halki gecimini tarim hayvancilik ve ticaretle saglar Buyuk sehirlerin kalabalik nufusu yuksek binalari ve bogucu havalarinin aksine Erzincan insani kendine baglayan duzenli sehir yapisi sayisiz doga guzellikleri ekonomik alisveris kosullari ile huzurlu bir yasam icin ideal bir sehirdir 1992 yilinda yasanan Erzincan depreminin neden oldugu buyuk yikima ragmen Erzincan gelismeye de devam etmektedir Halkinin buyuk cogunlugu Musluman olup sehirde Sunni ve Alevilerde yogunluktadir Ekonomisi tarim ve hayvanciliga dayanan Erzincan in ticaret ve sanayi ise il merkezinde yogunlasmistir Yaklasik 373 hektar alan uzerine kurulu Erzincan Organize Sanayi Bolgesi sehrin tek sanayi faaliyetinin surduruldugu alandir Yine bulundugu cografi konum ile tarima yatkin bir sehirdir Tarim uretiminde bugday arpa cavdar patates ve sekerpancari bolge uretiminde en fazla payi alan urunlerdir Kucukbas buyukbas hayvan varligi ve ari kovani sayisi bakimindan onemli bir paya sahiptir KulturErzincan ili komsularinin sayisinin fazlaligi nedeniyle birden fazla kulturden etkilenmis bir sehirdir Soyle ki Cayirli Otlukbeli ve Tercan ilcelerinin Erzurum a ve Bayburt a yakin olmasi nedeniyle bu ilceler Erzurum un ve Bayburt un kulturunun etkisi altindadir Bu ilcelerde halk oyunu olarak Bar oynanmakta ve agiz yapisi olarak da bu iller ile ayni agiz yapisini konusmaktadirlar Merkez Uzumlu ve Kemah ilceleri ise kismen Kelkit Vadisi kismen Sivas kismen de Erzurum Bayburt kulturunun etkisi altindadir Bu ilcelerin agiz yapisi Erzurum ve Sivas illerinin agiz yapisinin harmanlanmis seklidir Halk oyunu olarak Halay oynanmaktadir En meshuru Erzincan Duzu dur Refahiye ilcesi ise Kelkit Vadisi kulturunun etkisi altindadir Agiz yapisi Kelkit Vadisi ilceleriyle hemen hemen ayni yapidadir Ilcede halk oyunu olarak Dik Horon Halay ve Bar karisik oynanmaktadir Ilic ve Kemaliye ilceleri ise Elazig ilinin kulturunun etkisi altindadir Agiz yapisi Elazig ve Malatya illerine benzer Halk oyunu olarak Dik Halay ve Bar oyunu oynanmaktadir Ilic in Refahiye ye yakin koylerinde Dik Horon da oynanmaktadir Agiz Erzincan merkez ilcesinde kullanilan Turk sivesinin Dogu Anadolu agizlari icindeki konumu Leyla Karahan in Anadolu Agizlarinin Siniflandirilmasi adli calismasinda yer verilmistir Ayrica ilde Kurtce ve Zazaca dilleri de konusulur EgitimErzincan UniversitesiUniversite Fakulte 12 adet Erzincan 2012 yilinda yapilan KPSS de Egitim Bilimleri alaninda Turkiye de en yuksek ortalama yapan ogrencilerin bulundugu sehir olmustur Egitim Fakultesi Fen Edebiyat Fakultesi Tip Fakultesi Eczacilik Fakultesi Dis Hekimligi Fakultesi Hukuk Fakultesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Muhendislik Mimarlik Fakultesi Ilahiyat Fakultesi Saglik Bilimleri Fakultesi Guzel Sanatlar Fakultesi Spor Bilimleri Fakultesi Yuksek Okul 3 adet Sivil Havacilik Yuksek Okulu Kemaliye Haci Ali Akin Turizm ve Otelcilik Yuksek Okulu Yabanci Diller Yuksek Okulu Meslek Yuksek Okulu 12 adet Adalet Meslek Yuksek Okulu Cayirli Meslek Yuksek Okulu Ilic Dursun Yildirim Meslek Yuksek Okulu Kemah Meslek Yuksek Okulu Kemaliye Haci Ali Akin Meslek Yuksek Okulu Meslek Yuksekokulu Refahiye Meslek Yuksek Okulu Refahiye Saglik Hizmetleri Meslek Yuksek Okulu Saglik Hizmetleri Meslek Yuksek Okulu Tercan Meslek Yuksek Okulu Turizm ve Otelcilik Meslek Yuksek Okulu Uzumlu Meslek Yuksek Okulu Enstitu 3 adet Sosyal Bilimler Enstitusu Fen Bilimleri Enstitusu Saglik Bilimleri EnstitusuIlk ve orta dereceli okullar Sehir Merkezinde 18 Belediye Sinirlari ici ve kent genelinde 39 adet lise ile belediye sinirlari icerisinde 42 ilkogretim okulu hizmet vermektedir AltyapiUlasim Erzincan Havalimani Erzincan a ulasim tren ve karayolu ile saglanabilecegi gibi Erzincan DHMI ait modern uluslararasi havalimanindan da yapilabilmektedir Erzincan a en onemli ulasim bicimi sehir merkezi cevresinden gecen Avrupa E yolu E80 otoyoludur Demiryolu ulasiminin da onemli bir yere sahip oldugu Erzincan da tarafindan Ankara Kars arasinda isletilen Dogu Ekspresi doguda Erzurum istikametinde batida Kemah Erzincan yolu istikametinde Firat Nehri boyunca surer ve Sivas a uzanir Yine bu hat uzerinde Erzincan Divrigi Bolgesel Treni isletilmektedir Ayrica sehre yuksek hizli demiryolu baglantisi saglayacak Sivas Erzincan yuksek standartli demiryolu nda insa calismalari surmektedir Erzincan da SiyasetYerel Secimler Erzincan Belediyesi secim sonuclariSecim Belediye Baskani Parti Oy Orani1984 ANAP 60 441989 Talip Kaban MCP 27 751994 Talip Kaban MHP 33 771999 MHP 33 482004 AK Parti 51 442009 AK Parti 51 902014 AK Parti 54 702019 Bekir Aksun MHP 42 302024 Bekir Aksun MHP 40 45Genel Secimler Yil Parti Oy Orani1983 ANAP 49 071987 ANAP 39 601991 SHP 33 361995 RP 32 321999 MHP 25 002002 AK Parti 40 552007 AK Parti 54 302011 AK Parti 57 09Haziran 2015 AK Parti 49 20Kasim 2015 AK Parti 56 702018 AK Parti 44 702023 AK Parti 38 67Belediye baskanlari Belediye Baskani Gorev Baslangici Gorev Bitisi Parti1 1924 1940 Cumhuriyet Halk Partisi2 1940 19433 1943 19454 Orhan Sami Guvenc 1945 19455 Rauf Bayindir 1945 19486 1948 19507 1950 1952 Demokrat Parti8 1953 19549 Husamettin Atabeyli 1955 1957 8 1957 196010 Yakup Yucel 1960 1960 Askeri11 Sadi Kazim Suer 1960 196112 Kemalettin Gazezoglu 1961 196313 1963 1969 Adalet Partisi14 Refik Aras 1970 1973 13 1973 197715 1977 1980 Milliyetci Hareket Partisi16 1980 1984 Askeri 15 1984 1989 Anavatan Partisi17 Talip Kaban 1989 1999 Milliyetci Hareket Partisi18 1999 199919 1999 200420 28 Mart 2004 29 Mart 2009 Adalet ve Kalkinma Partisi21 29 Mart 2009 5 Nisan 201422 5 Nisan 2014 3 Nisan 201923 Bekir Aksun 3 Nisan 2019 Gorevde Milliyetci Hareket Partisi Kaynak Dis baglantilarWikimedia Commons ta Erzincan ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Erzincan Valiligi14 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erzincan Belediyesi18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erzincan da gezilecek yerler11 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Il Turizm MudurluguNotlar Uzumlu ilcesinin kurulmasi ile nufus azalmistir Kaynakca Erzincan Belediyesi 2 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2015 25 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2020 Prof Dr Tahsin Ozguc onculugunde Altintepe Erzincan da 1953 te baslatilan kazilar Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Erzincan isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Ekim Devrimi Tartismalari 2009 Ekim Devrimi ve Iki Cumhuriyet paneli Koz Gazetesi 15 Kasim 2009 Yuz Cicek Acsin Kultur Merkezi Okmeydani Istanbul Dilber Orhan Kemalizm in Cumhuriyetcilik Diye Bir Ilkesi Var mi Peyama Azadi s 21 Left Wing of the Turkish Communist Party in Erzincan 4 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim tarihi 24 Aralik 2016 Il ve Ilce Yuz Olcumleri PDF Harita Genel Mudurlugu 24 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 24 Ekim 2019 Il ve Ilcelerimize Ait Istatistiki Veriler Meteoroloji Genel Mudurlugu 8 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dmi gov tr Il erisim tarihi 2012 05 13 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Merkez Nufusu Erzincan nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Erzincan Merkez Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Anadolu Agizlarinin Siniflandirilmasi Prof Dr Leyla Karahan Turk Dil Kurumu yayinlari 630 Ankara 1996 Erzincan Universitesi Kpss basarisi 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2021 Eski Baskanlar 16 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2024