Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beyaz kas hastalığı, White muscle disease (WMD), Stiff Lamb Disease veya Nutrisyonel muskuler distrofi; Selenyum ve/veya Vitamin E 'nin eksikliği nedeniyle çizgili kaslarda doku yıkımı ile karakterize, kuzu, oğlak ve buzağıların önemli kas dejenerasyonu hastalığıdır. Genellikle hastalık kuzu ve buzağılarda 0-1 yaş arasında görülür. Taylarda veya kulunlarda da görülebilir. Özetle hastalık, mineral yetersizliğine bağlı şekillenen bir ’dir.
Etyoloji
- Hastalık selenyumdan fakir meralarda beslenen koyunların yavrularında görülür.
- Rasyon'da E vitamini noksanlığı da hastalığın oluşumunda etkendir.
- Sülfatlar yönünden zengin olan arazilerde selenyumun bitkilerce alınımında aksaklıklar şekillenmesi sonucu da selenyum yetersizliği meydana getirir.
- Selenoforik (Selenyum biriktiren) bitkiler hayvanlarca tüketilmez. Eğer bu gibi bitkiler bir bölgede fazla miktarda bulunursa hayvanlar tarafından tüketilen diğer otlarda selenyum miktarının düşmesine neden olurlar.
- Acılaşmış yem maddelerinin hayvanlara verilmesi.
- Rasyonda fazla miktarda Molibden ve/veya Bakır bulunması. (Selenyum antagonistidirler.)
- Bunlara ek olarak fazla yağmurlu bölgelerde de yağmurun minerali toprağın alt kısımlarına kadar yıkımlaması ve kullanılmaz hale getirmesi hastalığın etyoloji ve epidemiyolojisi ile ilişkilidir.
Patogenezis
Selenyumun biyokimyasal olarak ilişkili olduğu Glutasyon peroksidaz ve Glutasyon redüktaz enziminin bozukluğu kaslardaki deformasyonun temelini oluşturur. WMD'nin patogenezi hücre membran lipidlerinin oksidasyonu (Lipoperoksidasyon) ile ilgilidir. Yetersiz miktarda Vitamin-E ve selenyumun olması; hücre membran yüzeyinde bulunan serbest radikallerin yeterince yıkımlanmamasına neden olur. Bilindiği gibi kalsiyum kas kontraksiyonu için mutlak surette gereklidir. Kontraksiyonların normal bir şekilde devam edebilmesi için kalsiyumun hücre içine gerekli miktarlarda girmesi ve çıkması gerekir. İşte bu mekanizma bozulduğu zaman kalsiyum hücre içine gereğinden çok daha fazla girer. Kalsiyumun fazlası mitokondriler için toksik özellik taşır. Membran peroksidasyonu Kalsiyum iyonlarının sarkoplazma (kas hücresi sitoplazması)ya sızması ve bunu izleyen süreçte myosit'lerde mitokondriyal hasara neden olmasıdır. Derhal hücre enerjisi tükenir bu durumda miyofibriller dejenere olur ve hücre içinde kalsiyum birikimi başlar. Intrasellüler enzimler (bunlardan en önemlisi troponin ve kreatinin kinaz dır) myosit'lerden çıkarak ekstrasellüler alana ve kana geçer. Klinikopatolojik açıdan bu olay son derece önemlidir. Bu durumda karaciğer AST enzim düzeyi de yükselir. Neticede dejeneratif hücreler sonunda nekrozis aşamasına geçer (Zenker nekrozu). Glutasyon peroksidaz ve Glutasyon redüktaz enzimlerinin bozukluğu ve de beraberinde Vitamin E yetersizliği de immun sistemi yetersiz kılmakta, bunun sonucunda da sekonder enfeksiyonlar görülebilmektedir. Vit-E’nin yetersizliğinde gelişen olaylarda da gelişebileceği için sekonder bakteriyel enfeksiyonlar ortaya çıkabilir.
Klinik Bulgular ve Tanı
Klinik bulgular ve tanıda önemli rol oynayan etken kaslarda zafiyet ve tutukluktur. Kuzularda sağrı ve/veya alt ekstremite kasları şişmiştir. Yeme ve içmede isteksizlik vardır. Hastalık tetanos ile karışabilir. Ancak tetanos’da spastik tipte bir periferal felç vardır.
Nekropsi Bulguları ve Histopatoloji
Ölen veya kesilen hayvanların; bel, sağrı, arka bacak, masseter kası, diyafram ve kalp kasında çizgiler şeklinde veya lekeler tarzında bal mumunu andıran görünüşte yıkıma uğramış bölgeler tipiktir. Özellikle ön bacağın ve arka bacağın en büyük kaslarından yapılacak dikey kesitlerle deformasyon izlenebilir. Söz konusu deformasyon kasların pişmiş tavuk eti-balık eti görünümüdür. Kalpte şekillenen lezyonlar en çok kapakçıklar (trikuspid ve bikuspid kapakçıklarda özellikle) ve 'da görülür. Myocardium'daki lezyonlar tıpkı iskelet kaslarındakine benzer tarzdadır.
Mikroskopik olarak; kas dokusunda segmental dejenerasyonlar ve Zenker nekrozuna ilişkin bulgular gözlenir. İnterstisyum'da hipereozinofili, makrofaj göçü ve ilerlemiş olaylarda post distrofik kalsifikasyon dikkati çeker. Yer yer myosatellit hücrelerde proliferasyon (kök hücreler) gözlenir. Kas lifleri sayısı oldukça azalmıştır. Kas dokunun yerini adeta RES hücreleri ve myosatellit hücreleri almıştır. Bazı kas hücrelerinin çekirdeği piknotik görünümdedir.
Kaynakça
- http://people.upei.ca/lopez/muscle/notes_internet.pdf 21 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Veteriner Sistemik Patoloji, Cilt-II
- http://www.aydintarim.gov.tr/hastalikvezararlilar/beyazkashastaligi.htm 15 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ensen, Rue & Brinton L. (1982) Diseases of Sheep Philadelphia, Lea & Febiger p. 86-88.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beyaz kas hastaligi White muscle disease WMD Stiff Lamb Disease veya Nutrisyonel muskuler distrofi Selenyum ve veya Vitamin E nin eksikligi nedeniyle cizgili kaslarda doku yikimi ile karakterize kuzu oglak ve buzagilarin onemli kas dejenerasyonu hastaligidir Genellikle hastalik kuzu ve buzagilarda 0 1 yas arasinda gorulur Taylarda veya kulunlarda da gorulebilir Ozetle hastalik mineral yetersizligine bagli sekillenen bir dir Kuzuda arka bacaklarin tipik durumu Beyaz kas hastaligi EtyolojiHastalik selenyumdan fakir meralarda beslenen koyunlarin yavrularinda gorulur Rasyon da E vitamini noksanligi da hastaligin olusumunda etkendir Sulfatlar yonunden zengin olan arazilerde selenyumun bitkilerce aliniminda aksakliklar sekillenmesi sonucu da selenyum yetersizligi meydana getirir Selenoforik Selenyum biriktiren bitkiler hayvanlarca tuketilmez Eger bu gibi bitkiler bir bolgede fazla miktarda bulunursa hayvanlar tarafindan tuketilen diger otlarda selenyum miktarinin dusmesine neden olurlar Acilasmis yem maddelerinin hayvanlara verilmesi Rasyonda fazla miktarda Molibden ve veya Bakir bulunmasi Selenyum antagonistidirler Bunlara ek olarak fazla yagmurlu bolgelerde de yagmurun minerali topragin alt kisimlarina kadar yikimlamasi ve kullanilmaz hale getirmesi hastaligin etyoloji ve epidemiyolojisi ile iliskilidir PatogenezisSelenyumun biyokimyasal olarak iliskili oldugu Glutasyon peroksidaz ve Glutasyon reduktaz enziminin bozuklugu kaslardaki deformasyonun temelini olusturur WMD nin patogenezi hucre membran lipidlerinin oksidasyonu Lipoperoksidasyon ile ilgilidir Yetersiz miktarda Vitamin E ve selenyumun olmasi hucre membran yuzeyinde bulunan serbest radikallerin yeterince yikimlanmamasina neden olur Bilindigi gibi kalsiyum kas kontraksiyonu icin mutlak surette gereklidir Kontraksiyonlarin normal bir sekilde devam edebilmesi icin kalsiyumun hucre icine gerekli miktarlarda girmesi ve cikmasi gerekir Iste bu mekanizma bozuldugu zaman kalsiyum hucre icine gereginden cok daha fazla girer Kalsiyumun fazlasi mitokondriler icin toksik ozellik tasir Membran peroksidasyonu Kalsiyum iyonlarinin sarkoplazma kas hucresi sitoplazmasi ya sizmasi ve bunu izleyen surecte myosit lerde mitokondriyal hasara neden olmasidir Derhal hucre enerjisi tukenir bu durumda miyofibriller dejenere olur ve hucre icinde kalsiyum birikimi baslar Intraselluler enzimler bunlardan en onemlisi troponin ve kreatinin kinaz dir myosit lerden cikarak ekstraselluler alana ve kana gecer Klinikopatolojik acidan bu olay son derece onemlidir Bu durumda karaciger AST enzim duzeyi de yukselir Neticede dejeneratif hucreler sonunda nekrozis asamasina gecer Zenker nekrozu Glutasyon peroksidaz ve Glutasyon reduktaz enzimlerinin bozuklugu ve de beraberinde Vitamin E yetersizligi de immun sistemi yetersiz kilmakta bunun sonucunda da sekonder enfeksiyonlar gorulebilmektedir Vit E nin yetersizliginde gelisen olaylarda da gelisebilecegi icin sekonder bakteriyel enfeksiyonlar ortaya cikabilir Klinik Bulgular ve TaniKlinik bulgular ve tanida onemli rol oynayan etken kaslarda zafiyet ve tutukluktur Kuzularda sagri ve veya alt ekstremite kaslari sismistir Yeme ve icmede isteksizlik vardir Hastalik tetanos ile karisabilir Ancak tetanos da spastik tipte bir periferal felc vardir Nekropsi Bulgulari ve HistopatolojiOlen veya kesilen hayvanlarin bel sagri arka bacak masseter kasi diyafram ve kalp kasinda cizgiler seklinde veya lekeler tarzinda bal mumunu andiran gorunuste yikima ugramis bolgeler tipiktir Ozellikle on bacagin ve arka bacagin en buyuk kaslarindan yapilacak dikey kesitlerle deformasyon izlenebilir Soz konusu deformasyon kaslarin pismis tavuk eti balik eti gorunumudur Kalpte sekillenen lezyonlar en cok kapakciklar trikuspid ve bikuspid kapakciklarda ozellikle ve da gorulur Myocardium daki lezyonlar tipki iskelet kaslarindakine benzer tarzdadir Mikroskopik olarak kas dokusunda segmental dejenerasyonlar ve Zenker nekrozuna iliskin bulgular gozlenir Interstisyum da hipereozinofili makrofaj gocu ve ilerlemis olaylarda post distrofik kalsifikasyon dikkati ceker Yer yer myosatellit hucrelerde proliferasyon kok hucreler gozlenir Kas lifleri sayisi oldukca azalmistir Kas dokunun yerini adeta RES hucreleri ve myosatellit hucreleri almistir Bazi kas hucrelerinin cekirdegi piknotik gorunumdedir Kaynakcahttp people upei ca lopez muscle notes internet pdf 21 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Veteriner Sistemik Patoloji Cilt II http www aydintarim gov tr hastalikvezararlilar beyazkashastaligi htm 15 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ensen Rue amp Brinton L 1982 Diseases of Sheep Philadelphia Lea amp Febiger ISBN 0 8121 0836 1 p 86 88