Büyük Doğu, Necip Fazıl Kısakürek'in ortaya koyduğu İslamcı ideoloji.
Necip Fazıl, Büyük Doğu'yu ana hatlarıyla İdeolocya Örgüsü eserinde açıklamıştır. Bu eserde Büyük Doğu'yu, İslam'ın yeni zaman ve mekan problemlerine uygulanışından doğan bir dünya görüşü olarak sunar. "İslam anlayışını yenilemek" temel tezi etrafında, İslam tarihinin siyasî, kültürel, ahlakî, estetik ve entelektüel yönlerden bir muhasebesini yapar ve "Başyücelik" ismi altında bir "ideal İslamî devlet" modeli ortaya atar.
Temel referanslarının merkezine İslam’ı alan Büyük Doğu ideolojisi, cumhuriyet döneminde yetişen İslamcı aydınların da başvurduğu alternatif bir modernleşme paradigması olmuştur. Büyük Doğu ideolojisi, Necip Fazıl’ın ardından özel olarak Salih Mirzabeyoğlu tarafından benimsenmiş ve sürdürülmek istenmiştir.
Kavramlar
Doğu ve Batı
Necip Fazıl’a göre İslamiyet hakikat olduğu için hiçbir mekânla kısıtlanamaz. Ancak ilk kez Eski Yunan tarihçisi Herodot’un yaptığı “Doğu-Batı” ayrımını kabul etmek, İslam tarihinde görünen bir mücadelenin taraflarını ifade etmek için mecburi ve realist bir tutumdan ibarettir. Ona göre zaman ve mekândan bağımsız bir hakikat olan İslam bütün dünyaya yayılmak isterken, kendi bünyesini ondan korumak için maddî ve manevî sınırlar çizen taraf Batı olmuş, böylece Doğu ve Batı diye birbirine zıt iki manevî iklim ortaya çıkmıştır. Antik Yunan ve Roma devirleri boyunca Çin, Hint ve Fars kavimlerinin ayrı ayrı temsil ettiği ve Batı’ya aykırı bir varlık ve birlik belirtmeyen Doğu, İslamiyet’le birlikte yer ve yön bakımından sınır tanımayan bir teze kavuşmuş, Arap ve Türk kavimlerinin önderliğinde kuşatıcı bir şuur ve kimliğe ermiştir. Önce Araplar ve en sonunda Türkler, Müslümanlığı temsil kabiliyetini kaybederek Doğulu kimliğinin öznesi olmaktan çıkmışlar ve Rönesans’tan sonra akıl ve madde başarılarıyla yükselen Batı karşısında mahkûm olmuşlardır. Paul Valery’nin görüşüne dayanarak, “Yunan aklı, Roma nizamı ve Hıristiyanlık ahlakı” olarak formüle ettiği Batı kültür ikliminin ulaştığı her yerin Batı olduğunu söyleyen Necip Fazıl, Batılılaşmayı benimseyen toplumlar Doğulu olduklarını inkâr etseler de Batılıların bu ayrımı koruduğunu belirtir. Doğu ve Batı ayrımı bağlamında, Necip Fazıl’a göre Büyük Doğu, tasfiye edilmiş Doğu medeniyetinin en son temsilcisi olan Türklerin şahsında, kaybedilen İslami ruhu ihya etmenin sistemidir.
Temel prensipler
Necip Fazıl, Büyük Doğu'yu dokuz esasa dayandırır.
1. Ruhçuluk: Büyük Doğu'nun, materyalizm ve rasyonalizme karşı, İslam tasavvufuna dayanan mistik ve idealist karakteridir.
2. Keyfiyetçilik: Büyük Doğu ruhçuluğunun tümevarımsal yönü olarak özcülüğe vurgu yapar.
3. Şahsiyetçilik: Hakikati toplumun değil, bireylerin temsil edebileceği görüşüdür.
4. Ahlakçılık: Büyük Doğu'nun İslam ahlakını idealize ettiğini ve ona bağlılığını ifade eder.
5. Milliyetçilik: Büyük Doğu ideolojisinin ırkçılık ve kozmopolitanizme karşı, milletlerde inanç, değer, düşünce ve duyarlığı öne çıkarma prensibidir.
6. Sermaye ve mülkiyette tedbircilik: Mülkiyet hakkını korumakla birlikte sermaye ve refahın devlet eliyle topluma yayılarak düzenlenmesini savunur.
7. Cemiyetçilik: Bireylerine dayanışma, aidiyet ve sorumluluk duygusunu veren bir toplum kurmayı önemser.
8. Nizamcılık: Sistemli düşüncenin ve eylem disiplininin önemini vurgular.
9. Müdahalecilik: İnsan iradesinin toplumdaki başıboşluğa karşı yapıcı, zorbalığa karşı yıkıcı hamlelerini destekleme prensibidir.
Kaynakça
- ^ "Büyük Doğu". www.biyografi.info. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021.
- ^ Kısakürek, Necip Fazıl. İdeolocya Örgüsü, 21. Baskı. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 2015.
- ^ Toker, Mehmet Şevki. “Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi”. Ekonomi Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2019, 4 (1): 50-68
- ^ Kısakürek, Necip Fazıl. İdeolocya Örgüsü, 21. Baskı. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 2015. s.17
- ^ Kısakürek, Necip Fazıl. İdeolocya Örgüsü, s.16
- ^ Kısakürek, Necip Fazıl. İdeolocya Örgüsü, s.30
- ^ Kısakürek, Necip Fazıl. İdeolocya Örgüsü, s.23
- ^ Kısakürek, Necip Fazıl. İdeolocya Örgüsü, s.12
- ^ Kısakürek, Necip Fazıl. İdeolocya Örgüsü, 21. Baskı. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 2015. s. 389-410
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Dogu Necip Fazil Kisakurek in ortaya koydugu Islamci ideoloji Necip Fazil Buyuk Dogu yu ana hatlariyla Ideolocya Orgusu eserinde aciklamistir Bu eserde Buyuk Dogu yu Islam in yeni zaman ve mekan problemlerine uygulanisindan dogan bir dunya gorusu olarak sunar Islam anlayisini yenilemek temel tezi etrafinda Islam tarihinin siyasi kulturel ahlaki estetik ve entelektuel yonlerden bir muhasebesini yapar ve Basyucelik ismi altinda bir ideal Islami devlet modeli ortaya atar Temel referanslarinin merkezine Islam i alan Buyuk Dogu ideolojisi cumhuriyet doneminde yetisen Islamci aydinlarin da basvurdugu alternatif bir modernlesme paradigmasi olmustur Buyuk Dogu ideolojisi Necip Fazil in ardindan ozel olarak Salih Mirzabeyoglu tarafindan benimsenmis ve surdurulmek istenmistir KavramlarDogu ve Bati Necip Fazil a gore Islamiyet hakikat oldugu icin hicbir mekanla kisitlanamaz Ancak ilk kez Eski Yunan tarihcisi Herodot un yaptigi Dogu Bati ayrimini kabul etmek Islam tarihinde gorunen bir mucadelenin taraflarini ifade etmek icin mecburi ve realist bir tutumdan ibarettir Ona gore zaman ve mekandan bagimsiz bir hakikat olan Islam butun dunyaya yayilmak isterken kendi bunyesini ondan korumak icin maddi ve manevi sinirlar cizen taraf Bati olmus boylece Dogu ve Bati diye birbirine zit iki manevi iklim ortaya cikmistir Antik Yunan ve Roma devirleri boyunca Cin Hint ve Fars kavimlerinin ayri ayri temsil ettigi ve Bati ya aykiri bir varlik ve birlik belirtmeyen Dogu Islamiyet le birlikte yer ve yon bakimindan sinir tanimayan bir teze kavusmus Arap ve Turk kavimlerinin onderliginde kusatici bir suur ve kimlige ermistir Once Araplar ve en sonunda Turkler Muslumanligi temsil kabiliyetini kaybederek Dogulu kimliginin oznesi olmaktan cikmislar ve Ronesans tan sonra akil ve madde basarilariyla yukselen Bati karsisinda mahkum olmuslardir Paul Valery nin gorusune dayanarak Yunan akli Roma nizami ve Hiristiyanlik ahlaki olarak formule ettigi Bati kultur ikliminin ulastigi her yerin Bati oldugunu soyleyen Necip Fazil Batililasmayi benimseyen toplumlar Dogulu olduklarini inkar etseler de Batililarin bu ayrimi korudugunu belirtir Dogu ve Bati ayrimi baglaminda Necip Fazil a gore Buyuk Dogu tasfiye edilmis Dogu medeniyetinin en son temsilcisi olan Turklerin sahsinda kaybedilen Islami ruhu ihya etmenin sistemidir Temel prensiplerNecip Fazil Buyuk Dogu yu dokuz esasa dayandirir 1 Ruhculuk Buyuk Dogu nun materyalizm ve rasyonalizme karsi Islam tasavvufuna dayanan mistik ve idealist karakteridir 2 Keyfiyetcilik Buyuk Dogu ruhculugunun tumevarimsal yonu olarak ozculuge vurgu yapar 3 Sahsiyetcilik Hakikati toplumun degil bireylerin temsil edebilecegi gorusudur 4 Ahlakcilik Buyuk Dogu nun Islam ahlakini idealize ettigini ve ona bagliligini ifade eder 5 Milliyetcilik Buyuk Dogu ideolojisinin irkcilik ve kozmopolitanizme karsi milletlerde inanc deger dusunce ve duyarligi one cikarma prensibidir 6 Sermaye ve mulkiyette tedbircilik Mulkiyet hakkini korumakla birlikte sermaye ve refahin devlet eliyle topluma yayilarak duzenlenmesini savunur 7 Cemiyetcilik Bireylerine dayanisma aidiyet ve sorumluluk duygusunu veren bir toplum kurmayi onemser 8 Nizamcilik Sistemli dusuncenin ve eylem disiplininin onemini vurgular 9 Mudahalecilik Insan iradesinin toplumdaki basibosluga karsi yapici zorbaliga karsi yikici hamlelerini destekleme prensibidir Kaynakca Buyuk Dogu www biyografi info 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2021 Kisakurek Necip Fazil Ideolocya Orgusu 21 Baski Istanbul Buyuk Dogu Yayinlari 2015 Toker Mehmet Sevki Bir Bati Disi Modernlik Yaklasimi Olarak Buyuk Dogu Ideolojisi Ekonomi Politika amp Finans Arastirmalari Dergisi 2019 4 1 50 68 Kisakurek Necip Fazil Ideolocya Orgusu 21 Baski Istanbul Buyuk Dogu Yayinlari 2015 s 17 Kisakurek Necip Fazil Ideolocya Orgusu s 16 Kisakurek Necip Fazil Ideolocya Orgusu s 30 Kisakurek Necip Fazil Ideolocya Orgusu s 23 Kisakurek Necip Fazil Ideolocya Orgusu s 12 Kisakurek Necip Fazil Ideolocya Orgusu 21 Baski Istanbul Buyuk Dogu Yayinlari 2015 s 389 410