Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Budin Kuşatması, 1686 yılında Lorrain Dükü V. Karl komutasındaki Kutsal ittifak kuvvetlerinin Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetindeki Budin'i kuşatıp ele geçirmesiyle sonuçlanan kuşatmadır.
| Budin Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları | |||||||
 Lorraine Dükü V. Charles'ın Budin'e girişi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Avusturya Arşidüklüğü | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Arnavut Abdurrahman Abdi Paşa (ölü) | Dük V. Charles | ||||||
| Güçler | |||||||
| 7.000 | 75.000-80.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 3.000 ölü 2.000 esir | en az 5.000 ölü | ||||||
Kalede Arnavut Abdurrahman Abdi Paşa'nın emrindeki Osmanlı ordusu üç buçuk aylık kuşatma süresince Haçlı ordularının art arda on sekiz taarruzunu püskürttü ve düşmanın teslim tekliflerini de geri çevirdi. Gittikçe azalan kuvvetler şehre hakim tepeleri ele geçiren Kutsal İttifak ordusu yüzünden yardım da alamıyordu. Bu sırada Abdurrahman Abdi Paşa ön saflarda savaşıyordu. Savaş sırasındaki talihsizliklere 1.500 Osmanlı askerini aynı anda öldüren cephanelik patlaması da eklenince savunma zorlaştı.
2 Eylül 1686 günü Kutsal ittifak birlikleri altı koldan genel taarruza geçti. Yaşanan çarpışmalarda 70 yaşındaki Abdurrrahman Abdi Paşa Beç Kapısı'nda öldü.
Kalede kalan bir avuç Osmanlı askeri ilk Budin Beylerbeyi 'nın adını taşıyan Bali Paşa Meydanı'nda ölene kadar direndiler. İçeride kalan Osmanlı halkı düşmana birkaç ok ve taş attı. Saldırıya devam edilmemesi için sağ salim dışarı çıkmak istediler. Kutsal İttifak ordusu bunu kabul etti; ama daha sonra ihtiyar ve çocuk demeden bütün Müslümanları katlettiler. Ertesi gün ise tüm Osmanlı eserlerini ve camileri yakıp yıktılar. Sefere katılan kontu Luigi Ferdinando Marsigli kütüphanelerdeki Osmanlı eserlerini toplayıp kendi şehri Bologna'ya götürdü ve burada bir kütüphane kurdu.
Şehre daha sonra yerleşen Macarlar ise Abdi Paşa’nın kahramanlıklarını asırlar boyunca unutmadılar ve şehit düştüğü yere çok daha sonraları üzerinde son derece şık ifadelerin yazılı olduğu bir mezartaşı diktiler. Bu taşta
145 yıllık Türk egemenliğinin son Budin Valisi Abdurrahman Abdi Arnavut Paşa, bu yerin yakınında 1686 Eylül ayının 2. günü öğleden sonra yaşamının 70. yılında maktul düştü. Kahraman düşmandı, rahat uyusun!
yazılıdır.
Budin'in 145 yıllık Osmanlı hakimiyetinden çıkması Orta Avrupa'daki Türk topraklarının kontrolden çıkmasının önünü açtı. Şehrin ele geçmesi İstanbul ve Osmanlı İmparatorluğu'nun diğer bölgelerinde derin üzüntü yarattı, halk arasında "Aldı Nemçe, bizim nazlı Budin'i" gibi ağıtların okunmasına yol açtı.
Yahudilerin ve Müslümanların katledilmesi
Kuşatmadan sonra şehre giren Avusturya askerleri tarafından 3,000 kadar Türk katledildi. Katliam sadece Türkleri hedef almıyordu ve kentin Yahudi nüfusu da katliamlara maruz kalmıştı. Osmanlı İmparatorluğu'nda dini özgürlüğe büyük ölçüde sahip olan Yahudiler kuşatmada Türkler ile beraber savaşmıştı ve Türk müttefikleri olarak görülüyorlardı. Şehrin 1,000 kişilik Yahudi nüfusunun yarısı katledildi. Yüzlerce Yahudi ve 6,000 Müslüman ise köle olarak satılmak veya fidye için esir alındı.
Kaynakça
- ^ a b c d Ferenc Majoros/Bernd Rill: Das Osmanische Reich 1300 - 1922.: Die Geschichte einer Großmacht, Bechtermünz-Verlag, 2002, , sayfa 285-286 (Almanca)
- ^ Thomas Winkelbauer, Ständefreiheit und Fürstenmacht. Länder und Untertanen des Hauses Habsburg im konfessionellen Zeitalter, Bölüm 1, Viyana 2004, sayfa 166 (Almanca)
- ^ Jewish Budapest: Memories, Rites, History, by Kinga Frojimovics, Géza Komoróczy, 1999, p.504-505
- ^ a b The Dutch Intersection: The Jews and the Netherlands in Modern History, by Yosef Kaplan, 2008, p.214
- ^ The Holocaust and the Book: Destruction and Preservation, by Jonathan Rose, 2008, p.268-270
- ^ Frommer's Budapest and the Best of Hungary, by Ryan James, 2010, p.174
Genel
- Bin Atlının Akınları, Prof. Dr. İsmet Miroğlu
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Budin Kusatmasi 1686 yilinda Lorrain Duku V Karl komutasindaki Kutsal ittifak kuvvetlerinin Osmanli Imparatorlugu hakimiyetindeki Budin i kusatip ele gecirmesiyle sonuclanan kusatmadir Budin KusatmasiOsmanli Kutsal Ittifak SavaslariLorraine Duku V Charles in Budin e girisiTarihHaziran Eylul 1686BolgeBudin MacaristanSonucHabsburg zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguAvusturya ArsidukluguKomutanlar ve liderlerArnavut Abdurrahman Abdi Pasa olu Duk V CharlesGucler7 00075 000 80 000Kayiplar3 000 olu 2 000 esiren az 5 000 oluOsmanli Budin savunmasinda komutan Arnavut Abdurrahman Abdi Pasa Kalede Arnavut Abdurrahman Abdi Pasa nin emrindeki Osmanli ordusu uc bucuk aylik kusatma suresince Hacli ordularinin art arda on sekiz taarruzunu puskurttu ve dusmanin teslim tekliflerini de geri cevirdi Gittikce azalan kuvvetler sehre hakim tepeleri ele geciren Kutsal Ittifak ordusu yuzunden yardim da alamiyordu Bu sirada Abdurrahman Abdi Pasa on saflarda savasiyordu Savas sirasindaki talihsizliklere 1 500 Osmanli askerini ayni anda olduren cephanelik patlamasi da eklenince savunma zorlasti 2 Eylul 1686 gunu Kutsal ittifak birlikleri alti koldan genel taarruza gecti Yasanan carpismalarda 70 yasindaki Abdurrrahman Abdi Pasa Bec Kapisi nda oldu Kalede kalan bir avuc Osmanli askeri ilk Budin Beylerbeyi nin adini tasiyan Bali Pasa Meydani nda olene kadar direndiler Iceride kalan Osmanli halki dusmana birkac ok ve tas atti Saldiriya devam edilmemesi icin sag salim disari cikmak istediler Kutsal Ittifak ordusu bunu kabul etti ama daha sonra ihtiyar ve cocuk demeden butun Muslumanlari katlettiler Ertesi gun ise tum Osmanli eserlerini ve camileri yakip yiktilar Sefere katilan kontu Luigi Ferdinando Marsigli kutuphanelerdeki Osmanli eserlerini toplayip kendi sehri Bologna ya goturdu ve burada bir kutuphane kurdu Abdurrahman Abdi Arnavut Pasa mezartasi Sehre daha sonra yerlesen Macarlar ise Abdi Pasa nin kahramanliklarini asirlar boyunca unutmadilar ve sehit dustugu yere cok daha sonralari uzerinde son derece sik ifadelerin yazili oldugu bir mezartasi diktiler Bu tasta 145 yillik Turk egemenliginin son Budin Valisi Abdurrahman Abdi Arnavut Pasa bu yerin yakininda 1686 Eylul ayinin 2 gunu ogleden sonra yasaminin 70 yilinda maktul dustu Kahraman dusmandi rahat uyusun yazilidir Budin in 145 yillik Osmanli hakimiyetinden cikmasi Orta Avrupa daki Turk topraklarinin kontrolden cikmasinin onunu acti Sehrin ele gecmesi Istanbul ve Osmanli Imparatorlugu nun diger bolgelerinde derin uzuntu yaratti halk arasinda Aldi Nemce bizim nazli Budin i gibi agitlarin okunmasina yol acti Yahudilerin ve Muslumanlarin katledilmesiKusatmadan sonra sehre giren Avusturya askerleri tarafindan 3 000 kadar Turk katledildi Katliam sadece Turkleri hedef almiyordu ve kentin Yahudi nufusu da katliamlara maruz kalmisti Osmanli Imparatorlugu nda dini ozgurluge buyuk olcude sahip olan Yahudiler kusatmada Turkler ile beraber savasmisti ve Turk muttefikleri olarak goruluyorlardi Sehrin 1 000 kisilik Yahudi nufusunun yarisi katledildi Yuzlerce Yahudi ve 6 000 Musluman ise kole olarak satilmak veya fidye icin esir alindi Kaynakca a b c d Ferenc Majoros Bernd Rill Das Osmanische Reich 1300 1922 Die Geschichte einer Grossmacht Bechtermunz Verlag 2002 ISBN 3 8289 0336 3 sayfa 285 286 Almanca Thomas Winkelbauer Standefreiheit und Furstenmacht Lander und Untertanen des Hauses Habsburg im konfessionellen Zeitalter Bolum 1 Viyana 2004 sayfa 166 Almanca Jewish Budapest Memories Rites History by Kinga Frojimovics Geza Komoroczy 1999 p 504 505 a b The Dutch Intersection The Jews and the Netherlands in Modern History by Yosef Kaplan 2008 p 214 The Holocaust and the Book Destruction and Preservation by Jonathan Rose 2008 p 268 270 Frommer s Budapest and the Best of Hungary by Ryan James 2010 p 174 Genel Bin Atlinin Akinlari Prof Dr Ismet Miroglu