Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boğaz vadi (Yarma vadi) derine doğru aşındırmanın fazla olduğu yerlerdeki vadi şeklidir. Sert kayalardan ve yatay tabakalardan oluşmuş bölgelerde görülür. Yamaç eğimleri fazladır ve tabanları yoktur. Akarsu iki düzlük arasındaki dağlık, yüksek alanı aşındırarak, boğaz vadiyi oluşturur. Dağlık arazilerde akarsuların oluşturduğu boğaz vadiler ulaşımı kolaylaştırır. Sakarya Nehri'nin Samanlı Dağları'nın doğu ucunda oluşturduğu Geyve Boğazı hem karayolu hem de demiryolunun geçtiği bir ulaşım alanıdır.
Türleri
Yarma vadilerin oluşumunu açıklamak zordur. Çünkü akarsu aktığı vadiden daha yüksek bir araziyi aşındırmış görünmektedir. Oluşumları şekilleri dört grupta açıklanabilir.
- Akarsuların geriye aşındırması ile oluşan küçük yarma vadiler. Akarsu geriye aşındırma ile doğduğu sırta gömülür.
- Taşma ile oluşma: Fazla sularını gideğen (göl ayağı) ile dışarı boşaltan gölün beslenmesi artarsa çıkış noktasını derinleştirerek gölü boşaltır. Eski göl çanağı ile akarsunun aktığı alan arasında yarma vadi oluşur. Yeniçağa Gölü'nün göl ayağını derinleştirerek alanının küçülmesine neden olduğu tespit edilmiştir.
- Antesedans yarma vadi: Akarsuyun aktığı alanda sonradan bir dağın oluşmasıyla gerçekleşir. Dağ yavaş yavaş yükselirken akarsuda onu aşındırarak kendine bir geçit açar. Uzun süre sonra dağ yükselse de akarsu oluşturduğu boğaz vadiden akmaya devam eder. Bu durumda akarsu dağdan daha eskidir.
- Epijenik yarma vadi: Dirençsiz bir arazide akan akarsu araziye gömülür. Alt tabakada sert kütleye geldiğinde onu da aşındırmaya devam eder. Fakat sert kütleler yana aşınmadan sadece derine doğru aşınır. Üstteki yumuşak katmanlar aşınıp, süpürüldüğünde sert kütle üzerinde, kenarları dik bir boğaz vadi ortaya çıkar.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Boğaz Vadi resimlerini araştır (Google)
Kaynakça
- ^ TÜFEKÇİ, Duygu ve ark. "Yarma vadiler". Vadiler ve vadilerin jeolojik önemi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bogaz vadi Yarma vadi derine dogru asindirmanin fazla oldugu yerlerdeki vadi seklidir Sert kayalardan ve yatay tabakalardan olusmus bolgelerde gorulur Yamac egimleri fazladir ve tabanlari yoktur Akarsu iki duzluk arasindaki daglik yuksek alani asindirarak bogaz vadiyi olusturur Daglik arazilerde akarsularin olusturdugu bogaz vadiler ulasimi kolaylastirir Sakarya Nehri nin Samanli Daglari nin dogu ucunda olusturdugu Geyve Bogazi hem karayolu hem de demiryolunun gectigi bir ulasim alanidir Delaware vadisiTurleriYarma vadilerin olusumunu aciklamak zordur Cunku akarsu aktigi vadiden daha yuksek bir araziyi asindirmis gorunmektedir Olusumlari sekilleri dort grupta aciklanabilir Akarsularin geriye asindirmasi ile olusan kucuk yarma vadiler Akarsu geriye asindirma ile dogdugu sirta gomulur Tasma ile olusma Fazla sularini gidegen gol ayagi ile disari bosaltan golun beslenmesi artarsa cikis noktasini derinlestirerek golu bosaltir Eski gol canagi ile akarsunun aktigi alan arasinda yarma vadi olusur Yenicaga Golu nun gol ayagini derinlestirerek alaninin kuculmesine neden oldugu tespit edilmistir Antesedans yarma vadi Akarsuyun aktigi alanda sonradan bir dagin olusmasiyla gerceklesir Dag yavas yavas yukselirken akarsuda onu asindirarak kendine bir gecit acar Uzun sure sonra dag yukselse de akarsu olusturdugu bogaz vadiden akmaya devam eder Bu durumda akarsu dagdan daha eskidir Epijenik yarma vadi Direncsiz bir arazide akan akarsu araziye gomulur Alt tabakada sert kutleye geldiginde onu da asindirmaya devam eder Fakat sert kutleler yana asinmadan sadece derine dogru asinir Ustteki yumusak katmanlar asinip supuruldugunde sert kutle uzerinde kenarlari dik bir bogaz vadi ortaya cikar Ayrica bakinizDis kuvvetlerDis baglantilarBogaz Vadi resimlerini arastir Google Kaynakca TUFEKCI Duygu ve ark Yarma vadiler Vadiler ve vadilerin jeolojik onemi Erisim tarihi 23 Aralik 2014