Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Buzullar arası dönem (veya diğer adıyla interglasiyal), buzul çağındaki art arda buzul dönemlerini ayıran binlerce yıllık sıcak küresel ortalama sıcaklığın jeolojik bir aralığıdır. Mevcut Holosen yaşlı buzullar arası oluşum yaklaşık 11.700 yıl önce Pleistosen'in sonunda başladı.
Pleyistosen'de buzullar arası dönemler
Pleistosen'in 2,5 milyon yıllık yayılımı boyunca, yaklaşık 40.000 ila 100.000 yıl aralıklarla çok sayıda buzullar veya Kuzey Amerika ve Avrupa'daki kıtasal buz tabakalarının önemli ilerlemeleri olmuştur. Bu uzun buzul dönemleri daha ılımlı ve daha kısa buzullar arası buzullarla ayrılmıştır.
Günümüz buz gibi interglasiyalarda iklim ısınıyor ve tundra, buz tabakalarını izleyerek kutuplara doğru çekiliyor. Ormanlar, tundra bitki örtüsünü destekleyen alanlara geri döndü. Ara buzullar, paleontolojileri ile karada veya sığ denizaşırı denizlerde tanımlanır. Belli buzulları tanımlamak için ılıman iklime işaret eden ve belirli bir yaş belirten türlerden gelen çiçek ve faunal kalıntılar kullanılır. Genellikle memeli ve molluskan türleri, polen ve bitki makro kalıntıları (tohumlar ve meyveler) kullanılır. Ancak, daha birçok fosil kalıntısı yararlı olabilir: böcekler, ostrakodlar, foraminiferler, diyatomlar vs. Son zamanlarda, buz çekirdeği ve okyanus sedimanı çekirdekleri, sıcaklık ve toplam buz hacimleri için daha niceliksel ve doğru bir şekilde tarihlendirilmiş kanıtlar sağlar.
Buzullar arası ve buzullar, Dünya'nın yörüngesindeki döngüsel değişikliklerle çakışmaktadır. Üç yörünge değişimi, buzullararası etkilere neden olur. Birincisi, Dünya'nın yörüngesindeki güneş etrafındaki bir değişiklik veya dışmerkezliktir. İkincisi, Dünya ekseninin eğiminde bir değişim, eğikliktir. Üçüncüsü, dünya ekseninin kesişme veya eğri hareketidir. Güney yarıküredeki sıcak yazlar, yarımkürenin güneşe doğru eğildiğinde ve Dünya'nın eliptik yörüngede güneşe en yakın olduğunda ortaya çıkar. Soğuk yazlar, o mevsim boyunca Dünya güneşten en uzak olduğunda ortaya çıkar. Bu etkiler, yörünge ekzantrisitesi büyük olduğunda daha belirgindir. Eğiklik büyük olduğunda, mevsimsel değişiklikler daha aşırıdır.
Homojen fosiller için buluşma metodu olarak kullanılabilirken, interglacialalar jeolojik haritalama için ve antropologlar için de yararlı bir araçtır.
Son buzul çağında oluşan hafif iklim koşullarına, interstadial denir. Çoğu (hepsi değil) interstadiallar yaşlar arası buzullardan daha kısadır. İnterstadiyal iklim nispeten sıcak olabilir, ancak bu mutlaka öyle değildir. Soğuk dönemler (stadials) genellikle çok kuru olduğundan, tortul kayıtlarda interstadials olarak da ıslak (dolayısıyla sıcak olması zorunlu değildir) dönemler kaydedilmiştir.
Ortalama küresel sıcaklık için bir vekil olan deniz yatağının tortu numunelerinden elde edilen oksijen izotop oranı, dünyanın iklimindeki değişiklikler hakkında önemli bir bilgi kaynağıdır.
Buzullar arası optimum
Bir buzullar arası dönemin optimal veya iklimsel optimumu, buzluklar arası dönemde, genellikle orta kısımda meydana gelen en 'elverişli' iklimi yaşayan buzullar arası bir dönemdir. Bir buzul çağının iklimsel optimumu, aynı buzullar arası olan ve daha az olumlu bir iklime sahip olan (fakat yine de önceki / sonraki buzullardan çok daha iyi bir iklim yaşanmış) aşamaları takip eder ve izler. Buzullar arası bir optimum sırasında, deniz seviyeleri en yüksek değere yükselir, ancak mutlaka iklimsel optimum ile aynı zamanda değil.
Mevcut buzul zamanı olan Holosen'de, İklimsel optimum, Subboreal (M.Ö. 3000 ila M.Ö. 500'e karşılık gelen 5 ila 2.5 ka BP) ve Atlantik (M.Ö. 7000 ila M.Ö. 3000'e karşılık gelen 9 ila 5 ka) arasında gerçekleşti. Bu iklimsel optimumu izleyen şu andaki iklim aşaması hâlâ aynı buzul çağına (Holosen) aittir. Bu sıcak dönemin ardından yaklaşık 2.000 yıl öncesine kadar kademeli bir düşüş, ardından Küçük Buz Devrine (1250-1850) kadar sıcak bir döneme devam edildi.
Geç Pleyistosien Eemian Sahnesi'nde, 131-114 ka'da ortaya çıkan buzullararası optimumluktan önce geldi. Eemian döneminde iklimsel optimumluk, tip alanında (Hollanda, Amersfoort şehri) polen bölgesi E4 sırasında gerçekleşti. Burada, Quercus (meşe), Corylus (ela), Taxus, Ulmus (elm), Fraxinus (kül), Carpinus (gürgen) ve Picea'nın (ladin) genişlemesi ile karakterizedir. Eemian Sahnesi'nde deniz seviyesi bugünkü seviyesinden yaklaşık 8 metre daha yüksekti ve Kuzey Denizi'nin su sıcaklığı şimdiki zamandan yaklaşık 2 °C daha yüksekti.
Ayrıca bakınız
- Kartopu Dünya
- Sera ve yüzünde Toprak
- İnterstadial dönemleri
- Milankovitch döngüleri
Kaynakça
- ^ Eldredge, S. Ice Ages – What are they and what causes them? (İngilizce). Utah Geological Survey. 23 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ Rieke, G. Long Term Climate (İngilizce). 19 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ Kottak, Conrad Phillip (2005). Window on Humanity: A Concise Introduction to Anthropology (İngilizce). McGraw-Hill. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buzullar arasi donem veya diger adiyla interglasiyal buzul cagindaki art arda buzul donemlerini ayiran binlerce yillik sicak kuresel ortalama sicakligin jeolojik bir araligidir Mevcut Holosen yasli buzullar arasi olusum yaklasik 11 700 yil once Pleistosen in sonunda basladi Son Buzullar ve Buzullar Arasindaki Sicaklik ve Buz Cilt Degisikliklerinin GorunusuPleyistosen de buzullar arasi donemlerPleistosen in 2 5 milyon yillik yayilimi boyunca yaklasik 40 000 ila 100 000 yil araliklarla cok sayida buzullar veya Kuzey Amerika ve Avrupa daki kitasal buz tabakalarinin onemli ilerlemeleri olmustur Bu uzun buzul donemleri daha ilimli ve daha kisa buzullar arasi buzullarla ayrilmistir Gunumuz buz gibi interglasiyalarda iklim isiniyor ve tundra buz tabakalarini izleyerek kutuplara dogru cekiliyor Ormanlar tundra bitki ortusunu destekleyen alanlara geri dondu Ara buzullar paleontolojileri ile karada veya sig denizasiri denizlerde tanimlanir Belli buzullari tanimlamak icin iliman iklime isaret eden ve belirli bir yas belirten turlerden gelen cicek ve faunal kalintilar kullanilir Genellikle memeli ve molluskan turleri polen ve bitki makro kalintilari tohumlar ve meyveler kullanilir Ancak daha bircok fosil kalintisi yararli olabilir bocekler ostrakodlar foraminiferler diyatomlar vs Son zamanlarda buz cekirdegi ve okyanus sedimani cekirdekleri sicaklik ve toplam buz hacimleri icin daha niceliksel ve dogru bir sekilde tarihlendirilmis kanitlar saglar Buzullar arasi ve buzullar Dunya nin yorungesindeki dongusel degisikliklerle cakismaktadir Uc yorunge degisimi buzullararasi etkilere neden olur Birincisi Dunya nin yorungesindeki gunes etrafindaki bir degisiklik veya dismerkezliktir Ikincisi Dunya ekseninin egiminde bir degisim egikliktir Ucuncusu dunya ekseninin kesisme veya egri hareketidir Guney yarikuredeki sicak yazlar yarimkurenin gunese dogru egildiginde ve Dunya nin eliptik yorungede gunese en yakin oldugunda ortaya cikar Soguk yazlar o mevsim boyunca Dunya gunesten en uzak oldugunda ortaya cikar Bu etkiler yorunge ekzantrisitesi buyuk oldugunda daha belirgindir Egiklik buyuk oldugunda mevsimsel degisiklikler daha asiridir Homojen fosiller icin bulusma metodu olarak kullanilabilirken interglacialalar jeolojik haritalama icin ve antropologlar icin de yararli bir aractir Son buzul caginda olusan hafif iklim kosullarina interstadial denir Cogu hepsi degil interstadiallar yaslar arasi buzullardan daha kisadir Interstadiyal iklim nispeten sicak olabilir ancak bu mutlaka oyle degildir Soguk donemler stadials genellikle cok kuru oldugundan tortul kayitlarda interstadials olarak da islak dolayisiyla sicak olmasi zorunlu degildir donemler kaydedilmistir Ortalama kuresel sicaklik icin bir vekil olan deniz yataginin tortu numunelerinden elde edilen oksijen izotop orani dunyanin iklimindeki degisiklikler hakkinda onemli bir bilgi kaynagidir Buzullar arasi optimumBir buzullar arasi donemin optimal veya iklimsel optimumu buzluklar arasi donemde genellikle orta kisimda meydana gelen en elverisli iklimi yasayan buzullar arasi bir donemdir Bir buzul caginin iklimsel optimumu ayni buzullar arasi olan ve daha az olumlu bir iklime sahip olan fakat yine de onceki sonraki buzullardan cok daha iyi bir iklim yasanmis asamalari takip eder ve izler Buzullar arasi bir optimum sirasinda deniz seviyeleri en yuksek degere yukselir ancak mutlaka iklimsel optimum ile ayni zamanda degil Mevcut buzul zamani olan Holosen de Iklimsel optimum Subboreal M O 3000 ila M O 500 e karsilik gelen 5 ila 2 5 ka BP ve Atlantik M O 7000 ila M O 3000 e karsilik gelen 9 ila 5 ka arasinda gerceklesti Bu iklimsel optimumu izleyen su andaki iklim asamasi hala ayni buzul cagina Holosen aittir Bu sicak donemin ardindan yaklasik 2 000 yil oncesine kadar kademeli bir dusus ardindan Kucuk Buz Devrine 1250 1850 kadar sicak bir doneme devam edildi Gec Pleyistosien Eemian Sahnesi nde 131 114 ka da ortaya cikan buzullararasi optimumluktan once geldi Eemian doneminde iklimsel optimumluk tip alaninda Hollanda Amersfoort sehri polen bolgesi E4 sirasinda gerceklesti Burada Quercus mese Corylus ela Taxus Ulmus elm Fraxinus kul Carpinus gurgen ve Picea nin ladin genislemesi ile karakterizedir Eemian Sahnesi nde deniz seviyesi bugunku seviyesinden yaklasik 8 metre daha yuksekti ve Kuzey Denizi nin su sicakligi simdiki zamandan yaklasik 2 C daha yuksekti Ayrica bakinizKartopu Dunya Sera ve yuzunde Toprak Interstadial donemleri Milankovitch donguleriKaynakca Eldredge S Ice Ages What are they and what causes them Ingilizce Utah Geological Survey 23 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2022 Rieke G Long Term Climate Ingilizce 19 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2022 Kottak Conrad Phillip 2005 Window on Humanity A Concise Introduction to Anthropology Ingilizce McGraw Hill ISBN 978 0 07 289028 0