Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boynuinceli Türkmenleri veya Boynuinceli Yörükleri veya Boynuinceliler, Türkiye'de yer alan bir Yörük Türkmen aşiretidir. Boynuinceli Aşiretinin ilk yerleşim sahası Kırşehir olup Osmanlı Devletinin uyguladığı sevk ve iskan kanunu neticesinde nüfusunun büyük çoğunluğu Mersin, Karaman, Aksaray, Kırşehir, Nevşehir ve Kıbrıs'a iskan edilmiştir.
Tarihçe
Boynuinceliler, Oğuzların Beğdili boyuna mensuptur. Boynuinceli, Karacakurt ve Hasanlı gibi aşiretlerin 16. yüzyıl civarında kendi isimleri ile var olmadıkları ve Danişmendli Türkmenleri'nden türedikleri kabul edilmektedir.Dânişmendli Türkmenleri Orta Anadolu’ya 1590’larda gelmiş olabilecekleri tahmin edilmektedir. Danişmendli Türkmenlerinin ilk tahririnde kaydedilmemiş Boynuinceliler, 1659'da gerçekleştirilmiş tahrirde iki cemaat halinde 59 hânelik bir nüfusa sahip olarak kaydedilmiştir. 1700’lerin ilk çeyreğinde ise ’na mensup Danişmendli konar-göçer topluluklar "Boynuinceli" adı ile anılmaya başlanmıştır.
Damat İbrahim Paşa önderliğinde, Muşkara adlı köyün geliştirilerek 1726'da Nevşehir olarak anılacak kasabaya dönüştürülmesinde Kırşehir'den getirtilen başta Boynuinceli Aşireti olmak üzere diğer Türkmen Oymakları ve cemaatlerinin de önemli derecede katkısı vardır. 1721 yılında başlamış, inşa edilecek binalar için gerekli olan kesme taşın taşınmasında Boynuinceli, Mamalı, Pehlivanlı ve Kocabeyoğlu Türkmenleri gibi göçebe topluluklar işgücü olarak kullanılmıştır. Nevşehir'in imarı ve nüfus artışı açısından 1927 yılında çeşitli Türkmen ve Yörük boyları zorunlu iskana tabi tutulmuştur. Bu gruplar arasında Boyuninceli Aşireti'ne bağlı cemaatler yaklaşık 800 hâne ile zorunlu iskan ile yerleştirilmiş en büyük konar-göçer grubu oluşturmuştur.
1834 nüfus sayımına göre Seyfe Gölü ile Tuz Gölü arasındaki bir alanı kaplayan Küçükdanişmendli Kazası’na bağlı Boynuinceli cemaatleri yaklaşık 20.000 kişilik bir nüfusa sahipti ve bölgedeki en büyük göçebe grubuydu. Boynuinceli Aşireti, bu dönemde farklı büyüklüklere sahip 18 alt cemaatten oluşmaktaydı. Bu Türkmen oymaklarının idarî merkezi Sarıkaraman idi. 1834 yılına ait olan 3520 numaralı nüfus defterindeki sıralamaya göre; Büyüksaları, Hacıahmedli, Karacakurd, Kurutlu, Herikli, Boynuinceli, Savcılı, Sıdıklı, Kürdmahmadlı, Küçüksaları, Harbendeli, Kütüklü, Danişmendli, Camili, Bekdik, Dumanlı, Durmuşlu ve Delüler bu cemaatleri oluşturmaktaydı.
Boynuinceli aşiretine bağlı bazı cemaatler (1834)
| Cemaat adı | Köy sayısı | Toplam nüfusu |
|---|---|---|
| Hacıahmedlü | 46 | 4452 |
| Karacakurt | 44 | 5756 |
| Kurutlu | 17 | 1986 |
| Herekli | 16 | 1462 |
| Büyüksaları | 12 | 1246 |
| Boynuincelü | 6 | 868 |
| Kürdmahmadlı | 6 | 990 |
| Küçüksaları | 4 | 292 |
| Savcılu | 3 | 1024 |
| Sıdıklı/Sadiklı | 3 | 980 |
| Delüler | 2 | 68 |
| Dumanlı | 2 | 386 |
| Danişmendlü | 2 | 198 |
| Harbendelü | 1 | 184 |
| Kütüklü | 1 | 70 |
| Camili | 1 | 86 |
| Bekdik | 1 | 112 |
| Durmuşlu | 1 | 102 |
1837 yılında William John Hamilton bölgeyi dolaşmış ve Boyuninceli Aşireti hakkındaki gözlemlerini kaydetmiştir. Hamilton'a göre Aşiret, kurşun ve bakır taşımacılığı ile at yetiştiriciliği yapmıştır. Hamilton ayrıca halkın uzun boylu olduğunu ve kırmızı ve parlak renkli elbeseler giydiklerini rapor etmiştir.
Boynuinceli Aşireti, 1841’de Konya Vilayeti’ne bağlı müstakil bir kaza hâline getirilmiştir. Kazada kaymakam, naib ve müdürün yanı sıras ayrıca bir mecliste bulunmuştur. Eskiden mir-i aşiret unvanına sahip Pirizâde sülalesi, Boynuinceli Kazası’nın müdürlüğünü yürütmeye başlamıştır. Kazada meydana gelen çeşitli sorunlar neticesinde, 1845 yılının sonlarına doğru Boynuinceli Aşireti’nin kaza statüsü kaldırılmış, bağlı köyler ise Kırşehir, Aksaray ve Niğde'ye bağlanmıştır.
Boynuinceli aşireti, 1938 yılında kendi istekleri ile Karaman'da yer alan Yeniköy'e iskan etmiş ve yerleşik hayata geçmiştir.
Kültür
Aşiret ile ilgili kültürel etkinlikler Boynuinceli Yörükleri Derneği tarafından ele alınmaktadır. "Boynuinceli Yörükleri Şenliği" yıllık olarak yayla bölgelerinde gerçekleştirilen bir festival olup, yörükleri bir araya getirmeyi ve grup arasında birlik ve beraberliği sağlamayı amaçlamaktadır. Karaman'da ise dernek aşure günleri ve futbol turnuvaları düzenlemektedir.
Mersin'de yaşayan yörüklerin "Boynuinceli Spor" adlı amatör bir futbol takımı bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ Eröz, Mehmet (1983). Milli kültürümüz ve meselelerimiz. Doğuş Yayın ve Dağıtım. s. 175.
...Nevşehir'de Boynuinceli Yörükleri de çoktur. Bunların bir kolu Silifke-Erdemli'dedir...
- ^ a b c (PDF). Makale. NECMETTİN AYGÜN. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2021.
- ^ Halil İbrahim Özden (2014). Arpaçbahşiş kasabası (Mersin-Erdemli) Boynuinceli Yörükleri Ağzı. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2024.
- ^ İdris Nebi Uysal (1 Haziran 2022). Beydili boyunun ağız özelliklerine dair notlar. Araştırma Makalesi. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı. s. 204. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2024.
- ^ Aygün 2018, s. 932.
- ^ Gündüz, Tufan (2005). XVII. ve XVIII. yüzyıllarda Danişmendli Türkmenleri. Yeditepe Yayınevi. ISBN .
- ^ Aygün 2018, s. 916-17.
- ^ Aygün 2018, s. 918.
- ^ a b Aygün 2018, s. 921.
- ^ Aygün 2018, s. 928.
- ^ Fahri Yıldırım (2012). Seyyahların Gözünden Aksaray Ve Çevresi. Aksaray Valiliği Kültür Ve Turizm Müdürlüğü Yayınları. ss. 102-115.
- ^ "Tanzimat İlkelerinin Aşiretlere Uygulanmasına Bir Örnek: Boynuincelü Aşireti". Türk kültürü dergisi. 2005. ss. 20-24.
- ^ Aygün 2018, s. 940.
- ^ Aygün 2018, s. 945.
- ^ Büyükşahin, Dr Ferhat (1 Ocak 2018). Sarıkeçili Yörükler’in kültür-çevre ilişkisi içerisinde geleneksel ekolojik bilgilerinin araştırılması. ISBN .
- ^ "Boynuinceli Yörükleri Şenliği". Milliyet. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ . Sabah. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ . Karaman'da Uyanış Gazetesi. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ "Şehitler anısına düzenlenen futbol turnuvasında şehit babası unutulmadı". Haberler.com. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- ^ "BOYNUİNCELİ SPOR - Kulüp Bilgileri TFF". www.tff.org. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2020.
- "Nüfus defterlerine göre Boynuinceli Aşireti (1830-1845)" (PDF). Necmettin Aygün. LXXXII (295). Belleten. ss. 899-950. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boynuinceli Turkmenleri veya Boynuinceli Yorukleri veya Boynuinceliler Turkiye de yer alan bir Yoruk Turkmen asiretidir Boynuinceli Asiretinin ilk yerlesim sahasi Kirsehir olup Osmanli Devletinin uyguladigi sevk ve iskan kanunu neticesinde nufusunun buyuk cogunlugu Mersin Karaman Aksaray Kirsehir Nevsehir ve Kibris a iskan edilmistir TarihceBoynuinceliler Oguzlarin Begdili boyuna mensuptur Boynuinceli Karacakurt ve Hasanli gibi asiretlerin 16 yuzyil civarinda kendi isimleri ile var olmadiklari ve Danismendli Turkmenleri nden turedikleri kabul edilmektedir Danismendli Turkmenleri Orta Anadolu ya 1590 larda gelmis olabilecekleri tahmin edilmektedir Danismendli Turkmenlerinin ilk tahririnde kaydedilmemis Boynuinceliler 1659 da gerceklestirilmis tahrirde iki cemaat halinde 59 hanelik bir nufusa sahip olarak kaydedilmistir 1700 lerin ilk ceyreginde ise na mensup Danismendli konar gocer topluluklar Boynuinceli adi ile anilmaya baslanmistir Damat Ibrahim Pasa onderliginde Muskara adli koyun gelistirilerek 1726 da Nevsehir olarak anilacak kasabaya donusturulmesinde Kirsehir den getirtilen basta Boynuinceli Asireti olmak uzere diger Turkmen Oymaklari ve cemaatlerinin de onemli derecede katkisi vardir 1721 yilinda baslamis insa edilecek binalar icin gerekli olan kesme tasin tasinmasinda Boynuinceli Mamali Pehlivanli ve Kocabeyoglu Turkmenleri gibi gocebe topluluklar isgucu olarak kullanilmistir Nevsehir in imari ve nufus artisi acisindan 1927 yilinda cesitli Turkmen ve Yoruk boylari zorunlu iskana tabi tutulmustur Bu gruplar arasinda Boyuninceli Asireti ne bagli cemaatler yaklasik 800 hane ile zorunlu iskan ile yerlestirilmis en buyuk konar gocer grubu olusturmustur 1834 nufus sayimina gore Seyfe Golu ile Tuz Golu arasindaki bir alani kaplayan Kucukdanismendli Kazasi na bagli Boynuinceli cemaatleri yaklasik 20 000 kisilik bir nufusa sahipti ve bolgedeki en buyuk gocebe grubuydu Boynuinceli Asireti bu donemde farkli buyukluklere sahip 18 alt cemaatten olusmaktaydi Bu Turkmen oymaklarinin idari merkezi Sarikaraman idi 1834 yilina ait olan 3520 numarali nufus defterindeki siralamaya gore Buyuksalari Haciahmedli Karacakurd Kurutlu Herikli Boynuinceli Savcili Sidikli Kurdmahmadli Kucuksalari Harbendeli Kutuklu Danismendli Camili Bekdik Dumanli Durmuslu ve Deluler bu cemaatleri olusturmaktaydi Boynuinceli asiretine bagli bazi cemaatler 1834 Cemaat adi Koy sayisi Toplam nufusuHaciahmedlu 46 4452Karacakurt 44 5756Kurutlu 17 1986Herekli 16 1462Buyuksalari 12 1246Boynuincelu 6 868Kurdmahmadli 6 990Kucuksalari 4 292Savcilu 3 1024Sidikli Sadikli 3 980Deluler 2 68Dumanli 2 386Danismendlu 2 198Harbendelu 1 184Kutuklu 1 70Camili 1 86Bekdik 1 112Durmuslu 1 102 1837 yilinda William John Hamilton bolgeyi dolasmis ve Boyuninceli Asireti hakkindaki gozlemlerini kaydetmistir Hamilton a gore Asiret kursun ve bakir tasimaciligi ile at yetistiriciligi yapmistir Hamilton ayrica halkin uzun boylu oldugunu ve kirmizi ve parlak renkli elbeseler giydiklerini rapor etmistir Boynuinceli Asireti 1841 de Konya Vilayeti ne bagli mustakil bir kaza haline getirilmistir Kazada kaymakam naib ve mudurun yani siras ayrica bir mecliste bulunmustur Eskiden mir i asiret unvanina sahip Pirizade sulalesi Boynuinceli Kazasi nin mudurlugunu yurutmeye baslamistir Kazada meydana gelen cesitli sorunlar neticesinde 1845 yilinin sonlarina dogru Boynuinceli Asireti nin kaza statusu kaldirilmis bagli koyler ise Kirsehir Aksaray ve Nigde ye baglanmistir Boynuinceli asireti 1938 yilinda kendi istekleri ile Karaman da yer alan Yenikoy e iskan etmis ve yerlesik hayata gecmistir KulturAsiret ile ilgili kulturel etkinlikler Boynuinceli Yorukleri Dernegi tarafindan ele alinmaktadir Boynuinceli Yorukleri Senligi yillik olarak yayla bolgelerinde gerceklestirilen bir festival olup yorukleri bir araya getirmeyi ve grup arasinda birlik ve beraberligi saglamayi amaclamaktadir Karaman da ise dernek asure gunleri ve futbol turnuvalari duzenlemektedir Mersin de yasayan yoruklerin Boynuinceli Spor adli amator bir futbol takimi bulunmaktadir Kaynakca Eroz Mehmet 1983 Milli kulturumuz ve meselelerimiz Dogus Yayin ve Dagitim s 175 Nevsehir de Boynuinceli Yorukleri de coktur Bunlarin bir kolu Silifke Erdemli dedir a b c PDF Makale NECMETTIN AYGUN 13 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2021 Halil Ibrahim Ozden 2014 Arpacbahsis kasabasi Mersin Erdemli Boynuinceli Yorukleri Agzi Karamanoglu Mehmetbey Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 26 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2024 Idris Nebi Uysal 1 Haziran 2022 Beydili boyunun agiz ozelliklerine dair notlar Arastirma Makalesi Turk Dili Arastirmalari Yilligi s 204 26 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2024 Aygun 2018 s 932 Gunduz Tufan 2005 XVII ve XVIII yuzyillarda Danismendli Turkmenleri Yeditepe Yayinevi ISBN 978 975 6480 27 4 Aygun 2018 s 916 17 Aygun 2018 s 918 a b Aygun 2018 s 921 Aygun 2018 s 928 Fahri Yildirim 2012 Seyyahlarin Gozunden Aksaray Ve Cevresi Aksaray Valiligi Kultur Ve Turizm Mudurlugu Yayinlari ss 102 115 Tanzimat Ilkelerinin Asiretlere Uygulanmasina Bir Ornek Boynuincelu Asireti Turk kulturu dergisi 2005 ss 20 24 Aygun 2018 s 940 Aygun 2018 s 945 Buyuksahin Dr Ferhat 1 Ocak 2018 Sarikecili Yorukler in kultur cevre iliskisi icerisinde geleneksel ekolojik bilgilerinin arastirilmasi ISBN 978 605 281 039 2 Boynuinceli Yorukleri Senligi Milliyet 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 Sabah 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2020 Karaman da Uyanis Gazetesi 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2020 Sehitler anisina duzenlenen futbol turnuvasinda sehit babasi unutulmadi Haberler com 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 BOYNUINCELI SPOR Kulup Bilgileri TFF www tff org 22 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2020 Nufus defterlerine gore Boynuinceli Asireti 1830 1845 PDF Necmettin Aygun LXXXII 295 Belleten ss 899 950 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF