Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Buduklular (Azerice: Buduqlular), Kafkasya'da Azerbaycan'ın kuzey kesimlerinde yerleşik halk. Kafkasya'nın yerli halklarından biridir. Azerbaycan'daki etnik azınlıklarından olan Şahdağ halklarından biridir. Konuştukları dil olarak adlandırılır.
 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Diller | |
| Din | |
Tarihçe
Budukluların tarihe çıkışı belli değildir. Ama çok eski olduğu bellidir. Özellikle yaşadıkları köyü Azerbaycanın en eski yerleşim yerlerinden biridir.
Budukluların etnografik özelliklerine bakınca, onların Azerbaycan'ın diğer halklarına, özellikle de Oğuzlara özgü pek benzer yanları sahip olmakla beraber, hem de lokal özelliklerini koruyup sakladıklarını da görmek mümkündür.
XIX. yüzyılın 80'li yıllarına ait bir belgede Ceklilerin sayısı 3805 kişi gösterilmiştir.
A. A. Bakıxanovun "Gülüstani-İrem" eserinde Buduk ve Buduklulara belirli yer verilmiştir.
Uzun yıllar gidiş-gelişin zor olduğu mekanlarda yaşayan Budukluların diğer Şahdağ halkları gibi çağdaş günümüze kadar kendi varlıklarını koruyup saxlamalarının temel nedeni, işte başka uluslarla bütünleşme olmamalarıdır. Fakat buna rağmen, diğer Şahdağ halkları gibi Buduklular da hiç de Azerbaycan'da ve dünyada cereyan eden başlıca küresel olaylardan dışında kalmamış, ülkenin diğer halkları kadar bu olayların taraf olmuş ve sorunların çözümüne katkıda bulunmakla birlikte, bu sorunların yarattığı fesatlardan da kendi nasiplerini almışlar.
Diğer Şahdağ halkları gibi Buduklular da Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında, ayrıca Karabağ Savaşı′nda yer almıştır. Savaşların diğer katılımcıları gibi onlar da ağır kayıplara uğramış, vatanın özgürlüğü uğruna canlarını feda etmişlerdir. Özellikle, 1941-1945 yıllarında yaşanan Büyük Vatan Savaşı diğer Şahdağ halkları gibi Budukluların da demografik gelişimine ciddi etkilemiştir. Öyle ki, özellikle Kuba - Kusar - Şabran bölgesinde 1941 yılının Ekim ayında düzenlenen 223 saylı divizyonun yönetiminde savaşa yollanmış yüzlerce Budukluların çok büyük çoğunluğu cepheden kendi öz yurtlarına dönmemiştir. Fakat onların savaşta katılımı konusunda yeterli bilgi toplamak çok zordur. Bunun temel nedenleri şimdiye kadar bu alanda hiçbir temel araştırmanın aparılmamasıdır. Özellikle de Budukluların kendilerinin konuyu araşdırmaması bu alanda gerçeklerin ortaya çıkmaması ile sonuçlanmış ve boşluklarla görülen bir düzlem yaratmıştır.
Budukluların demografik gelişimine en ciddi darbe ise Ermeniler tarafından vurulmuştur. Öyle ki, 1918 yılının ilkbaharında Ermeniler tarafından gerçekleştirilen katliamlar sırasında Kuba Rayonu'nda, diğer Şahdağ halkları gibi Buduklular da çok ciddi zarar çekmiştir.
Budukluların büyük çoğunluğu Azerbaycan'ın kuzeyinde, Kuba, Haçmaz, Kusar rayonları toprağında toplu bir halde, Bakü, Sumgayıt şehirlerinde yaşarlar. Rusya'da ve diğer birkaç ülkede de Buduklular bulunmaktadır. Buduk dilini hala günlük yaşamda konuşurlar. Kendi genelen ve göreneklerini hala sürdürmektedirler.
Buduklular bugün de Azerbaycan Cumhuriyeti'nin sosyal-siyasal, ekonomik ve kültürel yaşamının tüm alanlarında, mümkün olduğu kadar yakından katılıyorlar.
Kendilerini "Budad" (Türkçe: Buduklu) adlandırıyorlar.
Dil
Buduklular konuşmaktadırlar.
Dinleri
Buduklular, VII. yüzyıldan sonra müslümandırlar. Ayrıca köyünde birçok dinî anıtlar vardır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Будухцы. www.terra.su". 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2011.
- ^ T. Paşazadə. «Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri – ceklilər», «Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Хəbərləri», № 1, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu, Bakı, «Müəllim», 2009, s. 39
- ^ İmaməddin Zəkiyev. "Naməlum xınalıqlı alimlər". "Ədəbiyyat" qəzeti 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Azerice)
- ^ H. Həvilov. Azərbaycan etnoqrafiyası. Bakı. Elm. 1991. səh. 40
- ^ A. A. Bakıxanov. Gülüstani-İrem.
- ^ a b T.Ə.Paşazadə. «Böyük Vətən Müharibəsində və digər müharibələrdə Şahdağ хalqlarının iştirakının öyrənilməsi problemləri». «Böyük Vətən Müharibəsində qələbənin təmin olunmasında Azərbaycan хalqının rolü» mövzusunda keçirilmiş Respublika Elmi Konfransının Materialları, Sumqayıt Dövlət Universiteti, Sumqayıt, 7 may 2010, s. 89 (Azerice)
- ^ Указатель географических названий[]
- ^ Список селений Кубинского уезда, подвергшихся погромам в апреле-мае 1918 г.[]
- ^ "Солмаз Рустамова-Тогиди. «Куба. Апрель-май 1918 г. Мусульманские погромы в документах». Баку. 2010". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2011.
Dış bağlantılar
- Будухцы. www.terra.su17 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Будухи. БСЭ23 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Sociolinguistic Situation of the Budukh in Azerbaijan 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buduklular Azerice Buduqlular Kafkasya da Azerbaycan in kuzey kesimlerinde yerlesik halk Kafkasya nin yerli halklarindan biridir Azerbaycan daki etnik azinliklarindan olan Sahdag halklarindan biridir Konustuklari dil olarak adlandirilir BuduklularOnemli nufusa sahip bolgelerDillerDinIslamTarihceBuduklularin tarihe cikisi belli degildir Ama cok eski oldugu bellidir Ozellikle yasadiklari koyu Azerbaycanin en eski yerlesim yerlerinden biridir Buduklularin etnografik ozelliklerine bakinca onlarin Azerbaycan in diger halklarina ozellikle de Oguzlara ozgu pek benzer yanlari sahip olmakla beraber hem de lokal ozelliklerini koruyup sakladiklarini da gormek mumkundur XIX yuzyilin 80 li yillarina ait bir belgede Ceklilerin sayisi 3805 kisi gosterilmistir A A Bakixanovun Gulustani Irem eserinde Buduk ve Buduklulara belirli yer verilmistir Uzun yillar gidis gelisin zor oldugu mekanlarda yasayan Buduklularin diger Sahdag halklari gibi cagdas gunumuze kadar kendi varliklarini koruyup saxlamalarinin temel nedeni iste baska uluslarla butunlesme olmamalaridir Fakat buna ragmen diger Sahdag halklari gibi Buduklular da hic de Azerbaycan da ve dunyada cereyan eden baslica kuresel olaylardan disinda kalmamis ulkenin diger halklari kadar bu olaylarin taraf olmus ve sorunlarin cozumune katkida bulunmakla birlikte bu sorunlarin yarattigi fesatlardan da kendi nasiplerini almislar Diger Sahdag halklari gibi Buduklular da Birinci ve Ikinci Dunya savaslarinda ayrica Karabag Savasi nda yer almistir Savaslarin diger katilimcilari gibi onlar da agir kayiplara ugramis vatanin ozgurlugu ugruna canlarini feda etmislerdir Ozellikle 1941 1945 yillarinda yasanan Buyuk Vatan Savasi diger Sahdag halklari gibi Buduklularin da demografik gelisimine ciddi etkilemistir Oyle ki ozellikle Kuba Kusar Sabran bolgesinde 1941 yilinin Ekim ayinda duzenlenen 223 sayli divizyonun yonetiminde savasa yollanmis yuzlerce Buduklularin cok buyuk cogunlugu cepheden kendi oz yurtlarina donmemistir Fakat onlarin savasta katilimi konusunda yeterli bilgi toplamak cok zordur Bunun temel nedenleri simdiye kadar bu alanda hicbir temel arastirmanin aparilmamasidir Ozellikle de Buduklularin kendilerinin konuyu arasdirmamasi bu alanda gerceklerin ortaya cikmamasi ile sonuclanmis ve bosluklarla gorulen bir duzlem yaratmistir Buduklularin demografik gelisimine en ciddi darbe ise Ermeniler tarafindan vurulmustur Oyle ki 1918 yilinin ilkbaharinda Ermeniler tarafindan gerceklestirilen katliamlar sirasinda Kuba Rayonu nda diger Sahdag halklari gibi Buduklular da cok ciddi zarar cekmistir Buduklularin buyuk cogunlugu Azerbaycan in kuzeyinde Kuba Hacmaz Kusar rayonlari topraginda toplu bir halde Baku Sumgayit sehirlerinde yasarlar Rusya da ve diger birkac ulkede de Buduklular bulunmaktadir Buduk dilini hala gunluk yasamda konusurlar Kendi genelen ve goreneklerini hala surdurmektedirler Buduklular bugun de Azerbaycan Cumhuriyeti nin sosyal siyasal ekonomik ve kulturel yasaminin tum alanlarinda mumkun oldugu kadar yakindan katiliyorlar Kendilerini Budad Turkce Buduklu adlandiriyorlar DilBuduklular konusmaktadirlar DinleriBuduklular VII yuzyildan sonra muslumandirlar Ayrica koyunde bircok dini anitlar vardir Ayrica bakinizSahdag halklariKaynakca Buduhcy www terra su 17 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2011 T Pasazade Azerbaycanin milli etnik numayendeleri cekliler Azerbaycan Muellimler Institutunun Heberleri 1 Azerbaycan Muellimler Institutu Baki Muellim 2009 s 39 Imameddin Zekiyev Namelum xinaliqli alimler Edebiyyat qezeti 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerice H Hevilov Azerbaycan etnoqrafiyasi Baki Elm 1991 seh 40 A A Bakixanov Gulustani Irem a b T E Pasazade Boyuk Veten Muharibesinde ve diger muharibelerde Sahdag halqlarinin istirakinin oyrenilmesi problemleri Boyuk Veten Muharibesinde qelebenin temin olunmasinda Azerbaycan halqinin rolu movzusunda kecirilmis Respublika Elmi Konfransinin Materiallari Sumqayit Dovlet Universiteti Sumqayit 7 may 2010 s 89 Azerice Ukazatel geograficheskih nazvanij olu kirik baglanti Spisok selenij Kubinskogo uezda podvergshihsya pogromam v aprele mae 1918 g olu kirik baglanti Solmaz Rustamova Togidi Kuba Aprel maj 1918 g Musulmanskie pogromy v dokumentah Baku 2010 9 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2011 Dis baglantilarBuduhcy www terra su17 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Buduhi BSE23 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Sociolinguistic Situation of the Budukh in Azerbaijan 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde