Büyük Hamam (Yunanca: Μπουγιούκ Χαμάμ), Kuzey Lefkoşa'nın İplik Pazarı-Korkut Efendi Mahallesi'nde yer alan bir hamamdır. İplik Pazarı Camii yakınlarında yer alır. Çevreleyen alanların zemininin zaman içindeki yükselişinin bir sonucu olarak, kapısı taban seviyesinin yaklaşık 2 metre, hamam odaları 3 metre altında yer alır.
Büyük Hamam | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Konum | , Kuzey Lefkoşa |
Ülke | KKTC |
Koordinatlar | 35°10′36″K 33°21′42″D / 35.17667°K 33.36167°D |
Açılış | 1309 |
Sahip | Kıbrıs Vakıflar İdaresi |
Resmî site | |
grandturkishhamam.com |
Tarihi
Hamamın bulunduğu bölgede, 1306-1309 yılları arasında, St. George of the Latins Lüzinyan kilisesi inşa edilmiş ve büyük kutlamalarla açılmıştı. Kilise, 14. yüzyılda iki önemli olayın gerçekleştiği yerdi. 10 Kasım 1330'da Lefkoşa, Kanlıdere'nin taşması sonucu sel suları altında kaldı ve sel suları şehir surlarının içine aktı. Sel, 3.000 kişinin ölümüne neden oldu; nehir suyunun yükseldiği nokta, günümüzde de Lüzinyan dönemine ait bir çiviyle işaretlenmiş olarak görülebilmektedir. 17 Ocak 1369'da kilise, bazı şövalyelerin Kıbrıs Kralı I. Peter'i öldürmeyi planladıkları bir suikast alanı oldu. Kevork Keshishian'a göre, kilise kraliyet sarayına çok yakındı ve bu nedenle büyük öneme sahipti ve kilise cemaati Latinler ve Suriyeliler arasındaki karma evliliklerin çocukları olduğu için "Halfcastes" adı ile anılırdı.
George Jeffery'e göre, bazı tarihçiler bu binanın kendisinin 14. yüzyıl St. George of the Latins kilisesi olduğunu öne sürmüş olsa da, böyle bir tanımlama için hiçbir kanıt bulunmamaktadır ve bu teori, binanın bir Orta Çağ kilisesinin görünüşüne benzemesine rağmen planı bu tür kiliselerin planlarına uymamaktadır. Doğu ve batı yönlü yerleşim yerine, kuzey ve güney yönlü yerleşimi, belki de Venedik yönetimi dönemine kadar yapılmış olması ihtimalini neredeyse imkânsız kılmaktadır.
Bina, Osmanlı yönetiminin adadaki ilk yıllarında, 1571-1590 yılları arasında Türk hamamı olarak yeniden inşa edildi. Mustafa Paşa'nın vakfına aitti ve insanlar onu yönetmek için vakıftan kiralamaktaydılar. Örneğin, bir yeniçeri olan Hacı Mehmed Racil'in, 1593'te, hamamı 16 yıl boyunca kiraladığı kayıtlarda yer almaktadır. Osmanlı döneminde, kadınların sosyalleştiği, haber alışverişinde bulundukları ve yemek yedikleri popüler bir sosyal merkezdi. 1891 yılında, "sıcaklık" bölümündeki mermer plakaların sökülmesi sırasında, plakalardan birinin bir Orta Çağ mezar taşı olduğu ortaya çıktı ve bu mezar taşı bir müzeye taşındı. Hamamın orijinal kazanı taştan yapılmıştır, ancak işletmecisi, ısıtma işlemi için çok fazla odun gerektirdiğinden ve karı azalttığından şikayetçi olduğu için, bunun yerine bakır olanı kullanmıştır.
Hamam, UNDP ve 'in yardımıyla, hamamın orijinal özelliklerini ortaya çıkaracak bir teknik kullanılarak 2007-2008 yılları arasında yenilenmiştir.
Mimari
Hamam üç bölümden oluşmaktadır: müşterilerin elbiselerini çıkardıkları yer olan "soyunmalık", "ılık yer" anlamına gelen "ılıklık" ve "sıcak yer" anlamına gelen "sıcaklık". Haşmet Muzaffer Gürkan'a göre, "soyunmalık" bölümü Latin kilisesinin orijinal kalıntılarından oluşuyor. Hamamın ana bölümü olarak kabul edilen "sıcaklık" alanında büyük bir kubbe ve merkezi masaj platformu bulunmaktadır. Kesme taş bina bina tek katlıdır. Girişteki kemer, bir Latin kilisesi kalıntısı olduğundan, "soyunmalık" kısmındaki pencere eşiği ile birlikte, Gotik kabartmalar ve dekoratif ögeler içermektedir.
Güncel kullanım
Bina, kâr amacı gütmeyen Kıbrıs Vakıf İdaresi'ne, özelinde "Lala Mustafa Paşa Vakfı"'na aittir. Kuzey Kıbrıs'ta faaliyette olan tek özgün Türk hamamıdır. Geleneksel bir Türk hamamını denemek isteyen turistler için önemli bir cazibe merkezidir. Hamamda aromatik yağlar ve köpük ile geleneksel deri soyma ve masaj yöntemleri uygulanmaktadır. Kıbrıs Türkleri hamama büyük ilgi göstermemektedir. Hamamın bazı saatleri yerliler, bazı saatleri turistler içindir; bazı saatlerin kadınlara, bazı saatlerin erkeklere ayrılmasından dolayı, yerel halkın saatleri cinsiyete göre ayrılmıştır, ancak turistlerde bu ayrım yoktur.
Kaynakça
- ^ a b c d e . Büyük Hamam. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2015.
- ^ a b {{Kitap kaynağı|soyadı1=Keshishian|ad1=Kevork K.|başlık=Nicosia: Capital of Cyprus Then and Now|yayıncı=The Moufflon Book and Art Centre|yer=Lefkoşa|sayfalar=200|basım=2.2
- ^ "A Description of the Historic Monuments of Cyprus" by George Jeffery,Architect .Publ. Government Printing Office, Nicosia, 1918.
- ^ Jennings, Ronald C. (1993). Christians and Muslims in Ottoman Cyprus and the Mediterranean World, 1571-1640. New York and London: New York University Press. s. 113.
- ^ . Büyük Hamam, official website. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2015.
For example, in 1891, when the marble plaques on the floor were disassembled, it was realized that one of them was a medieval tombstone and that one was transported to a museum.
- ^ a b . Büyük Hamam. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2015.
- ^ Gürkan, Haşmet Muzaffer. Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa (3.3dil=Türkçe bas.). Galeri Kültür. ss. 164-5. ISBN .
- ^ . Haber KKTC - Star Kıbrıs. 17 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Hamam Yunanca Mpoygioyk Xamam Kuzey Lefkosa nin Iplik Pazari Korkut Efendi Mahallesi nde yer alan bir hamamdir Iplik Pazari Camii yakinlarinda yer alir Cevreleyen alanlarin zemininin zaman icindeki yukselisinin bir sonucu olarak kapisi taban seviyesinin yaklasik 2 metre hamam odalari 3 metre altinda yer alir Buyuk HamamBuyuk HamamGenel bilgilerKonum Kuzey LefkosaUlkeKKTCKoordinatlar35 10 36 K 33 21 42 D 35 17667 K 33 36167 D 35 17667 33 36167Acilis1309SahipKibris Vakiflar IdaresiResmi sitegrandturkishhamam comTarihiEski kilise portali Hamamin bulundugu bolgede 1306 1309 yillari arasinda St George of the Latins Luzinyan kilisesi insa edilmis ve buyuk kutlamalarla acilmisti Kilise 14 yuzyilda iki onemli olayin gerceklestigi yerdi 10 Kasim 1330 da Lefkosa Kanlidere nin tasmasi sonucu sel sulari altinda kaldi ve sel sulari sehir surlarinin icine akti Sel 3 000 kisinin olumune neden oldu nehir suyunun yukseldigi nokta gunumuzde de Luzinyan donemine ait bir civiyle isaretlenmis olarak gorulebilmektedir 17 Ocak 1369 da kilise bazi sovalyelerin Kibris Krali I Peter i oldurmeyi planladiklari bir suikast alani oldu Kevork Keshishian a gore kilise kraliyet sarayina cok yakindi ve bu nedenle buyuk oneme sahipti ve kilise cemaati Latinler ve Suriyeliler arasindaki karma evliliklerin cocuklari oldugu icin Halfcastes adi ile anilirdi George Jeffery e gore bazi tarihciler bu binanin kendisinin 14 yuzyil St George of the Latins kilisesi oldugunu one surmus olsa da boyle bir tanimlama icin hicbir kanit bulunmamaktadir ve bu teori binanin bir Orta Cag kilisesinin gorunusune benzemesine ragmen plani bu tur kiliselerin planlarina uymamaktadir Dogu ve bati yonlu yerlesim yerine kuzey ve guney yonlu yerlesimi belki de Venedik yonetimi donemine kadar yapilmis olmasi ihtimalini neredeyse imkansiz kilmaktadir Bina Osmanli yonetiminin adadaki ilk yillarinda 1571 1590 yillari arasinda Turk hamami olarak yeniden insa edildi Mustafa Pasa nin vakfina aitti ve insanlar onu yonetmek icin vakiftan kiralamaktaydilar Ornegin bir yeniceri olan Haci Mehmed Racil in 1593 te hamami 16 yil boyunca kiraladigi kayitlarda yer almaktadir Osmanli doneminde kadinlarin sosyallestigi haber alisverisinde bulunduklari ve yemek yedikleri populer bir sosyal merkezdi 1891 yilinda sicaklik bolumundeki mermer plakalarin sokulmesi sirasinda plakalardan birinin bir Orta Cag mezar tasi oldugu ortaya cikti ve bu mezar tasi bir muzeye tasindi Hamamin orijinal kazani tastan yapilmistir ancak isletmecisi isitma islemi icin cok fazla odun gerektirdiginden ve kari azalttigindan sikayetci oldugu icin bunun yerine bakir olani kullanmistir Hamam UNDP ve in yardimiyla hamamin orijinal ozelliklerini ortaya cikaracak bir teknik kullanilarak 2007 2008 yillari arasinda yenilenmistir MimariHamam uc bolumden olusmaktadir musterilerin elbiselerini cikardiklari yer olan soyunmalik ilik yer anlamina gelen iliklik ve sicak yer anlamina gelen sicaklik Hasmet Muzaffer Gurkan a gore soyunmalik bolumu Latin kilisesinin orijinal kalintilarindan olusuyor Hamamin ana bolumu olarak kabul edilen sicaklik alaninda buyuk bir kubbe ve merkezi masaj platformu bulunmaktadir Kesme tas bina bina tek katlidir Giristeki kemer bir Latin kilisesi kalintisi oldugundan soyunmalik kismindaki pencere esigi ile birlikte Gotik kabartmalar ve dekoratif ogeler icermektedir Guncel kullanimBina kar amaci gutmeyen Kibris Vakif Idaresi ne ozelinde Lala Mustafa Pasa Vakfi na aittir Kuzey Kibris ta faaliyette olan tek ozgun Turk hamamidir Geleneksel bir Turk hamamini denemek isteyen turistler icin onemli bir cazibe merkezidir Hamamda aromatik yaglar ve kopuk ile geleneksel deri soyma ve masaj yontemleri uygulanmaktadir Kibris Turkleri hamama buyuk ilgi gostermemektedir Hamamin bazi saatleri yerliler bazi saatleri turistler icindir bazi saatlerin kadinlara bazi saatlerin erkeklere ayrilmasindan dolayi yerel halkin saatleri cinsiyete gore ayrilmistir ancak turistlerde bu ayrim yoktur Kaynakca a b c d e Buyuk Hamam 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2015 a b Kitap kaynagi soyadi1 Keshishian ad1 Kevork K baslik Nicosia Capital of Cyprus Then and Now yayinci The Moufflon Book and Art Centre yer Lefkosa sayfalar 200 basim 2 2 A Description of the Historic Monuments of Cyprus by George Jeffery Architect Publ Government Printing Office Nicosia 1918 Jennings Ronald C 1993 Christians and Muslims in Ottoman Cyprus and the Mediterranean World 1571 1640 New York and London New York University Press s 113 Buyuk Hamam official website 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2015 For example in 1891 when the marble plaques on the floor were disassembled it was realized that one of them was a medieval tombstone and that one was transported to a museum a b Buyuk Hamam 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2015 Gurkan Hasmet Muzaffer Dunku ve Bugunku Lefkosa 3 3dil Turkce bas Galeri Kultur ss 164 5 ISBN 9963660037 Haber KKTC Star Kibris 17 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2015