Budin Eyaleti

Eyâlet-i Budin Budai vilajet Budimski vilajet Budin Eyaleti (Buda) Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti ←   ← 1541–1686 →   →   →   → Budin Eyaleti harita üzerinde Budin Eyaleti (1683) Merkez Budin (Macarca: Buda) 47°28′K 19°03′D / 47.467°K 19.050°D / 47.467; 19.050 Yönetim şekli Paşalık Tarih  - Budin Kuşatması (1541) 1541  - Budin Kuşatması (1686) 1686 Bugün parçası Slovakya, Macaristan, Hırvatistan, Sırbistan

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı (Macarca: Budai vilajet, Sırpça: Budimski vilajet veya Будимски вилајет, Hırvatça: Budimski vilajet), Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

Nüfus sayımında etnik gruplardan Macarlar, Hırvatlar, Sırplar, Slovaklar ve Müslümanlar vardı.

Sancakları

1541'de Eyaletin sancakları:

1. Budin Sancağı
2. Semendire Sancağı
3. İzvornik Sancağı
4. Vulçetrin Sancağı
5. Pojega Sancağı
6. Mohaç Sancağı
7. İstolni-Belgrad Sancağı (Székesfehérvár)
8. Segedin Sancağı
9. Sirem Sancağı
10. Kopan Sancağı
11. Şikloş Sancağı
12. Peçuy Sancağı
13. Vidin Sancağı
14. Alacahisar Sancağı
15. Çanad Sancağı
16. Beçkerek Sancağı
17. Hipovo Sancağı

1566'da eyaletin sancakları:^[]

1. Budin Sancağı
2. Semendire Sancağı
3. Pojega Sancağı
4. Mohaç Sancağı
5. İstolni Belgrad Sancağı (Székesfehérvár)
6. Segedin Sancağı
7. Sirem Sancağı
8. Baboça Sancağı
9. Zigetvar Sancağı
10. Peçuy Sancağı
11. Estergon Sancağı
12. Hatvan Sancağı
13. Filek Sancağı
14. Seçen Sancağı
15. Sonluk Sancağı
16. Şimontorna Sancağı
17. Kopan Sancağı
18. Şikloş Sancağı
19. Sekçay Sancağı
20. Novigrad Sancağı
21. Pespirim Sancağı

1600'deki eyaletlerin sancakları:

1. Semendire Sancağı
2. Sirem Sancağı
3. Rackeve Sancağı
4. Kopan Sancağı
5. İstolni Belgrad Sancağı
6. Mohaç Sancağı
7. Şikloş Sancağı
8. Seçuy Sancağı

1610'da eyaletin sancakları:

1. Budin Sancağı
2. Sirem Sancağı
3. Ráckeve Sancağı
4. Kopan Sancağı
5. İstolni Belgrad Sancağı
6. Mohaç Sancağı

Eyaletin son sancakları:

1. Budin Sancağı
2. Sirem Sancağı
3. Semendire Sancağı
4. Sekçay Sancağı
5. Şimontorna Sancağı
6. İstolni Belgrad (Székesfehérvár) Sancağı
7. Estergon Sancağı
8. Mohaç Sancağı^[]
9. Peçuy Sancağı^[]

Beylerbeyleri

Sokullu Mustafa Paşa 12 yıl boyunca paşalık yaparak, Budin'in en uzun süre yöneticilik yapan paşası olmuştur. Budin belerbeylerinin listesi aşağıdaki gibidir:

• Ramazanoğlu Uzun Süleyman Paşa1541-1542
• Küçük Bali Paşa1542-1543
• Yahyapaşazade Mehmet Paşa 1543-1548
• Gazi Kasım Paşa1548-1551
• Budin Beylerbeyi Hadım Ali Paşa1551-1553
• Toygun Paşa1553-1556
• Budin Beylerbeyi Hadım Ali Paşa1556-1557
• Hacı Mehmed Paşa1557-1557
• Gazi Kasım Paşa1557-1558
• Toygun Paşa1558-1559
• Güzelce Rüstem Paşa1559-1563
• Zal Mahmud Paşa1563-1564
• İskender Paşa1564-1565
• Yahyapaşazade Arslan Paşa1565-1566
• Sokullu Mustafa Paşa1566-1578
• Kara Üveys Paşa1578-1580
• Kalaylıkoz Ali Paşa1580-1583
• Frenk (Payzen) Yusuf Paşa1583-1586
• Kalaylıkoz Ali Paşa1586-1587
• Frenk Yusuf Paşa1587-1588
• Ferhad Paşa1588-1590
• Sofu Sinan Paşa1590-1592
• Sinanpaşazade Mehmet Paşa 1592-1593
• Sokolluzade Hasan Paşa 1593-1594
• Sinanpaşazade Mehmet Paşa 1594-1595
• Mihalıçlı Ahmed Paşa1595
• Sofu Sinan Paşa1595
• Mihalıçlı Ahmed Paşa1596
• Ali Paşa1596-1597
• Mihalıçlı Ahmed Paşa1597-1598
• Dev Süleyman Paşa1598-1599
• Tiryaki Hasan Paşa1599-1599
• Lala Mehmet Paşa1599-1600
• Tiryaki Hasan Paşa1600-1601
• Minkarkuşu Mehmed Paşa1601-1601
• Lala Mehmet Paşa1601-1602
• Kadızade Ali Paşa1602-1604
• Bektaş Paşa1604-1605
• 1605-1605
• Kadızade Ali Paşa1605-1609
• Tiryaki Hasan Paşa1609-1614
• Sefer Paşa1614-1614
• Kadızade Ali Paşa1614-1616
• Sofu Mehmet Paşa1616-1617
• Nakkaş Hasan Paşa1617-1618
• Karakaş Mehmed Paşa1618-1621
• Sofu Mehmet Paşa1621-1621
• Kenan Paşa1621-1622
• Deli Derviş Paşa1622-1622
• Sofu Mehmet Paşa1622-1623
• Bebr (Pir) Mehmed Paşa1623-1623
• Sofu Mehmet Paşa1623-1626
• Damat Murtaza Paşa 1626-1630
• Hasan Paşa1630-1631
• Bayram Paşa1631-1631
• Koca Musa Paşa1631-1634
• 1634-1634
• Bayram Paşa1634-1634
• Bostancı Cafer Paşa1634-1635
• Nasuhpaşazade Hüseyin Paşa 1635-1637
• Koca Musa Paşa1637-1638
• Tabanıyassı Mehmet Paşa1638-1639
• İbşir Mustafa Paşa1639-1640
• Silahtar Mustafa Paşa1640-1640
• Koca Musa Paşa1640-1644
• 1644-1644
• Deli Hüseyin Paşa1644-1645
• Nakkaş Mustafa Paşa1645-1646
• Murtaza Paşa (Nevesinli)1646-1647
• Hamzapaşazade Mehmet Paşa 1647-1647
• Fazlı Paşa1647-1647
• Hamzapaşazade Mehmet Paşa 1647-1648
• Siyavuş Paşa1648-1650
• Kara Murad Paşa1650-1653
• Sarı Kenan Paşa1653-1655
• Gürcü Kenan Paşa1655-1656
• Fazlı Paşa1656-1656
• Gürcü Kenan Paşa1655-1658
• Deli Hüseyin Paşa1658-1658
• Gürcü Kenan Paşa1658-1659
• Seydi Ahmet Paşa1659-1660
• Boşnak İsmail Paşa1660-1663
• Gürcü Kenan Paşa1663-1663
• Sarı Hüseyin Paşa1663-1664
• Gürcü Mehmet Paşa 1664-1666
• Cerrah Kasım Paşa1666-1667
• Söhrab Mehmed Paşa 1667-1667
• Maglaylı Mahmud Paşa1667-1670
• Uzun İbrahim Paşa1670-1672
• 1672-1673
• Uzun İbrahim Paşa1673-1675
• Suyolcu Ali Paşa1675-1677
• Köstendilli Koca Halil Paşa1677-1677
• Uzun İbrahim Paşa1677-1683
• Kara Mehmet Paşa1683-1684
• Şeytan İbrahim Paşa1684-1684
• Arnavut Abdurrahman Abdi Paşa1684-1686

Kaynakça

1. ^ ^{a b c d} Dr Dušan J. Popović, Srbi u Vojvodini, knjiga I, Novi Sad, 1990, page 201.
2. ^ (1841). A' budai pasák. 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2015. 

Konuyla ilgili yayınlar

• Özgüven, Burcu (2001). Osmanlı Macaristan’ında Kentler, Kaleler. Ege Yayınları. ISBN .