Bin Gün Savaşı (1899-1902) yeni kurulan Kolombiya Cumhuriyeti’nde liberal ve muhafazakâr parti ile radikal gruplar arasında gerçekleşen bir iç savaştır.
1899 yılında iktidardaki muhafazakârlar iktadrı korumak için seçimlere hile karıştırmakla suçlanıyordu. Durum uluslararası piyasalarda kahve fiyatlarının düşmesi nedeniyle gerçekleşen ekonomik kriz yüzünden daha da kötüleşti ve liberal parti karşıtları iktidarı kaybetti.
Başlangıç
19. yüzyıl boyunca Kolambiya 1886’daki savaşın gerçekleşmesinin ana nedeni olan siyasal dengesizliklerle mücadele ediyordu. Aynı yıl 1863 anayasası değiştirilerek yerini daha mufazakar ve bir yapı ile değiştirdi. 1863 anayasası federal sistem yanlılarının aşırılıklarının bir sonucu olarak liberal radikallerin iktidarda oldukları süre içerinden eleştirildi.
Yenilenme ve 1886 anayasasının oluşturulması sürecinde merkezi yönetim sadece siyasi sorunların şiddetlenmesine yardımcı oldu. Bazı departmanlar çok geçmeden bu sorunlar hakkında merkezi hükûmete şikâyette bulunmaya başladı. Ekonomik alanda zayıf siyasi kararlar ekonomik sorunların baş göstermesine yol açtı.
Savaşı başlatan esas faktör basitçe liberal ve muhafazakâr partilerin kendi aralarında oldukları kadar, birbirleri ile olan anlaşmazlıklarına dayanır.[] Muhafazakârlarık iktidarda kalmak için seçimlerde hile yapması, muhalefet arasından aşırı öfkeye yol açtı. Başkan ülkeyi yönetemeyecek kadar hastaydı.[] Politik çevre ve giderek kötüleşem ekonomik durum, ülkeyi patlamak için çok az miktarda ateşe ihtiyacı olan bir barut fıçısı hâline getirdi.
Liberal Ayaklanma
Sivil savaşın 20 Ekim 1899’da başlaması planlanıyordu ancak 17 Ekimde başlamasını isteyen bazı liberal generalllerin tebbirsizlikleri nedeniyle ileri bir tarihe bırakıldı. Birçok liberalin tepkisi sayılarının yeterli olmadıklarına inandıklarından beri kuşkuluydu. Buna rağmen, Socorro belediyesinde isyan başladı ve Venezuela’dan askeri takviye beklediler. Muhafazakâr hükûmet bunlara rağmen tüm bu olaylar meydana gelirken basitçe rölantide beklemekteydiler. Santander'in başkenti olan Bucaramanga’ya gönderilmek üzere bir askeri kuvvet hazırladılar. Askeri birlik devletin ekonomik sıkıntılardan dolayı askerlerden bilet için para ödemesi ve askerlerin ödemeyi reddetmesi üzerine asla varış noktasına ulaşamadı. Kimse ülkeyi felakete sürükleyecek üç yıllık bir savaş beklemiyordu ve kimse buna hazırlıklı değildi. Zamanla savaş Kolombiya’nın her köşesine yayıldı.
Liberallerin muhafazakârlara karşı ilk yenilgisi 24 Ekim’de Magdalena Nehri’nde savaşın ilk yıllarında gerçekleşti. Muhafazakâr gup ülkeye düzen getirmek için çılgınca bir girişimle Tarihsel ve Ulusal olarak iki gruba ayrıldı. İlk olarak başkan Sanclemente’yi görevden aldılar ve yerine Jose Manuel Marroquin’i getirdiler. Karşılık olarak liberaller ’u başkanlığa aday gösterdiler.
Savaşın ilerlemesi ile birlikte daha zalim ve baskıcı olmaya başladı. İktidarı ele geçirmek içi(kısa zamanda hayali olduğu ortaya çıktı)[] nüfus daha fanatik bir şekilde her iki taraftada yer almayı sürdürdü. Hiç şüphesiz Peralonso vve Palonegro’nun Santander’deki çatışması, savaşın ülkeye verdiği büyük zararı gözler önüne serdi.[] Peralonso’daki savaşta liberaller Rafael Uribe Uribe’nin liderliği altında zafere ulaştılar. Palonegro’da 26 Mayıs 1990’da muhafazakârlar son derece kanlı bir karşılaşmadan sonra durduruldu.
Sonun Başlangıcı
Palonegro’dan sonra savaş partiler için anlamsız ve amaçtan yoksun olmaya başladı.[] Galibiyetlerinden sonra liberaller barışçılar ve savaş çığırtkanları olmak üzeri iki gruba ayrıldı. Muhafazakârların "Ulusal" tarafı savaşın sonuna gelindiğine inanıyorlardı ve Panama ili ile Karayip Denizi sahillerine odaklandılar.
Bu karar ile beraber Venezuela başkanı Cipriano Castro başkanının isteği doğrultusunda savaşın ulusallaştırılmasından vazgeçildi. Marroquín komutasındaki muhafazakâr güçleri yine bir muhafazakâr olan general tarafından ağır yenilgilere uğratılan liberallere Venezuela’nın yardımını kesmeyi başardılar. General Uribe liberallerin muhafazakârlara karşı kazanamayacağını fark etti ve teslim olma eğilimindeydi.
Neerlandia ve Wisconsin Anlaşmaları
24 Ekim 1902’de Neerlandia fidanlığında imzalanan barış anlaşmasına rağmen savaş Panama’da o yılın Kasım ayına kadar devam etti. 1901’in sonlarından başlayarak (Liberal) ve Lautora(Şili donanmasına ait olan ve muhafazakârlara ödünç verilen) 20 Ocak 1902’de Lautaro’nın Panama Şehri önünde yenilmesine kadar savaştılar.
Daha sonraları Roosevelt yönetimindeki Amerikan Hükûmeti'nden Panama Kanalı’nın inşasındaki ABD’nin ilerideki çıkarları nedeniyle Amerikan donanmasından gözdağı geldi. General yönetimi altındaki liberaller daha sonraları silahlarını bırakmaya zorlandılar.
Esas barış anlaşması 21 Kasım 1902 yılında Amerikan savaş gemisi Wisconsin üzerinde imzalandı. Liberaller Cauca ve Panama birleşik ordularının başındaki general Lucas Caballero Barrera ve general Benjemin Herrera’yı temsilen temsil etmiştir. Muahafazakar kısmı ise Panama bölgesi başkanı general ve general temsil etmiştir. Her iki tarafın hükûmetleri tarafından savaşın sonunu getiren anlaşmayı imzaladılar.
Romanlar
Gabriel García Márquez One Hundred Years Of Solitude(Yalnızlığın Yüz Yılı) 1967 yılında yayınlandı. Gabriel García Márquez’in son romanı olan Memories of My Melancholy Whores. (Melankolik Fahişelerimin Anıları)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bin Gun Savasi 1899 1902 yeni kurulan Kolombiya Cumhuriyeti nde liberal ve muhafazakar parti ile radikal gruplar arasinda gerceklesen bir ic savastir 1899 yilinda iktidardaki muhafazakarlar iktadri korumak icin secimlere hile karistirmakla suclaniyordu Durum uluslararasi piyasalarda kahve fiyatlarinin dusmesi nedeniyle gerceklesen ekonomik kriz yuzunden daha da kotulesti ve liberal parti karsitlari iktidari kaybetti Baslangic19 yuzyil boyunca Kolambiya 1886 daki savasin gerceklesmesinin ana nedeni olan siyasal dengesizliklerle mucadele ediyordu Ayni yil 1863 anayasasi degistirilerek yerini daha mufazakar ve bir yapi ile degistirdi 1863 anayasasi federal sistem yanlilarinin asiriliklarinin bir sonucu olarak liberal radikallerin iktidarda olduklari sure icerinden elestirildi Yenilenme ve 1886 anayasasinin olusturulmasi surecinde merkezi yonetim sadece siyasi sorunlarin siddetlenmesine yardimci oldu Bazi departmanlar cok gecmeden bu sorunlar hakkinda merkezi hukumete sikayette bulunmaya basladi Ekonomik alanda zayif siyasi kararlar ekonomik sorunlarin bas gostermesine yol acti 1890 da Kolombiya nin bolgeleri Savasi baslatan esas faktor basitce liberal ve muhafazakar partilerin kendi aralarinda olduklari kadar birbirleri ile olan anlasmazliklarina dayanir kaynak belirtilmeli Muhafazakarlarik iktidarda kalmak icin secimlerde hile yapmasi muhalefet arasindan asiri ofkeye yol acti Baskan ulkeyi yonetemeyecek kadar hastaydi kaynak belirtilmeli Politik cevre ve giderek kotulesem ekonomik durum ulkeyi patlamak icin cok az miktarda atese ihtiyaci olan bir barut ficisi haline getirdi Liberal AyaklanmaSivil savasin 20 Ekim 1899 da baslamasi planlaniyordu ancak 17 Ekimde baslamasini isteyen bazi liberal generalllerin tebbirsizlikleri nedeniyle ileri bir tarihe birakildi Bircok liberalin tepkisi sayilarinin yeterli olmadiklarina inandiklarindan beri kuskuluydu Buna ragmen Socorro belediyesinde isyan basladi ve Venezuela dan askeri takviye beklediler Muhafazakar hukumet bunlara ragmen tum bu olaylar meydana gelirken basitce rolantide beklemekteydiler Santander in baskenti olan Bucaramanga ya gonderilmek uzere bir askeri kuvvet hazirladilar Askeri birlik devletin ekonomik sikintilardan dolayi askerlerden bilet icin para odemesi ve askerlerin odemeyi reddetmesi uzerine asla varis noktasina ulasamadi Kimse ulkeyi felakete surukleyecek uc yillik bir savas beklemiyordu ve kimse buna hazirlikli degildi Zamanla savas Kolombiya nin her kosesine yayildi Liberallerin muhafazakarlara karsi ilk yenilgisi 24 Ekim de Magdalena Nehri nde savasin ilk yillarinda gerceklesti Muhafazakar gup ulkeye duzen getirmek icin cilginca bir girisimle Tarihsel ve Ulusal olarak iki gruba ayrildi Ilk olarak baskan Sanclemente yi gorevden aldilar ve yerine Jose Manuel Marroquin i getirdiler Karsilik olarak liberaller u baskanliga aday gosterdiler Savas zamani muhafazakar askeri birlikleri Savasin ilerlemesi ile birlikte daha zalim ve baskici olmaya basladi Iktidari ele gecirmek ici kisa zamanda hayali oldugu ortaya cikti kaynak belirtilmeli nufus daha fanatik bir sekilde her iki taraftada yer almayi surdurdu Hic suphesiz Peralonso vve Palonegro nun Santander deki catismasi savasin ulkeye verdigi buyuk zarari gozler onune serdi kaynak belirtilmeli Peralonso daki savasta liberaller Rafael Uribe Uribe nin liderligi altinda zafere ulastilar Palonegro da 26 Mayis 1990 da muhafazakarlar son derece kanli bir karsilasmadan sonra durduruldu Sonun Baslangici1895 te sivil savas doneminde Panamada cocuk askerler Palonegro dan sonra savas partiler icin anlamsiz ve amactan yoksun olmaya basladi kaynak belirtilmeli Galibiyetlerinden sonra liberaller bariscilar ve savas cigirtkanlari olmak uzeri iki gruba ayrildi Muhafazakarlarin Ulusal tarafi savasin sonuna gelindigine inaniyorlardi ve Panama ili ile Karayip Denizi sahillerine odaklandilar Bu karar ile beraber Venezuela baskani Cipriano Castro baskaninin istegi dogrultusunda savasin ulusallastirilmasindan vazgecildi Marroquin komutasindaki muhafazakar gucleri yine bir muhafazakar olan general tarafindan agir yenilgilere ugratilan liberallere Venezuela nin yardimini kesmeyi basardilar General Uribe liberallerin muhafazakarlara karsi kazanamayacagini fark etti ve teslim olma egilimindeydi Neerlandia ve Wisconsin Anlasmalari24 Ekim 1902 de Neerlandia fidanliginda imzalanan baris anlasmasina ragmen savas Panama da o yilin Kasim ayina kadar devam etti 1901 in sonlarindan baslayarak Liberal ve Lautora Sili donanmasina ait olan ve muhafazakarlara odunc verilen 20 Ocak 1902 de Lautaro nin Panama Sehri onunde yenilmesine kadar savastilar Daha sonralari Roosevelt yonetimindeki Amerikan Hukumeti nden Panama Kanali nin insasindaki ABD nin ilerideki cikarlari nedeniyle Amerikan donanmasindan gozdagi geldi General yonetimi altindaki liberaller daha sonralari silahlarini birakmaya zorlandilar Wisconsin Anlasmasinin imzalanmasi Esas baris anlasmasi 21 Kasim 1902 yilinda Amerikan savas gemisi Wisconsin uzerinde imzalandi Liberaller Cauca ve Panama birlesik ordularinin basindaki general Lucas Caballero Barrera ve general Benjemin Herrera yi temsilen temsil etmistir Muahafazakar kismi ise Panama bolgesi baskani general ve general temsil etmistir Her iki tarafin hukumetleri tarafindan savasin sonunu getiren anlasmayi imzaladilar RomanlarGabriel Garcia Marquez One Hundred Years Of Solitude Yalnizligin Yuz Yili 1967 yilinda yayinlandi Gabriel Garcia Marquez in son romani olan Memories of My Melancholy Whores Melankolik Fahiselerimin Anilari Kaynakca