Bolaman Irmağı, Orta Karadeniz'de, Ordu ili sınırlarında yer alan, Fatsa'nın doğusundan Karadeniz'e dökülen akarsu. Reşadiye-Aybastı sınırında dağların zirvelerinden, yaklaşık 1600 m'den doğar.
Bolaman Irmağı | |
---|---|
Çamaş Kanyonu | |
Konum | |
Ülke(ler) | Türkiye |
Genel bilgiler | |
Kaynak | 1600 m |
Ağız | Karadeniz |
Ağız rakımı | 0 m |
Uzunluk | 77 km |
Havza alanı | 1339 km² |
Debi | 16,5 m³/sn |
Havza
Bolaman Çayı havzası doğudan Melet Irmağı, güneyden Kelkit Çayı, batıdan Elekçi Çayı, kuzeyden Karadeniz ile çevrilidir. Akarsu havzası, Fatsa, Çamaş, Gürgentepe, Korgan, Kabataş, Aybastı, Gölköy, Çatalpınar ilçe sınırlarına yerleşmiştir.
Havza alanı 1339 km², havzanın K-G uzunluğu 55,7 km, D-B genişliği 37,4 km'dir. Akarsuyun yedi ana kola ayrılır, bu kolların isimleri ve havza genişlikleri şöyledir: Bolaman 178 km², Şahsane 132,6 km², Ilıca 99,4 km², Keş 202,2 km², Eceli 329,5 km², Direkli 227,4 km², Medrese 170,3 km². Akarsu "V" tipi vadi oluşturur, yüksek alanlarda vadi yamaçları birbirine yaklaşır. "Paralel drenaj" hakimdir, genel akış yönü Karadeniz'e doğrudur. Akarsu havzasında hepsi heyelan set gölü karakterinde, Gaga Gölü,Sülük Gölü, Ulugöl ve Gök Göl yer alır.
Bolaman Çayının uzunluğu 77 km, kollarından Ceviz Dere 64 km, Şahsane Deresi 27 km'dir. Çay, özellikle Çamaş ilçe sınırlarında kanyonlar oluşturmuştur.
Akım
Ortalama akım (debi)16,5 m³/sn’dir. Ocaktan sonra yükselmeye başlayan akım nisanda en yüksek seviyesine çıkar. Ocak ayında yükselme başlaması, kar yağışı yerinde denizel etki ile yağmur yağışının baskın olduğunu gösterir. Yaz yağışları olmasına karşılık buharlaşmanın artması su miktarını azaltır. En düşük debi ağustosta görülür. Eylülden sonra debi yükselmeye başlar fakat ilkbaharı seviyesine ulaşamaz. böylece yılda iki yüksek, iki alçak akım gözlemlenir. Her mevsim akışlı, düzenli akım rejimine sahip akarsudur.
Delta
Bolaman Çayı getirdiği alüvyonlar ile ancak küçük bir koyu doldurabilmiştir. Kıyının derin olması, dalgaların kıyıda çatlaması, dar kıta sahanlığı delta gelişimini engellemektedir.
Yerleşim
Akarsu havzasında 44 tanesi yamaçta kurulmuş 116 sürekli yerleşme bulunur. 1 şehir, 17 kasaba ve 99 köy yerleşimi ile çok miktarda geçici yerleşim vardır.
Enerji üretimi
Çay üzerinde Çatalpınar ilçesinde 28 m3 debili biriktirmesiz 6 MW kurulu güçe, 14,10 GWh yıllık ortalama üretime sahip HES bulunur.
Kaynakça
- ^ a b c d e DÖLEK, İskender. "BOLAMAN ÇAYI HAVZASININ (ORDU) UYGULAMALI JEOMORFOLOJİ ETÜDÜ" (PDF). istanbul.edu.tr. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
- ^ (PDF). csb.gov.tr. 29 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
- ^ . kulturportali.gov.tr. 5 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
- ^ . enerjiatlasi.com. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bolaman Irmagi Orta Karadeniz de Ordu ili sinirlarinda yer alan Fatsa nin dogusundan Karadeniz e dokulen akarsu Resadiye Aybasti sinirinda daglarin zirvelerinden yaklasik 1600 m den dogar Bolaman IrmagiCamas KanyonuKonumUlke ler TurkiyeGenel bilgilerKaynak 1600 mAgiz KaradenizAgiz rakimi 0 mUzunluk 77 kmHavza alani 1339 km Debi 16 5 m snHavzaBolaman Cayi havzasi dogudan Melet Irmagi guneyden Kelkit Cayi batidan Elekci Cayi kuzeyden Karadeniz ile cevrilidir Akarsu havzasi Fatsa Camas Gurgentepe Korgan Kabatas Aybasti Golkoy Catalpinar ilce sinirlarina yerlesmistir Havza alani 1339 km havzanin K G uzunlugu 55 7 km D B genisligi 37 4 km dir Akarsuyun yedi ana kola ayrilir bu kollarin isimleri ve havza genislikleri soyledir Bolaman 178 km Sahsane 132 6 km Ilica 99 4 km Kes 202 2 km Eceli 329 5 km Direkli 227 4 km Medrese 170 3 km Akarsu V tipi vadi olusturur yuksek alanlarda vadi yamaclari birbirine yaklasir Paralel drenaj hakimdir genel akis yonu Karadeniz e dogrudur Akarsu havzasinda hepsi heyelan set golu karakterinde Gaga Golu Suluk Golu Ulugol ve Gok Gol yer alir Bolaman Cayinin uzunlugu 77 km kollarindan Ceviz Dere 64 km Sahsane Deresi 27 km dir Cay ozellikle Camas ilce sinirlarinda kanyonlar olusturmustur AkimOrtalama akim debi 16 5 m sn dir Ocaktan sonra yukselmeye baslayan akim nisanda en yuksek seviyesine cikar Ocak ayinda yukselme baslamasi kar yagisi yerinde denizel etki ile yagmur yagisinin baskin oldugunu gosterir Yaz yagislari olmasina karsilik buharlasmanin artmasi su miktarini azaltir En dusuk debi agustosta gorulur Eylulden sonra debi yukselmeye baslar fakat ilkbahari seviyesine ulasamaz boylece yilda iki yuksek iki alcak akim gozlemlenir Her mevsim akisli duzenli akim rejimine sahip akarsudur DeltaBolaman Cayi getirdigi aluvyonlar ile ancak kucuk bir koyu doldurabilmistir Kiyinin derin olmasi dalgalarin kiyida catlamasi dar kita sahanligi delta gelisimini engellemektedir YerlesimAkarsu havzasinda 44 tanesi yamacta kurulmus 116 surekli yerlesme bulunur 1 sehir 17 kasaba ve 99 koy yerlesimi ile cok miktarda gecici yerlesim vardir Enerji uretimiCay uzerinde Catalpinar ilcesinde 28 m3 debili biriktirmesiz 6 MW kurulu guce 14 10 GWh yillik ortalama uretime sahip HES bulunur Baydarli Resadiye Tokat Bolaman Cayi nin kolu Cimman deresi kaynak alaniZavu KoprusuKaynakca a b c d e DOLEK Iskender BOLAMAN CAYI HAVZASININ ORDU UYGULAMALI JEOMORFOLOJI ETUDU PDF istanbul edu tr 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Kasim 2020 PDF csb gov tr 29 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2020 kulturportali gov tr 5 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2020 enerjiatlasi com 4 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2020