Brusilov Taarruzu (Rusça: Брусиловский прорыв) I. Dünya Savaşı sırasında Çarlık Rusyası Ordusu tarafından 4 Haziran - 20 Eylül 1916 tarihleri arasında Doğu Cephesinde gerçekleştirilen saldırıdır. Dünya askerî tarihindeki en kanlı çarpışmalardan olan taarruz Avusturya-Macaristan İmparatorluğu birliklerini çöküşün eşiğine getirmiştir. Güneybatı Cephesi komutanı Orgeneral Aleksey Brusilov tarafından planlanan ve komuta edilen saldırı başarılı olsa da tüm cephe genelinde diğer komutanlardan beklenen koordineli saldırılar gerçekleşmeyince Çarlık Ordularında da oldukça yüksek asker kayıpları yaşanmıştır. Taarruzun başlamasıyla birlikte Romanya Krallığı, İtilaf Devletleri saflarında savaşa katılma kararı almıştır.
Brusilov Taarruzu (Брусиловский прорыв) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
I. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
Rus haritalarında taarruzun akışı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Rus İmparatorluğu | Alman İmparatorluğu Avusturya-Macaristan Osmanlı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Aleksey Brusilov | | ||||||
Güçler | |||||||
1.7 milyon (61 tümen) | 1.1 milyon (54 Avusturya + 24 Alman tümeni) | ||||||
Kayıplar | |||||||
440 bin ölü veya yaralı 60 bin savaş esiri ---- Toplam kayıp 500 bin ila 1 milyon | Avusturya-Macaristan 200 ila 600 bin ölü veya yaralı 400 bin savaş esiri Toplam kayıp 600 bin ila 1 milyon Alman İmparatorluğu Toplam kayıp 148 ila 350 bin Osmanlı İmparatorluğu Toplam kayıp 12 bin ---- İttifak devletleri toplam kayıp 760 bin ila 1.4 milyon |
Arka planı
29 Mart 1916 tarihinde Brusilov Güneybatı Cephe komutanlığına getirildi ve önceki görevlerine kıyasla görece harekât serbestisi kazanmış oldu. Bundan önceki taarruzlar dar alanlarda topçu ateşiyle yoğunlaştırılmış şekilde icra ediliyor, küçük çaplı başarılar kazanılsa da Alman Ordusunun karşı taarruzlarıyla cephe yeniden aynı hattına dönüyordu. Brusilov, tüm cephe hattı boyunca saldırma planını yürürlüğe koydu. Buna göre tüm cephe hattı boyunca yapılan saldırıda düşmanın en zayıf mevzileri çöekcek ve hat yarılacaktı. Gereksiz bir mevzi bombardımanı yerine düşman komuta merkezleri top ateşine alınacak ve koordinasyonları çökertilecekti.
Taarruz
4 Haziran 1916 günü Rus Ordusu Avusturya-Macaristan mevzilerine yaptığı top atışına başlar. Ancak bu bombardımanın öncekilerden farkı kısa ve etkili olmasıydı. Önceden yapılan uzun bombardımanlar başladığı zaman düşman komuta heyeti saldırının yapılacağı bölgeyi anlıyor ve burayı yedek birliklerle takviye edebilecek zamana sahip oluyordu. Ayrıca aşırı bombardıman yüzünden iki mevzi arasındaki tarafsız bölge o kadar hasar görüyordu ki bazen saldıran ordu birliklerinin yürümesi dahi mümkün olmuyordu. Brusilov özellikle cephenin zayıf olduğunu düşündüğü yerlere ve komuta kontrol merkezlerine düzenlediği bu kısa ama etkili bombardıman sayesinde ilk saldırıda düşman mevzilerini ele geçirmeyi başarmıştır. Brusilov komutasındaki dört ordudan üçü düşman hatlarını geniş bir cephede yarmayı başarmıştır.
8 Haziran günü Ruslar Lutsk kentini ele geçirmiştir. Avusturyalı komutan Arşidük , olağanüstü hızda ilerleyen Çarlık Rusyası birliklerinden kıl payı kaçabilmiştir.Tüm cephede geri çekilmek durumunda kalan Avusturya-Macaristan birliklerinin verdiği esir sayıları yüzbinli rakamlarla ifade edilmekteydi. Harekâtın bu aşamasında Brusilov'un kuvvetlerinin aralarındaki mesafe açılmakta, iaşe ve lojistik güçlükleri baş göstermeye başlamaktaydı. Dolayısıyla Brusilov'un taarruzdan önce dile getirdiği, ancak reddedildiği komşu cephelerin de eş güdüm halinde saldırma gereği kendisini hissettirmekteydi. Yaşanan bu gecikmeler sayesinde Alman İmparatorluğu kurmay heyeti çöken cepheyi tutmak için takviye birlik göndermeyi başaracaktı.
Lutsk'un düşmesinin ardından Alman Genelkurmay Başkanı Erich von Falkenhayn, Avusturyalı meslektaşı Franz Conrad von Hötzendorf'a birliklerini halihazırda bulundukları İtalya Cephesinden Galiçya Cephesine kaydırmasını salık vermiştir. Alman Doğu Cephesi komutanı Mareşal Paul von Hindenburg ise demiryollarının iyi durumda olmasını fırsat bilerek hızlı bir şekilde çökmüş cepheyi toparlamak için birlik sevkiyatını gerçekleştirmiştir.
11 Haziran günü Bukovina'da Avusturyalıları önlerine katarak ilerleyen Rus süvarileri Romanya topraklarına girdikleri için 'da enterne edilir, sorunun büyümemesi için Ruslar Romen topraklarından çıkar.
18 Haziran günü Brusilov'un birliklerinin batısındaki cepheden destek taarruzu yapılsa da güçsüz başlayan saldırı 24 Temmuz günü durdurulur ve Alman komutan tarafından Kovel'de karşı saldırı başlatılır. 28 Temmuz günü Brusilov yeniden saldırıya geçse de artık birlikleri yorulmuş, iaşe ve ikmal hatları uzamış, cephane ve mühimmat desteği azalmıştır. Ayrıca Brusilov'a destek olarak koordinasyonsuzca gönderilen takviye birlikler cephe hattında sıkışmaya yol açar.
Sonuçları
Brusilov tarafından tüm cephe hattında başlatılan taarruzlar I. Dünya Savaşı standartlarına göre oldukça başarılı olmuş ve planın yürürlüğe sokulduğu ilk 3 ay boyunca 400 km cephe hattı boyunca Çarlık Ordusu ortalama 30 km ilerleyerek 400 bin düşman askerini esir etmiştir. Ancak Brusilov'un taarruzları Batı Cephesi tarafından desteklenmeyince Alman İmparatorluğu buradan 17 tümen birlik kaydırarak durumu dengeleyebilmiştir.
Brusilov Taarruzunun yapılış amacı Alman birliklerinin Verdün'de başlattığı saldırıyı durdurması ve Almanya'yı Doğu Cephesine birlik kaydırmak zorunda bırakmaktı. Taarruz bu amacına ulaşmış, taarruzun ardından Avusturya-Macaristan Ordusu askerî başarı için Alman birliklerinin yardımına muhtaç durumda kalmıştır. Alman İmparatorluğu bu taarruz sırasında çok büyük bir kayıp yaşamamış, taarruz kabiliyetini korumayı başarmıştır.
Taarruzun ilk başlarındaki muazzam başarısı sonrasında o zamana kadar savaşa dahil olmamış olan Romanya Krallığı İtilaf Devletlerinden gelen ültimatom sonucunda bu devletler safında savaşa katılmaya karar vermiştir.
Brusilov Taarruzu, Çarlık Rusyası'nın I. Dünya Savaşı'nda ulaştığı en başarılı konum durumundadır. Taarruz sayesinde Rus birliklerinin iyi bir komuta heyetinin liderliğinde başarılı olabileceğini göstermesi açısından önemlidir. Özellikle Batı Cephesinde yıllarca aynı mevzilerde yapılan muharebelerin, neredeyse metrelerle ölçülen kazançların yaşandığı durum düşünüldüğünde yaklaşık 400 km cephe hattı boyunca binlerce kilometrekarelik toprağın ele geçirilmesi önemli bir başarıdır.
Brusilov Taarruzu başarılı olmasına rağmen komşu cephelerde harekâtın yeterince ve zamanında desteklenmemesi nedeniyle düşmana kalıcı darbe indirilememiştir. Rus kayıplarının da azımsanmayacak seviyede olması nedeniyle Çarlık birlikleri bir daha bu ölçekte bir taarruza kalkışamayacaktır. Kayıplar o kadar yüksektir ki bazı tarihçiler 1917 yılında cephe gerisinde patlak veren Şubat Devrimine cephedeki askerlerden gelen olağanüstü desteğin arka planında Brusilov Taarruzundaki olağanüstü kayıplar olduğunu belirtirler.
Brusilov alışılanın tersine küçük, özelleşmiş askerî birliklerle mevzilerin zayıf noktalarına yoğunlaştırılmış saldırı düzenliyor, cephenin yarıldığı bölge ordunun diğer tüm birlikleri tarafından değerlendirilmekteydi. Brusilov'un kullandığı bu taktikler diğer Rus komutanlar tarafından yeterince anlaşılmamış ve değerlendirilmemiştir. Ancak Alman birlikleri bu taktikleri değerlendirmiş ve kendi saldırılarında kullanmıştır.
Notlar
- ^ Tarihçiler bu başarısızlıktan Batı Cephesi komutanı General 'i (1857-1918) sorumlu tutmaktadır.
Kaynakça
- ^ First World War sitesindeki ilgili madde 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 4 Ekim 2021 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Brusilov Taarruzu Rusca Brusilovskij proryv I Dunya Savasi sirasinda Carlik Rusyasi Ordusu tarafindan 4 Haziran 20 Eylul 1916 tarihleri arasinda Dogu Cephesinde gerceklestirilen saldiridir Dunya askeri tarihindeki en kanli carpismalardan olan taarruz Avusturya Macaristan Imparatorlugu birliklerini cokusun esigine getirmistir Guneybati Cephesi komutani Orgeneral Aleksey Brusilov tarafindan planlanan ve komuta edilen saldiri basarili olsa da tum cephe genelinde diger komutanlardan beklenen koordineli saldirilar gerceklesmeyince Carlik Ordularinda da oldukca yuksek asker kayiplari yasanmistir Taarruzun baslamasiyla birlikte Romanya Kralligi Itilaf Devletleri saflarinda savasa katilma karari almistir Brusilov Taarruzu Brusilovskij proryv I Dunya Savasi Dogu CephesiRus haritalarinda taarruzun akisiTarih4 Haziran 20 Eylul 1916BolgeGalicya gunumuzde Ukrayna nin bati bolgesindedir SonucRus zaferiTaraflarRus ImparatorluguAlman Imparatorlugu Avusturya Macaristan OsmanliKomutanlar ve liderlerAleksey BrusilovGucler1 7 milyon 61 tumen 1 1 milyon 54 Avusturya 24 Alman tumeni Kayiplar440 bin olu veya yarali 60 bin savas esiri Toplam kayip 500 bin ila 1 milyonAvusturya Macaristan 200 ila 600 bin olu veya yarali 400 bin savas esiri Toplam kayip 600 bin ila 1 milyon Alman Imparatorlugu Toplam kayip 148 ila 350 bin Osmanli Imparatorlugu Toplam kayip 12 bin Ittifak devletleri toplam kayip 760 bin ila 1 4 milyonArka planiBrusilov Taarruzu 29 Mart 1916 tarihinde Brusilov Guneybati Cephe komutanligina getirildi ve onceki gorevlerine kiyasla gorece harekat serbestisi kazanmis oldu Bundan onceki taarruzlar dar alanlarda topcu atesiyle yogunlastirilmis sekilde icra ediliyor kucuk capli basarilar kazanilsa da Alman Ordusunun karsi taarruzlariyla cephe yeniden ayni hattina donuyordu Brusilov tum cephe hatti boyunca saldirma planini yururluge koydu Buna gore tum cephe hatti boyunca yapilan saldirida dusmanin en zayif mevzileri coekcek ve hat yarilacakti Gereksiz bir mevzi bombardimani yerine dusman komuta merkezleri top atesine alinacak ve koordinasyonlari cokertilecekti TaarruzBrusilov 1917 yilinda 4 Haziran 1916 gunu Rus Ordusu Avusturya Macaristan mevzilerine yaptigi top atisina baslar Ancak bu bombardimanin oncekilerden farki kisa ve etkili olmasiydi Onceden yapilan uzun bombardimanlar basladigi zaman dusman komuta heyeti saldirinin yapilacagi bolgeyi anliyor ve burayi yedek birliklerle takviye edebilecek zamana sahip oluyordu Ayrica asiri bombardiman yuzunden iki mevzi arasindaki tarafsiz bolge o kadar hasar goruyordu ki bazen saldiran ordu birliklerinin yurumesi dahi mumkun olmuyordu Brusilov ozellikle cephenin zayif oldugunu dusundugu yerlere ve komuta kontrol merkezlerine duzenledigi bu kisa ama etkili bombardiman sayesinde ilk saldirida dusman mevzilerini ele gecirmeyi basarmistir Brusilov komutasindaki dort ordudan ucu dusman hatlarini genis bir cephede yarmayi basarmistir 8 Haziran gunu Ruslar Lutsk kentini ele gecirmistir Avusturyali komutan Arsiduk olaganustu hizda ilerleyen Carlik Rusyasi birliklerinden kil payi kacabilmistir Tum cephede geri cekilmek durumunda kalan Avusturya Macaristan birliklerinin verdigi esir sayilari yuzbinli rakamlarla ifade edilmekteydi Harekatin bu asamasinda Brusilov un kuvvetlerinin aralarindaki mesafe acilmakta iase ve lojistik guclukleri bas gostermeye baslamaktaydi Dolayisiyla Brusilov un taarruzdan once dile getirdigi ancak reddedildigi komsu cephelerin de es gudum halinde saldirma geregi kendisini hissettirmekteydi Yasanan bu gecikmeler sayesinde Alman Imparatorlugu kurmay heyeti coken cepheyi tutmak icin takviye birlik gondermeyi basaracakti Lutsk un dusmesinin ardindan Alman Genelkurmay Baskani Erich von Falkenhayn Avusturyali meslektasi Franz Conrad von Hotzendorf a birliklerini halihazirda bulunduklari Italya Cephesinden Galicya Cephesine kaydirmasini salik vermistir Alman Dogu Cephesi komutani Maresal Paul von Hindenburg ise demiryollarinin iyi durumda olmasini firsat bilerek hizli bir sekilde cokmus cepheyi toparlamak icin birlik sevkiyatini gerceklestirmistir 11 Haziran gunu Bukovina da Avusturyalilari onlerine katarak ilerleyen Rus suvarileri Romanya topraklarina girdikleri icin da enterne edilir sorunun buyumemesi icin Ruslar Romen topraklarindan cikar 18 Haziran gunu Brusilov un birliklerinin batisindaki cepheden destek taarruzu yapilsa da gucsuz baslayan saldiri 24 Temmuz gunu durdurulur ve Alman komutan tarafindan Kovel de karsi saldiri baslatilir 28 Temmuz gunu Brusilov yeniden saldiriya gecse de artik birlikleri yorulmus iase ve ikmal hatlari uzamis cephane ve muhimmat destegi azalmistir Ayrica Brusilov a destek olarak koordinasyonsuzca gonderilen takviye birlikler cephe hattinda sikismaya yol acar SonuclariBrusilov tarafindan tum cephe hattinda baslatilan taarruzlar I Dunya Savasi standartlarina gore oldukca basarili olmus ve planin yururluge sokuldugu ilk 3 ay boyunca 400 km cephe hatti boyunca Carlik Ordusu ortalama 30 km ilerleyerek 400 bin dusman askerini esir etmistir Ancak Brusilov un taarruzlari Bati Cephesi tarafindan desteklenmeyince Alman Imparatorlugu buradan 17 tumen birlik kaydirarak durumu dengeleyebilmistir Brusilov Taarruzunun yapilis amaci Alman birliklerinin Verdun de baslattigi saldiriyi durdurmasi ve Almanya yi Dogu Cephesine birlik kaydirmak zorunda birakmakti Taarruz bu amacina ulasmis taarruzun ardindan Avusturya Macaristan Ordusu askeri basari icin Alman birliklerinin yardimina muhtac durumda kalmistir Alman Imparatorlugu bu taarruz sirasinda cok buyuk bir kayip yasamamis taarruz kabiliyetini korumayi basarmistir Taarruzun ilk baslarindaki muazzam basarisi sonrasinda o zamana kadar savasa dahil olmamis olan Romanya Kralligi Itilaf Devletlerinden gelen ultimatom sonucunda bu devletler safinda savasa katilmaya karar vermistir Brusilov Taarruzu Carlik Rusyasi nin I Dunya Savasi nda ulastigi en basarili konum durumundadir Taarruz sayesinde Rus birliklerinin iyi bir komuta heyetinin liderliginde basarili olabilecegini gostermesi acisindan onemlidir Ozellikle Bati Cephesinde yillarca ayni mevzilerde yapilan muharebelerin neredeyse metrelerle olculen kazanclarin yasandigi durum dusunuldugunde yaklasik 400 km cephe hatti boyunca binlerce kilometrekarelik topragin ele gecirilmesi onemli bir basaridir Brusilov Taarruzu basarili olmasina ragmen komsu cephelerde harekatin yeterince ve zamaninda desteklenmemesi nedeniyle dusmana kalici darbe indirilememistir Rus kayiplarinin da azimsanmayacak seviyede olmasi nedeniyle Carlik birlikleri bir daha bu olcekte bir taarruza kalkisamayacaktir Kayiplar o kadar yuksektir ki bazi tarihciler 1917 yilinda cephe gerisinde patlak veren Subat Devrimine cephedeki askerlerden gelen olaganustu destegin arka planinda Brusilov Taarruzundaki olaganustu kayiplar oldugunu belirtirler Brusilov alisilanin tersine kucuk ozellesmis askeri birliklerle mevzilerin zayif noktalarina yogunlastirilmis saldiri duzenliyor cephenin yarildigi bolge ordunun diger tum birlikleri tarafindan degerlendirilmekteydi Brusilov un kullandigi bu taktikler diger Rus komutanlar tarafindan yeterince anlasilmamis ve degerlendirilmemistir Ancak Alman birlikleri bu taktikleri degerlendirmis ve kendi saldirilarinda kullanmistir Notlar Tarihciler bu basarisizliktan Bati Cephesi komutani General i 1857 1918 sorumlu tutmaktadir Kaynakca First World War sitesindeki ilgili madde 25 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 4 Ekim 2021 tarihinde erisilmistir