Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bordo bulamacı bağlarda fungusit olarak kullanılan bakır(II) sülfat ve sönmüş kireçin bir karışımıdır. mantarının neden olduğu bitki hastalığı başta olmak üzere özellikle bahçe, fidelik ve tarla bitkilerinde görülen mantari hastalıklara karşı kullanılır . Fransa’nın Bordeaux bölgesinde icat edilmiştir. Bir yüzyılı aşkın süredir kullanılmakta olan bu fungusit, yeraltı sularına sızmasına ve akarsuları kirletmesine rağmen hala rağbet görmekte ve kullanılmaktadır.
Ana kullanımı
Bordo bulamacı üzüm asmalarındaki fungal enfeksiyonları kontrol etmesinin yanı sıra aynı zamanda , ve bitki hastalıkları ile mücadele de yaygın olarak kullanılmaktadır.Organik tarım alanında kullanım onayı aldığından dolayı gerek organik tarım üreticileri ve gerekse organik tarım yapmayan üreticiler tarafından birçok bitki hastalıklarında koruyucu olarak kullanılmaktadır.
Tarihçe
19. yüzyılda Avrupa’nın geleneksel şarap bölgelerindeki üzüm asmaları arasında değişik ortaya çıkmıştı. Dayanıksız asmalarda baş gösteren bu salgınlara, Amerikan orjinli bitki örnekleri olarak Avrupa’ya getirilen asmalar üzerinde taşınan zararlılar sebep oldu. 1847 yılında Amerika’dan getirilen yeni dünya asmaları süs amacıyla bahçe duvarlarına sardırılarak yetiştirilmeye başlamış, bu asmalarla birlikte külleme de gelerek, Avrupa asmalarına bulaşmıştı. 1852 de Leon de la Verge kükürt ile mücadele yöntemini geliştirdi. Bağcıların bazıları ise kükürt tasarrufu için Amerikan kütükleri getirip küllemeye karşı yeni denemelere başlaması esnasında 1861 yılında Toscana’lı bağcı Ridolfi ve 1866 yılında da Bordeaux’lu Lilineau Amerikan çubukları ithal edip bir bağ kurmuşlardır. Bu iki kişinin öncülüğü ile denenen bu yol Avrupa’ya Phylloxera vastatrix denilen asma bitine ve mildiyö hastalığına yeni yaşam alanı sağladı. Fransa’da 1 milyon hektar bağ yok olup sadece 1.5 milyon hektar kaldı.
hastalığının ardından, Bordeaux Üniversitesi botanik profesörü Bordeaux bölgesindeki bağlarda görülen hastalıklar üzerinde çalışmaya başladı. Millardet diğer bütün asmalar enfekte olmasına rağmen yola yakın asmalarda mildiyö görülmediğini fark etti. Araştırmalarını bu yönde sürdürdüğünde, yoldan geçenlerin üzümleri yemesini önlemek için asmalara bakır sülfat ve kireç karışımı püskürtüldüğünü öğrendi. Bu uygulama hem görünüş ve hem de acı tadından dolayı izinsiz olarak üzüm yiyenler için caydırıcı idi. Bu durum Millardet’ın bu uygulamayla denemeler yapmasına sebep oldu. Millardet 1885 yılında çalışmalarını yayınlayarak bağ mildiyösüne karşı mücadele için bu karışımı tavsiye etti. Bu sebeple, Fransa’da Bordo bulamacının kullanımı Millardet-David tedavisi olarak da bilinmektedir.
Etki şekli
Bordo bulamacı etkisini, karışımın bakır iyonları (Cu2+) sayesinde gösterir. Bu iyonlar mantar sporlarındaki enzimlere etki ederek sporların çimlenmelerini önlerler. Bu, Bordeaux bulamacının fungal hastalıklar bulaşmadan önce kullanılması gerektiği anlamına gelir. Bu itibarla, Bordo bulamacı tedavi edici değil sadece koruyucu bir fungusit özelliğindedir.
Hazırlama
Bordo bulamacı bileşenlerinin farklı oranları kullanılarak hazırlanabilir. Bordo bulamacı hazırlanmasında, bakır sülfat ve kireç metal olmayan kaplarda ayrı ayrı suda eritilir. Daima bakır sülfat çözeltisi kireç çözeltisinin üzerine ağır ağır boşaltılarak karıştırılır. Hazırlamada fazla su kullanıldığında dolayı, kalsiyum oksit (sönmemiş kireç) ve kalsiyum hidroksit (sönmüş kireç) kullanılması aynı özellikte bulamaç verir. Hazırlanan bulamaç nötr ya da hafif bazik özellikte olmalıdır. Karışımın bu özelliği ph kağıdı ya da passız bir çivi ile kontrol edilir. Kullanıma hazır bulamaca 5 dakika süreyle batırılan passız çivinin, bu süre sonunda bir renk değişimine uğramaması gerekmektedir.
Bulamacın bileşimini açıklayan geleneksel yöntemde bakır sülfat ağırlığı, sönmüş kireç ağırlığı ve su hacmi olarak bu sırayla verilmektedir. Bakır sülfat ağırlığının kullanılan su ağırlığına olan yüzde oranı bulamacın konstrasyonunu belirler. Bu nedenle tipik bir %1’lik Bordo bulamacının formülü 1:1:100 olur. Burada ilk yazılan "1" 1 kg bakır sülfat(penta hidrat)ı, ikinci yazılan "1" 1 kg sönmüş kireci ve 100 ise 100 litre (100 kg) suyu gösterir. Bakır sülfat %25 bakır içerdiğinden dolayı, %1’lik Bordo bulamacının bakır içeriği %0.25 olacaktır. Kullanılan kireç miktarı bakır sülfatdan daha düşük olabilir. Aslında 1 kg bakır sülfatta bulunan bütün bakırı çöktürmek için kimyasal saflıkta sadece 0.225 kg sönmüş kireç gerekir. Tescilli iyi kalite sönmüş kireç rahatlıkla kullanılsa da, depolama sırasındaki bozulmadan (havadan karbondioksit absorblamasından) dolayı, 2:1’den daha az bir oran nadiren kullanılır ki bu da 1:0.5:100 karışım oranına karşılık gelir.
Riskler
Bordo bulamacının balıklara, çiftlik hayvanlarına ve—toprakta olası bir bakır birikiminden dolayı—solucanlara zararlı olduğu tespit edilmiştir.
1922 yıllarında bu kimyasal madde United Fruit Company tarafından Latin Amerika’nın her tarafında kullanılmaya başlandı. Bulamacı uygulayan işçiler mavi renge boyandığı için bulamaca işçiler arasında İspanyolca perico(muhabbet kuşu) adı verildi. Birçok işçi bu kimyasal maddenin zehirlemesinden dolayı hasta oldular ya da öldüler.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Bordo bulamacı hazırlanması 5 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bordo bulamaci baglarda fungusit olarak kullanilan bakir II sulfat ve sonmus kirecin bir karisimidir mantarinin neden oldugu bitki hastaligi basta olmak uzere ozellikle bahce fidelik ve tarla bitkilerinde gorulen mantari hastaliklara karsi kullanilir Fransa nin Bordeaux bolgesinde icat edilmistir Bir yuzyili askin suredir kullanilmakta olan bu fungusit yeralti sularina sizmasina ve akarsulari kirletmesine ragmen hala ragbet gormekte ve kullanilmaktadir Bordo bulamaci ile ilaclanmis asma Ana kullanimiBordo bulamaci uzum asmalarindaki fungal enfeksiyonlari kontrol etmesinin yani sira ayni zamanda ve bitki hastaliklari ile mucadele de yaygin olarak kullanilmaktadir Organik tarim alaninda kullanim onayi aldigindan dolayi gerek organik tarim ureticileri ve gerekse organik tarim yapmayan ureticiler tarafindan bircok bitki hastaliklarinda koruyucu olarak kullanilmaktadir Tarihce19 yuzyilda Avrupa nin geleneksel sarap bolgelerindeki uzum asmalari arasinda degisik ortaya cikmisti Dayaniksiz asmalarda bas gosteren bu salginlara Amerikan orjinli bitki ornekleri olarak Avrupa ya getirilen asmalar uzerinde tasinan zararlilar sebep oldu 1847 yilinda Amerika dan getirilen yeni dunya asmalari sus amaciyla bahce duvarlarina sardirilarak yetistirilmeye baslamis bu asmalarla birlikte kulleme de gelerek Avrupa asmalarina bulasmisti 1852 de Leon de la Verge kukurt ile mucadele yontemini gelistirdi Bagcilarin bazilari ise kukurt tasarrufu icin Amerikan kutukleri getirip kullemeye karsi yeni denemelere baslamasi esnasinda 1861 yilinda Toscana li bagci Ridolfi ve 1866 yilinda da Bordeaux lu Lilineau Amerikan cubuklari ithal edip bir bag kurmuslardir Bu iki kisinin onculugu ile denenen bu yol Avrupa ya Phylloxera vastatrix denilen asma bitine ve mildiyo hastaligina yeni yasam alani sagladi Fransa da 1 milyon hektar bag yok olup sadece 1 5 milyon hektar kaldi hastaliginin ardindan Bordeaux Universitesi botanik profesoru Bordeaux bolgesindeki baglarda gorulen hastaliklar uzerinde calismaya basladi Millardet diger butun asmalar enfekte olmasina ragmen yola yakin asmalarda mildiyo gorulmedigini fark etti Arastirmalarini bu yonde surdurdugunde yoldan gecenlerin uzumleri yemesini onlemek icin asmalara bakir sulfat ve kirec karisimi puskurtuldugunu ogrendi Bu uygulama hem gorunus ve hem de aci tadindan dolayi izinsiz olarak uzum yiyenler icin caydirici idi Bu durum Millardet in bu uygulamayla denemeler yapmasina sebep oldu Millardet 1885 yilinda calismalarini yayinlayarak bag mildiyosune karsi mucadele icin bu karisimi tavsiye etti Bu sebeple Fransa da Bordo bulamacinin kullanimi Millardet David tedavisi olarak da bilinmektedir Etki sekliBordo bulamaci etkisini karisimin bakir iyonlari Cu2 sayesinde gosterir Bu iyonlar mantar sporlarindaki enzimlere etki ederek sporlarin cimlenmelerini onlerler Bu Bordeaux bulamacinin fungal hastaliklar bulasmadan once kullanilmasi gerektigi anlamina gelir Bu itibarla Bordo bulamaci tedavi edici degil sadece koruyucu bir fungusit ozelligindedir HazirlamaBordo bulamaci bilesenlerinin farkli oranlari kullanilarak hazirlanabilir Bordo bulamaci hazirlanmasinda bakir sulfat ve kirec metal olmayan kaplarda ayri ayri suda eritilir Daima bakir sulfat cozeltisi kirec cozeltisinin uzerine agir agir bosaltilarak karistirilir Hazirlamada fazla su kullanildiginda dolayi kalsiyum oksit sonmemis kirec ve kalsiyum hidroksit sonmus kirec kullanilmasi ayni ozellikte bulamac verir Hazirlanan bulamac notr ya da hafif bazik ozellikte olmalidir Karisimin bu ozelligi ph kagidi ya da passiz bir civi ile kontrol edilir Kullanima hazir bulamaca 5 dakika sureyle batirilan passiz civinin bu sure sonunda bir renk degisimine ugramamasi gerekmektedir Bulamacin bilesimini aciklayan geleneksel yontemde bakir sulfat agirligi sonmus kirec agirligi ve su hacmi olarak bu sirayla verilmektedir Bakir sulfat agirliginin kullanilan su agirligina olan yuzde orani bulamacin konstrasyonunu belirler Bu nedenle tipik bir 1 lik Bordo bulamacinin formulu 1 1 100 olur Burada ilk yazilan 1 1 kg bakir sulfat penta hidrat i ikinci yazilan 1 1 kg sonmus kireci ve 100 ise 100 litre 100 kg suyu gosterir Bakir sulfat 25 bakir icerdiginden dolayi 1 lik Bordo bulamacinin bakir icerigi 0 25 olacaktir Kullanilan kirec miktari bakir sulfatdan daha dusuk olabilir Aslinda 1 kg bakir sulfatta bulunan butun bakiri cokturmek icin kimyasal saflikta sadece 0 225 kg sonmus kirec gerekir Tescilli iyi kalite sonmus kirec rahatlikla kullanilsa da depolama sirasindaki bozulmadan havadan karbondioksit absorblamasindan dolayi 2 1 den daha az bir oran nadiren kullanilir ki bu da 1 0 5 100 karisim oranina karsilik gelir RisklerBordo bulamacinin baliklara ciftlik hayvanlarina ve toprakta olasi bir bakir birikiminden dolayi solucanlara zararli oldugu tespit edilmistir 1922 yillarinda bu kimyasal madde United Fruit Company tarafindan Latin Amerika nin her tarafinda kullanilmaya baslandi Bulamaci uygulayan isciler mavi renge boyandigi icin bulamaca isciler arasinda Ispanyolca perico muhabbet kusu adi verildi Bircok isci bu kimyasal maddenin zehirlemesinden dolayi hasta oldular ya da olduler Kaynakca Pears Pauline et al HDRA Encyclopedia Of Organic Gardening pp103 Dorling Kindersley Ltd London 2005 Banana The Fate of the Fruit That Changed the World by Dan KoeppelDis baglantilarBordo bulamaci hazirlanmasi 5 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde