Muhittin Akyüz (1870, İstanbul - 11 Kasım 1940), Türk asker, diplomat, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir. Savaştan sonra diplomat ve milletvekili olarak görev yaptı.
Muhittin Akyüz 1304-P. 38 | |
---|---|
Doğum | 1870 İstanbul |
Ölüm | 11 Kasım 1940 (70 yaşında) İstanbul |
Bağlılığı | Osmanlı (1888-1919) Türkiye (1921-1928) |
Hizmet yılları | 1888-1928 |
Rütbesi | Mirliva |
Komutası | , Hicaz Kolordusu Kastamonu Bölge Komutanlığı, Adana Bölge Komutanlığı |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | Tahran Büyükelçisi Kahire Büyükelçisi |
Babası, Edirne Evkaf Muhasebecisi Şevki Bey, annesi Fatmatüzzehra Hanım'dır. 1885 yılında girdiği Harp Okulu'ndan 1888 yılında Teğmen rütbesiyle mezun oldu. Aynı yıl Harp Okulu'nda öğretmen yardımcılığına başladı. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'na da katıldıktan sonra tekrar Harp Okulu'nda öğretmenliğe döndü ve 1905 yılında sürgüne gönderilene kadar bu görevini sürdürdü. Öğrencilere padişah II. Abdülhamid aleyhinde görüşler aşıladığı gerekçesiyle 1905 yılında rütbesi geri alındı ve önce Fizan'a, ardından Diyarbakır'a ve Erzurum'a sürüldü.
1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanı ile gelen af dolayısıyla rütbeleri iade edildi. Önce Deniz Mektebi'ne müdür oldu, sonra Harbiye Nazırlığı Piyade Dairesi 1. Şube Müdürlüğü'ne atandı. 1909 yılında Mahmut Şevket Paşa'nın yaveri oldu, aynı yıl Beyoğlu mutasarrıflığına atandı. Beyoğlu mutasarrıflığı yaptığı dönemde İttihat ve Terakki üyesi Fuat Bey'i bir spor kulübü kurmaya teşvik etti ve kuruluşunu hızla onayladığı Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü'nün kurucuları arasında yer aldı.
Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı'na katıldı. 1912 yılında Miralay, 1916 yılında Mirliva rütbesine terfi etti. I. Dünya Savaşı'nda Aralık 1916 - Şubat 1919 arasında Hicaz Kolordu Komutanı olarak görev yaptı. Savaşın sonunda İngilizler tarafından tutsak edilip Mısır'daki esir karargahına götürüldü. 9 Eylül 1921 tarihinde esaretten döndü ve Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Ankara'ya geçti.
Kurtuluş Savaşı'nda Kasım 1921'e kadar Kastamonu ve Bolu havalisi komutanı, 1 Kasım 1921 - 7 Ekim 1922 arasında Adana ve havalisi komutanı olarak görev aldı. Adana ve civarını Fransızlardan teslim aldıktan sonra şehrin kumandanı ve valisi oldu. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile taltif edildi. 7 Ekim 1922 tarihinde Tahran büyükelçisi, 1925 yılında Kahire büyükelçisi olarak görevlendirildi. 24 Eylül 1928 tarihinde askerlikten emekliye ayrıldı ve Dışişleri Bakanlığı kadrosuna geçti. TBMM IV., V. ve VI. Dönem Kars Milletvekilliği yaptı.
3 Ekim 1940 günü öldü. Ankara Hava Şehitliği'nde gömülüdür.
Evli ve üç çocuk babasıydı.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Muhittin Akyüz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 18.
Dış bağlantılar
- Dr. Bilal N. Şimşir, Cumhuriyetin İlk Çeyrek Yüzyılında Türk Diplomatik Temsilcilikleri ve Temsilcileri (1920-1950), Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 64-65-66, Cilt: XXII, Mart-Temmuz-Kasım 200621 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tuğrul Yenidoğan, Komitacı - BJK'nin Kurucusu Fuat Balkan'ın Anıları, Internethaber.com 11.03.200814 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TBMM Albümü4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . {{|url= |tarih=4 Mart 2016 }}
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhittin Akyuz 1870 Istanbul 11 Kasim 1940 Turk asker diplomat siyasetci Kurtulus Savasi na katilan ust dereceli komutanlardan birisidir Savastan sonra diplomat ve milletvekili olarak gorev yapti Muhittin Akyuz 1304 P 38Dogum1870 IstanbulOlum11 Kasim 1940 70 yasinda IstanbulBagliligi Osmanli 1888 1919 Turkiye 1921 1928 Hizmet yillari1888 1928RutbesiMirlivaKomutasi Hicaz Kolordusu Kastamonu Bolge Komutanligi Adana Bolge KomutanligiCatisma savaslariBalkan Savaslari I Dunya Savasi Kurtulus SavasiOdulleriSonraki isiTahran Buyukelcisi Kahire Buyukelcisi Babasi Edirne Evkaf Muhasebecisi Sevki Bey annesi Fatmatuzzehra Hanim dir 1885 yilinda girdigi Harp Okulu ndan 1888 yilinda Tegmen rutbesiyle mezun oldu Ayni yil Harp Okulu nda ogretmen yardimciligina basladi 1897 Osmanli Yunan Savasi na da katildiktan sonra tekrar Harp Okulu nda ogretmenlige dondu ve 1905 yilinda surgune gonderilene kadar bu gorevini surdurdu Ogrencilere padisah II Abdulhamid aleyhinde gorusler asiladigi gerekcesiyle 1905 yilinda rutbesi geri alindi ve once Fizan a ardindan Diyarbakir a ve Erzurum a suruldu 1908 yilinda II Mesrutiyet in ilani ile gelen af dolayisiyla rutbeleri iade edildi Once Deniz Mektebi ne mudur oldu sonra Harbiye Nazirligi Piyade Dairesi 1 Sube Mudurlugu ne atandi 1909 yilinda Mahmut Sevket Pasa nin yaveri oldu ayni yil Beyoglu mutasarrifligina atandi Beyoglu mutasarrifligi yaptigi donemde Ittihat ve Terakki uyesi Fuat Bey i bir spor kulubu kurmaya tesvik etti ve kurulusunu hizla onayladigi Besiktas Osmanli Jimnastik Kulubu nun kuruculari arasinda yer aldi Balkan Savaslari ve I Dunya Savasi na katildi 1912 yilinda Miralay 1916 yilinda Mirliva rutbesine terfi etti I Dunya Savasi nda Aralik 1916 Subat 1919 arasinda Hicaz Kolordu Komutani olarak gorev yapti Savasin sonunda Ingilizler tarafindan tutsak edilip Misir daki esir karargahina goturuldu 9 Eylul 1921 tarihinde esaretten dondu ve Turk Kurtulus Savasi na katilmak uzere Ankara ya gecti Kurtulus Savasi nda Kasim 1921 e kadar Kastamonu ve Bolu havalisi komutani 1 Kasim 1921 7 Ekim 1922 arasinda Adana ve havalisi komutani olarak gorev aldi Adana ve civarini Fransizlardan teslim aldiktan sonra sehrin kumandani ve valisi oldu Savastan sonra Kirmizi seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi 7 Ekim 1922 tarihinde Tahran buyukelcisi 1925 yilinda Kahire buyukelcisi olarak gorevlendirildi 24 Eylul 1928 tarihinde askerlikten emekliye ayrildi ve Disisleri Bakanligi kadrosuna gecti TBMM IV V ve VI Donem Kars Milletvekilligi yapti 3 Ekim 1940 gunu oldu Ankara Hava Sehitligi nde gomuludur Evli ve uc cocuk babasiydi KaynakcaWikimedia Commons ta Muhittin Akyuz ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 18 Dis baglantilarDr Bilal N Simsir Cumhuriyetin Ilk Ceyrek Yuzyilinda Turk Diplomatik Temsilcilikleri ve Temsilcileri 1920 1950 Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi Sayi 64 65 66 Cilt XXII Mart Temmuz Kasim 200621 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tugrul Yenidogan Komitaci BJK nin Kurucusu Fuat Balkan in Anilari Internethaber com 11 03 200814 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde TBMM Albumu4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde url tarih 4 Mart 2016