Bulunç, Türk halk inancında ve halk kültüründe yaklaşık olarak vicdan kavramını karşılayan bir sözcüktür. Fakat mitolojik bir kavram olarak aynı zamanda ruhlarla iletişime geçmeyi de içerdiği için vicdandan daha farklı bir içeriğe sahiptir.
Tanım ve Anlam
Kişiyi davranışlarını incelemeye zorlayan, kendi ahlak anlayışını sorgulamasını ve kendini yargılamasını sağlayan içsel güçtür. İnsanın kendisinde doğuştan var olan, daha sonra da eğitim toplumsal yaşam ile biçimlendirilen içsel algı süreçleriyle doğruyu ve yanlışı bulabileceği anlamı taşır. Bazen içsel bir mahkeme olarak da algılanır. Tüm kültürlerde vicdana, insanın Yaratıcıya açılan kapısı olarak bakılır. Doğru olanı bulmak için aslında başka bir şeye ihtiyaç yoktur. İnsan tek başınayken bile vicdan sayesinde kötülükten kaçınabilir. Yeter ki onun sesini dinlesin. Türk mitolojik anlayışında Bulunç bir ses gibi insana "eyitir/ayıtır" (konuşur). Bu nedenle “Duyunç” adı da verilir. Bu duyma (işitme) iyicil ruhlarla iletişimin bir sonucu olduğunun düşünülmesiyle de bağlantılıdır. Bu anlamda Duyunç (vicdan) ve Ötüğ (dua) aslında iki yönlü bir işleyişe sahiptir. Duyunç içten gelen sesi dinlemek, Ötüğ ise Tanrıya yakarmaktır. Bazı yörelerde vicdan için Uyat/Oyat tabiri de kullanılır. Pek çok din ve inanç sisteminde vicdana büyük önem verilmesi onun Tanrısal iletişime veya kainata açılan bir unsur olarak algılanması nedeniyledir.
Etimoloji
- Bulunç: (Bul) kökünden, Bulmak fiilinden türemiştir. Eski Altayca ve Moğolcada "kazmak" anlamı kökün içinde mevcuttur.
- Duyunç: (Duy) kökünden türemiştir. Duymak (işitmek, hissetmek) anlamlarını taşır.
Kaynakça
- ^ Türk Dili Sözlüğü, Orhan Hançerlioğlu, Remzi Kitabevi (Sayfa-111)
- ^ Türk Dil Kurumu Sözlüğü, "bulunç"[]
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Dili Sözlüğü, Orhan Hançerlioğlu, Remzi Kitabevi (Sayfa-191)
Ayrıca bakınız
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bulunc Turk halk inancinda ve halk kulturunde yaklasik olarak vicdan kavramini karsilayan bir sozcuktur Fakat mitolojik bir kavram olarak ayni zamanda ruhlarla iletisime gecmeyi de icerdigi icin vicdandan daha farkli bir icerige sahiptir Tanim ve AnlamKisiyi davranislarini incelemeye zorlayan kendi ahlak anlayisini sorgulamasini ve kendini yargilamasini saglayan icsel guctur Insanin kendisinde dogustan var olan daha sonra da egitim toplumsal yasam ile bicimlendirilen icsel algi surecleriyle dogruyu ve yanlisi bulabilecegi anlami tasir Bazen icsel bir mahkeme olarak da algilanir Tum kulturlerde vicdana insanin Yaraticiya acilan kapisi olarak bakilir Dogru olani bulmak icin aslinda baska bir seye ihtiyac yoktur Insan tek basinayken bile vicdan sayesinde kotulukten kacinabilir Yeter ki onun sesini dinlesin Turk mitolojik anlayisinda Bulunc bir ses gibi insana eyitir ayitir konusur Bu nedenle Duyunc adi da verilir Bu duyma isitme iyicil ruhlarla iletisimin bir sonucu oldugunun dusunulmesiyle de baglantilidir Bu anlamda Duyunc vicdan ve Otug dua aslinda iki yonlu bir isleyise sahiptir Duyunc icten gelen sesi dinlemek Otug ise Tanriya yakarmaktir Bazi yorelerde vicdan icin Uyat Oyat tabiri de kullanilir Pek cok din ve inanc sisteminde vicdana buyuk onem verilmesi onun Tanrisal iletisime veya kainata acilan bir unsur olarak algilanmasi nedeniyledir EtimolojiBulunc Bul kokunden Bulmak fiilinden turemistir Eski Altayca ve Mogolcada kazmak anlami kokun icinde mevcuttur Duyunc Duy kokunden turemistir Duymak isitmek hissetmek anlamlarini tasir Kaynakca Turk Dili Sozlugu Orhan Hancerlioglu Remzi Kitabevi Sayfa 111 Turk Dil Kurumu Sozlugu bulunc olu kirik baglanti Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Dili Sozlugu Orhan Hancerlioglu Remzi Kitabevi Sayfa 191 Ayrica bakinizEsin Otug Bergu VicdanTurk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz