Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Damat İbrahim Paşa, (d. ? - ö. 10 Temmuz 1601) III. Mehmed saltanatı döneminde 4 Nisan 1596-27 Ekim 1596, 5 Aralık 1596-3 Kasım 1597 ve 6 Ocak 1599-10 Temmuz 1601 tarihleri arasında üç kez, toplam üç yıl on bir ay yirmi yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| Damat İbrahim Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 4 Nisan 1596 - 25 Temmuz 1596 | |
| Hükümdar | III. Mehmed |
| Yerine geldiği | Koca Sinan Paşa |
| Yerine gelen | Yusuf Sinan Paşa |
| Görev süresi 5 Aralık 1596 - 3 Kasım 1597 | |
| Hükümdar | III. Mehmed |
| Yerine geldiği | Yusuf Sinan Paşa |
| Yerine gelen | Hadım Hasan Paşa |
| Görev süresi 6 Ocak 1599 - 10 Temmuz 1601 | |
| Hükümdar | III. Mehmed |
| Yerine geldiği | Cerrah Mehmed Paşa |
| Yerine gelen | Yemişçi Hasan Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1517 Hırvatistan veya Bosna Eyaleti |
| Ölüm | 10 Temmuz 1601 Belgrad |
Sultan III. Murad'ın kızı Ayşe Sultan'la evlenmesi sebebiyle Damad olarak anılan İbrahim Paşa, Kanije Kalesini feth etmesi sebebiyle de Kanije Fâtihi unvanı ile meşhurdur.
18. yüzyıldaki Lale Devri'nin sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ile karıştırmamalıdır.
Hayatı
İbrahim Paşa'nın doğum tarihi bilinmemektedir. Peçevi Tarihi yazarı İbrahim Efendi ve Nevizade Atayi'nin Hadikatü'l Vüzera tarihine göre aslen Bosnalı ve Hammer Tarihi'ne göre aslının Kanije'li olduğu belirtilmektedir.
1531'de devşirilerek Enderun-i humayunda yetiştirilmiştir. Yavaş yavaş temayüz ederek III. Murat'ın cülusu esnasında Rikapdârliga, cülusunu müteakib 1574'te Silâhdarlığa ve oradan 1580'de Yeniçeri Ağalığına getirildi. 1581'de Rumeli Beylerbeyliği oldu. İbrahim Paşa, bir yıl sonra Sultan III. Murad'ın kerimesi Ayşe Sultan'la nişanlandı. Bir müddet sonra vezâret payesi tevcih olunarak Kubbe altı vezirleri arasına girdi. Damat İbrahim'in bu ilerlemesinde III. Murad'ın muhasibi beylerbeyi Mehmed Paşa'nın desteği olduğu belirtilmektedir.
Mısır valisi Mürtesi Hasan Paşa'nın Mısır'da meydana getirdiği kârışıklıkları gidermek ve Mısır varıdatını yeniden tanzim etmek üzere Nisan 1583'te Mısır valiliğine tayin olundu. Mısır'a deniz yoluyla kaptan-ı derya Kılıç Ali Paşa] refakatinde denizden gitmiştir. Birbuçuk yıl sonra da Lübnan'da Dürzî isyanını bastırdı. Bu isyanların bastırılmasından sonra orada elde ettiği servet ve ganimeti İstanbul'a getirmiştir. Ayrıca orada Derviş Bey adlı bir sanatkara yaptırdığı (bir 80.000 düka altını değerde) fevkalade kıymetli, altından yapılmış tahtı da padişaha takdim etti. Bu hizmetlerine mukabil padişah, ikinci vezirlik payesini tevcih etti.
Bir müddet sonra itibarını kaybetti. Onun devlet işlerinde eski nüfuz ve itibarını yeniden kazanması Sultan III. Mehmed zamanında oldu. Nitekim III. Mehmed'in cûlusundan sonra İbrahim Paşa üçüncü vezirlik (vezir-i sâlis) pâyesiyle kubbealtına alındı. 1595'te sadrazam Serdar Ferhat Paşa'nın Eflâk seferine çıkması üzerine Vezir-i sâni (ikinci vezirlik) pâyesiyle Sadaret kaymakamlığına getirildi. İbrahim Paşa ikinci vezirken Serdar Ferhat Paşa'nın azlinden sonra sedaret beklemekteydi; ama sadrazamlık dördüncü kez Koca Sinan Paşa'ya verildi. Ondan sonra sadrazamlığa Tekeli Lala Mehmed Paşa ve beşinci kez Koca Sinan Paşa'ya getirildi. Bunun nedeninin Serdar Ferhat Paşa'nın azlinin ve idamının yerinde olmadığını anlayan III. Mehmed'in bunda büyük rol oynayan Damat İbrahim Paşa'yı uygun görmemesi olduğu belirtilir.
Koca Sinan Paşa'nın vefatı ile 5 Nisan 1596'da sadaret (veziri azamlık) makamı verildi. Sinan Paşa'nın hazırlamakta olduğu Avusturya seferi işlerini ele alan İbrahim Paşa, padişahın da iştirak edeceği sefere göre Osmanlı ordusunu düzenlerken diğer taraftan da İstanbul'da emniyet tedbirleri aldırdı. Ayrıca devletin bütün gelir kaynaklarını, evkaf ve emânatleri vezirlere teftiş ettirerek kanun ve nizam dışı hareket edenler şiddetle cezalandırıldı. Bu tedbirlerin yeterli olmadığına kani olan İbrahim Paşa, Belgrad'a giderek serhad kuvvetlerini de tanzime çalıştı. Sefer öncesi yapılan toplantıda onun teklifi üzerine III. Mehmed'e "Eğri Fâtihi" unvanını kazandıracak sefer, Eğri kalesi üzerine yapıldı ve kale fethedildi. Fetihten sonra kalenin tamir ve mülkî teşkilâtının yapılmasında İbrahim Paşa çok gayret sarf etti.
İbrahim Paşa'nın sadrazamlığı zamanındaki en mühim hadiselerden birisi de Eğri fethinden sonra Avusturyalılarla 1596'da yapılan Haçova Meydan Muharebesidir. Osmanlıların zaferi ile sona eren bu muharebede İbrahim Paşa orduyu muvaffakiyetle idare etti. Ancak Cığalazade Yusuf Sinan Paşa'nın zaferin galibi iddiasıyla padişahtan sadareti taleb etmesi üzerine Damat İbrahim Paşa azledilerek, Koca Sinan Paşa Veziri azamlığa getirildi.
Ancak 45 gün süren mazulluktan sonra İbrahim Paşa valide sultan Safiye Sultan'dan aldığı mektup üzerine ordu İstanbul'a dönerken Harmanlı'da ikinci defa sadrazam yapıldı. Bu ikinci kez Sadrazam olduğunda kendinin ilk sedaretinden azledilmesine neden olan Cığalazade Yusuf Sinan Paşa'yı Akşehir'e sürgüne gönderdi ve Hoca Sâdeddin Efendi'nin de hocalık ve müderrislikten uzaklaştırılmasını ve ileride herhangi bir diğer ulemalık silsilesine alınmaması hakkında irade çıkartırdı.
Avusturya cephesinde serdar olarak III. Mehmed tarafından Belgrad'da görevlendirilmiş olan Sokolluzade Hasan Paşa'nın, "Cığalazade kliği mensubu olduğu" nedeniyle bu görevden uzaklaştırılmasını da sağlayıp, genç ve tecrübesiz Satırcı Mehmed Paşa'ya Macaristan cephesi serdarlık görevi vermiştir. Satırcı Mehmet Paşa Haçova galibiyetinden sonra beklenen sonuçları vermediği için "iş görememezlikle" tanınmıştır. Kırım Hani güçlerinin sefere gelmemeleri de buna katkı yapmıştır. Bunun üzerine Damat İbrahim Paşa Haçova'dan sonra Kırım Hani olan I. Fetih Giray'ın yerine II. Gazi Giray'ın getirilmesini sağlamış ve Fetih Giray'ın da sonradan öldürülmesine neden olmuştur. Bunun bir hata olduğunu III. Mehmed anlamıştır.
Bu arada İstanbul'da pahalılık almış yürümüş ve devlet hazinesine vergiler azalmıştı. Şubat 1597'de yeni bir Avusturya seferi hazırlıkları yapıldı ama vergi eksikliği dolayısıyla bunun masrafları için 20 kese altın iç hazineden çıkarılıp sağlandı ve o yılki ulufe ödemeleri zorlukla yapıldı. Şehirde kent güvenliği gereğince sağlanamıyordu. 15 Haziran'da yeni Avusturya serdar-ı ekremi olarak sadrazam Damat İbrahim otağa çıkmakla beraber, hastalığı dolayısıyla hareket etmemişti. Bütün bunlar nedeniyle 3 Kasım 1597'de Damat İbrahim Paşa sadrazamlıktan azledildi ve yerine Hadim Hasan Paşa sedarete getirildi.
Fakat fiyat artışı, asayişsizlik, devletin asker toplama ve malî buhranı gittikçe kritik hale gelmeye başladı ve yapılan Eflak Seferi'nde bunlar kötü sonuçlar doğurdu. 6 Ocak 1599'da Damat İbrahim Paşa, Avusturya üzerine sefere çıkması şartı ile üçüncü defa sadarete getirildi. Üçüncü sadaretinde Damat İbrahim Paşa, kötü devlet idare ile bozulan devlet dairelerini tanzime, seferden kaçan dirlik ve zeamet sahiplerini cezalandırmaya, ordunun ihtiyaçlarını gidermeye ve vilâyet işlerini düzeltmeye başladı. Sefer hazırlıklarını tamamladıktan sonra da 1599'da İstanbul'dan Belgrad'a doğru harekete geçti. Edirne'ye geldiğinde Avusturya seraskeri olan Satırcı Mehmed Paşa'yı başarısızlığı sebebiyle idam ettirdi. Daha sonra Belgrad'a, oradan Macaristan'a giren İbrahim Paşa, Estergon üzerine yürüdü. Ancak bu hareketi, muharebe yapmak veya kale fethetmek gayesinden ziyâde kalelerin tamiri ve uzun süren muharebeler neticesinde dağılan veya Osmanlılar aleyhine cephe alan yerli halkın yeniden kazanılması gayesine matuf idi. Bu yürüyüş esnasında bazı müsademelerde olmuş ve akıncılar Visegrad civarında Veregel palankasını ele geçirmişlerdi. Yine bu yürüyüş esnasında Avusturyalılarla bir sulh teşebbüsünde bulunulmuş, ancak müspet bir netice elde edilememişti.
Sadrazam İbrahim Paşa, 1600 baharında Belgrad'dan çıkarak, Estergon Kalesi üzerine yürüyüşe geçti. Tiryaki Hasan Paşa'nın da bulunduğu toplantıda, her zaman için tehlike teşkil eden Kanije'nin fethi kararlaştırıldı. Kırk günden fazla muhasara edilen kale, bir taraftan gelecek yardımdan ümit kesilmesi, diğer taraftan kalenin barut mahzenine ateş düşmesi üzerine Damat İbrahim Paşa'ya teslim edildi. Burası Beylerbeyilikle Tiryaki Hasan Paşa'ya verildi. Avusturyalıların mühim hudut kalelerinden olan Kanije'nin düşmesi, düşmana büyük bir darbe indirdi. Bu muvaffakiyetinden çok memnun olan padişah, Sadrazam Damat İbrahim Paşa'ya gönderdiği hatt-ı hümayunda onu tebrik etti ve hayatta olduğu müddetçe makamında kalacağını vadetti. Bu fetihle İbrahim Paşa Kanije Fâtihi unvanını aldı.
Damat İbrahim Paşa, serhadde almış olduğu tedbirler ile askerin, serhad gazilerinin ve yerli halkın derin sevgisini kazanmış, bu mintikada Avusturya harplerinin zuhurundan beri devam eden asayişsizliği bertaraf etmişti.
Sadrazam ve Serdar-i Ekrem Ibrahim Paşa Belgrad'da bir taraftan 1601 seferine hazırlanırken, diğer taraftan da kendi Kethudası Mehmed Ağa ile Murad Paşa'yı icabında sulh için görüşmek üzere talimat verip Budin'e gönderdi. Bu ordugahta kısa bir müddet sonra rahatsızlanan İbrahim Paşa, hayattan ümidini kesince kendisine vekâlet etmek üzere Rumeli Beylerbeyi Sokolluzade Lala Mehmed Paşa'yı vasiyet etti.
Belgrad ordugahinda 10 Temmuz 1601'de öldü. Cenaze namazı ordugâhta kılındıktan sonra naaşı Belgrad'a nakledildi. Daha sonra İstanbul'a getirilerek Şehzade Camii'nin caddeye bakan cephesinde inşa ettirdiği türbesine defnedildi.
Değerlendirme
Osmanlı sadrazamları arasında mühim bir mevki işgal eden Damat İbrahim Paşa'nın gayretli bir vezir ve başarılı bir kumandan olduğunda; irtikabı olmadığında ve cömert ve güleryüzlü olduğunda kaynaklar genellikle kaynaklar anlaşmaktadır. Emrine verilen orduları sevk ve idareyi bilmiş ve bilhassa zemin ve zamana göre aldığı siyasi tedbirler ile gerek Lübnan harekâtında ve gerek Macaristan serhadlerinde Osmanlı nüfuz ve hâkimiyetini süratle tesise muvaffak olmuştur. Gerçekleştirmeye çalıştığı Avusturya sulhu planları ölümü ile yarım kalmış, fakat Macaristan serhadlerinde kendi yolunu takip edecek olan Sokolluzade Lala Mehmed Paşa ve Kuyucu Murat Paşa gibi kuvvetli iki devlet adamının yetişmesini temin etmiştir. Diğer taraftan birçok değerli devlet adamını ile şahsi yararsız hale getirmiş; özellikle Serdar Ferhat Paşa'nın, Kırım Hanı I. Fetih Giray'ın, ölümlerine neden olmuştur.
Peçevi tarihi dahil, önemli tarihler Damat İbrahim Paşa'nın karakterini tenkit etmişlerdir. Özellikle 20. yüzyılın önemli tarihçilerinden İsmail Hakkı Uzunçarşılı onun hakkında gayet sert tenkitler yapmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say. 351
- ^ Bu taht bundan sonra sultan culuslarında kurularak culus tebrikleri için kullanılmaya başlanmıştır.
- ^ Sakaoğlu, Necdet, (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oğlak say. 191.
- ^ Uzunçarşılı, (op.cit say. 344) Peçevi'yi kaynak göstererek Damat İbrahim Paşa hakkında şu değerlendirmeyi yapmaktadır.
İbrahim Paşa hilekar, sözüne itimat edilmez iki yüzlü karaktersiz, yerine göre bön ve ebleh ve yerine göre de kurnaz bir vezirdi; içinden pazarlı olup ağlayanla ağlar, gülenle gülerdi, müdaracı idi; işine göre hem öldürür ve hem de ağlardı.
Dış bağlantılar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say. 351-359
- Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi
- Tektaş, Nazım. (2009), Sadrâzamlar - Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı. İstanbul:Çatı Kitapları. '
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Koca Sinan Paşa | Osmanlı Sadrazamı 4 Nisan 1596 - 27 Ekim 1596 | Sonra gelen: Yusuf Sinan Paşa |
| Önce gelen: Yusuf Sinan Paşa | Osmanlı Sadrazamı 5 Aralık 1596 - 3 Kasım 1597 | Sonra gelen: Hadım Hasan Paşa |
| Önce gelen: Cerrah Mehmed Paşa | Osmanlı Sadrazamı 6 Ocak 1599 - 10 Temmuz 1601 | Sonra gelen: Yemişçi Hasan Paşa |
| Askerî görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Kılıç Ali Paşa | Kaptan-ı Derya 1587 - 1588 | Sonra gelen: Uluç Hasan Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Damat Ibrahim Pasa d o 10 Temmuz 1601 III Mehmed saltanati doneminde 4 Nisan 1596 27 Ekim 1596 5 Aralik 1596 3 Kasim 1597 ve 6 Ocak 1599 10 Temmuz 1601 tarihleri arasinda uc kez toplam uc yil on bir ay yirmi yedi gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Damat Ibrahim PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 4 Nisan 1596 25 Temmuz 1596Hukumdar III MehmedYerine geldigi Koca Sinan PasaYerine gelen Yusuf Sinan PasaGorev suresi 5 Aralik 1596 3 Kasim 1597Hukumdar III MehmedYerine geldigi Yusuf Sinan PasaYerine gelen Hadim Hasan PasaGorev suresi 6 Ocak 1599 10 Temmuz 1601Hukumdar III MehmedYerine geldigi Cerrah Mehmed PasaYerine gelen Yemisci Hasan PasaKisisel bilgilerDogum 1517 Hirvatistan veya Bosna EyaletiOlum 10 Temmuz 1601 Belgrad Sultan III Murad in kizi Ayse Sultan la evlenmesi sebebiyle Damad olarak anilan Ibrahim Pasa Kanije Kalesini feth etmesi sebebiyle de Kanije Fatihi unvani ile meshurdur 18 yuzyildaki Lale Devri nin sadrazami Nevsehirli Damat Ibrahim Pasa ile karistirmamalidir HayatiIbrahim Pasa nin dogum tarihi bilinmemektedir Pecevi Tarihi yazari Ibrahim Efendi ve Nevizade Atayi nin Hadikatu l Vuzera tarihine gore aslen Bosnali ve Hammer Tarihi ne gore aslinin Kanije li oldugu belirtilmektedir 1531 de devsirilerek Enderun i humayunda yetistirilmistir Yavas yavas temayuz ederek III Murat in culusu esnasinda Rikapdarliga culusunu muteakib 1574 te Silahdarliga ve oradan 1580 de Yeniceri Agaligina getirildi 1581 de Rumeli Beylerbeyligi oldu Ibrahim Pasa bir yil sonra Sultan III Murad in kerimesi Ayse Sultan la nisanlandi Bir muddet sonra vezaret payesi tevcih olunarak Kubbe alti vezirleri arasina girdi Damat Ibrahim in bu ilerlemesinde III Murad in muhasibi beylerbeyi Mehmed Pasa nin destegi oldugu belirtilmektedir Misir valisi Murtesi Hasan Pasa nin Misir da meydana getirdigi karisikliklari gidermek ve Misir varidatini yeniden tanzim etmek uzere Nisan 1583 te Misir valiligine tayin olundu Misir a deniz yoluyla kaptan i derya Kilic Ali Pasa refakatinde denizden gitmistir Birbucuk yil sonra da Lubnan da Durzi isyanini bastirdi Bu isyanlarin bastirilmasindan sonra orada elde ettigi servet ve ganimeti Istanbul a getirmistir Ayrica orada Dervis Bey adli bir sanatkara yaptirdigi bir 80 000 duka altini degerde fevkalade kiymetli altindan yapilmis tahti da padisaha takdim etti Bu hizmetlerine mukabil padisah ikinci vezirlik payesini tevcih etti Bir muddet sonra itibarini kaybetti Onun devlet islerinde eski nufuz ve itibarini yeniden kazanmasi Sultan III Mehmed zamaninda oldu Nitekim III Mehmed in culusundan sonra Ibrahim Pasa ucuncu vezirlik vezir i salis payesiyle kubbealtina alindi 1595 te sadrazam Serdar Ferhat Pasa nin Eflak seferine cikmasi uzerine Vezir i sani ikinci vezirlik payesiyle Sadaret kaymakamligina getirildi Ibrahim Pasa ikinci vezirken Serdar Ferhat Pasa nin azlinden sonra sedaret beklemekteydi ama sadrazamlik dorduncu kez Koca Sinan Pasa ya verildi Ondan sonra sadrazamliga Tekeli Lala Mehmed Pasa ve besinci kez Koca Sinan Pasa ya getirildi Bunun nedeninin Serdar Ferhat Pasa nin azlinin ve idaminin yerinde olmadigini anlayan III Mehmed in bunda buyuk rol oynayan Damat Ibrahim Pasa yi uygun gormemesi oldugu belirtilir Koca Sinan Pasa nin vefati ile 5 Nisan 1596 da sadaret veziri azamlik makami verildi Sinan Pasa nin hazirlamakta oldugu Avusturya seferi islerini ele alan Ibrahim Pasa padisahin da istirak edecegi sefere gore Osmanli ordusunu duzenlerken diger taraftan da Istanbul da emniyet tedbirleri aldirdi Ayrica devletin butun gelir kaynaklarini evkaf ve emanatleri vezirlere teftis ettirerek kanun ve nizam disi hareket edenler siddetle cezalandirildi Bu tedbirlerin yeterli olmadigina kani olan Ibrahim Pasa Belgrad a giderek serhad kuvvetlerini de tanzime calisti Sefer oncesi yapilan toplantida onun teklifi uzerine III Mehmed e Egri Fatihi unvanini kazandiracak sefer Egri kalesi uzerine yapildi ve kale fethedildi Fetihten sonra kalenin tamir ve mulki teskilatinin yapilmasinda Ibrahim Pasa cok gayret sarf etti Ibrahim Pasa nin sadrazamligi zamanindaki en muhim hadiselerden birisi de Egri fethinden sonra Avusturyalilarla 1596 da yapilan Hacova Meydan Muharebesidir Osmanlilarin zaferi ile sona eren bu muharebede Ibrahim Pasa orduyu muvaffakiyetle idare etti Ancak Cigalazade Yusuf Sinan Pasa nin zaferin galibi iddiasiyla padisahtan sadareti taleb etmesi uzerine Damat Ibrahim Pasa azledilerek Koca Sinan Pasa Veziri azamliga getirildi Ancak 45 gun suren mazulluktan sonra Ibrahim Pasa valide sultan Safiye Sultan dan aldigi mektup uzerine ordu Istanbul a donerken Harmanli da ikinci defa sadrazam yapildi Bu ikinci kez Sadrazam oldugunda kendinin ilk sedaretinden azledilmesine neden olan Cigalazade Yusuf Sinan Pasa yi Aksehir e surgune gonderdi ve Hoca Sadeddin Efendi nin de hocalik ve muderrislikten uzaklastirilmasini ve ileride herhangi bir diger ulemalik silsilesine alinmamasi hakkinda irade cikartirdi Avusturya cephesinde serdar olarak III Mehmed tarafindan Belgrad da gorevlendirilmis olan Sokolluzade Hasan Pasa nin Cigalazade kligi mensubu oldugu nedeniyle bu gorevden uzaklastirilmasini da saglayip genc ve tecrubesiz Satirci Mehmed Pasa ya Macaristan cephesi serdarlik gorevi vermistir Satirci Mehmet Pasa Hacova galibiyetinden sonra beklenen sonuclari vermedigi icin is gorememezlikle taninmistir Kirim Hani guclerinin sefere gelmemeleri de buna katki yapmistir Bunun uzerine Damat Ibrahim Pasa Hacova dan sonra Kirim Hani olan I Fetih Giray in yerine II Gazi Giray in getirilmesini saglamis ve Fetih Giray in da sonradan oldurulmesine neden olmustur Bunun bir hata oldugunu III Mehmed anlamistir Bu arada Istanbul da pahalilik almis yurumus ve devlet hazinesine vergiler azalmisti Subat 1597 de yeni bir Avusturya seferi hazirliklari yapildi ama vergi eksikligi dolayisiyla bunun masraflari icin 20 kese altin ic hazineden cikarilip saglandi ve o yilki ulufe odemeleri zorlukla yapildi Sehirde kent guvenligi geregince saglanamiyordu 15 Haziran da yeni Avusturya serdar i ekremi olarak sadrazam Damat Ibrahim otaga cikmakla beraber hastaligi dolayisiyla hareket etmemisti Butun bunlar nedeniyle 3 Kasim 1597 de Damat Ibrahim Pasa sadrazamliktan azledildi ve yerine Hadim Hasan Pasa sedarete getirildi Fakat fiyat artisi asayissizlik devletin asker toplama ve mali buhrani gittikce kritik hale gelmeye basladi ve yapilan Eflak Seferi nde bunlar kotu sonuclar dogurdu 6 Ocak 1599 da Damat Ibrahim Pasa Avusturya uzerine sefere cikmasi sarti ile ucuncu defa sadarete getirildi Ucuncu sadaretinde Damat Ibrahim Pasa kotu devlet idare ile bozulan devlet dairelerini tanzime seferden kacan dirlik ve zeamet sahiplerini cezalandirmaya ordunun ihtiyaclarini gidermeye ve vilayet islerini duzeltmeye basladi Sefer hazirliklarini tamamladiktan sonra da 1599 da Istanbul dan Belgrad a dogru harekete gecti Edirne ye geldiginde Avusturya seraskeri olan Satirci Mehmed Pasa yi basarisizligi sebebiyle idam ettirdi Daha sonra Belgrad a oradan Macaristan a giren Ibrahim Pasa Estergon uzerine yurudu Ancak bu hareketi muharebe yapmak veya kale fethetmek gayesinden ziyade kalelerin tamiri ve uzun suren muharebeler neticesinde dagilan veya Osmanlilar aleyhine cephe alan yerli halkin yeniden kazanilmasi gayesine matuf idi Bu yuruyus esnasinda bazi musademelerde olmus ve akincilar Visegrad civarinda Veregel palankasini ele gecirmislerdi Yine bu yuruyus esnasinda Avusturyalilarla bir sulh tesebbusunde bulunulmus ancak muspet bir netice elde edilememisti Sadrazam Ibrahim Pasa 1600 baharinda Belgrad dan cikarak Estergon Kalesi uzerine yuruyuse gecti Tiryaki Hasan Pasa nin da bulundugu toplantida her zaman icin tehlike teskil eden Kanije nin fethi kararlastirildi Kirk gunden fazla muhasara edilen kale bir taraftan gelecek yardimdan umit kesilmesi diger taraftan kalenin barut mahzenine ates dusmesi uzerine Damat Ibrahim Pasa ya teslim edildi Burasi Beylerbeyilikle Tiryaki Hasan Pasa ya verildi Avusturyalilarin muhim hudut kalelerinden olan Kanije nin dusmesi dusmana buyuk bir darbe indirdi Bu muvaffakiyetinden cok memnun olan padisah Sadrazam Damat Ibrahim Pasa ya gonderdigi hatt i humayunda onu tebrik etti ve hayatta oldugu muddetce makaminda kalacagini vadetti Bu fetihle Ibrahim Pasa Kanije Fatihi unvanini aldi Damat Ibrahim Pasa serhadde almis oldugu tedbirler ile askerin serhad gazilerinin ve yerli halkin derin sevgisini kazanmis bu mintikada Avusturya harplerinin zuhurundan beri devam eden asayissizligi bertaraf etmisti Sadrazam ve Serdar i Ekrem Ibrahim Pasa Belgrad da bir taraftan 1601 seferine hazirlanirken diger taraftan da kendi Kethudasi Mehmed Aga ile Murad Pasa yi icabinda sulh icin gorusmek uzere talimat verip Budin e gonderdi Bu ordugahta kisa bir muddet sonra rahatsizlanan Ibrahim Pasa hayattan umidini kesince kendisine vekalet etmek uzere Rumeli Beylerbeyi Sokolluzade Lala Mehmed Pasa yi vasiyet etti Bosnali Ibrahim Pasa nin Sehzade Camii haziresindeki turbesi Belgrad ordugahinda 10 Temmuz 1601 de oldu Cenaze namazi ordugahta kilindiktan sonra naasi Belgrad a nakledildi Daha sonra Istanbul a getirilerek Sehzade Camii nin caddeye bakan cephesinde insa ettirdigi turbesine defnedildi DegerlendirmeOsmanli sadrazamlari arasinda muhim bir mevki isgal eden Damat Ibrahim Pasa nin gayretli bir vezir ve basarili bir kumandan oldugunda irtikabi olmadiginda ve comert ve guleryuzlu oldugunda kaynaklar genellikle kaynaklar anlasmaktadir Emrine verilen ordulari sevk ve idareyi bilmis ve bilhassa zemin ve zamana gore aldigi siyasi tedbirler ile gerek Lubnan harekatinda ve gerek Macaristan serhadlerinde Osmanli nufuz ve hakimiyetini suratle tesise muvaffak olmustur Gerceklestirmeye calistigi Avusturya sulhu planlari olumu ile yarim kalmis fakat Macaristan serhadlerinde kendi yolunu takip edecek olan Sokolluzade Lala Mehmed Pasa ve Kuyucu Murat Pasa gibi kuvvetli iki devlet adaminin yetismesini temin etmistir Diger taraftan bircok degerli devlet adamini ile sahsi yararsiz hale getirmis ozellikle Serdar Ferhat Pasa nin Kirim Hani I Fetih Giray in olumlerine neden olmustur Pecevi tarihi dahil onemli tarihler Damat Ibrahim Pasa nin karakterini tenkit etmislerdir Ozellikle 20 yuzyilin onemli tarihcilerinden Ismail Hakki Uzuncarsili onun hakkinda gayet sert tenkitler yapmistir Kaynakca a b c d e f g Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 351 Bu taht bundan sonra sultan culuslarinda kurularak culus tebrikleri icin kullanilmaya baslanmistir Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak say 191 Uzuncarsili op cit say 344 Pecevi yi kaynak gostererek Damat Ibrahim Pasa hakkinda su degerlendirmeyi yapmaktadir Ibrahim Pasa hilekar sozune itimat edilmez iki yuzlu karaktersiz yerine gore bon ve ebleh ve yerine gore de kurnaz bir vezirdi icinden pazarli olup aglayanla aglar gulenle gulerdi mudaraci idi isine gore hem oldurur ve hem de aglardi Dis baglantilarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 351 359 Danismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Tektas Nazim 2009 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Kitaplari ISBN 9789758845000 Siyasi goreviOnce gelen Koca Sinan Pasa Osmanli Sadrazami 4 Nisan 1596 27 Ekim 1596 Sonra gelen Yusuf Sinan PasaOnce gelen Yusuf Sinan Pasa Osmanli Sadrazami 5 Aralik 1596 3 Kasim 1597 Sonra gelen Hadim Hasan PasaOnce gelen Cerrah Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 6 Ocak 1599 10 Temmuz 1601 Sonra gelen Yemisci Hasan PasaAskeri goreviOnce gelen Kilic Ali Pasa Kaptan i Derya 1587 1588 Sonra gelen Uluc Hasan Pasa