Bodhi (Sanskrit: बोधि) hem Pāli, hem de Sanskrit dillerinde "aydınlanma" anlamına gelen, ancak genellikle "uyanış" veya "bilmek" olarak çevrilen kavram. Budh kökü uyanmak, farkına varmak, bilmek, anlamak anlamına gelir; "Buddha" kelimesi ise "uyanmış olan" anlamında kullanılır. En yaygın olarak Budizm'de kullanılsa da, bodhi diğer Hint felsefelerinde de çeşitli bağlamlarda kullanılan bir kavramdır.
Çoğunlukla tam olarak Budizm’e ait olmayan ‘aydınlanma’ kavramıyla tanımlanan bir ‘uyanış’ durumudur. İhtiyaçların ve aldanışların birbirine bağlı olduğu yaşama hâkim olma ve bunun sonucunda bütün karmik güçler içinde yok olma, Dört Yüce Gerçek’in tam olarak kavranılmasının temelidir. Yaşam ve acılar döngüsü sayesinde terk edilmiş ve Nirvana’ya ulaşılmıştır.
Sonsuz bilgi sayesinde mutlak bir bütünlüğe erişilmiş, kendiliğinden meydana gelen yaşantıyla tek seferlik bir olay kastedilmemiştir. Aynı zamanda bütün ustaların bunu idrak etmeleri on yıllarca sürmüştür. Çok çeşitli bir ‘aydınlanma’ fikrine erişebilmek ya da erişmeyi istemek sessiz ve sabırlı bir şekilde meditasyon egzersizlerine göre zararlı olmuştur ve bunun tersi bir duruma yol açmıştır.
Zahmetli bir alıştırma yoluna sevk etse bile, buna karşılık olarak örneğin Budizm’in bir mezhebi olan Theravada’da, Bodhi’nin çok çeşitli hakikati ortaya çıkardığı görülür.Kısaca Bodhi ile Budizm’de Buda’nın bir sembolü olan Bodhi-ağacı akla gelir.
Bodhi çeşitleri
Budizm geleneklerine göre 3 çeşit Bodhi vardır:
Pratyeka-Buda
Pacceka-Bodhi, öğretmenlerin yardımı olmadan, kendi çabalarıyla elde edilir. (Bodhi, öğretmenlerin yardımı olmadan kendi çabalarıyla elde etmiştir.) Bu tür bir uyanışa Pratyeka Buda denir.Tipitaka’ya göre bazı Buda’lar öğretilerin kaybolup gittiği Dharma zamanlarında ortaya çıkmıştır. Bazı zamanlarda pek çok Pratyeka-Buda’lar da ortaya çıkmıştır. Başkalarına yardım etmek ve Bodhi’ye erişmek adına yeteneklerinin her biri Arhat ve olarak sayılmaktadır.
Sravaka-Buda
Sravaka(Savaka)-Bodhi, öğretmenlerin yardımıyla sonuca ulaşılan bir uyanış olarak tanımlanır. (Bodhi, öğretmenlerin yardımıyla elde etmiştir.) Bu tür bir uyanışa Arhat denir.Arhat’lar kendi deneyimlerinden dolayı diğer insanlara yardımcı olabilen ve sadece Bodhi’nin eriştiği iyi bir öğretici sayılmaktadırlar. Gerçi Mahayana tanımında bir Arhat, ben-düşüncesini yense bile görünürde hala özne-nesne ikilemine bağlıdır. Bundan dolayı Mahayana’ya göre sonunda Bodhi’ye erişmek için 10 Bodhisattva adımını geçmek gerekmektedir.
Mükemmel Aydınlanmış Buda
Samma-Sambodhi, Samma-Sam Buda aracılığı ile mükemmel uyanışa varılır. Mükemmel aydınlanmış Buda (Saymak-Sambuda) mükemmel, merhametli, her şeyi bilen, kendi uğraşlarıyla Dharma’yı olağanüstü bir şekilde kavrayan bir Buda türü olarak sayılmaktadır ve Samsara döngüsünden arındırılmak için insanlara aracılık etmek durumundadır. soyundan gelen tarihi Buda bir tür Samma-Sam Buda olarak tanımlanmaktadır.
Budizm geleneklerine göre mükemmel aydınlanmış bir Buda yeni bir dönemin başlangıcında ortaya çıkmıştır. Bu geleneğe göre, Buda, bu için bazı Budaları önceden haber vermiş ve Buda Shakyamuni onların dördüncüsü olmuştur. Bir sonraki Buda, Maitreya adını almıştır.
Siliniş - Nirvana
Nirvana (Sanskritçe) ya da (Pali dilinde) Samsara’dan, acılar döngüsünden, ölüm ve yeniden doğuştan uzaklaşmak şeklinde tanımlanmaktadır. Son zamanlarda, Nirvana, tek bir kelimeyle değil, meditasyon şeklindeki egzersizler ve bilişlerin bir sonucu olarak yaşamak ve tecrübe etmek şeklinde tasvir edilmektedir. Diğer dinlerdeki cennet tasvirleriyle de benzerlik gösteren bir yer de değildir. Gökyüzü ve elle tutulur uhrevi bir mutluluk değildir. Nirvana, başka bir yerde yeni başlangıçların olmayacağı en son noktadır. O halde Nirvana, içinde bütün düşünce ve arzuları, hatta bütün karmik güçleri yenen ve bastıran bir durumdur. Nirvana’da ilk olarak sadece ölüm yoktur. Buda, kendi halinde yaşadı. Daha 45 yaşındayken ders verdi ve daha sonra Nirvana’ya ulaştı. Öldükten sonra Nirvana’ya tam olarak yükselme ya da ‘siliniş’ () olarak tanımlanır.
Uyanış - Bodhi
Bodhi’nin (Sanskritçe ve Pali dilinde) kelime anlamı ‘uyanış’ olup, Budizm’de, Buda tarafından öğretilen merkezi önem taşımaktadır. Kesin olmamakla birlikte, Bodhi, genellikle ‘aydınlanma’ diye çevrilmiştir, ancak bunu Budizm’de batılı bir kavram olan ışık mistisizmi ile ilgisinin olmadığına inanmak gerekir. Her ne kadar (kelime anlamı ‘uyanış’tan) ‘Buda’dan türetilmiş olsa da, bu kelimenin kökeni Sanskritçe’dir.
Budizm’in öğretilerine göre, Buda, kendi güçleri olan bir varlıktır. Bunu sadece yabancı öğretiler sayesinde değil ruhunun saflığı ve bütünlüğüyle başarmış ve bunun sonucunda bütün gizli güçlerinin sınırsızca gelişmesine ulaşmıştır. Olağanüstü bilgelik (Prajna), mükemmel bir empati (Karuna) ve bu yolla tam bir ferahlık (özellikle Hristiyan sanatı olan resimleri incelemeyi ve yorumlamayı konu edinen bilim dalı bunu açıkça göstermiştir.) İhtiyaçların ve aldanışların birbirine bağlı olduğu yaşama hâkim olma ve bunun sonucunda bütün karmik güçler içinde yok olma, Dört Yüce Gerçek’in tam olarak kavranılmasının temelidir. Acılar döngüsü, Samsara Bodhi tarafından aşılmış ve Nirvana’ya ulaşılmıştır.Bunu başarmak için, Buda, efsaneye göre Samsara inancındaki acıları bitirmeye ve Bodhi’ye ulaşmaya yönelik 84.000 öğretisi vardı. Bütün Budist okullar Buda’nın bu öğretilerine başvurmuş, ancak kısmen de olsa farklı yönlerini vurgulamıştır.
’in içinde iki farklı düşünce okulu bulunmaktadır. İlki kendiliğinden ve aniden meydana gelen yaşam (örneğin Hui Neng, 6.Patrik), ikincisi ise derin düşüncelerden yavaş yavaş kendine gelme (örneğin Shenxiu).
Pali
Pali, aslında ‘metin’ ya da ‘satır’ diye adlandırılmaktadır. 19. yüzyılın ortalarında Avrupalı dilbilimciler Budizm’in kaynak metinlerini tespit ederken bu metinlerin dili için Pali’ye geleneksel bir ad verme işini de üstlenmişlerdir. Pali, Vedik’ten gelen ve bunun sonucu klasik Sanskritçe’ye yakın bir dil ailesinden olan Orta Hindistan dilidir. Pali’nin konuşulan bir dil olup olmadığı halen kesinlik kazanmamıştır. Bugün daha çok edebiyat dili olarak derecelendirilmektedir. Pali, Prakrit diline aittir.
Pali ve Budizm
Pali’nin Budizm’le yakından ilişkisi vardır. Budizm’in ilk evrelerinde (yaklaşık MÖ 500’den 1. yüzyıla kadar) ’nın budistik yazılarının çekirdeği oluşmuştur. Bu süre zarfında kutsal metinlerin sözlü çevirileri yapılmaktaydı. Buda, tahminen tarihi kelimelerinin desteklenmediği ’de ders vermişti. Eski Kanon yasalarında Sanskritçe ve Pali dillerinden başka dillerde yapılan çeviriler vardı. MÖ 1. yüzyılda yazılı olarak kaydedilmiş sadece Pali dilinde Kanon yasaları bulunmaktaydı.
Yazı
Pali’nin kendine ait bir yazı dili yoktur. Ancak her ülkenin farklı yerel yazı diliyle yazılmaktadır. Sri Lanka’da Sinhal yerel dili ağır basmakta, Burma’da ise Birmanya yazılar yazılmaktadır. Her ikisi de Brahmi kökenli yazılardır. Pali metinleri de Siddham yazı geleneklerinden alınmıştır. Batıda ve bilimsel dünyada aslında bugün Latince harfler kullanılmaktadır. (Kalküta Milli Kütüphanesindeki Romanizasyon kullanımı) Pali’nin telaffuzu prensip olarak yazı dilinin yerleşik telaffuz kurallarına göre belirlenmektedir.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bodhi Sanskrit ब ध hem Pali hem de Sanskrit dillerinde aydinlanma anlamina gelen ancak genellikle uyanis veya bilmek olarak cevrilen kavram Budh koku uyanmak farkina varmak bilmek anlamak anlamina gelir Buddha kelimesi ise uyanmis olan anlaminda kullanilir En yaygin olarak Budizm de kullanilsa da bodhi diger Hint felsefelerinde de cesitli baglamlarda kullanilan bir kavramdir Cogunlukla tam olarak Budizm e ait olmayan aydinlanma kavramiyla tanimlanan bir uyanis durumudur Ihtiyaclarin ve aldanislarin birbirine bagli oldugu yasama hakim olma ve bunun sonucunda butun karmik gucler icinde yok olma Dort Yuce Gercek in tam olarak kavranilmasinin temelidir Yasam ve acilar dongusu sayesinde terk edilmis ve Nirvana ya ulasilmistir Sonsuz bilgi sayesinde mutlak bir butunluge erisilmis kendiliginden meydana gelen yasantiyla tek seferlik bir olay kastedilmemistir Ayni zamanda butun ustalarin bunu idrak etmeleri on yillarca surmustur Cok cesitli bir aydinlanma fikrine erisebilmek ya da erismeyi istemek sessiz ve sabirli bir sekilde meditasyon egzersizlerine gore zararli olmustur ve bunun tersi bir duruma yol acmistir Zahmetli bir alistirma yoluna sevk etse bile buna karsilik olarak ornegin Budizm in bir mezhebi olan Theravada da Bodhi nin cok cesitli hakikati ortaya cikardigi gorulur Kisaca Bodhi ile Budizm de Buda nin bir sembolu olan Bodhi agaci akla gelir Bodhi cesitleriBudizm geleneklerine gore 3 cesit Bodhi vardir Pratyeka Buda Pacceka Bodhi ogretmenlerin yardimi olmadan kendi cabalariyla elde edilir Bodhi ogretmenlerin yardimi olmadan kendi cabalariyla elde etmistir Bu tur bir uyanisa Pratyeka Buda denir Tipitaka ya gore bazi Buda lar ogretilerin kaybolup gittigi Dharma zamanlarinda ortaya cikmistir Bazi zamanlarda pek cok Pratyeka Buda lar da ortaya cikmistir Baskalarina yardim etmek ve Bodhi ye erismek adina yeteneklerinin her biri Arhat ve olarak sayilmaktadir Sravaka Buda Sravaka Savaka Bodhi ogretmenlerin yardimiyla sonuca ulasilan bir uyanis olarak tanimlanir Bodhi ogretmenlerin yardimiyla elde etmistir Bu tur bir uyanisa Arhat denir Arhat lar kendi deneyimlerinden dolayi diger insanlara yardimci olabilen ve sadece Bodhi nin eristigi iyi bir ogretici sayilmaktadirlar Gerci Mahayana taniminda bir Arhat ben dusuncesini yense bile gorunurde hala ozne nesne ikilemine baglidir Bundan dolayi Mahayana ya gore sonunda Bodhi ye erismek icin 10 Bodhisattva adimini gecmek gerekmektedir Mukemmel Aydinlanmis Buda Samma Sambodhi Samma Sam Buda araciligi ile mukemmel uyanisa varilir Mukemmel aydinlanmis Buda Saymak Sambuda mukemmel merhametli her seyi bilen kendi ugraslariyla Dharma yi olaganustu bir sekilde kavrayan bir Buda turu olarak sayilmaktadir ve Samsara dongusunden arindirilmak icin insanlara aracilik etmek durumundadir soyundan gelen tarihi Buda bir tur Samma Sam Buda olarak tanimlanmaktadir Budizm geleneklerine gore mukemmel aydinlanmis bir Buda yeni bir donemin baslangicinda ortaya cikmistir Bu gelenege gore Buda bu icin bazi Budalari onceden haber vermis ve Buda Shakyamuni onlarin dorduncusu olmustur Bir sonraki Buda Maitreya adini almistir Silinis NirvanaNirvana Sanskritce ya da Pali dilinde Samsara dan acilar dongusunden olum ve yeniden dogustan uzaklasmak seklinde tanimlanmaktadir Son zamanlarda Nirvana tek bir kelimeyle degil meditasyon seklindeki egzersizler ve bilislerin bir sonucu olarak yasamak ve tecrube etmek seklinde tasvir edilmektedir Diger dinlerdeki cennet tasvirleriyle de benzerlik gosteren bir yer de degildir Gokyuzu ve elle tutulur uhrevi bir mutluluk degildir Nirvana baska bir yerde yeni baslangiclarin olmayacagi en son noktadir O halde Nirvana icinde butun dusunce ve arzulari hatta butun karmik gucleri yenen ve bastiran bir durumdur Nirvana da ilk olarak sadece olum yoktur Buda kendi halinde yasadi Daha 45 yasindayken ders verdi ve daha sonra Nirvana ya ulasti Oldukten sonra Nirvana ya tam olarak yukselme ya da silinis olarak tanimlanir Uyanis BodhiBodhi nin Sanskritce ve Pali dilinde kelime anlami uyanis olup Budizm de Buda tarafindan ogretilen merkezi onem tasimaktadir Kesin olmamakla birlikte Bodhi genellikle aydinlanma diye cevrilmistir ancak bunu Budizm de batili bir kavram olan isik mistisizmi ile ilgisinin olmadigina inanmak gerekir Her ne kadar kelime anlami uyanis tan Buda dan turetilmis olsa da bu kelimenin kokeni Sanskritce dir Budizm in ogretilerine gore Buda kendi gucleri olan bir varliktir Bunu sadece yabanci ogretiler sayesinde degil ruhunun safligi ve butunluguyle basarmis ve bunun sonucunda butun gizli guclerinin sinirsizca gelismesine ulasmistir Olaganustu bilgelik Prajna mukemmel bir empati Karuna ve bu yolla tam bir ferahlik ozellikle Hristiyan sanati olan resimleri incelemeyi ve yorumlamayi konu edinen bilim dali bunu acikca gostermistir Ihtiyaclarin ve aldanislarin birbirine bagli oldugu yasama hakim olma ve bunun sonucunda butun karmik gucler icinde yok olma Dort Yuce Gercek in tam olarak kavranilmasinin temelidir Acilar dongusu Samsara Bodhi tarafindan asilmis ve Nirvana ya ulasilmistir Bunu basarmak icin Buda efsaneye gore Samsara inancindaki acilari bitirmeye ve Bodhi ye ulasmaya yonelik 84 000 ogretisi vardi Butun Budist okullar Buda nin bu ogretilerine basvurmus ancak kismen de olsa farkli yonlerini vurgulamistir in icinde iki farkli dusunce okulu bulunmaktadir Ilki kendiliginden ve aniden meydana gelen yasam ornegin Hui Neng 6 Patrik ikincisi ise derin dusuncelerden yavas yavas kendine gelme ornegin Shenxiu PaliPali aslinda metin ya da satir diye adlandirilmaktadir 19 yuzyilin ortalarinda Avrupali dilbilimciler Budizm in kaynak metinlerini tespit ederken bu metinlerin dili icin Pali ye geleneksel bir ad verme isini de ustlenmislerdir Pali Vedik ten gelen ve bunun sonucu klasik Sanskritce ye yakin bir dil ailesinden olan Orta Hindistan dilidir Pali nin konusulan bir dil olup olmadigi halen kesinlik kazanmamistir Bugun daha cok edebiyat dili olarak derecelendirilmektedir Pali Prakrit diline aittir Pali ve Budizm Pali nin Budizm le yakindan iliskisi vardir Budizm in ilk evrelerinde yaklasik MO 500 den 1 yuzyila kadar nin budistik yazilarinin cekirdegi olusmustur Bu sure zarfinda kutsal metinlerin sozlu cevirileri yapilmaktaydi Buda tahminen tarihi kelimelerinin desteklenmedigi de ders vermisti Eski Kanon yasalarinda Sanskritce ve Pali dillerinden baska dillerde yapilan ceviriler vardi MO 1 yuzyilda yazili olarak kaydedilmis sadece Pali dilinde Kanon yasalari bulunmaktaydi Yazi Pali nin kendine ait bir yazi dili yoktur Ancak her ulkenin farkli yerel yazi diliyle yazilmaktadir Sri Lanka da Sinhal yerel dili agir basmakta Burma da ise Birmanya yazilar yazilmaktadir Her ikisi de Brahmi kokenli yazilardir Pali metinleri de Siddham yazi geleneklerinden alinmistir Batida ve bilimsel dunyada aslinda bugun Latince harfler kullanilmaktadir Kalkuta Milli Kutuphanesindeki Romanizasyon kullanimi Pali nin telaffuzu prensip olarak yazi dilinin yerlesik telaffuz kurallarina gore belirlenmektedir Ayrica bakinizSatori Uyanis