Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beş boyutlu uzay fikri, matematikte sıklıkla ortaya çıkan soyut bir terim.
Beş Boyutlu Uzay
Beş boyutlu uzay fikri matematikte sıklıkla ortaya çıkan ve meşru bir yapı olan bir soyutlamadır. (Fizikte ve matematikte, N numara serisi, N-boyutlu uzayın yerine tekabül eder.) Bir şekilde içinde yaşadığımız ve gerçek evrende olup olmadığı hala tartışılan beş boyutlu uzay, astrofizik ve parçacık fiziğinin de kapsadığı ve fiziğin birçok dallarında araştırılıyor.
Fizik
Fizikte, beşinci boyut var olan üç boyut ve göreceliliğin boyutu olan zamanın ötesinde ekstra farazi bir boyuttur. Kaluza- Klein teorisi yerçekimi ve elektromanyetik kuvveti birleştirmek için kullanılır. Örneğin, Mİnskowski uzayı ve Maxwell denklemleri, beş boyutlu Riemann eğrilik tensörünün içinde gömülü olabilir. Kaluza- Klein teorisi günümüzde temel olarak yerleştirilmiş bakım kuramı olarak görülür. M- teorisi yedi tanesin atom altı seviyesinin de altında olduğu 11 boyutlu uzay-zamanı ileri sürmektedir. Fizikçiler, yerçekiminin ağırlığı taşıyan bir parçacık olduğunu ve beşinci veya daha yüksek boyutlara ki yerçekiminin diğer üç temel kuvvetten daha zayıf olması kolayca açıklanabilen, sızıntı yapabileceğini iddia etmişlerdir. 1993'te, fizikçi Gerard’t Hooft holografi ilkesini ileri sürmüştür. Holografi ilkesi ekstra bir boyutun uzay zamanında daha küçük bir boyutla birlikte eğrilik olarak görülebileceği bilgisini vermektedir. Örneğin, hologramlar gözlemci hareket ettiği zaman eğriliğin resmini veren iki boyutlu alana yerleştirilmiş üç boyutlu resimlerdir. Benzer şekilde, dördüncü boyut hareket eden parçacığın eğrilik yolu olarak görünebilir üç boyutlu alana yerleştirilmiştir. Hooft beşinci boyutun gerçekten bir uzay zaman fabrikası olduğunu iddia etmiştir.
Beş Boyutlu Geometri
Politoplar
Beş veya daha fazla boyutlarda sadece üç düzenli politop görülür. Beş boyutta; 1.Simplex grubundan 5 simplex; 6 köşe, 15 kenar, 20 yüz (her biri eşkenar üçgen olmak üzere), 15 hücre (her biri düzenli dört yüzlü şekil olmak üzere), 5 hiperhücre (her biri 5 hücre) ile birlikte. 2.Hiperküpler grubundan 5 küp; 32 köşe, 80 kenar, 80 yüz (her biri kare olmak üzere), 40 hücre (her biri küp olmak üzere) ve 10 hiperhücre (her biri 5 hücre) ile birlikte. 3.Cross politop grubundan 5 ortoplex; 10 köşe, 40 kenar, 80 yüz (her biri üçgen olmak üzere), 80 hücre (her biri 4 yüzlü şekil olmak üzere) ve 32 hiperhücre (her biri 5 hücre) ile birlikte. Dördüncü politop olan demihypercube, 5 kübe alternatif olarak sunulabilir ve yarım köşe (16), alternatif 5 hücre ile sınırlandırılmış ve 16 hiperhücre ile birlikte 5-demicube olarak adlandırılır.
| A5 | BC5 | D5 | |
|---|---|---|---|
    |  5-cube  |  |    |
Hiperküre
5 boyutta hiperküre (alanı 4 boyut oluşturduğundan 4-küre olarak da adlandırılır) merkez noktası P den r kadar uzaklıkta sabitlenmiş 5 boyutun içindeki bütün takımdan oluşur. Bu hiper alan tarafından kaplanmış hiper hacim ise:
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Wesson, Paul S. (1999). Space-Time-Matter, Modern Kaluza-Klein Theory. Singapore: World Scientific. ISBN .
- Wesson, Paul S. (2006). Five-Dimensional Physics: Classical and Quantum Consequences of Kaluza-Klein Cosmology. Singapore: World Scientific. ISBN .
- Weyl, Hermann, Raum, Zeit, Materie, 1918. 5 edns. to 1922 ed. with notes by Jūrgen Ehlers, 1980. trans. 4th edn. Henry Brose, 1922 Space Time Matter, Methuen, rept. 1952 Dover. .
Dış bağlantılar
- Anaglyph of a five dimensional hypercube in hyper perspective 21 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bes boyutlu uzay fikri matematikte siklikla ortaya cikan soyut bir terim Bes Boyutlu Uzay3 boyutludan 2 boyutluya 4 boyutludan 3 boyutluya 5 boyutludan 4 boyutluya 5 kup Bes boyutlu uzay fikri matematikte siklikla ortaya cikan ve mesru bir yapi olan bir soyutlamadir Fizikte ve matematikte N numara serisi N boyutlu uzayin yerine tekabul eder Bir sekilde icinde yasadigimiz ve gercek evrende olup olmadigi hala tartisilan bes boyutlu uzay astrofizik ve parcacik fiziginin de kapsadigi ve fizigin bircok dallarinda arastiriliyor FizikFizikte besinci boyut var olan uc boyut ve goreceliligin boyutu olan zamanin otesinde ekstra farazi bir boyuttur Kaluza Klein teorisi yercekimi ve elektromanyetik kuvveti birlestirmek icin kullanilir Ornegin MInskowski uzayi ve Maxwell denklemleri bes boyutlu Riemann egrilik tensorunun icinde gomulu olabilir Kaluza Klein teorisi gunumuzde temel olarak yerlestirilmis bakim kurami olarak gorulur M teorisi yedi tanesin atom alti seviyesinin de altinda oldugu 11 boyutlu uzay zamani ileri surmektedir Fizikciler yercekiminin agirligi tasiyan bir parcacik oldugunu ve besinci veya daha yuksek boyutlara ki yercekiminin diger uc temel kuvvetten daha zayif olmasi kolayca aciklanabilen sizinti yapabilecegini iddia etmislerdir 1993 te fizikci Gerard t Hooft holografi ilkesini ileri surmustur Holografi ilkesi ekstra bir boyutun uzay zamaninda daha kucuk bir boyutla birlikte egrilik olarak gorulebilecegi bilgisini vermektedir Ornegin hologramlar gozlemci hareket ettigi zaman egriligin resmini veren iki boyutlu alana yerlestirilmis uc boyutlu resimlerdir Benzer sekilde dorduncu boyut hareket eden parcacigin egrilik yolu olarak gorunebilir uc boyutlu alana yerlestirilmistir Hooft besinci boyutun gercekten bir uzay zaman fabrikasi oldugunu iddia etmistir Bes Boyutlu GeometriPolitoplar Bes veya daha fazla boyutlarda sadece uc duzenli politop gorulur Bes boyutta 1 Simplex grubundan 5 simplex 6 kose 15 kenar 20 yuz her biri eskenar ucgen olmak uzere 15 hucre her biri duzenli dort yuzlu sekil olmak uzere 5 hiperhucre her biri 5 hucre ile birlikte 2 Hiperkupler grubundan 5 kup 32 kose 80 kenar 80 yuz her biri kare olmak uzere 40 hucre her biri kup olmak uzere ve 10 hiperhucre her biri 5 hucre ile birlikte 3 Cross politop grubundan 5 ortoplex 10 kose 40 kenar 80 yuz her biri ucgen olmak uzere 80 hucre her biri 4 yuzlu sekil olmak uzere ve 32 hiperhucre her biri 5 hucre ile birlikte Dorduncu politop olan demihypercube 5 kube alternatif olarak sunulabilir ve yarim kose 16 alternatif 5 hucre ile sinirlandirilmis ve 16 hiperhucre ile birlikte 5 demicube olarak adlandirilir 5 boyutta duzenli ve yari duzenli politoplar her bir coxeter alanda orthogonal projeksiyonlarin simetrisi olarak yerdegistirlimistir A5 BC5 D55 cubeHiperkure 5 boyutta hiperkure alani 4 boyut olusturdugundan 4 kure olarak da adlandirilir merkez noktasi P den r kadar uzaklikta sabitlenmis 5 boyutun icindeki butun takimdan olusur Bu hiper alan tarafindan kaplanmis hiper hacim ise V 8p2r515 displaystyle V frac 8 pi 2 r 5 15 Ayrica bakinizBoyutKaynakcaWesson Paul S 1999 Space Time Matter Modern Kaluza Klein Theory Singapore World Scientific ISBN 981 02 3588 7 Wesson Paul S 2006 Five Dimensional Physics Classical and Quantum Consequences of Kaluza Klein Cosmology Singapore World Scientific ISBN 981 256 661 9 Weyl Hermann Raum Zeit Materie 1918 5 edns to 1922 ed with notes by Jurgen Ehlers 1980 trans 4th edn Henry Brose 1922 Space Time Matter Methuen rept 1952 Dover ISBN 0 486 60267 2 Dis baglantilarAnaglyph of a five dimensional hypercube in hyper perspective 21 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde