Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maitreya (Sanskrit: Maitreya, Pali: Metteyya, Çince: 弥勒佛, Mí Lè Fó, Vietnamca: Phật Di Lặc, Tibetçe: byams pa, Japonca: 弥勒菩薩, Miroku-bosatsu, Çince-Japonca değişik yazılışları: 迷諦隸; 梅低梨; 梅怛麗, 彌勒菩薩, 梅怛藥梅怛邪; 每怛哩), Budizm'de dünyanın sonu ve öbür dünya hakkındaki görüşlere (ya da Budist eskatologyasına) göre bu dünyanın gelecek Buddhasıdır. Kimi zaman Geleceğin Budası olarak da adlandırılır.
Maitreya ya da Metteyya Sanskritçe maitri (Pali: mettā) kelimesinden türetilmiştir. Maitri, arkadaşlık anlamına gelen mitra (Pāli: mitta) kelimesiyle aynı köktendir ve evrensel sevgi, şefkat şeklinde çevrilebilmektedir.
Son Buda
Budistlerin yaygın inancına göre gelecekte dünyaya gelecek olan Maitreya, tam aydınlanmaya erişecek ve saf Dharma'yı öğretecek olan bir Bodisatvadır. Çağımızın Budası Gautama Buddha'nın ardılı olacaktır.
Maitreya beş dünyevi Buda'nın sonuncusudur. Bu olgular dünyasına geleceği güne kadar, Tusita adı verilen kendisine ait göksel alemde yaşar; ve orada başka göksel varlıklara öğretiyi anlatır. Dünyaya geri döndüğünde, kendisiyle kişisel olarak bağlı olanlara üç vaaz verecektir. Bu inancın takipçileri, üç vaazda bulunabilmek amacıyla, Maitreya ile bir bağ kurmaya çalışırlar. Bunun bir yolu da, yaşam boyunca çalışıp öldükten sonra Tusita'da yeniden doğmak ve böylelikle Maitreya dünyaya inerken yanında olmaktır.
Maitreya inancı
Maitreya’nın geleceğin Buda’sı olduğu, ilk kez Theravada okulunun Pali Derlemesi'ndeki Suttapitaka’da geçmektedir. Mahayana Budizmi'nin yaygın olduğu bölgelerde popüler bir figürdür; özellikle Tibet Budizmi Maitreya’ya büyük anlamlar yüklemektedir. Sekiz büyük Bodhisattva ya da Buda’nın sekiz büyük oğlu olarak da adlandırılır. Tibet Budizm’inin ilk manastırı olan Samye tapınağı Maitreya inancına adanmıştır. Pali Derlemesine göre Maitreya şu anda Tushita Cennetinde doğmayı beklemektedir. Tushita Cenneti, bütün Buda’ların yeniden doğumdan önce yaşadıkları görüngeler dünyasının altı kat derininde yer alan bir cennettir.
Mahayana'da geleneksel olarak, Maitreya'nin öğretilerini Asanga yoluyla gönderdiği adlı metinde anlattığına inanılır. Kardeşi Vasubanhu ile Vijnanavada (Yogacara) okulunun kurucusu olarak kabul edilen Asanga 4. yy.’da Purusharpura’da (bugünkü adı Peşaver) doğmuştur.
Çin'de Maitreya inancının kökeni Kuzey Wei Hanedanı dönemine (386–534) dayanır. Japonya'da Maitreya tapıncının 7. yüzyılda başladığı düşünülmektedir. Maitreya inancı zamanla Çin ve Japonya'da popülerliğini yitirmiş, yerini Arık Ülke okulunun savunduğu, Buda'nın adını tekrarlamak yoluyla öldükten sonra cennetle yeniden doğuşu hedefleyen inancına bırakmıştır. Bugün bu inancın en canlı olduğu ülke Kore'dir.
Maitreya tasvirleri
Maitreya’nın heykelleri bazen ayakta, ama çoğunlukla oturur şekildedir. Ayrıca diğer Buda’lardan ya da Bodhisattva’lardan farklı olarak Maitreya’nın ayakları bitişiktir. Çoğu heykelinde ise sol elinde bir su kabı bulunmaktadır. Maitreya’nın öğretilerinin büyük bölümü okulunun kurucusu Asanga’nın öğretilerine dayanmaktadır. Çin ve Japonya’da da Maitreya’ya tapılmaktadır. Bazı bilgeler, Tushita Cennetinde beklemekte olan Maitreya’nın İranlı kurtarıcı Mithra ile yakınlığa sahip ve Budistler için bir Buda kadar önemli olduğuna inanmaktadır. Kaynaklara göre Buda’nın yerine gelecek olan Buda’dır.
Batıdaki alımlanışı
Batıda Rudolf Steiner, Türkolog Annemarie von Gabain ve din filozofu Volker Zotz gibi bilimciler Maitreya olgusuyla önemli ölçüde ilgilenmiştir.Geleceğin dünya öğretmeni olma inancı farklı dinlerde ve dinsel içerikli ayaklanmalarda ortaya çıkmıştır. Batıda, Teozofi ve Mistizizm’de geçen, geleceğin Buda’sı oluşumuna yönelik Mitos birçok defa kabul görmüş ve bununla ilgili önemli ölçüde Budizm öğretileri kısmen reddedilmiş ve her bir ayaklanma yeniden yorumlanmıştır.
Notlar
Ayrıca bakınız
- Gülen Buda (Hotei)
- Budizm
| Wikimedia Commons'ta Maitreya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Maitreya Sanskrit Maitreya Pali Metteyya Cince 弥勒佛 Mi Le Fo Vietnamca Phật Di Lặc Tibetce byams pa Japonca 弥勒菩薩 Miroku bosatsu Cince Japonca degisik yazilislari 迷諦隸 梅低梨 梅怛麗 彌勒菩薩 梅怛藥梅怛邪 每怛哩 Budizm de dunyanin sonu ve obur dunya hakkindaki goruslere ya da Budist eskatologyasina gore bu dunyanin gelecek Buddhasidir Kimi zaman Gelecegin Budasi olarak da adlandirilir Maitreya ya da Metteyya Sanskritce maitri Pali metta kelimesinden turetilmistir Maitri arkadaslik anlamina gelen mitra Pali mitta kelimesiyle ayni koktendir ve evrensel sevgi sefkat seklinde cevrilebilmektedir Son BudaBudistlerin yaygin inancina gore gelecekte dunyaya gelecek olan Maitreya tam aydinlanmaya erisecek ve saf Dharma yi ogretecek olan bir Bodisatvadir Cagimizin Budasi Gautama Buddha nin ardili olacaktir Maitreya bes dunyevi Buda nin sonuncusudur Bu olgular dunyasina gelecegi gune kadar Tusita adi verilen kendisine ait goksel alemde yasar ve orada baska goksel varliklara ogretiyi anlatir Dunyaya geri dondugunde kendisiyle kisisel olarak bagli olanlara uc vaaz verecektir Bu inancin takipcileri uc vaazda bulunabilmek amaciyla Maitreya ile bir bag kurmaya calisirlar Bunun bir yolu da yasam boyunca calisip oldukten sonra Tusita da yeniden dogmak ve boylelikle Maitreya dunyaya inerken yaninda olmaktir Maitreya inanciMaitreya nin gelecegin Buda si oldugu ilk kez Theravada okulunun Pali Derlemesi ndeki Suttapitaka da gecmektedir Mahayana Budizmi nin yaygin oldugu bolgelerde populer bir figurdur ozellikle Tibet Budizmi Maitreya ya buyuk anlamlar yuklemektedir Sekiz buyuk Bodhisattva ya da Buda nin sekiz buyuk oglu olarak da adlandirilir Tibet Budizm inin ilk manastiri olan Samye tapinagi Maitreya inancina adanmistir Pali Derlemesine gore Maitreya su anda Tushita Cennetinde dogmayi beklemektedir Tushita Cenneti butun Buda larin yeniden dogumdan once yasadiklari gorungeler dunyasinin alti kat derininde yer alan bir cennettir Mahayana da geleneksel olarak Maitreya nin ogretilerini Asanga yoluyla gonderdigi adli metinde anlattigina inanilir Kardesi Vasubanhu ile Vijnanavada Yogacara okulunun kurucusu olarak kabul edilen Asanga 4 yy da Purusharpura da bugunku adi Pesaver dogmustur Cin de Maitreya inancinin kokeni Kuzey Wei Hanedani donemine 386 534 dayanir Japonya da Maitreya tapincinin 7 yuzyilda basladigi dusunulmektedir Maitreya inanci zamanla Cin ve Japonya da populerligini yitirmis yerini Arik Ulke okulunun savundugu Buda nin adini tekrarlamak yoluyla oldukten sonra cennetle yeniden dogusu hedefleyen inancina birakmistir Bugun bu inancin en canli oldugu ulke Kore dir Maitreya tasvirleriMaitreya nin heykelleri bazen ayakta ama cogunlukla oturur sekildedir Ayrica diger Buda lardan ya da Bodhisattva lardan farkli olarak Maitreya nin ayaklari bitisiktir Cogu heykelinde ise sol elinde bir su kabi bulunmaktadir Maitreya nin ogretilerinin buyuk bolumu okulunun kurucusu Asanga nin ogretilerine dayanmaktadir Cin ve Japonya da da Maitreya ya tapilmaktadir Bazi bilgeler Tushita Cennetinde beklemekte olan Maitreya nin Iranli kurtarici Mithra ile yakinliga sahip ve Budistler icin bir Buda kadar onemli olduguna inanmaktadir Kaynaklara gore Buda nin yerine gelecek olan Buda dir Batidaki alimlanisiBatida Rudolf Steiner Turkolog Annemarie von Gabain ve din filozofu Volker Zotz gibi bilimciler Maitreya olgusuyla onemli olcude ilgilenmistir Gelecegin dunya ogretmeni olma inanci farkli dinlerde ve dinsel icerikli ayaklanmalarda ortaya cikmistir Batida Teozofi ve Mistizizm de gecen gelecegin Buda si olusumuna yonelik Mitos bircok defa kabul gormus ve bununla ilgili onemli olcude Budizm ogretileri kismen reddedilmis ve her bir ayaklanma yeniden yorumlanmistir Notlar Edward Irons Encyclopedia of Buddhism Facts On File New York 2008 sf 326 Edward Irons Encyclopedia of Buddhism sf 326 Volker Zotz Maitreya Kontemplationen uber den Buddha der Zukunft Mit einem Vorwort von Lama Anagarika Govinda Hannoversch Munden 1984 ISBN 3 87998 054 3Ayrica bakinizGulen Buda Hotei BudizmWikimedia Commons ta Maitreya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir