Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Budin Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Macaristan Krallığı'nın elindeki Budin'in Avusturya Arşidüklüğü tarafından, 4 Mayıs ile 21 Ağustos 1541 tarihleri arasında gerçekleştirilen kuşatılması. Kuşatma devam ettiği sırada Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın bölgeye hareket ettiğinin Avusturya kuvvetleri tarafından duyulmasının ardından üç aydan fazla süren kuşatma kaldırıldı. Süleyman'ın bu seferi sonrasında Budin Eyaleti kuruldu ve şehir direkt olarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlandı.
| Budin Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Erhard Schön tarafından yapılan ve kuşatmayı gösteren gravür | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Avusturya Arşidüklüğü |  Osmanlı İmparatorluğu Macaristan Krallığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| (ölü) | I. Süleyman | ||||||
| Güçler | |||||||
| 31.000 | 52.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| ~20.000 | Bilinmiyor | ||||||
Arka plan
1525 yılının Aralık ayında Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'a gelen Fransa elçisi Jean Frangipani, 24 Şubat 1525'teki Pavia Muharebesi sonrası Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na esir düşen Fransa Kralı I. François için, kralın annesi Louise de Savoie'un ricası üzerine Osmanlı Padişahı I. Süleyman'dan yardım istedi. Yazdığı mektupla yardım sözü veren Süleyman, iki devlet arasında anlaşma sağlanıp François serbest bırakılsa da Macaristan üzerine sefer gerçekleştirme kararı aldı. Macaristan üzerine önce Sadrazam İbrahim Paşa gönderildi, 23 Nisan 1526'da ise Süleyman'ın önderliğindeki ordu Macaristan'a hareket etti. Macaristan Kralı II. Lajos'un liderliğindeki ordu ile 29 Ağustos 1526 günü yapılan muharebeyi Osmanlı ordusu kazanırken; Lajos ise muharebeden kaçan bazı askerlerle birlikte bataklıkta boğularak öldü. Kazanılan bu muharebe sonrasında Macaristan'ın başına Süleyman tarafından Erdel Voyvodası János Zápolya getirildi. Ancak Kutsal Roma-Cermen İmparatoru V. Karl'ın kardeşi Avusturya Arşidükü Ferdinand, János'un krallığını tanımayarak kendini Macaristan kralı ilan etmiş; János'un kuvvetlerini yenilgiye uğratmasının ardından 20 Ağustos 1527 günü Budin'e girmiş ve Osmanlı İmparatorluğu'na vergi ödemesi karşılığında kendisinin Macaristan kralı olarak tanınmasını istemişti. Bunu reddeden Süleyman 10 Mayıs 1529'da yeni bir sefere çıktı ve 3 Eylül 1529'da kuşattığı Budin'in 7 Eylül'de teslim olmasıyla yönetimini tekrar János'a verdi. Hemen ardından Estergon'u almayı başaran Osmanlı ordusu, 23 Eylül 1529'da Avusturya topraklarına girmesinin ardından 27 Eylül günü Viyana'yı kuşatsa da 16 Ekim günü kuşatma kaldırıldı ve 16 Aralık 1529'da ordu İstanbul'a döndü.
Viyana kuşatmasının ardından Ferdinand tarafından gönderilen ve Macaristan Krallığı'nın kendisine verilmesi gerektiğini bildiren ikinci elçi Süleyman'dan ret cevabı aldı. Bunun üzerine Estergon, Vişegrad ve Vaç şehirlerini Osmanlı'dan alan Ferdinand'ın 1530 Ekim'i ile Aralık'ı arasında gerçekleştirdiği Budin kuşatması başarısızlıkla sonuçlandı. Yaşanan gelişmeler sebebiyle Süleyman ve İbrahim Paşa'nın önderliğindeki ordu, 25 Nisan 1532'de İstanbul'dan ayrıldı. Seferde bazı yerler Osmanlı tarafından ele geçirilmişti. Süleyman'ın gerçekleştirdiği Alman Seferi, 21 Kasım 1532'de İstanbul'a dönülmesiyle sona erdi. Birkaç ay sonra, 22 Haziran 1533 tarihinde Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalanan İstanbul Antlaşması ile birlikte Macaristan'ın batısındaki küçük bir bölgenin kendisine kaldığı Ferdinand Macaristan üzerindeki hak iddiasını sonlandırırken, János'un Macaristan hükümdarlığını tanıdı ve Osmanlı İmparatorluğu'na yıllık 30.000 altın vergi vermeyi kabul etti.
János'un 22 Temmuz 1540'ta ölmesinin ardından eşi Izabela Jagiellonka, János'un ölümünden birkaç gün önce doğan oğlu János Zsigmond Zápolya adına Macaristan'ın başına geçmek için Süleyman'dan onay aldı. Yaşananları duyan Ferdinand, Ekim 1540'ta bir kez daha Budin'i kuşatsa da şehirdeki Macar kuvvetlerine karşı üstünlük sağlayamadı. Ertesi yıl, Ferdinand'a bağlı komutasındaki bir ordu Budin üzerine hareket etti. 3 Mayıs 1541 tarihinde şehre gelen ordu, 4 Mayıs günü şehri kuşattı.
Kuşatma
Kuşatma sırasında kalenin komutası Macar 'teydi. Önce Rumeli Beylerbeyi Divane Hüsrev Paşa, ardından ise üçüncü vezir Sokollu Mehmed Paşa komutasındaki kuvvetleri Budin'e gönderen Süleyman, 23 Haziran 1541'de orduyla birlikte sefere çıktı. Öncü Osmanlı kuvvetleri 10 Temmuz 1541 günü Budin'e geldi. Esas ordunun geldiğini öğrenen Ferdinand'ın kuvvetleri 21 Ağustos günü kuşatmayı sonlandırarak geri çekilmeye başladı. Geri çekilen bu kuvvetlerin peşine düşen Osmanlı kuvvetleri bir kısmını öldürürken bir kısmını esir etti. Kuşatma sırasında ağır bir biçimde yaralanan Wilhelm von Roggendorf, birkaç gün sonra Komárno'da öldü.
Sonrası
Süleyman'ın önderliğindeki Osmanlı kuvvetleri 29 Ağustos günü Budin'e vardı. Budin'in yönetimini bir yaşındaki oğlu János'un yerine elinde bulunduran Izabela Jagiellonka'nın şehrin Avusturyalılara karşı korunmasında yeterli olamayacağı düşünülerek János büyüyünceye kadar Budin'in Osmanlı İmparatorluğu elinde kalmasına ve Macaristan'ın idaresinin Bálint Török'e verilmesine karar verildi. Bu kapsamda Budin Eyaleti kuruldu. Şehirle ilgili birtakım düzenlemelerin yapılmasının ardından 12 Eylül günü şehirden ayrılan Süleyman'ın 27 Kasım 1541'de İstanbul'a dönmesiyle sefer sona erdi.
1542'de Ferdinand'ın tekrar Budin ve Peşte'yi kuşatması üzerine Süleyman, Macaristan üzerine bir kez daha sefere çıkma kararı aldı ve Nisan 1543'te Edirne'den yola çıktı.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Budin Kuşatması (1541) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Genel
- Sakaoğlu, Necdet (Nisan 2012). Süleyman, Hurrem ve Diğerleri: Bir Dönemin Gerçek Hikayesi.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1983). Büyük Osmanlı Tarihi. 2. Ankara. ISBN .
- Afyoncu, Erhan (2011). Muhteşem Süleyman. İstanbul: Yeditepe Yayınevi. ISBN .
- Severy, Merle (Kasım 1987). "The World of Süleyman the Magnificent". National Geographic, 172. Washington, DC: National Geographic Society. ISSN 0027-9358.
- Kinross, Patrick (1979). The Ottoman centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire. New York: Morrow. ISBN .
- Turnbull, Stephen (2003). The Ottoman Empire, 1326–1699. Osprey Publishing Ltd. ISBN .
- Akgündüz, Ahmed; Özturk, Said (2011). Ottoman History: Misperceptions and Truths. IUR Press. ISBN .
- İpcioğlu, Mehmet (1989). Kanuni Sultan Süleyman'ın Estergon Seferi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Altaylı, Yasemin (2008). Osmanlı Döneminde Budin. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Batı Dilleri ve Edebiyatı Anabilim Dalı Hungaroloji Bilim Dalı.
- Özel
- ^ a b c The Edinburgh Encyclopædia - Volume 5 - Page 47
- ^ a b c Magyarország története 1526–1686, Főszerk.: Pach Zsigmond, Szerk.: R. Várkonyi Ágnes, Akadémiai Kiadó, Budapest, 1985
- ^ a b c Mantran, Robert (2007). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi. Alkım Yayıncılık. .
- ^ a b c Az 1541–42-es korszak eseményei Magyarországon Archiválva 2013. június 2-i dátummal a Wayback Machine-ben
- ^ a b c Sakaoğlu, Necdet; sf. 5
- ^ Afyoncu, Erhan; sf. 43
- ^ Uzunçarşılı, İbrahim Hakkı; sf. 323
- ^ Kinross, Patrick; sf. 187
- ^ Severy, Merle; sf. 580
- ^ a b c Sakaoğlu, Necdet; sf. 6
- ^ a b c Afyoncu, Erhan; sf. 55
- ^ Kohler, Alfred (2003). Ferdinand I., 1503-1564: Fürst, König und Kaiser (Almanca). Münih: C.H. Beck. ISBN . 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2014.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 328
- ^ a b Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 329
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 331
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 332
- ^ Turnbull, Stephen; sf. 51
- ^ a b Sakaoğlu, Necdet; sf. 7
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 335
- ^ Iorga, Nicolae (2009). Gescchiste des Osmanichen. II. cilt. Yeditepe Yayınları. ss. 350-351. ISBN .
- ^ Akgündüz, Ahmed; Öztürk, Said; sf. 185
- ^ Halecki, Oskar; Reddaway, W. F.; Penson, J. H. The Cambridge History of Poland (İngilizce). s. 317. ISBN . 13 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2014.
- ^ Györkös, Attila. (Macarca). 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ a b c Györkös, Attila. "1541-1542-ig tartó korszak eseményei Magyarországon" (Macarca). 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 338
- ^ Altaylı, Yasemin; sf. 38
- ^ a b c Altaylı, Yasemin; sf. 39
- ^ a b Altaylı, Yasemin; sf. 40
- ^ Altaylı, Yasemin; sf. 41
- ^ Altaylı, Yasemin; sf. 45
- ^ Sakaoğlu, Necdet; sf. 10
- ^ Sandler, Stanley (2002). Ground Warfare: An International Encyclopedia. ABC-CLIO. s. 387. ISBN . 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Budin Kusatmasi Osmanli Imparatorlugu na bagli Macaristan Kralligi nin elindeki Budin in Avusturya Arsiduklugu tarafindan 4 Mayis ile 21 Agustos 1541 tarihleri arasinda gerceklestirilen kusatilmasi Kusatma devam ettigi sirada Osmanli Padisahi I Suleyman in bolgeye hareket ettiginin Avusturya kuvvetleri tarafindan duyulmasinin ardindan uc aydan fazla suren kusatma kaldirildi Suleyman in bu seferi sonrasinda Budin Eyaleti kuruldu ve sehir direkt olarak Osmanli Imparatorlugu na baglandi Budin KusatmasiErhard Schon tarafindan yapilan ve kusatmayi gosteren gravurTarih4 Mayis 21 Agustos 1541BolgeBudin MacaristanSonucOsmanli Imparatorlugu zaferiTaraflarAvusturya ArsidukluguOsmanli Imparatorlugu Macaristan KralligiKomutanlar ve liderler olu I SuleymanGucler31 00052 000Kayiplar 20 000BilinmiyorArka plan1525 yilinin Aralik ayinda Osmanli Imparatorlugu nun baskenti Istanbul a gelen Fransa elcisi Jean Frangipani 24 Subat 1525 teki Pavia Muharebesi sonrasi Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu na esir dusen Fransa Krali I Francois icin kralin annesi Louise de Savoie un ricasi uzerine Osmanli Padisahi I Suleyman dan yardim istedi Yazdigi mektupla yardim sozu veren Suleyman iki devlet arasinda anlasma saglanip Francois serbest birakilsa da Macaristan uzerine sefer gerceklestirme karari aldi Macaristan uzerine once Sadrazam Ibrahim Pasa gonderildi 23 Nisan 1526 da ise Suleyman in onderligindeki ordu Macaristan a hareket etti Macaristan Krali II Lajos un liderligindeki ordu ile 29 Agustos 1526 gunu yapilan muharebeyi Osmanli ordusu kazanirken Lajos ise muharebeden kacan bazi askerlerle birlikte bataklikta bogularak oldu Kazanilan bu muharebe sonrasinda Macaristan in basina Suleyman tarafindan Erdel Voyvodasi Janos Zapolya getirildi Ancak Kutsal Roma Cermen Imparatoru V Karl in kardesi Avusturya Arsiduku Ferdinand Janos un kralligini tanimayarak kendini Macaristan krali ilan etmis Janos un kuvvetlerini yenilgiye ugratmasinin ardindan 20 Agustos 1527 gunu Budin e girmis ve Osmanli Imparatorlugu na vergi odemesi karsiliginda kendisinin Macaristan krali olarak taninmasini istemisti Bunu reddeden Suleyman 10 Mayis 1529 da yeni bir sefere cikti ve 3 Eylul 1529 da kusattigi Budin in 7 Eylul de teslim olmasiyla yonetimini tekrar Janos a verdi Hemen ardindan Estergon u almayi basaran Osmanli ordusu 23 Eylul 1529 da Avusturya topraklarina girmesinin ardindan 27 Eylul gunu Viyana yi kusatsa da 16 Ekim gunu kusatma kaldirildi ve 16 Aralik 1529 da ordu Istanbul a dondu Viyana kusatmasinin ardindan Ferdinand tarafindan gonderilen ve Macaristan Kralligi nin kendisine verilmesi gerektigini bildiren ikinci elci Suleyman dan ret cevabi aldi Bunun uzerine Estergon Visegrad ve Vac sehirlerini Osmanli dan alan Ferdinand in 1530 Ekim i ile Aralik i arasinda gerceklestirdigi Budin kusatmasi basarisizlikla sonuclandi Yasanan gelismeler sebebiyle Suleyman ve Ibrahim Pasa nin onderligindeki ordu 25 Nisan 1532 de Istanbul dan ayrildi Seferde bazi yerler Osmanli tarafindan ele gecirilmisti Suleyman in gerceklestirdigi Alman Seferi 21 Kasim 1532 de Istanbul a donulmesiyle sona erdi Birkac ay sonra 22 Haziran 1533 tarihinde Avusturya Arsiduklugu ile Osmanli Imparatorlugu arasinda imzalanan Istanbul Antlasmasi ile birlikte Macaristan in batisindaki kucuk bir bolgenin kendisine kaldigi Ferdinand Macaristan uzerindeki hak iddiasini sonlandirirken Janos un Macaristan hukumdarligini tanidi ve Osmanli Imparatorlugu na yillik 30 000 altin vergi vermeyi kabul etti Janos un 22 Temmuz 1540 ta olmesinin ardindan esi Izabela Jagiellonka Janos un olumunden birkac gun once dogan oglu Janos Zsigmond Zapolya adina Macaristan in basina gecmek icin Suleyman dan onay aldi Yasananlari duyan Ferdinand Ekim 1540 ta bir kez daha Budin i kusatsa da sehirdeki Macar kuvvetlerine karsi ustunluk saglayamadi Ertesi yil Ferdinand a bagli komutasindaki bir ordu Budin uzerine hareket etti 3 Mayis 1541 tarihinde sehre gelen ordu 4 Mayis gunu sehri kusatti KusatmaIzabela Jagiellonka ve Yanos Sigismund Budin de Kanuni Sultan Suleyman in huzurunda 1541 Hunername Kusatma sirasinda kalenin komutasi Macar teydi Once Rumeli Beylerbeyi Divane Husrev Pasa ardindan ise ucuncu vezir Sokollu Mehmed Pasa komutasindaki kuvvetleri Budin e gonderen Suleyman 23 Haziran 1541 de orduyla birlikte sefere cikti Oncu Osmanli kuvvetleri 10 Temmuz 1541 gunu Budin e geldi Esas ordunun geldigini ogrenen Ferdinand in kuvvetleri 21 Agustos gunu kusatmayi sonlandirarak geri cekilmeye basladi Geri cekilen bu kuvvetlerin pesine dusen Osmanli kuvvetleri bir kismini oldururken bir kismini esir etti Kusatma sirasinda agir bir bicimde yaralanan Wilhelm von Roggendorf birkac gun sonra Komarno da oldu SonrasiOsmanli yonetimindeki Buda Enea Vico 1542 Suleyman in onderligindeki Osmanli kuvvetleri 29 Agustos gunu Budin e vardi Budin in yonetimini bir yasindaki oglu Janos un yerine elinde bulunduran Izabela Jagiellonka nin sehrin Avusturyalilara karsi korunmasinda yeterli olamayacagi dusunulerek Janos buyuyunceye kadar Budin in Osmanli Imparatorlugu elinde kalmasina ve Macaristan in idaresinin Balint Torok e verilmesine karar verildi Bu kapsamda Budin Eyaleti kuruldu Sehirle ilgili birtakim duzenlemelerin yapilmasinin ardindan 12 Eylul gunu sehirden ayrilan Suleyman in 27 Kasim 1541 de Istanbul a donmesiyle sefer sona erdi 1542 de Ferdinand in tekrar Budin ve Peste yi kusatmasi uzerine Suleyman Macaristan uzerine bir kez daha sefere cikma karari aldi ve Nisan 1543 te Edirne den yola cikti KaynakcaWikimedia Commons ta Budin Kusatmasi 1541 ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir GenelSakaoglu Necdet Nisan 2012 Suleyman Hurrem ve Digerleri Bir Donemin Gercek Hikayesi Uzuncarsili Ismail Hakki 1983 Buyuk Osmanli Tarihi 2 Ankara ISBN 975 16 0012 X Afyoncu Erhan 2011 Muhtesem Suleyman Istanbul Yeditepe Yayinevi ISBN 9786054052554 Severy Merle Kasim 1987 The World of Suleyman the Magnificent National Geographic 172 Washington DC National Geographic Society ISSN 0027 9358 Kinross Patrick 1979 The Ottoman centuries The Rise and Fall of the Turkish Empire New York Morrow ISBN 978 0688080938 Turnbull Stephen 2003 The Ottoman Empire 1326 1699 Osprey Publishing Ltd ISBN 9780415969130 Akgunduz Ahmed Ozturk Said 2011 Ottoman History Misperceptions and Truths IUR Press ISBN 9789090261089 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ipcioglu Mehmet 1989 Kanuni Sultan Suleyman in Estergon Seferi Konya Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Altayli Yasemin 2008 Osmanli Doneminde Budin Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Bati Dilleri ve Edebiyati Anabilim Dali Hungaroloji Bilim Dali Ozel a b c The Edinburgh Encyclopaedia Volume 5 Page 47 a b c Magyarorszag tortenete 1526 1686 Foszerk Pach Zsigmond Szerk R Varkonyi Agnes Akademiai Kiado Budapest 1985 ISBN 963 05 0929 6 a b c Mantran Robert 2007 Osmanli Imparatorlugu Tarihi Alkim Yayincilik ISBN 9944148108 a b c Az 1541 42 es korszak esemenyei Magyarorszagon Archivalva 2013 junius 2 i datummal a Wayback Machine ben a b c Sakaoglu Necdet sf 5 Afyoncu Erhan sf 43 Uzuncarsili Ibrahim Hakki sf 323 Kinross Patrick sf 187 Severy Merle sf 580 a b c Sakaoglu Necdet sf 6 a b c Afyoncu Erhan sf 55 Kohler Alfred 2003 Ferdinand I 1503 1564 Furst Konig und Kaiser Almanca Munih C H Beck ISBN 3 406 50278 4 31 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2014 Uzuncarsili Ismail Hakki sf 328 a b Uzuncarsili Ismail Hakki sf 329 Uzuncarsili Ismail Hakki sf 331 Uzuncarsili Ismail Hakki sf 332 Turnbull Stephen sf 51 a b Sakaoglu Necdet sf 7 Uzuncarsili Ismail Hakki sf 335 Iorga Nicolae 2009 Gescchiste des Osmanichen II cilt Yeditepe Yayinlari ss 350 351 ISBN 978 3734003936 Akgunduz Ahmed Ozturk Said sf 185 Halecki Oskar Reddaway W F Penson J H The Cambridge History of Poland Ingilizce s 317 ISBN 9781001288024 13 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2014 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Gyorkos Attila Macarca 2 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2014 a b c Gyorkos Attila 1541 1542 ig tarto korszak esemenyei Magyarorszagon Macarca 2 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2014 Uzuncarsili Ismail Hakki sf 338 Altayli Yasemin sf 38 a b c Altayli Yasemin sf 39 a b Altayli Yasemin sf 40 Altayli Yasemin sf 41 Altayli Yasemin sf 45 Sakaoglu Necdet sf 10 Sandler Stanley 2002 Ground Warfare An International Encyclopedia ABC CLIO s 387 ISBN 1 57607 733 0 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2014