Bukalemun, sürüngenler sınıfının Chamaeleonidae familyasından renk değiştirebilen kelerlerin ortak adı.
Bukalemun | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Chamaelio calyptratus | ||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Cinsler | ||||||||||||||||||||
Bradypodion |
Etimoloji
Bukalemun adı Arapça "bū qalamūn"dan gelmektedir. (A)bū bileşeni Arapça hayvan isimlerinde tipiktir. Lekamun Arapçada "yutan" anlamındadır. Kalemun ismi Eski Yunanca χamailéōn "yer aslanı" (χamaí, yere yakın + léōn, aslan) kaynaklıdır. Eski Yunancadaki bu sözcüğün ise Akatça "nēşa qaqqari"nin (yer aslanı) çevirisi olduğu düşünülmektedir.
Özellikleri
Chamaeleonidae familyasını diğer kertenkelelerden ayıran en önemli özellik ayakların, dilin ve gözlerin alışılmadık biçimleri ve renk değiştirme özelliğidir. Vücutları yanlardan basıktır. Dilleri boylarının yaklaşık 1-1,5 katı uzunluğunda, hareketli ve yapışkandır. Bir jet uçağıyla kıyaslanırsa bukalemunların dilleri jet uçağına oranla 5 kat daha hızlıdır. Gözler bağımsız hareket eder, biri yukarı bakarken diğeri aşağıya bakabilir. Göz kapakları kalındır. Kolaylıkla renk değiştirirler. Derilerini sarı, yeşil tonları, kırmızı tonları, kestane rengi ve siyaha çevirebilirler; benekler, çizgiler oluşturabilirler. Uzunlukları 8–60 cm arasında değişse de genellikle 30 cm civarındadır. Çok yavaş yürürler. Ayakları ve kuyrukları dalları kavrayabilir.
Renk değiştirme
Bazı bukalemun türleri deri renklerini değiştirebilir. Farklı bukalemun türleri kendi renklemelerini ve modellerini pembe, mavi, kırmızı, turuncu, yeşil, siyah, kahverengi, açık mavi, sarı, turkuaz ve mor renk birleşimleri yoluyla değiştirebilirler. Bukalemun derisi pigmentler içeren bir yüzeysel tabakaya sahiptir ve tabakanın altı guanine kristalli hücrelerdir. Bukalemunlar deri rengini değiştiren kristallerden yansıyan ışığın dalga boyunu değiştiren guanine kristalleri arasındaki boşluğu değiştirerek renk değiştirirler.
Bukalemunlardaki renk değişimi kamuflajda işlevlere sahiptir ama en yaygın olarak ve sıcaklık ile ışık gibi çevresel şartlara karşı tepkilerde görülür. Bu işlevlerin asıl önemi türlerin yanı sıra koşullarla birlikte değişir. Renk değişimi bukalemunun fizyolojik durumunu ve niyetlerini diğer bukalemunlara işaret eder. Bukalemunlar diğer bukalemunlara saldırganlık gösterdiğinde daha parlak, vazgeçtiklerinde ya da itaat ettiklerinde daha koyu renkler göstermeye eğilimlidirler. Bazı türler, özellikle Madagaskar ve yağmur ormanı habitatlarındaki bazı Afrikalı cinslerinin kafatası yumrucukları kemiklerden türeyen ve muhtemelen işaretleme rolüne hizmet eden mavi floresana sahiptir.
Dağılım
Afrika, Madagaskar, Hindistan, Sri Lanka, Akdeniz kıyıları ve İspanya'nın güneyinde yaşayan 80'den fazla türü vardır.
Türkiye'de Bayağı bukalemun (Chamaeleo chamaeleon) kuzeyde İzmir'den güneye doğru Ege sahilleri ile bütün Akdeniz sahil bölgesininde yayılmıştır fakat çok ender rastlanır.
Beslenme
Genellikle karınca, böcek ve benzeri canlılarla beslenirler.
Üreme
Bukalemunlarda 2 tip üreme görülür: Canlı ve yumurtlayarak. Çiftleşmeden sonra 3-6 hafta içinde yumurtalar dişi tarafından açılan çukurlara bırakılır. Yavrular 7-8 ay içerisinde yumurtadan çıkarlar.
Resimler
- Avlanan bir bebek bukalemon
- Jackson bukalemunu (Chamaeleo jacksonii)
-
-
-
Kaynakça
- ^ . National Geographic Explorer
- ^ Stuart-Fox, D.; Moussalli, A. (2008). "Selection for Social Signalling Drives the Evolution of Chameleon Colour Change". PLOS Biology. 6 (1). ss. e25. doi:10.1371/journal.pbio.0060025. (PMC) 2214820 $2. (PMID) 18232740.
- ^ Harris, Tom. . How Stuff Works. 4 Nisan 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2006.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bukalemun surungenler sinifinin Chamaeleonidae familyasindan renk degistirebilen kelerlerin ortak adi Bukalemun PreYeYeOSDCPTJKPgNChamaelio calyptratusBiyolojik siniflandirmaUst alem EukaryotaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataUst sinif TetrapodaSinif ReptiliaTakim Squamata Pullular Alt takim Iguania Iguanalar Familya Chamaeleonidae Bukalemungiller Bickel amp Losos 2002CinslerBradypodion Calumma Chamaeleo Furcifer Kinyongia Nadzikambia BrookesiaEtimolojiBukalemun adi Arapca bu qalamun dan gelmektedir A bu bileseni Arapca hayvan isimlerinde tipiktir Lekamun Arapcada yutan anlamindadir Kalemun ismi Eski Yunanca xamaileōn yer aslani xamai yere yakin leōn aslan kaynaklidir Eski Yunancadaki bu sozcugun ise Akatca nesa qaqqari nin yer aslani cevirisi oldugu dusunulmektedir OzellikleriChamaeleonidae familyasini diger kertenkelelerden ayiran en onemli ozellik ayaklarin dilin ve gozlerin alisilmadik bicimleri ve renk degistirme ozelligidir Vucutlari yanlardan basiktir Dilleri boylarinin yaklasik 1 1 5 kati uzunlugunda hareketli ve yapiskandir Bir jet ucagiyla kiyaslanirsa bukalemunlarin dilleri jet ucagina oranla 5 kat daha hizlidir Gozler bagimsiz hareket eder biri yukari bakarken digeri asagiya bakabilir Goz kapaklari kalindir Kolaylikla renk degistirirler Derilerini sari yesil tonlari kirmizi tonlari kestane rengi ve siyaha cevirebilirler benekler cizgiler olusturabilirler Uzunluklari 8 60 cm arasinda degisse de genellikle 30 cm civarindadir Cok yavas yururler Ayaklari ve kuyruklari dallari kavrayabilir Renk degistirmeBazi bukalemun turleri deri renklerini degistirebilir Farkli bukalemun turleri kendi renklemelerini ve modellerini pembe mavi kirmizi turuncu yesil siyah kahverengi acik mavi sari turkuaz ve mor renk birlesimleri yoluyla degistirebilirler Bukalemun derisi pigmentler iceren bir yuzeysel tabakaya sahiptir ve tabakanin alti guanine kristalli hucrelerdir Bukalemunlar deri rengini degistiren kristallerden yansiyan isigin dalga boyunu degistiren guanine kristalleri arasindaki boslugu degistirerek renk degistirirler Bukalemunlardaki renk degisimi kamuflajda islevlere sahiptir ama en yaygin olarak ve sicaklik ile isik gibi cevresel sartlara karsi tepkilerde gorulur Bu islevlerin asil onemi turlerin yani sira kosullarla birlikte degisir Renk degisimi bukalemunun fizyolojik durumunu ve niyetlerini diger bukalemunlara isaret eder Bukalemunlar diger bukalemunlara saldirganlik gosterdiginde daha parlak vazgectiklerinde ya da itaat ettiklerinde daha koyu renkler gostermeye egilimlidirler Bazi turler ozellikle Madagaskar ve yagmur ormani habitatlarindaki bazi Afrikali cinslerinin kafatasi yumrucuklari kemiklerden tureyen ve muhtemelen isaretleme rolune hizmet eden mavi floresana sahiptir DagilimAfrika Madagaskar Hindistan Sri Lanka Akdeniz kiyilari ve Ispanya nin guneyinde yasayan 80 den fazla turu vardir Turkiye de Bayagi bukalemun Chamaeleo chamaeleon kuzeyde Izmir den guneye dogru Ege sahilleri ile butun Akdeniz sahil bolgesininde yayilmistir fakat cok ender rastlanir BeslenmeGenellikle karinca bocek ve benzeri canlilarla beslenirler UremeBukalemunlarda 2 tip ureme gorulur Canli ve yumurtlayarak Ciftlesmeden sonra 3 6 hafta icinde yumurtalar disi tarafindan acilan cukurlara birakilir Yavrular 7 8 ay icerisinde yumurtadan cikarlar ResimlerAvlanan bir bebek bukalemon Jackson bukalemunu Chamaeleo jacksonii Kaynakca National Geographic Explorer Stuart Fox D Moussalli A 2008 Selection for Social Signalling Drives the Evolution of Chameleon Colour Change PLOS Biology 6 1 ss e25 doi 10 1371 journal pbio 0060025 PMC 2214820 2 PMID 18232740 Harris Tom How Stuff Works 4 Nisan 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2006