Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Benal Zübeyde Arıman (1903, İzmir – 19 Temmuz 1990, İstanbul), Türk yazar, şair, siyasetçi.
Benal Nevzat Arıman | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1903 İzmir, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 19 Temmuz 1990 İstanbul, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık | Osmanlı İmparatorluğu Türkiye |
| Meslek | Yazar, şair, siyasetçi |
V., VI.,VII. ve VIII. dönem TBMM İzmir milletvekilidir. Kadınların Türkiye genel seçimlerinde seçme ve seçilme hakkını elde ettiği 1935 genel seçimlerinde siyasete girerek Türkiye'nin ilk kadın milletvekilleri arasında yer almıştır. Yayımlanmış piyes ve şiirleri bulunur.
Yaşamı
Gençlik yılları
1903'te İzmir'de doğdu. Babası İzmirli gazeteci ve şair Tevfik Nevzat Bey, annesi Cemile Hanım'dır. Babası, siyasi sebeplerle Adana'ya sürgün edilmişti. 1905'te babasının ölümünden sonra kardeşleri Menije ve Mutahhare ile birlikte Benal Hanım'ı anneleri Cemile Hanım yetiştirdi.
İlköğrenimini İzmir’de Bedreka-yı İrfan adlı özel bir okulda, orta tahsilini İzmir Dame de Sion Fransız Okulu'nda tamamladı. Annesinin teşvikiyle küçük yaşta şiirle tanıştı ve millî piyeslerde rol aldı. 15 yaşında şiir yazmaya başladı. İlk şiiri, Aytım adlı eserinde yer alan "Okurlarıma" adlı şiirdir.
1920'lerin başında kızkardeşleri ile birlikte Paris'teki amcaları Refik Nevzat'ın yanına gitti. Üç kızkardeş Menije Hanım tıp tahsili, Mutahhare Hanım müzik tahsili görmeye başladı. Benal Hanım siyaset bilimi okumak istediyse de siyaset bilimi bölümüne kadın öğrenci kabul edilmediği için Paris Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde öğrenim gördü. Fransızca, Rumca, Sosyoloji ve belediyecilik dersleri aldı. Kardeşleri eğitimlerini yarım bırakarak evlenmiş; ancak Benal Hanım öğrenimini tamamlamıştır.
Siyasi ve edebi çalışmaları
Yurda döndükten sonra Hilâl-i Ahmer ve Himaye-i Etfal gibi kurumlarda sosyal faaliyetlerde bulundu. İzmir'e dönüşünde gördüğü bir sel fotoğrafından etkilenerek yazdığı "Seylâb" adlı şiir, 1924 Temmuzunda Sadâ-yı Hak adlı gazetede yer aldı. Aynı gazetede "Kadın" adlı bir makalesi de yayınladı. Böylece yazın hayatı başlamış oldu. İzmir’in düşmandan kurtuluşu sırasında Halkapınar mevkiinde şehit düşen askerler için, 1926 yılında İzmir Belediyesi'nin açtığı şiir yarışmasına katılan Benal Nevzat, bu yarışmada “Ulu Anıt” şiiriyle birincilik kazandı. Bu şiiri okumasından sonra hem İzmir'de çıkan dergi ve gazetelerde yazılar ile yer almaya başladı.
1926-1932 yılları arasında Hizmet’te, 1927-1929 yılları arasında Ahenk’te, 1927-1928 yılları arasında Fikirler Dergisi’nde, 1929-1934 yılları arasında Anadolu’da ve 1932’de Halkın Sesi’nde şiir, hikâye, makale ve çevirileri yayımlandı. Yazılarında özellikle kadınlarla ilgili meseleleri ele aldı. 1931’de Tokadîzade Şekib’in başkanlığında genç sanatçılar tarafından kurulan Edebiyat Cemiyeti'nde yer aldı. Latin alfabesinin öğrenilmesi ve yaygınlaşabilmesi için çaba harcadı.
1926'da Cumhuriyet Halk Fırkası’na üye oldu. Ertesi yıl partinin Vilayet İdare Heyeti Üyeliğine seçildi ve dört yıl bu görevde kaldı. Halkapınar Şehitler Abidesi’nin 1930 yılındaki açılış töreninde bir şehit kızı olarak yaptığı açılış konuşması, topluluk önünde ilk konuşması oldu.
Türkiye'de kadınların belediye seçimlerinde seçme ve aday olma hakkını elde etmesinden sonra yapılan ilk belediye seçiminde İzmir Belediye Meclisi’ne seçildi, 1930-1934 arasında belediye meclisinde görev yaptı. 1931’de açılan "Uluslararası Paris Sömürge Sergisi"ne İzmir Belediye Meclisi tarafından gönderildi. Üç ay Paris'te kalarak hazırladığı rapor, İzmir Fuarı'nın yapılmasında rol oynadı.
Siyasi faaliyetlerini takip eden Mustafa Kemal Paşa'nın isteği ile,kadınların Türkiye genel seçimlerinde seçme ve seçilme hakkını elde ettiği 1935 genel seçimlerinde milletvekili adayı oldu; 1155 oy alarak meclise girdi. V., VI.,VII. ve VIII. dönemde İzmir milletvekili olarak üst üste 16 yıl TBMM'de görev yaptı.
Soyadı Kanunu'nun çıkması üzerine Çağatayca "yıldız" demek olan "İştar" adını soyadı olarak aldı. Babasının adı olan Nevzat'ın ismini de ondan bir hatıra olarak -kullandığından V. dönem TBMM kayıtlarında adı "Benal Nevzat İştar" olarak yer aldı. 1936 yılında Neşet Arıman’la evlenip Arıman soyadını alan Benal Hanım'ın bir kızı oldu ve kızına İştar adını verdi. Benal Arıman, Nevzat adını da kullanmaya devam etmiştir; VIII. dönem TBMM'de kayıtlarda Benal Nevzat Arıman olarak geçer.
1973'te Kara Osman adlı tarihî piyesi, 1974'te ise şiirlerini topladığı Aytım adlı kitabı yayımladı. Röportajlarında "İstanbul’un Fethi ve Güzel İren", "Roksolan" ve "Ayfe"r adlı beş perdelik üç piyes, iki roman ve bir kitabı daha olduğunu, bu eserlerin yayımlanmamış olduğunu ifade etmiştir.
Benal Nevzat Arıman, cenaze evraklarında belirtildiğine göre kalp yetmezliğinden, kızının söylediğine göre de belinin kırılmasına bağlı olarak 19 Temmuz 1990'da İstanbul'da öldü.
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ağustos 2022.
- ^ a b c d e Tonga, Necati (20 Haziran 2018). "Benal Arıman". teis.yesevi.edu.tr. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2023.
- ^ a b c d e f g Kağnıcı, Rabia Merve (2019). . Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e "ARIMAN, BENAL NEVZAT İŞTAR (1901-1990)". Kent ve Bellek. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2023.
- ^ Gürel, Ahmet (28 Şubat 2014). "İzmir'in İlk Kadın Milletvekili Benal Nevzat Arıman". Ege Life.
- ^ a b c d "Benal Nevzat Arıman (1903-1990)". Atatürk Ansiklopedisi. 3 Mayıs 2021. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2023.
- ^ Duruoğlu, Sibel (2007). . Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Benal Arıman'ın konuk olduğu , 16. bölüm, TRT Arşivi, 1976
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Benal Zubeyde Ariman 1903 Izmir 19 Temmuz 1990 Istanbul Turk yazar sair siyasetci Benal Nevzat ArimanDogum1903 Izmir Osmanli ImparatorluguOlum19 Temmuz 1990 Istanbul TurkiyeMilliyetTurkVatandaslikOsmanli Imparatorlugu TurkiyeMeslekYazar sair siyasetci V VI VII ve VIII donem TBMM Izmir milletvekilidir Kadinlarin Turkiye genel secimlerinde secme ve secilme hakkini elde ettigi 1935 genel secimlerinde siyasete girerek Turkiye nin ilk kadin milletvekilleri arasinda yer almistir Yayimlanmis piyes ve siirleri bulunur YasamiGenclik yillari 1903 te Izmir de dogdu Babasi Izmirli gazeteci ve sair Tevfik Nevzat Bey annesi Cemile Hanim dir Babasi siyasi sebeplerle Adana ya surgun edilmisti 1905 te babasinin olumunden sonra kardesleri Menije ve Mutahhare ile birlikte Benal Hanim i anneleri Cemile Hanim yetistirdi Ilkogrenimini Izmir de Bedreka yi Irfan adli ozel bir okulda orta tahsilini Izmir Dame de Sion Fransiz Okulu nda tamamladi Annesinin tesvikiyle kucuk yasta siirle tanisti ve milli piyeslerde rol aldi 15 yasinda siir yazmaya basladi Ilk siiri Aytim adli eserinde yer alan Okurlarima adli siirdir 1920 lerin basinda kizkardesleri ile birlikte Paris teki amcalari Refik Nevzat in yanina gitti Uc kizkardes Menije Hanim tip tahsili Mutahhare Hanim muzik tahsili gormeye basladi Benal Hanim siyaset bilimi okumak istediyse de siyaset bilimi bolumune kadin ogrenci kabul edilmedigi icin Paris Sorbonne Universitesi Edebiyat Fakultesi nde ogrenim gordu Fransizca Rumca Sosyoloji ve belediyecilik dersleri aldi Kardesleri egitimlerini yarim birakarak evlenmis ancak Benal Hanim ogrenimini tamamlamistir Siyasi ve edebi calismalari Yurda dondukten sonra Hilal i Ahmer ve Himaye i Etfal gibi kurumlarda sosyal faaliyetlerde bulundu Izmir e donusunde gordugu bir sel fotografindan etkilenerek yazdigi Seylab adli siir 1924 Temmuzunda Sada yi Hak adli gazetede yer aldi Ayni gazetede Kadin adli bir makalesi de yayinladi Boylece yazin hayati baslamis oldu Izmir in dusmandan kurtulusu sirasinda Halkapinar mevkiinde sehit dusen askerler icin 1926 yilinda Izmir Belediyesi nin actigi siir yarismasina katilan Benal Nevzat bu yarismada Ulu Anit siiriyle birincilik kazandi Bu siiri okumasindan sonra hem Izmir de cikan dergi ve gazetelerde yazilar ile yer almaya basladi 1926 1932 yillari arasinda Hizmet te 1927 1929 yillari arasinda Ahenk te 1927 1928 yillari arasinda Fikirler Dergisi nde 1929 1934 yillari arasinda Anadolu da ve 1932 de Halkin Sesi nde siir hikaye makale ve cevirileri yayimlandi Yazilarinda ozellikle kadinlarla ilgili meseleleri ele aldi 1931 de Tokadizade Sekib in baskanliginda genc sanatcilar tarafindan kurulan Edebiyat Cemiyeti nde yer aldi Latin alfabesinin ogrenilmesi ve yayginlasabilmesi icin caba harcadi 1926 da Cumhuriyet Halk Firkasi na uye oldu Ertesi yil partinin Vilayet Idare Heyeti Uyeligine secildi ve dort yil bu gorevde kaldi Halkapinar Sehitler Abidesi nin 1930 yilindaki acilis toreninde bir sehit kizi olarak yaptigi acilis konusmasi topluluk onunde ilk konusmasi oldu Turkiye de kadinlarin belediye secimlerinde secme ve aday olma hakkini elde etmesinden sonra yapilan ilk belediye seciminde Izmir Belediye Meclisi ne secildi 1930 1934 arasinda belediye meclisinde gorev yapti 1931 de acilan Uluslararasi Paris Somurge Sergisi ne Izmir Belediye Meclisi tarafindan gonderildi Uc ay Paris te kalarak hazirladigi rapor Izmir Fuari nin yapilmasinda rol oynadi Siyasi faaliyetlerini takip eden Mustafa Kemal Pasa nin istegi ile kadinlarin Turkiye genel secimlerinde secme ve secilme hakkini elde ettigi 1935 genel secimlerinde milletvekili adayi oldu 1155 oy alarak meclise girdi V VI VII ve VIII donemde Izmir milletvekili olarak ust uste 16 yil TBMM de gorev yapti Soyadi Kanunu nun cikmasi uzerine Cagatayca yildiz demek olan Istar adini soyadi olarak aldi Babasinin adi olan Nevzat in ismini de ondan bir hatira olarak kullandigindan V donem TBMM kayitlarinda adi Benal Nevzat Istar olarak yer aldi 1936 yilinda Neset Ariman la evlenip Ariman soyadini alan Benal Hanim in bir kizi oldu ve kizina Istar adini verdi Benal Ariman Nevzat adini da kullanmaya devam etmistir VIII donem TBMM de kayitlarda Benal Nevzat Ariman olarak gecer 1973 te Kara Osman adli tarihi piyesi 1974 te ise siirlerini topladigi Aytim adli kitabi yayimladi Roportajlarinda Istanbul un Fethi ve Guzel Iren Roksolan ve Ayfe r adli bes perdelik uc piyes iki roman ve bir kitabi daha oldugunu bu eserlerin yayimlanmamis oldugunu ifade etmistir Benal Nevzat Ariman cenaze evraklarinda belirtildigine gore kalp yetmezliginden kizinin soyledigine gore de belinin kirilmasina bagli olarak 19 Temmuz 1990 da Istanbul da oldu Kaynakca TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Agustos 2022 a b c d e Tonga Necati 20 Haziran 2018 Benal Ariman teis yesevi edu tr 8 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2023 a b c d e f g Kagnici Rabia Merve 2019 Usak Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 8 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e ARIMAN BENAL NEVZAT ISTAR 1901 1990 Kent ve Bellek 8 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2023 Gurel Ahmet 28 Subat 2014 Izmir in Ilk Kadin Milletvekili Benal Nevzat Ariman Ege Life a b c d Benal Nevzat Ariman 1903 1990 Ataturk Ansiklopedisi 3 Mayis 2021 8 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2023 Duruoglu Sibel 2007 Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 8 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarBenal Ariman in konuk oldugu 16 bolum TRT Arsivi 1976