Fulleren veya Buckminster fulleren (diğer ismiyle "Buckyballs"), tamamen 60 Karbon atomuyla meydana gelmiş bir tür moleküldür. Küre, silindir veya elipsoit şekillerinde bulunabilir.
Genel Bilgi
Fullerenler, sadece 1 nanometre çapındadırlar. 1 nanometrenin ise, 1 milimetrenin milyonda biri olduğu düşünülürse, bu bir insan tırnağının her saniyede uzadığı miktar kadardır. Fulleren’ın kimyasal formülü C60’tır. Fulleren'ın asıl ismi ise, Buckminster Fullerene'dir. Daha sonra kimyacılar tarafından bu isim, "Buckyball" olarak kısaltılmıştır. "Bucky" ismi ise, bu buluşun sahibi Buckminster Fuller'den gelmektedir. Ayrıca, yalnızca 1 Buckyball; 20 altıgen ve 12 beşgen şeklinde dizili 60 Karbondan oluşmaktadır (C60). "Küresel Fullerenes" olarak da adlandırılan Buckyballs'ın silindirik olanlarına Karbon nanotüpler veya buckytubeslar da denir. Buckyballs, dünyada çok nadir de olsa bulunuyor.
Tarihi
Fullerenler üzerine ilk yayın Japon kimyager Eiji Osawa tarafından 1970 yılında yapıldı. Eiji Osawa teorik yöntemler ile Fullerenlerin kararlı olabileceklerini tahmin etti. Bu ve diğer yayınları Japon dilinde olduğu için, dünya çapında tanınmadı. 15 yıl sonra 14 Kasım 1985 Nature dergisinde Robert F. Curl, Jr (ABD), Sör Harold W. Kroto (İngiltere) ve Richard E. Smalley (ABD) araştırmacılar tarafından yayınlanan yayın dünya çapında ilgi görmüştür. Bunlar 1996 Nobel Kimya Ödülü'nü kazanırken, Osawa göz ardı edildi.
2010 yılında fullerenlerin varlığı Hubble Uzay Teleskobu Spitzer ile gezegenimsi bulutsu Tc 1'de kızılötesi görüntüleri ile tespit edildi. Fullerenler böylece dünyadışı en büyük kanıtlanmış moleküllerdir.
Üretimi
Öncelikle söz konusu olan araştırma grubu tarafından (Robert F. Curl jr. (ABD), Sör Harold W. Kroto (İngiltere) und Richard E. Smalley (ABD)) 1985'te C60 fullereni keşfedilmiştir. Tepkime bir helyum atmosferinde 10 bar basınç altında, dönen bir grafit diski lazer tarafından ışıklandırarak uygulanmıştı, böylece az miktarda fulleren elde edildi.
Fullerenler (C60 ve C70) dünyada çok nadir de olsa Shungit ve Fulgurite bulunur.
Varyasyonlar
Fullereneslerin keşfi olan 1985 yılından bu yana, Fullerensler üzerindeki yapısal değişmeler kendi kümelerinde oldukça iyi düzeyde geliştirildi. Bunlara birkaç örnek olarak; Buckyball kümesi: Kümenin en küçük numaralı üyesi C20 ve en bilinen üyesi de C60.
Nano tüpler: Çok küçük boyutlarda, tek veya çoklu duvarları olan içi boş olan tüplerdir ve elektronik endüstrisindeki potansiyel uygulamadır.
Maga tüpler: Nanotüpün çapından daha büyüktür ve farklı kalınlıklardaki duvarlarla hazırlanır. Potansiyel olarak farklı boyutlarda moleküllerin çeşitli ulaşımları için kullanılır.
Polimerler: Zincir, iki ve üç boyutlu polimerlerde yüksek basınç altında, yüksek sıcaklıklarda oluşur.
Nano Soğanlar: Küresel partiküller, Buckyball göbek çevresindeki çok Karbon katmanlarına dayalı yağlar için önerilir. Bağlantılı "Top ve Zincir": dimerleri: 2 Buckyball, Bir Karbon zinciriyle bağlanır.
Kaynakça
- ^ Eiji Osawa (大澤映二): Superaromaticity. 「化学」 (Kagaku). 25, 1970, S. 854–863 (Japonca).
- ^ Z. Yoshida, E. Osawa: Aromaticity. In: Kagaku Dojin. 22, 1971, S. 174–178 (Japonca)
- ^ István Hargittai: The Road to Stockholm: Nobel Prizes, Science, and Scientists Oxford University Press, 2002, , S. 87
- ^ D. B. Boyd, Z. Slanina: Introduction and foreword to the special issue commemorating the thirtieth anniversary of Eiji Osawa’s C60 paper. Journal of Molecular Graphics and Modelling. 19, Nr. 2, 2001, S. 181–184DOI:10.1016/S1093-3263(00)00106-6.
- ^ H. W. Kroto, J. R. Heath, S. C. O’Brien, R. F. Curl, R. E. Smalley: C60: Buckminsterfullerene. In: Nature 318, 1985, S. 162–163. DOI:10.1038/318162a0.
- ^ Jet Propulsion Laboratory basın açıklaması (İngilizce) 5 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ H. W. Kroto, J. R. Heath, S. C. O'Brien, R. F. Curl, R. E. Smalley: C60: Buckminsterfullerene. Nature. 318, 1985, S. 162–163, DOI:10.1038/318162a0 (HTML 9 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .).
- ^ Buseck, P.R.; Tsipursky, S.J.; Hettich, R. (1992). "Fullerenes from the Geological Environment". Science. 257 (5067). ss. 215-7. Bibcode:1992Sci...257..215B. doi:10.1126/science.257.5067.215. (PMID) 17794751.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fulleren veya Buckminster fulleren diger ismiyle Buckyballs tamamen 60 Karbon atomuyla meydana gelmis bir tur molekuldur Kure silindir veya elipsoit sekillerinde bulunabilir Fulleren Buckyballs C60 doner yapisiGenel BilgiFullerenler sadece 1 nanometre capindadirlar 1 nanometrenin ise 1 milimetrenin milyonda biri oldugu dusunulurse bu bir insan tirnaginin her saniyede uzadigi miktar kadardir Fulleren in kimyasal formulu C60 tir Fulleren in asil ismi ise Buckminster Fullerene dir Daha sonra kimyacilar tarafindan bu isim Buckyball olarak kisaltilmistir Bucky ismi ise bu bulusun sahibi Buckminster Fuller den gelmektedir Ayrica yalnizca 1 Buckyball 20 altigen ve 12 besgen seklinde dizili 60 Karbondan olusmaktadir C60 Kuresel Fullerenes olarak da adlandirilan Buckyballs in silindirik olanlarina Karbon nanotupler veya buckytubeslar da denir Buckyballs dunyada cok nadir de olsa bulunuyor TarihiFullerenler uzerine ilk yayin Japon kimyager Eiji Osawa tarafindan 1970 yilinda yapildi Eiji Osawa teorik yontemler ile Fullerenlerin kararli olabileceklerini tahmin etti Bu ve diger yayinlari Japon dilinde oldugu icin dunya capinda taninmadi 15 yil sonra 14 Kasim 1985 Nature dergisinde Robert F Curl Jr ABD Sor Harold W Kroto Ingiltere ve Richard E Smalley ABD arastirmacilar tarafindan yayinlanan yayin dunya capinda ilgi gormustur Bunlar 1996 Nobel Kimya Odulu nu kazanirken Osawa goz ardi edildi 2010 yilinda fullerenlerin varligi Hubble Uzay Teleskobu Spitzer ile gezegenimsi bulutsu Tc 1 de kizilotesi goruntuleri ile tespit edildi Fullerenler boylece dunyadisi en buyuk kanitlanmis molekullerdir UretimiOncelikle soz konusu olan arastirma grubu tarafindan Robert F Curl jr ABD Sor Harold W Kroto Ingiltere und Richard E Smalley ABD 1985 te C60 fullereni kesfedilmistir Tepkime bir helyum atmosferinde 10 bar basinc altinda donen bir grafit diski lazer tarafindan isiklandirarak uygulanmisti boylece az miktarda fulleren elde edildi Fullerenler C60 ve C70 dunyada cok nadir de olsa Shungit ve Fulgurite bulunur VaryasyonlarFullereneslerin kesfi olan 1985 yilindan bu yana Fullerensler uzerindeki yapisal degismeler kendi kumelerinde oldukca iyi duzeyde gelistirildi Bunlara birkac ornek olarak Buckyball kumesi Kumenin en kucuk numarali uyesi C20 ve en bilinen uyesi de C60 Nano tupler Cok kucuk boyutlarda tek veya coklu duvarlari olan ici bos olan tuplerdir ve elektronik endustrisindeki potansiyel uygulamadir Maga tupler Nanotupun capindan daha buyuktur ve farkli kalinliklardaki duvarlarla hazirlanir Potansiyel olarak farkli boyutlarda molekullerin cesitli ulasimlari icin kullanilir Polimerler Zincir iki ve uc boyutlu polimerlerde yuksek basinc altinda yuksek sicakliklarda olusur Nano Soganlar Kuresel partikuller Buckyball gobek cevresindeki cok Karbon katmanlarina dayali yaglar icin onerilir Baglantili Top ve Zincir dimerleri 2 Buckyball Bir Karbon zinciriyle baglanir Kaynakca Eiji Osawa 大澤映二 Superaromaticity 化学 Kagaku 25 1970 S 854 863 Japonca Z Yoshida E Osawa Aromaticity In Kagaku Dojin 22 1971 S 174 178 Japonca Istvan Hargittai The Road to Stockholm Nobel Prizes Science and Scientists Oxford University Press 2002 ISBN 0 19 850912 X S 87 D B Boyd Z Slanina Introduction and foreword to the special issue commemorating the thirtieth anniversary of Eiji Osawa s C60 paper Journal of Molecular Graphics and Modelling 19 Nr 2 2001 S 181 184DOI 10 1016 S1093 3263 00 00106 6 H W Kroto J R Heath S C O Brien R F Curl R E Smalley C60 Buckminsterfullerene In Nature 318 1985 S 162 163 DOI 10 1038 318162a0 Jet Propulsion Laboratory basin aciklamasi Ingilizce 5 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde H W Kroto J R Heath S C O Brien R F Curl R E Smalley C60 Buckminsterfullerene Nature 318 1985 S 162 163 DOI 10 1038 318162a0 HTML 9 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Buseck P R Tsipursky S J Hettich R 1992 Fullerenes from the Geological Environment Science 257 5067 ss 215 7 Bibcode 1992Sci 257 215B doi 10 1126 science 257 5067 215 PMID 17794751