Bireyci anarşizm, farklı geleneklerden oluşan bireyci anarşizm bireysel bilincin ve bireysel çıkarın, herhangi bir kolektif organ ya da kamu otoritesi tarafından engellenmemesi gerektiğine inanır.
Bireyci anarşizm, sosyal, sosyalist, kollektivist, komünalist akımların ortak mülkiyet düşüncesine karşı mülkiyetin bireylerin elinde bulunması savunur. Bazı önemli temsilcileri: Henry David Thoreau, Josiah Warren ve Murray Rothbard’dır. Ayrıca genelde William Godwin’de bireyci anarşist olarak değerlendirilir. Godwin, yardımseverlik düşüncesini savunurken bunun yanında her bireyin, kendi emek ve mülkiyeti üzerinde bireysel söz hakkını dile getirmiş ve sonunda ortadan kalkmasıyla sonuçlanacak olan hükûmetin zamanla küçülmesine yol açacak ilerlemeci akılcılığa inanmıştır.
Max Stirner ise bu felsefede tanınmış isimlerinden biri olarak ayrıca ilk bireyci anarşisttir. Stirner’ın felsefesi bireyci anarşizmin egoist formudur; ona göre tanrı, devlet, ahlak kuralları ve toplumu dikkate almadan istediği gibi eyleyen bireyin, toplum üyelerine karşı hiçbir sorumluluğu yoktur. Stirner’a göre haklar insan aklındaki korkulardır ve toplum denen şey yoktur; “bireyler onun gerçekliğidir” Mülkiyeti haklarla değil, güç ve kudretle sahip olunan varlıklar olarak görür. Stirner merhametsizliğe saygının gösterileceği egoistler birliğini insanları bir araya getirecek örgütlenme modeli olarak görür.
Daha az radikal olmak üzere farklı bir bireyci anarşizm türü, Boston anarşistleri'nce savunuldu. Bunlar, serbest piyasa ve özel mülkiyeti destekliyorlardı. Özgürlüğün ve mülkiyetin korunmasını özel sözleşmelerle sağlama taraftarıydılar. Bunun yanında emeğin, maaş karşılığı takasını öngörüyorlardı, buna rağmen devlet tekelinde kapitalizmin (devlet garantisinde tekel olarak tanımlanır) emeğin karşlığını sağlamayacağı uyarısınıda yapıyorlardı.
19 yüzyılda dahi Amerikalı bireyciler arasında çeşitli konularda görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştı ve bu yüzden bireyci anarşizm açısından belirli bir teoriden bahsetmek mümkün görünmemektedir. Örneğin Tucker entelektüel mülkiyet haklarına karşı çkarken; Spooner desteklemekteydi Tucker sadece kullanıldığı sürece toprak mülkiyetini savunurken, Byington ve Spooner mülkiyet konusunda bu tür bir kısıtlamadan bahsetmiyordu.
Önemli bir ayrışma, 19. yüzyılda Tucker ve bazı başka anarşistler, doğal haklar düşüncesini terkedip, Stirner'in felsefesi ışığında "egoizm"i benimsediklerinde görüldü. Bu yüzyılın ardından “bireyci anarşizmin doruk dönemi kapandı” Fakat, bireyci anarşizm, daha sonra Murray Rothbard ve 20. yüzyılın ortalarında anarko kapitalislerce daha geniş bir çerçevede özgürlükçü hareket akımlarından biri olarak çeşitli değişikliklerle benimsendi.
Bireyci Anarşistler
| |
Kaynakça
- ^ Ward, Colin. Anarchism: A Very Short Introduction. Oxford University Press, 2004, p. 2
- ^ Heywood, Andrew, Key Concepts in Politics, Palgrave, , 2000, p. 46
- ^ Freeden, Micheal. Ideologies and Political Theory: A Conceptual Approach. Oxford University Press. . pp. 314
- ^ Johnson, Ellwood. The Goodly Word: The Puritan Influence in America Literature, Clements Publishing, 2005, p. 138: "…a political theory that has usually been named 'anarchist individualism'…The theory, however, does not advocate anarchism in the sense, for example, of the destruction of institutions; its purpose is only description. Emersonian and Thoreauavian anarchism does not call for any specifiable program of rebellion or destruction of social institutions, but merely asserts one abiding truth…" Encyclopaedia of the Social Sciences, edited by Edwin Robert Anderson Seligman, Alvin Saunders Johnson, 1937, p. 12: "The noblest and most eloquent statement of this essentially anarchist individualism came a generation later in Thoreau's essay on Civil Disobedience" Bool, Henry, Henry Bool's Apology for His Jeffersonian Anarchism 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 1901: "I am a believer in the doctrines of the individualistic school of Anarchists, to which Garrison, Emerson, Proudhon, Thoreau, Spooner, Andrews, Warren and Tucker belong."
- ^ Woodcock, George. 2004. Anarchism: A History Of Libertarian Ideas And Movements. Broadview Press. p. 20
- ^ Leopold, David (22 Ekim 2019). "Max Stirner". (Ed.). Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- ^ Miller, David. "anarchism." 1987. The Blackwell Encyclopaedia of Political Thought. Blackwell Publishing. p 11
- ^ Heider, Ulrike. Anarchism: Left, Right and Green, San Francisco: City Lights Books, 1994, pp. 95-96
- ^ "What my might reaches is my property; and let me claim as property everything I feel myself strong enough to attain, and let me extend my actual property as fas as I entitle, that is, empower myself to take…" In Ossar, Michael. 1980. Anarchism in the Dramas of Ernst Toller. SUNY Press. p. 27
- ^ Woodcock. George. 2004. Anarchism: A History of Libertarian Ideas and Movements. Broadview Press. p 20
- ^ Levy, Carl. Anarchism. Microsoft® Encarta® Online Encyclopedia 2007. http://uk.encarta.msn.com/encyclopedia_761568770_1/Anarchism.html 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Anarchism is a word without meaning, unless it includes the liberty of the individual to control his product or whatever his product has brought him through exchange in a free market - that is, private property. Whoever denies private property is of necessity an Archist." "ANARCHISM AND PROPERTY", by Benjamin Tucker in "The New Freewoman", 1913
- ^ Benjamin Tucker, "defense is a service like any other service; that it is labor both useful and desired, and therefore an economic commodity subject to the law of supply and demand; that in a free market this commodity would be furnished at the cost of production; that, competition prevailing, patronage would go to those who furnished the best article at the lowest price; that the production and sale of this commodity are now monopolized by the State; and that the State, like almost all monopolists, charges exorbitant prices" "Instead of a Book" (1893)
"Anarchism does not exclude prisons, officials, military, or other symbols of force. It merely demands that non-invasive men shall not be made the victims of such force. Anarchism is not the reign of love, but the reign of justice. It does not signify the abolition of force-symbols but the application of force to real invaders." Tucker, Benjamin. Liberty 1891. - ^ Tucker, Benjamin. Labor and Its Pay 7 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., from Individual Liberty: Selections from the Writings of Benjamin T. Tucker
- ^ a b Schwartzman, Jack. Ingalls, Hanson, and Tucker: Nineteenth-Century American Anarchists. American Journal of Economics and Sociology, Vol. 62, No. 5 (November, 2003). p. 325
- ^ Spooner, Lysander. The Law of Intellectual Property 24 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Carl Watner. Benjamin Tucker and His Periodical 27 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (868 ), Liberty. Journal of Libertarian Studies, Vol. 1, No. 4, p. 308
- ^ Watner, Carl. Spooner Vs. Liberty 12 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1.20 ) in The Libertarian Forum. March 1975. Volume VII, No 3. ISSN 0047-4517. pp. 5-6.
- ^ Watner, Carl. 1977. "Benjamin Tucker and His Periodical, Liberty."
- ^ Brooks, Frank H. 1994. The Individualist Anarchists: An Anthology of Liberty (1881-1908). Transaction Publishers. p. 75.
- ^ Avrich, Paul. 2006. Anarchist Voices: An Oral History of Anarchism in America. AK Press. p. 6
- ^ Levy, Carl. Anarchism 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2007.
- ^ Miller, David. Anarchism. The Blackwell Encyclopaedia of Political Thought 1987. p. 11
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bireyci anarsizm farkli geleneklerden olusan bireyci anarsizm bireysel bilincin ve bireysel cikarin herhangi bir kolektif organ ya da kamu otoritesi tarafindan engellenmemesi gerektigine inanir Bireyci anarsizm sosyal sosyalist kollektivist komunalist akimlarin ortak mulkiyet dusuncesine karsi mulkiyetin bireylerin elinde bulunmasi savunur Bazi onemli temsilcileri Henry David Thoreau Josiah Warren ve Murray Rothbard dir Ayrica genelde William Godwin de bireyci anarsist olarak degerlendirilir Godwin yardimseverlik dusuncesini savunurken bunun yaninda her bireyin kendi emek ve mulkiyeti uzerinde bireysel soz hakkini dile getirmis ve sonunda ortadan kalkmasiyla sonuclanacak olan hukumetin zamanla kuculmesine yol acacak ilerlemeci akilciliga inanmistir Max Stirner ise bu felsefede taninmis isimlerinden biri olarak ayrica ilk bireyci anarsisttir Stirner in felsefesi bireyci anarsizmin egoist formudur ona gore tanri devlet ahlak kurallari ve toplumu dikkate almadan istedigi gibi eyleyen bireyin toplum uyelerine karsi hicbir sorumlulugu yoktur Stirner a gore haklar insan aklindaki korkulardir ve toplum denen sey yoktur bireyler onun gercekligidir Mulkiyeti haklarla degil guc ve kudretle sahip olunan varliklar olarak gorur Stirner merhametsizlige sayginin gosterilecegi egoistler birligini insanlari bir araya getirecek orgutlenme modeli olarak gorur Daha az radikal olmak uzere farkli bir bireyci anarsizm turu Boston anarsistleri nce savunuldu Bunlar serbest piyasa ve ozel mulkiyeti destekliyorlardi Ozgurlugun ve mulkiyetin korunmasini ozel sozlesmelerle saglama taraftariydilar Bunun yaninda emegin maas karsiligi takasini ongoruyorlardi buna ragmen devlet tekelinde kapitalizmin devlet garantisinde tekel olarak tanimlanir emegin karsligini saglamayacagi uyarisinida yapiyorlardi 19 yuzyilda dahi Amerikali bireyciler arasinda cesitli konularda gorus ayriliklari ortaya cikmisti ve bu yuzden bireyci anarsizm acisindan belirli bir teoriden bahsetmek mumkun gorunmemektedir Ornegin Tucker entelektuel mulkiyet haklarina karsi ckarken Spooner desteklemekteydi Tucker sadece kullanildigi surece toprak mulkiyetini savunurken Byington ve Spooner mulkiyet konusunda bu tur bir kisitlamadan bahsetmiyordu Onemli bir ayrisma 19 yuzyilda Tucker ve bazi baska anarsistler dogal haklar dusuncesini terkedip Stirner in felsefesi isiginda egoizm i benimsediklerinde goruldu Bu yuzyilin ardindan bireyci anarsizmin doruk donemi kapandi Fakat bireyci anarsizm daha sonra Murray Rothbard ve 20 yuzyilin ortalarinda anarko kapitalislerce daha genis bir cercevede ozgurlukcu hareket akimlarindan biri olarak cesitli degisikliklerle benimsendi Bireyci AnarsistlerMax Stirner Benjamin Tucker Lysander Spooner Emile ArmandKaynakca Ward Colin Anarchism A Very Short Introduction Oxford University Press 2004 p 2 Heywood Andrew Key Concepts in Politics Palgrave ISBN 0 312 23381 7 2000 p 46 Freeden Micheal Ideologies and Political Theory A Conceptual Approach Oxford University Press ISBN 0 19 829414 X pp 314 Johnson Ellwood The Goodly Word The Puritan Influence in America Literature Clements Publishing 2005 p 138 a political theory that has usually been named anarchist individualism The theory however does not advocate anarchism in the sense for example of the destruction of institutions its purpose is only description Emersonian and Thoreauavian anarchism does not call for any specifiable program of rebellion or destruction of social institutions but merely asserts one abiding truth Encyclopaedia of the Social Sciences edited by Edwin Robert Anderson Seligman Alvin Saunders Johnson 1937 p 12 The noblest and most eloquent statement of this essentially anarchist individualism came a generation later in Thoreau s essay on Civil Disobedience Bool Henry Henry Bool s Apology for His Jeffersonian Anarchism 26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1901 I am a believer in the doctrines of the individualistic school of Anarchists to which Garrison Emerson Proudhon Thoreau Spooner Andrews Warren and Tucker belong Woodcock George 2004 Anarchism A History Of Libertarian Ideas And Movements Broadview Press p 20 Leopold David 22 Ekim 2019 Max Stirner Ed Stanford Encyclopedia of Philosophy Miller David anarchism 1987 The Blackwell Encyclopaedia of Political Thought Blackwell Publishing p 11 Heider Ulrike Anarchism Left Right and Green San Francisco City Lights Books 1994 pp 95 96 What my might reaches is my property and let me claim as property everything I feel myself strong enough to attain and let me extend my actual property as fas as I entitle that is empower myself to take In Ossar Michael 1980 Anarchism in the Dramas of Ernst Toller SUNY Press p 27 Woodcock George 2004 Anarchism A History of Libertarian Ideas and Movements Broadview Press p 20 Levy Carl Anarchism Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2007 http uk encarta msn com encyclopedia 761568770 1 Anarchism html 9 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anarchism is a word without meaning unless it includes the liberty of the individual to control his product or whatever his product has brought him through exchange in a free market that is private property Whoever denies private property is of necessity an Archist ANARCHISM AND PROPERTY by Benjamin Tucker in The New Freewoman 1913 Benjamin Tucker defense is a service like any other service that it is labor both useful and desired and therefore an economic commodity subject to the law of supply and demand that in a free market this commodity would be furnished at the cost of production that competition prevailing patronage would go to those who furnished the best article at the lowest price that the production and sale of this commodity are now monopolized by the State and that the State like almost all monopolists charges exorbitant prices Instead of a Book 1893 Anarchism does not exclude prisons officials military or other symbols of force It merely demands that non invasive men shall not be made the victims of such force Anarchism is not the reign of love but the reign of justice It does not signify the abolition of force symbols but the application of force to real invaders Tucker Benjamin Liberty 1891 Tucker Benjamin Labor and Its Pay 7 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde from Individual Liberty Selections from the Writings of Benjamin T Tucker a b Schwartzman Jack Ingalls Hanson and Tucker Nineteenth Century American Anarchists American Journal of Economics and Sociology Vol 62 No 5 November 2003 p 325 Spooner Lysander The Law of Intellectual Property 24 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Carl Watner Benjamin Tucker and His Periodical 27 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 868 Liberty Journal of Libertarian Studies Vol 1 No 4 p 308 Watner Carl Spooner Vs Liberty 12 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 20 in The Libertarian Forum March 1975 Volume VII No 3 ISSN 0047 4517 pp 5 6 Watner Carl 1977 Benjamin Tucker and His Periodical Liberty Brooks Frank H 1994 The Individualist Anarchists An Anthology of Liberty 1881 1908 Transaction Publishers p 75 Avrich Paul 2006 Anarchist Voices An Oral History of Anarchism in America AK Press p 6 Levy Carl Anarchism 9 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2007 Miller David Anarchism The Blackwell Encyclopaedia of Political Thought 1987 p 11