Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Romanya Krallığı (Rumence: Regatul României), 1881 ile 1947 yılları arası varlığını sürdürmüş eski bir parlamenter monarşik Rumen devletidir. Devlet 26 Mart 1881 tarihinde ilan edilmiştir.I. Carol da Romanya'nın ilk kralı olarak Sinaia Peleş Sarayında taç giymiştir. I. Carol ise Alman Hohenzollern Hanedanı'ndan gelmektedir ve önceki adı Prens Karl Eitel Friedrich Zephyrinus Ludwig 'dir. Romanya Krallığı, 1913 yılında Bulgaristan'a karşı diğer Balkan ülkeleriyle birleşerek II. Balkan Savaşı'na katılmıştır. Sonuç olarak Güney Dobruca'yı Bulgaristan'dan almıştır. Ancak I. Dünya Savaşı'nda Almanya'ya yenilmiş, Romanya toprakları işgal edilmiş ve Almanya ile barış imzalamak zorunda kalmıştır. Ancak savaşın sonunda Almanya, İtilaf Devletleri'ne yenilince Romanya'nın şansı tekrar değişmiş, Versailles Barış Antlaşması'nda Bukovina ve Transilvanya'yı elde etmiştir. II. Dünya Savaşı'nda Romanya, Ion Antonescu önderliğinde Mihverler'in yanında savaşa girdi. Bu seferki sonuç çok farklı oldu, Romanya savaşı kaybetti. Ion Antonescu'nun diktatörlüğü yıkıldı. 1947 yılında Sovyet güçlerinin de etkisiyle ve desteğiyle komünist yönetim başa geçti ve Romanya Halk Cumhuriyeti kuruldu.
Romanya Krallığı Regatul României | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1881-1947 | |||||||||||
Slogan ("Tanrısız hiçbir şey olmaz") | |||||||||||
 1914'te Romanya Krallığı. | |||||||||||
 1939'un başlarında Romanya Krallığı. | |||||||||||
| Başkent | Bükreş (1881-1916, 1918-1947) Yaş (1916-1918) | ||||||||||
| Resmî dil(ler) | Rumence | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | |||||||||||
| Resmî din | Rumen Ortodoks Kilisesi | ||||||||||
| Demonim | Rumen | ||||||||||
| Hükûmet | Üniter parlamenter anayasal monarşi (1881-1938; 1940-1947)
| ||||||||||
| Kral | |||||||||||
| |||||||||||
| Başbakan | |||||||||||
| |||||||||||
| Yasama organı | Parlamento (1881-1937; 1939-1940) Yok (1937-1939; 1940-1946) Temsilciler Meclisi (1946–1947) | ||||||||||
| Senato (1881-1937; 1939-1940) | |||||||||||
| Temsilciler Meclisi (1881-1937; 1939-1940) | |||||||||||
| Tarihî dönem | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
| 1915 | 137.903 km2 | ||||||||||
| 1940 | 295.049 km2 | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
| |||||||||||
| Para birimi | Rumen leyi | ||||||||||
| |||||||||||
Birleşme ve monarşi
Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı özerk devletler olan Eflak ve Boğdan'ın her ikisinin de voyvodası olan Alexandru Cuza 1859'da voyvodalıkları birleştirdi ve Romanya'yı kurdu. 5 Şubat 1862'de iki devlet birleşip Romanya Prensliği'ni kurdu ve başkenti Bükreş oldu.
Alman Prensi Charles Hohenzollern-Sigmaringen, gelecekteki Almanya birliğine ve bağımsızlığına destek sağlamak adına Romanya Prensi olarak atandı. I. Carol olarak taç giydi ve onun soyundan gelenler 1947'de monarşinin devrilmesine kadar Romanya'yı yönetti.
93 Harbi'nin ardından Berlin Antlaşması ile Romanya bağımsız bir devlet olarak tanınıdı. Antlaşmaya göre her ne kadar Bucak'ı Rus İmparatorluğu'na teslim etmesi gerekse de Dobruca'yı Osmanlı'dan satın aldı. 15 Mart 1881'de Romanya Parlementosu, devleti krallık olarak ilan etti ve Romanya Krallığı kuruldu. 10 Mayıs 1881'de Carol kral olarak taç giydi.
Osmanlı, Avusturya-Macaristan ve Rusya arasında sıkışan yeni kurulan devlet kültürel, eğitimsel ve idari olarak batıyı özellikle Fransa'yı model aldı.[]
Romanya Krallığı, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı olan Birinci Balkan Savaşı'na girmese de Haziran 1913'te Bulgaristan Krallığı'na karşı olan İkinci Balkan Savaşı'na girdi. Böylece 330,000 Romen askeri Tuna Nehri'ni geçerek Bulgaristan'a girdi. Ordulardan biri Güney Dobruca'yı işgal ederken diğeri ise savaşı hemen bitirmek için Kuzey Bulgaristan üzerinden Sofya'ya yürüdü. Böylece Romanya, etnik olarak karışık olan Güney Dobruca'yı sonunda ele geçirdi.
1916'da Romanya, İtilaf Devletleri safında I. Dünya Savaşı'na girdi. Romanya, savaş sırasında Bulgaristan ile bir dizi çatışmaya girdi ancak bu çatışmalar başarılı olmadığı gibi daha önce Bükreş Antlaşması ve Berlin Kongresi ile Romanya'ya verilen Dobruca'yı kaybetti. Romen kuvvetleri askeri olarak başarı gösteremese de savaşın sonunda Avusturya ve Rusya imparatorlukların çökmesi ile otorite boşluğundan yararlandı. Transilvanya, Besarabya ve Bukovina'daki çeşitli halk meclisleri Romanya ile birleşme kararı aldı. 1919'daki Saint-Germain Antlaşması ve 1920'deki Trianon Antlaşması ile bu toprakların çoğunun Romanya tarafından ilhak edildiği tanındı.
I. Dünya Savaşı
Romanya, I. Dünya Savaşı'na geç girdi ancak sonunda 1916'da İttifak Devletleri'ne savaş ilan ederek İtilaf Devletleri'nin yanında savaşa girdi. , İttifak Güçleri'nin 1916'da 'nı kazanması ve hızlıca stratejik petrol sahalarını içeren Bükreş de dahil olmak üzere Eflak'ı ve Dobruca'yı işgal etmesiyle çıkmaza girdi. 1917'de özellikle rağmen Rusya'da Ekim Devrimi'nin gerçekleşmesi ve savaştan çekilmesiyle Romanya destekten yoksun kaldı. Böylece önce 'ni bir yıl sonra Mayıs 1918'de ise Bükreş Antlaşması'nı imzalayarak savaştan çekilmek zorunda kaldı. Ancak Selanik cephesinde gerçekleşen ve Bulgaristan'ı savaştan çıkaran başarılı bir taarruzdan sonra Romanya hükûmeti, Batı Avrupa'da savaşın bitmesinden bir gün önce 10 Kasım 1918'de bölgede kontrolü yeniden ele geçirdi. Rusya'da meydana gelen güç boşluğundan yararlanarak önce 1918'de Besarabya daha sonra da 1 Aralık 1918'de Transilvanyalı Romenlerin 'da yayınlaması ile Transilvanya, Romanya Krallığı'na katıldı. 1919'da sonucunda Romen güçleri Budapeşte'yi işgal etti ve Béla Kun'un Bolşevik rejimine son verdi.
Kaynaklar
- ^ Central Intelligence Agency (2007). "The CIA World Factbook 2008". Skyhorse Publishing. ss. sf. 516. .
- ^ Osman Karatay, Bilgehan Atsız Gökdağ (2006). "Balkanlar el kitabı". KaraM. ss. sf. 522. .
- ^ . 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 13 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Romanya Kralligi Rumence Regatul Romaniei 1881 ile 1947 yillari arasi varligini surdurmus eski bir parlamenter monarsik Rumen devletidir Devlet 26 Mart 1881 tarihinde ilan edilmistir I Carol da Romanya nin ilk krali olarak Sinaia Peles Sarayinda tac giymistir I Carol ise Alman Hohenzollern Hanedani ndan gelmektedir ve onceki adi Prens Karl Eitel Friedrich Zephyrinus Ludwig dir Romanya Kralligi 1913 yilinda Bulgaristan a karsi diger Balkan ulkeleriyle birleserek II Balkan Savasi na katilmistir Sonuc olarak Guney Dobruca yi Bulgaristan dan almistir Ancak I Dunya Savasi nda Almanya ya yenilmis Romanya topraklari isgal edilmis ve Almanya ile baris imzalamak zorunda kalmistir Ancak savasin sonunda Almanya Itilaf Devletleri ne yenilince Romanya nin sansi tekrar degismis Versailles Baris Antlasmasi nda Bukovina ve Transilvanya yi elde etmistir II Dunya Savasi nda Romanya Ion Antonescu onderliginde Mihverler in yaninda savasa girdi Bu seferki sonuc cok farkli oldu Romanya savasi kaybetti Ion Antonescu nun diktatorlugu yikildi 1947 yilinda Sovyet guclerinin de etkisiyle ve destegiyle komunist yonetim basa gecti ve Romanya Halk Cumhuriyeti kuruldu Romanya KralligiRegatul Romaniei1881 1947Bayrak ArmaSlogan Tanrisiz hicbir sey olmaz Milli mars 1884 1948 source source track track track track 1914 te Romanya Kralligi 1939 un baslarinda Romanya Kralligi BaskentBukres 1881 1916 1918 1947 Yas 1916 1918 Resmi dil ler RumenceYaygin dil ler Liste Kirim Tatarcasi Almanca Macarca Yidis Cingenece Ukraynaca Bulgarca Turkce GagavuzcaResmi dinRumen Ortodoks KilisesiDemonimRumenHukumetUniter parlamenter anayasal monarsi 1881 1938 1940 1947 Fasist diktatorluk 1937 1938 Kraliyet diktatorlugu 1938 1940 Lejyoner totaliter diarsi 1940 1941 Fasist askeri diktatorluk 1941 1944 Halk demokrasisi 1945 1947 Kral 1881 1914I Carol 1914 1927I Ferdinand 1927 1930Mihai 1 hukumdarlik 1930 1940II Carol 1940 1947Mihai 1 hukumdarlik Basbakan 1881Ion C Brătianu ilk 1940 1944Ion Antonescu 1945 1947Petru Groza son Yasama organiParlamento 1881 1937 1939 1940 Yok 1937 1939 1940 1946 Temsilciler Meclisi 1946 1947 Ust meclisSenato 1881 1937 1939 1940 Alt meclisTemsilciler Meclisi 1881 1937 1939 1940 Tarihi donemBelle EpoqueI Dunya SavasiIki savas arasi donemII Dunya Savasi Kralligin ilani13 Mart 1881 Bukres Antlasmasi 1913 10 Agustos 1913 Trianon Antlasmasi4 Haziran 1920 Rumen Direnis Hareketi23 Agustos 1944 Cumhuriyetin ilani30 Aralik 1947Yuzolcumu1915137 903 km21940295 049 km2Nufus 19157 900 000 194020 058 378Para birimiRumen leyiOnculler ArdillarRomanya Prensligi Romanya Sosyalist Cumhuriyeti1941 1944 yillari arasinda Romanya KralligiBirlesme ve monarsiOsmanli Imparatorlugu na bagli ozerk devletler olan Eflak ve Bogdan in her ikisinin de voyvodasi olan Alexandru Cuza 1859 da voyvodaliklari birlestirdi ve Romanya yi kurdu 5 Subat 1862 de iki devlet birlesip Romanya Prensligi ni kurdu ve baskenti Bukres oldu Alman Prensi Charles Hohenzollern Sigmaringen gelecekteki Almanya birligine ve bagimsizligina destek saglamak adina Romanya Prensi olarak atandi I Carol olarak tac giydi ve onun soyundan gelenler 1947 de monarsinin devrilmesine kadar Romanya yi yonetti 93 Harbi nin ardindan Berlin Antlasmasi ile Romanya bagimsiz bir devlet olarak taninidi Antlasmaya gore her ne kadar Bucak i Rus Imparatorlugu na teslim etmesi gerekse de Dobruca yi Osmanli dan satin aldi 15 Mart 1881 de Romanya Parlementosu devleti krallik olarak ilan etti ve Romanya Kralligi kuruldu 10 Mayis 1881 de Carol kral olarak tac giydi Osmanli Avusturya Macaristan ve Rusya arasinda sikisan yeni kurulan devlet kulturel egitimsel ve idari olarak batiyi ozellikle Fransa yi model aldi kaynak belirtilmeli Romanya Kralligi Osmanli Imparatorlugu na karsi olan Birinci Balkan Savasi na girmese de Haziran 1913 te Bulgaristan Kralligi na karsi olan Ikinci Balkan Savasi na girdi Boylece 330 000 Romen askeri Tuna Nehri ni gecerek Bulgaristan a girdi Ordulardan biri Guney Dobruca yi isgal ederken digeri ise savasi hemen bitirmek icin Kuzey Bulgaristan uzerinden Sofya ya yurudu Boylece Romanya etnik olarak karisik olan Guney Dobruca yi sonunda ele gecirdi 1916 da Romanya Itilaf Devletleri safinda I Dunya Savasi na girdi Romanya savas sirasinda Bulgaristan ile bir dizi catismaya girdi ancak bu catismalar basarili olmadigi gibi daha once Bukres Antlasmasi ve Berlin Kongresi ile Romanya ya verilen Dobruca yi kaybetti Romen kuvvetleri askeri olarak basari gosteremese de savasin sonunda Avusturya ve Rusya imparatorluklarin cokmesi ile otorite boslugundan yararlandi Transilvanya Besarabya ve Bukovina daki cesitli halk meclisleri Romanya ile birlesme karari aldi 1919 daki Saint Germain Antlasmasi ve 1920 deki Trianon Antlasmasi ile bu topraklarin cogunun Romanya tarafindan ilhak edildigi tanindi I Dunya SavasiRomanya I Dunya Savasi na gec girdi ancak sonunda 1916 da Ittifak Devletleri ne savas ilan ederek Itilaf Devletleri nin yaninda savasa girdi Ittifak Gucleri nin 1916 da ni kazanmasi ve hizlica stratejik petrol sahalarini iceren Bukres de dahil olmak uzere Eflak i ve Dobruca yi isgal etmesiyle cikmaza girdi 1917 de ozellikle ragmen Rusya da Ekim Devrimi nin gerceklesmesi ve savastan cekilmesiyle Romanya destekten yoksun kaldi Boylece once ni bir yil sonra Mayis 1918 de ise Bukres Antlasmasi ni imzalayarak savastan cekilmek zorunda kaldi Ancak Selanik cephesinde gerceklesen ve Bulgaristan i savastan cikaran basarili bir taarruzdan sonra Romanya hukumeti Bati Avrupa da savasin bitmesinden bir gun once 10 Kasim 1918 de bolgede kontrolu yeniden ele gecirdi Rusya da meydana gelen guc boslugundan yararlanarak once 1918 de Besarabya daha sonra da 1 Aralik 1918 de Transilvanyali Romenlerin da yayinlamasi ile Transilvanya Romanya Kralligi na katildi 1919 da sonucunda Romen gucleri Budapeste yi isgal etti ve Bela Kun un Bolsevik rejimine son verdi Kaynaklar Central Intelligence Agency 2007 The CIA World Factbook 2008 Skyhorse Publishing ss sf 516 ISBN 1 60239 080 0 Osman Karatay Bilgehan Atsiz Gokdag 2006 Balkanlar el kitabi KaraM ss sf 522 ISBN 975 6467 13 4 19 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi 13 Kasim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi