Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Benedikt Kuripeçiç ya da Benedikt Kuripeşits (Almanca: Benedict Curipeschitz von Oberburg, d. ca.1490 – ö. ca.1531), Habsburg Hanedanı uyruğunda Slovenyalı XVI. yüzyıl diplomatı ve yazarıdır. Kutsal Roma Germen İmparatoru I. Ferdinand tarafından Kanuni’ye gönderilen elçilik heyetine çevirmen niteliğiyle katılmış ve yolculuğun öyküsünü kaleme almıştır.
Hayatı
Hayatı konusunda bilgiler çok sınırlıdır. B. Kuripeçiç, Kutsal Roma İmparatorluğu’nun günümüzde Slovenya sınırları içinde bulunan Gornji Grad (Tarihi Almanca adı Oberburg; bazı kaynaklarda Obernburg) yerleşiminde doğmuştur. Doğum ve ölüm tarihleri kesin değildir. Klasik diller eğitimi almış ve Habsburg Hanedanı’nın hizmetinde Moskova’da ve Kostantiniyye’de görev yapmıştır. Yolculuktan döndüğü yıl ya da bir yıl sonra 40’lı yaşlarının başında ölmüştür.
Eseri
Önemli eseri 1530 yılında Viyana’dan başlayıp Sırbistan’dan geçerek İstanbul’a varan bir elçi heyeti yolculuğunun 1531’de yayımlanan “Orta Almanca” anlatısıdır: Itinerarium Wegrayß. Kü. May. potschafft gen Constantinopel zů dem Türckischen Kayser Soleyman. Anno xxx. (Güzergâh - [15]30 yılında Yüce Kral tarafından Kostantiniyye’de Türk Sultanı Süleyman nezdine gönderilen Elçilik Heyetinin Günlüğü) Bu yolculukta Kuripeçiç, Kutsal Roma-Germen İmparatoru I. Ferdinand’ın temsilcileri olarak İstanbul’a yollanan Joseph von Lamberg ile Niclas Jurisiç’in Lâtince çevirmeniydi.
Eser, 1910'da Innsbruck'ta Wagner Üniversite Kitabevi tarafından basılan nüshadan, Özdemir Nutku tarafından, 1530 yılında, Bosna, Sırbistan ve Bulgaristan üzerinden İstanbul’a giden Joseph von Lamberg ile Niclas Jurischitz'in Elçilik Günlüğü başlığı altında Türkçeye çevrilmiştir. Dış kapakta Yolculuk Günlüğü başlığını taşır.
Eserde yolculuk gün be gün tarihlendirilerek, izlenen güzergâh ayrıntılı topografik bilgilerle ve kalınan köyler ve kaleler adlandırılarak aktarılır. O arada Kuripeçiç, yerel yetkililer tarafından nasıl ağırlandıklarını, rastladıkları Hristiyan topluluklar hakkında gözlemlerini ve onlar için dileklerini anlatır. Genel olarak Hristiyanlığa bağlı kalmalarını, “Acıması olmayan bir zorba, Hristiyanlık dininin baş düşmanı… arka arkaya bütün Hristiyanlığı, özellikle Alman ulusunu egemenliği altına almaya çalışan … dehşet verici ve kan dökücü ulus” olarak nitelediği Osmanlılara direnmelerini öğütler ve baskıdan kurtulmalarını temenni ve hayal eder. Nitekim amacını da şöyle açıklıyor: “Tanrının gazabına uğramamak, [Hristiyan] herkesin kendini yetiştirmesi ve Türklerin bugüne dek duyulmayan kıyıcılıklarına daha çok dikkat edip bunu yüreklerinde duymaları için bu çağdaş yolculuk notları yazılmıştır.” Bakışı, Rönesans Dönemi Avrupası’nın Osmanlıya egemen bakışıyla uyum içindedir. Öte yandan “Kuripeçiç tarihi gerçeklerle, halk arasında dolaşan söylenceleri birbirinden ayırmaz:” Bu çerçevede örneğin Sultan Murat Hüdâvendigâr’ın, Kosova Savaşı öncesinde Şövalye Kobilovitz tarafından öldürüldüğünü ve bunun üzerine Türklerin kaçmaya başladıklarını yazar.
İstanbul’daki temasları
Heyet 21 Ağustos 1530 da Laibach’tan (Bugünkü Ljubliana) yola çıkar ve 17 Ekim’de İstanbul’a varır. 22 Aralık 1530 günü İstanbul’dan ayrılır ve 9 Şubat 1531 tarihinde Laibach’a döner. Böylece İstanbul’da iki aydan fazla kalmış oluyor. Heyet bu süre içinde o dönemde Çemberlitaş’ta bulunan Elçi Hanı’nda ikamet eder ve Vezir-i Azam İbrahim Paşa (üç defa) ve Kanuni Sultan Süleyman tarafından (iki defa) kabul edilir.
Yolculuğa çıkılmazdan önce Elçiler von Lamberg ve Niclas Jurisiç, Bosna Sancakbeyi ’den “nereden geçmeleri ve hangi sınırlar içinde kalmaları gerektiği” konusunda talimat alırlar. Böylece güzergâhın çeşitli noktalarında Osmanlı görevlileri tarafından, karşılanır ve korunurlar.
İstanbul’da 25 Ekim Salı günü İbrahim Paşa Sarayı’nda Vezir-i Azamla ilk kez görüşürler. Ardından 30 Ekimde ve 9 Kasımda yeniden Vezir-i Azam, 7 Kasım ve 14 Kasım pazartesi günleriyse Padişah tarafında kabul edilirler. Padişahın kabullerinde Vezir-i Azam da hazır bulunur. İkinci kabulde heyete Padişah tarafından, kendisinin bulunmadığı ama dört paşanın o arada İbrahim Paşa’nın da katıldığı bir ziyafet verilir. Ayrıca Padişah heyete ihsanlarda bulunur. Latince çevirmeninin payına da 2000 akçeyle kırmızı Şam ipeğinden bir hilat (metinde elbise deniliyor) düşer. Eserde bu temasların içeriğine değinilmez, fakat teşrifata ilişkin ayrıntılar boldur ve renklidir. Elçilik heyetinin ziyaretinin sonuçları Kral Ferdinand’ın beklentilerine uygun olmamıştır.
Kaynakça
- ^ Avgust Pirjevec, “Kuripečič, Benedikt” maddesi, Slovenski Biografski Leksikon. https://www.slovenska-biografija.si/oseba/sbi312629/ 13 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim 22.4.2022
- ^ Yolculuk Günlüğü “Önsöz” s. 12.
- ^ Rönesans Avrupası’nda Osmanlıya bakış konusunda: Robert Born et al. (edit.) L’empire du Sultan, Le monde Ottoman dans l’art de la Renaisssance, (2015 yılında Brüksel’de Palais des Beaux Arts’da açılan serginin birçok ülkeden yazarların katkısıyla hazırlanmış kataloğu), BOZAR Books/ Lannoo, Tielt, Tarihsiz[2014?] Ömer Bozkurt “Bir Sergiden Tablolar: Rönesans Döneminde Avrupa’nın Osmanlı’ya Bakışı” Hürriyet Gösteri, S. 315. Mart-Nisan-Mayıs 2015. s. 78-85. http://www.omerbozkurt.com/gezi-yazilari/bir-sergiden-tablolar-ronesans-doneminde-avrupanin-osmanliya-bakisi/ 12 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim 21.04.2022
- ^ Avgust Pirjevec, a.g.e.
- ^ Yolculuk Günlüğü s. 37.
- ^ A.g.e. s. 14.
- ^ A.g.e. s.44-48.
- ^ Bkn. 1910 Insbruck basımındaki sunuş. Yolculuk Günlüğü s. 3
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mart 2024 Bu madde olmasi gerekenden az ic baglanti icermektedir veya hic icermemektedir Lutfen bu sayfadan ilgili maddelere ic baglanti vermeye calisin Mart 2024 Benedikt Kuripecic ya da Benedikt Kuripesits Almanca Benedict Curipeschitz von Oberburg d ca 1490 o ca 1531 Habsburg Hanedani uyrugunda Slovenyali XVI yuzyil diplomati ve yazaridir Kutsal Roma Germen Imparatoru I Ferdinand tarafindan Kanuni ye gonderilen elcilik heyetine cevirmen niteligiyle katilmis ve yolculugun oykusunu kaleme almistir HayatiHayati konusunda bilgiler cok sinirlidir B Kuripecic Kutsal Roma Imparatorlugu nun gunumuzde Slovenya sinirlari icinde bulunan Gornji Grad Tarihi Almanca adi Oberburg bazi kaynaklarda Obernburg yerlesiminde dogmustur Dogum ve olum tarihleri kesin degildir Klasik diller egitimi almis ve Habsburg Hanedani nin hizmetinde Moskova da ve Kostantiniyye de gorev yapmistir Yolculuktan dondugu yil ya da bir yil sonra 40 li yaslarinin basinda olmustur EseriOnemli eseri 1530 yilinda Viyana dan baslayip Sirbistan dan gecerek Istanbul a varan bir elci heyeti yolculugunun 1531 de yayimlanan Orta Almanca anlatisidir Itinerarium Wegrayss Ku May potschafft gen Constantinopel zu dem Turckischen Kayser Soleyman Anno xxx Guzergah 15 30 yilinda Yuce Kral tarafindan Kostantiniyye de Turk Sultani Suleyman nezdine gonderilen Elcilik Heyetinin Gunlugu Bu yolculukta Kuripecic Kutsal Roma Germen Imparatoru I Ferdinand in temsilcileri olarak Istanbul a yollanan Joseph von Lamberg ile Niclas Jurisic in Latince cevirmeniydi Eser 1910 da Innsbruck ta Wagner Universite Kitabevi tarafindan basilan nushadan Ozdemir Nutku tarafindan 1530 yilinda Bosna Sirbistan ve Bulgaristan uzerinden Istanbul a giden Joseph von Lamberg ile Niclas Jurischitz in Elcilik Gunlugu basligi altinda Turkceye cevrilmistir Dis kapakta Yolculuk Gunlugu basligini tasir Eserde yolculuk gun be gun tarihlendirilerek izlenen guzergah ayrintili topografik bilgilerle ve kalinan koyler ve kaleler adlandirilarak aktarilir O arada Kuripecic yerel yetkililer tarafindan nasil agirlandiklarini rastladiklari Hristiyan topluluklar hakkinda gozlemlerini ve onlar icin dileklerini anlatir Genel olarak Hristiyanliga bagli kalmalarini Acimasi olmayan bir zorba Hristiyanlik dininin bas dusmani arka arkaya butun Hristiyanligi ozellikle Alman ulusunu egemenligi altina almaya calisan dehset verici ve kan dokucu ulus olarak niteledigi Osmanlilara direnmelerini ogutler ve baskidan kurtulmalarini temenni ve hayal eder Nitekim amacini da soyle acikliyor Tanrinin gazabina ugramamak Hristiyan herkesin kendini yetistirmesi ve Turklerin bugune dek duyulmayan kiyiciliklarina daha cok dikkat edip bunu yureklerinde duymalari icin bu cagdas yolculuk notlari yazilmistir Bakisi Ronesans Donemi Avrupasi nin Osmanliya egemen bakisiyla uyum icindedir Ote yandan Kuripecic tarihi gerceklerle halk arasinda dolasan soylenceleri birbirinden ayirmaz Bu cercevede ornegin Sultan Murat Hudavendigar in Kosova Savasi oncesinde Sovalye Kobilovitz tarafindan olduruldugunu ve bunun uzerine Turklerin kacmaya basladiklarini yazar Istanbul daki temaslariHeyet 21 Agustos 1530 da Laibach tan Bugunku Ljubliana yola cikar ve 17 Ekim de Istanbul a varir 22 Aralik 1530 gunu Istanbul dan ayrilir ve 9 Subat 1531 tarihinde Laibach a doner Boylece Istanbul da iki aydan fazla kalmis oluyor Heyet bu sure icinde o donemde Cemberlitas ta bulunan Elci Hani nda ikamet eder ve Vezir i Azam Ibrahim Pasa uc defa ve Kanuni Sultan Suleyman tarafindan iki defa kabul edilir Yolculuga cikilmazdan once Elciler von Lamberg ve Niclas Jurisic Bosna Sancakbeyi den nereden gecmeleri ve hangi sinirlar icinde kalmalari gerektigi konusunda talimat alirlar Boylece guzergahin cesitli noktalarinda Osmanli gorevlileri tarafindan karsilanir ve korunurlar Istanbul da 25 Ekim Sali gunu Ibrahim Pasa Sarayi nda Vezir i Azamla ilk kez gorusurler Ardindan 30 Ekimde ve 9 Kasimda yeniden Vezir i Azam 7 Kasim ve 14 Kasim pazartesi gunleriyse Padisah tarafinda kabul edilirler Padisahin kabullerinde Vezir i Azam da hazir bulunur Ikinci kabulde heyete Padisah tarafindan kendisinin bulunmadigi ama dort pasanin o arada Ibrahim Pasa nin da katildigi bir ziyafet verilir Ayrica Padisah heyete ihsanlarda bulunur Latince cevirmeninin payina da 2000 akceyle kirmizi Sam ipeginden bir hilat metinde elbise deniliyor duser Eserde bu temaslarin icerigine deginilmez fakat tesrifata iliskin ayrintilar boldur ve renklidir Elcilik heyetinin ziyaretinin sonuclari Kral Ferdinand in beklentilerine uygun olmamistir Kaynakca Avgust Pirjevec Kuripecic Benedikt maddesi Slovenski Biografski Leksikon https www slovenska biografija si oseba sbi312629 13 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Erisim 22 4 2022 Yolculuk Gunlugu Onsoz s 12 Ronesans Avrupasi nda Osmanliya bakis konusunda Robert Born et al edit L empire du Sultan Le monde Ottoman dans l art de la Renaisssance 2015 yilinda Bruksel de Palais des Beaux Arts da acilan serginin bircok ulkeden yazarlarin katkisiyla hazirlanmis katalogu BOZAR Books Lannoo Tielt Tarihsiz 2014 Omer Bozkurt Bir Sergiden Tablolar Ronesans Doneminde Avrupa nin Osmanli ya Bakisi Hurriyet Gosteri S 315 Mart Nisan Mayis 2015 s 78 85 http www omerbozkurt com gezi yazilari bir sergiden tablolar ronesans doneminde avrupanin osmanliya bakisi 12 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Erisim 21 04 2022 Avgust Pirjevec a g e Yolculuk Gunlugu s 37 A g e s 14 A g e s 44 48 Bkn 1910 Insbruck basimindaki sunus Yolculuk Gunlugu s 3