Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Biçimsel galaksi sınıflandırması, astronomların gökadaları görünüşlerine göre gruplara ayırdıkları bir sınıflandırma sistemidir. Gökadaları görünüşlerine göre sınıflandırmak için kullanılan birkaç şema bulunmaktadır. Bunların en bilineni Edwin Hubble tarafından tasarlanan ve ile tarafından genişletilen Hubble düzenidir. Gökada sınıflandırması ve morfolojisi artık büyük ölçüde hesaplama yöntemleri ve fiziksel morfoloji kullanılarak yapılır.
Genel bilgi
Gözlemlenen gökada biçimleri oldukça çeşitlidir ve morfolojilerine göre sınıflara ayrılmaları bu nesnelerin daha fazla incelenmesi için yararlı olabilir. Gökadaların morfolojik sınıflandırması için pek çok şema yapılmıştır, fakat genel kabul görmüş ve aynı zamanda yeterince ayrıntılı bir şema yoktur. Hubble düzeni ise oldukça basittir ve gökadanın temel özelliklerini tanımlamak için yeterlidir, bu nedenle ana şema olarak kullanılır.
Aynı gökadanın görünümü, farklı dalga boylarındaki görüntülerde büyük farklılıklar gösterebilir. Gökadaların görüntülerini karşılaştırırken ve onları sınıflandırırken bu dikkate alınmalıdır. Örneğin, gökadaların sarmal kolları bazı fotometrik bantlarda iyi, diğerlerinde zayıf olarak göze çarpar. Tipik olarak gökadalar için sınıflandırma şemaları optik aralıktaki görüntülerine dayanır. Bu durumda gökadaların kendi radyasyonuna göre birbirleriyle karşılaştırılması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır. Mesela, fotometrik R bandında kırmızıya kayması 
olan bir gökada gözleniyorsa, o zaman yakındaki bir gökadayı onunla karşılaştırmak için U bandındaki görüntünün daha kısa dalga boylarında olması gerekir. Çok uzak gökadalar, erken evrende milyarlarca yıl önceki halleriyle gözlemlenir. Bu nedenle düzensiz, asimetrik bir şekle sahiptirler ve onlar için başka sınıflandırma şemaları kullanılabilir.
Hubble düzeni
Hubble düzeni, 1926 yılında Edwin Hubble tarafından gökadaların biçimsel olarak sınıflandırılması için icat edilen bir sistemdir. Geleneksel olarak temsil edildiği şekli nedeniyle halk arasında "Hubble diyapazonu" (İngilizce: Hubble tuning fork) olarak da bilinir. Hubble düzeni, görsel görünüşüne dayanarak (başlangıçta fotoğraf plakaları üzerinde) gökadaları üç geniş sınıfa ayırır:
- Eliptik gökadalar pürüzsüz, özelliği olmayan bir ışık dağılımına sahiptir ve fotoğraflarda elips şeklinde görünürler. "E" harfi ile başlar ve ardından eliptiklik (ovallik) derecelerini temsil eden bir tam sayı n ile gösterilirler. Bir diğer deyişle 0 dairesel iken 7 son derece basıktır. Teknik açıdan eliptikliğin 10 katıdır. Belirgin eliptiklik derecelendirmesi, büyük (a) ve küçük eksenlerin (b) oranına bağlıdır, buradan hareketle:
- Sarmal gökadalar, yıldızların genellikle iki kollu bir spiral yapı oluşturduğu basık bir diskten ve şişkinlik olarak bilinen, görünüş olarak bir eliptik gökadaya benzeyen merkezi bir yıldız yoğunluğundan oluşur. Bu tip gökadalar "S" sembolüyle gösterilir. Sarmal gökadaların yaklaşık yarısının merkezi şişkinlikten uzanan çubuk benzeri bir yapıya sahip olduğu görülmektedir. Bu çubuklu sarmal gökadalar "SB" sembolüyle gösterilir.
- Merceksi gökadalar (S0 olarak belirtilir), sarmal gökadaların aksine gözle görülür bir sarmal yapısı olmayan ve önemli miktarda aktif olarak yıldız oluşturmayan geniş, disk benzeri bir yapıyla çevrili parlak bir merkezi şişkinlikten oluşur.
Bu genel sınıflar, görünümün daha ince ayrımlarını mümkün kılmak ve disk benzeri veya elipsoit herhangi bir belirgin düzenli yapıya sahip olmayan (düzensiz gökadalar gibi) diğer gökada türlerini kapsayacak şekilde genişletilebilir.
Hubble düzeni genellikle iki uçlu bir çatal şeklinde temsil edilir. Solda eliptikler (soldan sağa artan eliptiklik derecesi ile) ve çatalın iki paralel ucunu oluşturan çubuklu ve çubuksuz sarmallar. Merceksi gökadalar, eliptikler ile sarmal gökadaların arasında, çatalın "sap" ile buluştuğu nokta üzerinde yer alır.
Hubble düzeni, bugüne kadar hem profesyonel, hem de amatör astronomi araştırmalarında gökadaları sınıflandırmak için kullanılan en yaygın sistem olmuştur. Bununla birlikte, 2019 Haziran'ında Galaxy Zoo projesi üzerinden vatandaş bilim insanları, özellikle sarmal gökadalarla ilgili olağan Hubble sınıflandırmasının desteklenmeyebileceğini ve güncellenmesi gerekebileceğini bildirmişlerdir.
De Vaucouleurs sistemi
İlk olarak 1959'da tarafından tanımlanan ve gökadaları sınıflandırmak için kullanılan de Vaucouleurs sistemi, Hubble düzeninin yaygın olarak kullanılan bir uzantısıdır. De Vaucouleurs, Hubble'ın sarmal gökadaların sıkılığına ve bir çubuğun varlığı veya yokluğuna dayanan iki boyutlu sınıflandırmasının, gözlemlenen gökada morfolojilerinin tamamını yeterince açıklamadığını savundu. Özellikle halka ve "mercek"lerin, sarmal gökadaların önemli yapısal bileşenleri olduğunu tartışmaya açtı.
De Vaucouleurs sistemi, Hubble'ın gökadaları eliptikler, merceksiler, sarmallar ve düzensizler olarak temel sınıflandırma yöntemini korudu. Hubble'ın şemasını tamamlamak amacıyla sarmal gökadalar için üç morfolojik özelliğe dayalı daha ayrıntılı bir sınıflandırma sistemi getirdi:
- Çubuklar: Gökadalar, merkezi bir çubuk varlığı veya yokluğuna göre sınıflandırılır. De Vaucouleurs, çubuğa sahip olmayan sarmal gökadaları ifade etmek için "SA" işaretini kullanarak, Hubble'ın çubuğa sahip sarmallar için kullandığı "SB" işaretlemesini tamamladı. Ayrıca, zayıf bir çubuğa sahip sarmalları içeren ve "SAB" olarak adlandırılan bir ara sınıfı da tanıttı. Merceksi gökadalar ayrıca çubuksuz (SA0) veya çubuklu (SB0) olarak sınıflandırılır ve "S0" işareti, genellikle görüş hattının kenarında oldukları için bir çubuğun varlığı veya yokluğunun belirlenmesinin imkansız olduğu gökadalar için ayrılmıştır.
- Halkalar: Gökadalar, halka benzeri yapıları olanlar "(r)" ve halkaları olmayanlar "(s)" olarak ikiye ayrılır. Sözde "geçiş" gökadaları, "(rs)" sembolü ile ifade edilir.
- Sarmal kollar. Hubble'ın orijinal şemasında olduğu gibi sarmal gökadaların sınıflandırılması çoğunlukla sarmal kolların sıkılığına dayanır. De Vaucouleurs şeması, Hubble'ın diyapazon şeklindeki şemasının kollarını birkaç ek sarmal sınıf içerecek şekilde genişletir:
- Sd (SBd) – bireysel yıldız kümeleri ve bulutsulardan oluşan dağınık, kopuk kollar; çok zayıf merkezi şişkinlik
- Sm (SBm) - düzensiz görünümlü, şişkinlik bileşeni olmayan
- Im - son derece düzensiz gökada.
- Bu üç sınıftaki çoğu gökada, Hubble'ın orijinal şemasında "Irr I" olarak sınıflandırılmıştır. İlave olarak Sd sınıfı, Hubble'ın Sc sınıfından bazı gökadaları içerir. Sm ve Im sınıflarındaki gökadalara sırasıyla "Macellansı" sarmallar ve düzensizler denir. İsimlerini Macellan bulutları'ndan almışlardır. Büyük Macellan Bulutu SBm tipindedir, Küçük Macellan Bulutu ise düzensizdir (Im).
Sınıflandırma şemasının farklı öğeleri, listelendiği sırayla birleştirilerek bir gökadanın tam sınıflandırması verilir. Örneğin, gevşekçe sarılmış kollara ve bir halkaya sahip olan zayıf çubuklu bir sarmal gökada SAB(r)c olarak gösterilir.
Görsel olarak de Vaucouleurs sistemi, Hubble'ın diyapazon çatalının üç boyutlu bir versiyonu olarak ifade edilebilir. X ekseninde evre (sarmal olma), y ekseninde aile (çubuklu olma) ve z ekseninde çeşitlilik (halkalı olma) yer alır.
Sayısal Hubble evresi
De Vaucouleurs ayrıca şemasındaki her bir gökada sınıfına sayısal değerler atamıştır. Sayısal Hubble evresi T, -6 ile +10 arasında değişen değerlere sahiptir. Negatif sayılar erken tip gökadalara (eliptik ve merceksi), pozitif sayılar ise geç tip gökadalara (sarmal ve düzensiz) karşılık gelir. Bu nedenle genel bir kural olarak daha düşük T değerleri, küremsi/şişkinlik içindeki yıldız kütlesinin diske göre daha büyük bir kısmına karşılık gelir. Küremsi-toplam yıldız kütlesi oranı (MB/MT) ile Hubble evresi arasındaki yaklaşık eşleşme, yerel gökadalara bağlı olarak MB/MT=(10−T)2/256 şeklinde belirlenir.
Eliptik gökadalar, kompakt eliptik gökadalar (cE), normal eliptik gökadalar (E) ve geç tipler (E+) olmak üzere üç 'evreye' ayrılır. Merceksiler benzer şekilde erken (S−), orta (S0) ve geç (S+) tiplere ayrılır. Düzensiz gökadalar, macellansı düzensizler (T = 10) veya "kompakt" (T = 11) tipinde olabilir.
| Hubble evresi T | −6 | −5 | −4 | −3 | −2 | −1 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| de Vaucouleurs sınıfı | cE | E | E+ | S0− | S00 | S0+ | S0/a | Sa | Sab | Sb | Sbc | Sc | Scd | Sd | Sdm | Sm | Im | |
| yaklaşık Hubble sınıfı | E | S0 | S0/a | Sa | Sa-b | Sb | Sb-c | Sc | Sc-Irr | Irr I | ||||||||
Sayısal evrelerin kullanımı, gökada morfolojisinin daha nicel çalışmalarını mümkün kılar.
Yerkes (veya Morgan) şeması
Yerkes şeması, Amerikalı gök bilimci tarafından oluşturulmuştur. ile birlikte, yıldızların tayfları aracılığıyla sınıflandırılması için MK sistemini de geliştirdi. Yerkes şeması gökadadaki yıldızların tayflarını; şekillerini, gerçek ve görünür özellikleri ve merkezi yoğunluğun derecesini kullanarak gökadaları sınıflandırır.
| Tayf tipi | Açıklama |
|---|---|
| a | Belirgin A tipi yıldızlar |
| af | Belirgin A–F tipi yıldızlar |
| f | Belirgin F tipi yıldızlar |
| fg | Belirgin F–G tipi yıldızlar |
| g | Belirgin G tipi yıldızlar |
| gk | Belirgin G–K tipi yıldızlar |
| k | Belirgin K tipi yıldızlar |
| Galaktik biçim | Açıklama |
|---|---|
| B | Çubuklu sarmal |
| D | Belirgin bir sarmal veya eliptik yapı olmadan dönme simetrisi |
| E | Eliptik |
| Ep | Toz çeken eliptik |
| I | Düzensiz |
| L | Düşük yüzey parlaklığı |
| N | Küçük parlak çekirdek |
| S | Sarmal |
| Eğiklik | Açıklama |
|---|---|
| 1 | "Karşıdan görünen" gökada |
| 2 | |
| 3 | |
| 4 | |
| 5 | |
| 6 | |
| 7 | "Kenardan görünen" gökada |
Bu nedenle, örnek olarak Andromeda Gökadası kS5 olarak sınıflandırılır.
Kaynakça
- ^ Buta, Ronald J. (Şubat 2011). "Galaxy Morphology". Planets, Stars and Stellar Systems. Springer. 6: 6. arXiv:1102.0550 $2. ISBN . 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ James Binney, Merrifield M. (1998). Galactic Astronomy. Princeton: Princeton University Press. s. 816. ISBN .
- ^ a b "Galaxy — Types of galaxies". Encyclopædia Britannica (İngilizce). 14 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2023.
- ^ Hubble, E. P. (1926). "Extra-galactic nebulae". Contributions from the Mount Wilson Observatory / Carnegie Institution of Washington. 324: 1-49. Bibcode:1926CMWCI.324....1H.
- ^ Hubble, E. P. (1936). The Realm of the Nebulae. New Haven: Yale University Press. LCCN 36018182.
- ^ a b "The Hubble tuning fork – classification of galaxies". www.spacetelescope.org (İngilizce). 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
- ^ "Elliptical Galaxy". COSMOS – The SAO Encyclopedia of Astronomy. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ "Lenticular Galaxies". cas.sdss.org. 2 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
- ^ "Hubble explores the origins of modern galaxies". ESA/Hubble Press Release. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2013.
- ^ . www.jb.man.ac.uk. 30 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
- ^ Iafrate, G. (PDF). uni-heidelberg.de. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
- ^ Royal Astronomical Society (11 Haziran 2019). "Citizen scientists re-tune Hubble's galaxy classification". EurekAlert!. 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2019.
- ^ Masters, Karen L. (30 Nisan 2019). "Galaxy Zoo: unwinding the winding problem – observations of spiral bulge prominence and arm pitch angles suggest local spiral galaxies are winding". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 487 (2): 1808-1820. arXiv:1904.11436 $2. Bibcode:2019MNRAS.487.1808M. doi:10.1093/mnras/stz1153. Erişim tarihi: 12 Haziran 2019.
- ^ (1959). "Classification and Morphology of External Galaxies". Handbuch der Physik. Handbuch der Physik / Encyclopedia of Physics. 53: 275-310. Bibcode:1959HDP....53..275D. doi:10.1007/978-3-642-45932-0_7. ISBN .
- ^ a b Binney, J.; Merrifield, M. (1998). Galactic Astronomy. Princeton: Princeton University Press. ISBN .
- ^ a b de Vaucouleurs, Gérard (Nisan 1963). "Revised Classification of 1500 Bright Galaxies". Astrophysical Journal Supplement. 8: 31. Bibcode:1963ApJS....8...31D. doi:10.1086/190084.
- ^ a b (1994). "Global Physical Parameters of Galaxies" (PostScript). 28 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ocak 2008.
- ^ . ned.ipac.caltech.edu. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
- ^ Obreschkow, D.; Croton, D.; De Lucia, G.; Khochfar, S.; Rawlings, S. (2009). "Simulation of the Cosmic Evolution of Atomic and Molecular Hydrogen in Galaxies". The Astrophysical Journal. Equation (18). 698 (2). arXiv:0904.2221 $2. Bibcode:2009ApJ...698.1467O. doi:10.1088/0004-637X/698/2/1467.
- ^ "The Yerkes Classification". ned.ipac.caltech.edu. 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
- ^ Darling, David. . www.daviddarling.info. 19 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bicimsel galaksi siniflandirmasi astronomlarin gokadalari gorunuslerine gore gruplara ayirdiklari bir siniflandirma sistemidir Gokadalari gorunuslerine gore siniflandirmak icin kullanilan birkac sema bulunmaktadir Bunlarin en bilineni Edwin Hubble tarafindan tasarlanan ve ile tarafindan genisletilen Hubble duzenidir Gokada siniflandirmasi ve morfolojisi artik buyuk olcude hesaplama yontemleri ve fiziksel morfoloji kullanilarak yapilir Hubble duzeninin diyapazon seklindeki diyagramiGenel bilgiGozlemlenen gokada bicimleri oldukca cesitlidir ve morfolojilerine gore siniflara ayrilmalari bu nesnelerin daha fazla incelenmesi icin yararli olabilir Gokadalarin morfolojik siniflandirmasi icin pek cok sema yapilmistir fakat genel kabul gormus ve ayni zamanda yeterince ayrintili bir sema yoktur Hubble duzeni ise oldukca basittir ve gokadanin temel ozelliklerini tanimlamak icin yeterlidir bu nedenle ana sema olarak kullanilir Ayni gokadanin gorunumu farkli dalga boylarindaki goruntulerde buyuk farkliliklar gosterebilir Gokadalarin goruntulerini karsilastirirken ve onlari siniflandirirken bu dikkate alinmalidir Ornegin gokadalarin sarmal kollari bazi fotometrik bantlarda iyi digerlerinde zayif olarak goze carpar Tipik olarak gokadalar icin siniflandirma semalari optik araliktaki goruntulerine dayanir Bu durumda gokadalarin kendi radyasyonuna gore birbirleriyle karsilastirilmasi gerektigi goz onunde bulundurulmalidir Mesela fotometrik R bandinda kirmiziya kaymasi z 1 displaystyle z 1 olan bir gokada gozleniyorsa o zaman yakindaki bir gokadayi onunla karsilastirmak icin U bandindaki goruntunun daha kisa dalga boylarinda olmasi gerekir Cok uzak gokadalar erken evrende milyarlarca yil onceki halleriyle gozlemlenir Bu nedenle duzensiz asimetrik bir sekle sahiptirler ve onlar icin baska siniflandirma semalari kullanilabilir Hubble duzeniSarmal gokada Messier 81 SA gokadasi olarak siniflandirilir Hubble duzeni 1926 yilinda Edwin Hubble tarafindan gokadalarin bicimsel olarak siniflandirilmasi icin icat edilen bir sistemdir Geleneksel olarak temsil edildigi sekli nedeniyle halk arasinda Hubble diyapazonu Ingilizce Hubble tuning fork olarak da bilinir Hubble duzeni gorsel gorunusune dayanarak baslangicta fotograf plakalari uzerinde gokadalari uc genis sinifa ayirir Eliptik gokadalar puruzsuz ozelligi olmayan bir isik dagilimina sahiptir ve fotograflarda elips seklinde gorunurler E harfi ile baslar ve ardindan eliptiklik ovallik derecelerini temsil eden bir tam sayi n ile gosterilirler Bir diger deyisle 0 dairesel iken 7 son derece basiktir Teknik acidan eliptikligin 10 katidir Belirgin eliptiklik derecelendirmesi buyuk a ve kucuk eksenlerin b oranina baglidir buradan hareketle E 10 1 ba displaystyle E 10 times left 1 frac b a right dd Sarmal gokadalar yildizlarin genellikle iki kollu bir spiral yapi olusturdugu basik bir diskten ve siskinlik olarak bilinen gorunus olarak bir eliptik gokadaya benzeyen merkezi bir yildiz yogunlugundan olusur Bu tip gokadalar S semboluyle gosterilir Sarmal gokadalarin yaklasik yarisinin merkezi siskinlikten uzanan cubuk benzeri bir yapiya sahip oldugu gorulmektedir Bu cubuklu sarmal gokadalar SB semboluyle gosterilir Merceksi gokadalar S0 olarak belirtilir sarmal gokadalarin aksine gozle gorulur bir sarmal yapisi olmayan ve onemli miktarda aktif olarak yildiz olusturmayan genis disk benzeri bir yapiyla cevrili parlak bir merkezi siskinlikten olusur Evrenin tarihi boyunca Hubble duzeni Bu genel siniflar gorunumun daha ince ayrimlarini mumkun kilmak ve disk benzeri veya elipsoit herhangi bir belirgin duzenli yapiya sahip olmayan duzensiz gokadalar gibi diger gokada turlerini kapsayacak sekilde genisletilebilir Hubble duzeni genellikle iki uclu bir catal seklinde temsil edilir Solda eliptikler soldan saga artan eliptiklik derecesi ile ve catalin iki paralel ucunu olusturan cubuklu ve cubuksuz sarmallar Merceksi gokadalar eliptikler ile sarmal gokadalarin arasinda catalin sap ile bulustugu nokta uzerinde yer alir Hubble duzeni bugune kadar hem profesyonel hem de amator astronomi arastirmalarinda gokadalari siniflandirmak icin kullanilan en yaygin sistem olmustur Bununla birlikte 2019 Haziran inda Galaxy Zoo projesi uzerinden vatandas bilim insanlari ozellikle sarmal gokadalarla ilgili olagan Hubble siniflandirmasinin desteklenmeyebilecegini ve guncellenmesi gerekebilecegini bildirmislerdir De Vaucouleurs sistemiHubble de Vaucouleurs Gokada Morfoloji Semasi Yakin kizilotesinde gokada morfolojisi NGC 6782 Farkli yaricaplara sahip uc halkasi ve bir cubuga sahip olan sarmal gokada SB r 0 a tipi Aycicegi Gokadasi SA rs bc tipi bir sarmal gokada Buyuk Macellan Bulutu bir tur SBm gokadasi Ilk olarak 1959 da tarafindan tanimlanan ve gokadalari siniflandirmak icin kullanilan de Vaucouleurs sistemi Hubble duzeninin yaygin olarak kullanilan bir uzantisidir De Vaucouleurs Hubble in sarmal gokadalarin sikiligina ve bir cubugun varligi veya yokluguna dayanan iki boyutlu siniflandirmasinin gozlemlenen gokada morfolojilerinin tamamini yeterince aciklamadigini savundu Ozellikle halka ve mercek lerin sarmal gokadalarin onemli yapisal bilesenleri oldugunu tartismaya acti De Vaucouleurs sistemi Hubble in gokadalari eliptikler merceksiler sarmallar ve duzensizler olarak temel siniflandirma yontemini korudu Hubble in semasini tamamlamak amaciyla sarmal gokadalar icin uc morfolojik ozellige dayali daha ayrintili bir siniflandirma sistemi getirdi Cubuklar Gokadalar merkezi bir cubuk varligi veya yokluguna gore siniflandirilir De Vaucouleurs cubuga sahip olmayan sarmal gokadalari ifade etmek icin SA isaretini kullanarak Hubble in cubuga sahip sarmallar icin kullandigi SB isaretlemesini tamamladi Ayrica zayif bir cubuga sahip sarmallari iceren ve SAB olarak adlandirilan bir ara sinifi da tanitti Merceksi gokadalar ayrica cubuksuz SA0 veya cubuklu SB0 olarak siniflandirilir ve S0 isareti genellikle gorus hattinin kenarinda olduklari icin bir cubugun varligi veya yoklugunun belirlenmesinin imkansiz oldugu gokadalar icin ayrilmistir Halkalar Gokadalar halka benzeri yapilari olanlar r ve halkalari olmayanlar s olarak ikiye ayrilir Sozde gecis gokadalari rs sembolu ile ifade edilir Sarmal kollar Hubble in orijinal semasinda oldugu gibi sarmal gokadalarin siniflandirilmasi cogunlukla sarmal kollarin sikiligina dayanir De Vaucouleurs semasi Hubble in diyapazon seklindeki semasinin kollarini birkac ek sarmal sinif icerecek sekilde genisletir Sd SBd bireysel yildiz kumeleri ve bulutsulardan olusan daginik kopuk kollar cok zayif merkezi siskinlik Sm SBm duzensiz gorunumlu siskinlik bileseni olmayan Im son derece duzensiz gokada Bu uc siniftaki cogu gokada Hubble in orijinal semasinda Irr I olarak siniflandirilmistir Ilave olarak Sd sinifi Hubble in Sc sinifindan bazi gokadalari icerir Sm ve Im siniflarindaki gokadalara sirasiyla Macellansi sarmallar ve duzensizler denir Isimlerini Macellan bulutlari ndan almislardir Buyuk Macellan Bulutu SBm tipindedir Kucuk Macellan Bulutu ise duzensizdir Im Siniflandirma semasinin farkli ogeleri listelendigi sirayla birlestirilerek bir gokadanin tam siniflandirmasi verilir Ornegin gevsekce sarilmis kollara ve bir halkaya sahip olan zayif cubuklu bir sarmal gokada SAB r c olarak gosterilir Gorsel olarak de Vaucouleurs sistemi Hubble in diyapazon catalinin uc boyutlu bir versiyonu olarak ifade edilebilir X ekseninde evre sarmal olma y ekseninde aile cubuklu olma ve z ekseninde cesitlilik halkali olma yer alir Sayisal Hubble evresi De Vaucouleurs ayrica semasindaki her bir gokada sinifina sayisal degerler atamistir Sayisal Hubble evresi T 6 ile 10 arasinda degisen degerlere sahiptir Negatif sayilar erken tip gokadalara eliptik ve merceksi pozitif sayilar ise gec tip gokadalara sarmal ve duzensiz karsilik gelir Bu nedenle genel bir kural olarak daha dusuk T degerleri kuremsi siskinlik icindeki yildiz kutlesinin diske gore daha buyuk bir kismina karsilik gelir Kuremsi toplam yildiz kutlesi orani MB MT ile Hubble evresi arasindaki yaklasik eslesme yerel gokadalara bagli olarak MB MT 10 T 2 256 seklinde belirlenir Eliptik gokadalar kompakt eliptik gokadalar cE normal eliptik gokadalar E ve gec tipler E olmak uzere uc evreye ayrilir Merceksiler benzer sekilde erken S orta S0 ve gec S tiplere ayrilir Duzensiz gokadalar macellansi duzensizler T 10 veya kompakt T 11 tipinde olabilir Sayisal Hubble evresi Hubble evresi T 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11de Vaucouleurs sinifi cE E E S0 S00 S0 S0 a Sa Sab Sb Sbc Sc Scd Sd Sdm Sm Imyaklasik Hubble sinifi E S0 S0 a Sa Sa b Sb Sb c Sc Sc Irr Irr I Sayisal evrelerin kullanimi gokada morfolojisinin daha nicel calismalarini mumkun kilar Yerkes veya Morgan semasiNGC 6384 Morgan sisteminde tayf tipine gore gk sinifi bir gokada NGC 3389 Morgan sisteminde tayf tipine gore a sinifi bir gokada Yerkes semasi Amerikali gok bilimci tarafindan olusturulmustur ile birlikte yildizlarin tayflari araciligiyla siniflandirilmasi icin MK sistemini de gelistirdi Yerkes semasi gokadadaki yildizlarin tayflarini sekillerini gercek ve gorunur ozellikleri ve merkezi yogunlugun derecesini kullanarak gokadalari siniflandirir Tayf tipi Aciklamaa Belirgin A tipi yildizlaraf Belirgin A F tipi yildizlarf Belirgin F tipi yildizlarfg Belirgin F G tipi yildizlarg Belirgin G tipi yildizlargk Belirgin G K tipi yildizlark Belirgin K tipi yildizlarGalaktik bicim AciklamaB Cubuklu sarmalD Belirgin bir sarmal veya eliptik yapi olmadan donme simetrisiE EliptikEp Toz ceken eliptikI DuzensizL Dusuk yuzey parlakligiN Kucuk parlak cekirdekS SarmalEgiklik Aciklama1 Karsidan gorunen gokada234567 Kenardan gorunen gokada Bu nedenle ornek olarak Andromeda Gokadasi kS5 olarak siniflandirilir Kaynakca Buta Ronald J Subat 2011 Galaxy Morphology Planets Stars and Stellar Systems Springer 6 6 arXiv 1102 0550 2 ISBN 978 9400756083 27 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2023 James Binney Merrifield M 1998 Galactic Astronomy Princeton Princeton University Press s 816 ISBN 978 0 691 23332 1 a b Galaxy Types of galaxies Encyclopaedia Britannica Ingilizce 14 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2023 Hubble E P 1926 Extra galactic nebulae Contributions from the Mount Wilson Observatory Carnegie Institution of Washington 324 1 49 Bibcode 1926CMWCI 324 1H Hubble E P 1936 The Realm of the Nebulae New Haven Yale University Press LCCN 36018182 a b The Hubble tuning fork classification of galaxies www spacetelescope org Ingilizce 9 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2019 Elliptical Galaxy COSMOS The SAO Encyclopedia of Astronomy 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2020 Lenticular Galaxies cas sdss org 2 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2019 Hubble explores the origins of modern galaxies ESA Hubble Press Release 24 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2013 www jb man ac uk 30 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2019 Iafrate G PDF uni heidelberg de 9 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2019 Royal Astronomical Society 11 Haziran 2019 Citizen scientists re tune Hubble s galaxy classification EurekAlert 11 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2019 Masters Karen L 30 Nisan 2019 Galaxy Zoo unwinding the winding problem observations of spiral bulge prominence and arm pitch angles suggest local spiral galaxies are winding Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 487 2 1808 1820 arXiv 1904 11436 2 Bibcode 2019MNRAS 487 1808M doi 10 1093 mnras stz1153 Erisim tarihi 12 Haziran 2019 1959 Classification and Morphology of External Galaxies Handbuch der Physik Handbuch der Physik Encyclopedia of Physics 53 275 310 Bibcode 1959HDP 53 275D doi 10 1007 978 3 642 45932 0 7 ISBN 978 3 642 45934 4 a b Binney J Merrifield M 1998 Galactic Astronomy Princeton Princeton University Press ISBN 978 0 691 02565 0 a b de Vaucouleurs Gerard Nisan 1963 Revised Classification of 1500 Bright Galaxies Astrophysical Journal Supplement 8 31 Bibcode 1963ApJS 8 31D doi 10 1086 190084 a b 1994 Global Physical Parameters of Galaxies PostScript 28 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ocak 2008 ned ipac caltech edu 3 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2019 Obreschkow D Croton D De Lucia G Khochfar S Rawlings S 2009 Simulation of the Cosmic Evolution of Atomic and Molecular Hydrogen in Galaxies The Astrophysical Journal Equation 18 698 2 arXiv 0904 2221 2 Bibcode 2009ApJ 698 1467O doi 10 1088 0004 637X 698 2 1467 The Yerkes Classification ned ipac caltech edu 9 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2019 Darling David www daviddarling info 19 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2019