Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Büyükçekmece Gölü, Marmara Bölgesi'nde, Çatalca yöresinin güney kesiminde deniz kulağı gölü. Göl, İstanbul'un içme suyu kaynağı olarak kullanılmaktadır. Göl, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yapılarla derinleştirilmiştir. Gölün deniz ayağına bir baraj yapılmıştır.
| Büyükçekmece Gölü | |
|---|---|
 | |
 | |
| Havza | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Şehir(ler) | İstanbul |
| İlçe(ler) | Çatalca, Büyükçekmece |
| Koordinatlar | 41°4′0″K 28°33′11″D / 41.06667°K 28.55306°D |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (gelen) | Sazlı Dere |
| Akarsu (giden) | Marmara Denizi |
| Uzunluk | 7 km (4,3 mi) |
| Yüzölçümü | 12 km2 (4,6 sq mi)2 |
| En derin noktası | 8 m (26 ft) |
| Wikimedia Commons | |
  Büyükçekmece Gölü (Türkiye) | |
Çatalca yöresinden güneye doğru inen derenin (Karasu, Delice Çayı) aşağı çığırının yükselen deniz seviyesi altında kalmasıyla koy halinde oluşmuş, sonra önü, koyun orta kısmında çakıl, kum ve kil gibi maddelerin meydana getirdiği bir dil ile tıkanmıştır. Bu dil üzerinde gölü denize bağlayan bir kesinti bulunur ve bunun üzerinden çok gözlü tarihi bir köprü olan Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü geçer. Büyükçekmece Gölünün Marmara Denizi ile birleştiği yerde Büyükçekmece Barajı yer alır. Baraj ile deniz arasında hafif tuzlu bir göl, su odacıkları ve sazlıklar bulunur. Gölde balık da tutulur. Gölde eskiden 30 tür balık varken bu sayı halihazırda 4'ü yabancı tür olmak üzere 15 tür balık kalmıştır. Göl adını köprü olmadığı zamanlarda üzerinde yer alan çekmece adı verilen elle çekilerek karşıya geçmek için kullanılan salların büyük olmasından alır.
Büyükçekmece Gölü Oluşum Faktörleri
Büyükçekmece oluşmasında hazırlayıcı parametreler olarak başlıca, genç faylara ait veriler bulunmaktadır. Buzul dönemindeki vadilerin derine aşındırma işlemi de bu fay zonlarını takip ederek heyelanların oluşmasına neden olmuş olmalıdır. Ayrıca, heyelanların oluşmasında diğer hazırlayıcı parametreler geçirimsiz özellikte fisürlü kil ile ara seviyelerde geçirimli kum düzeylerinin bulunması ve heyelanların topuk kısımlarının aşındırılması olayları etken olduğu belirlenmiştir.
Topografik Faktörler
İnceleme alanı 0 ile 200 m kot yüksekliğinde, ortalama 60–130 m kotundadır. Bölgesel eğim yapı trendi ile uyumlu olarak KB-GD doğrultuludur. İnceleme alanındaki heyelanların genel olarak aktif olanları batıya ve doğuya bakan yamaçlarda gelişmiştir. Daha az oranda heyelan olayları güney, kuzey batı ve güney doğuya eğimli yamaçlarda bulunmaktadır. İnceleme alanında gelişen heyelanlar içbükey yamaçlarda yoğunluk kazanmıştır. İnceleme alanında eğimler 0 ile 90 derece arasında, ortalama eğim derecesi ise 0 ile 20 derece arasında değişmektedir. Heyelan açısından yaklaşık 15 derece den daha yüksek eğimler risklidir. Gürpınar formasyonunda eğimin azaldığı killi kesimlerde geçirimsiz özellikten dolayı genellikle dentritik tip drenaj ağı gelişmiştir. Dik yamaçlar genellikle sırtları oluşturan Çukurçeşme formasyonuna ait çakıllı kum düzeyleri heyelan aynalarına tekabül etmektedir. Eğimli yamaçlar Gürpınar formasyonu kısımlarını içermektedir. Topoğrafik olarak yüksek kotlarda yüzeylenen Bakırköy formasyonu az eğimli yamaç oluşumuna neden olmaktadır. Heyelanların saha içindeki genel dağılımı ile eğim derecesi kıyaslandığında, heyelandan etkilenen sahaların dik ve eğimli yamaçlarda yer aldığı açıkça görülmektedir. Dik yamaçlar, genellikle Gürpınar formasyonundaki derin kayma yüzeyli aktif ve eski heyelanlı alanları yansıtmaktadır.
Litoloji
Heyelanların oluştuğu Gürpınar formasyonunun ilk 15 m—20 m‘si aşırı konsolide, yüksek plastisiteli, yer yer fisürlü, katı-sert kil, alt kesimleri kiltaşından oluşmaktadır. Bu istif içerisinde yer yer silt, kum, kumtaşı ve tüf mercekleri bulunmaktadır. Bu birimlerin üstünde ise Çukurçeşme formasyonuna ait kum ve çakıllı kum düzeyleri ile Bakırköy formasyonuna ait kireçtaşı, marn ve kiltaşı düzeyleri bulunmaktadır. Bakırköy ve Çukurçeşme formasyonu birimleri kısmen Gürpınar formasyonuna ait killere göre jeoteknik dayanımı yüksek birimlerdir. Bu nedenle bu birimler aşınmaya karşın doğada korunurken, yamaçlardaki Gürpınar formasyonuna ait kil düzeyleri aşınmaya uğrayarak dikleşen vadi yamaçlar stabilitesini sağlayamamışlar ve heyelanlar oluşmuştur.
Fay Zonu Etkileri
Büyükçekmece gölünü oluşturan Büyükçekmece fayıdır. Bu fay inceleme alanının güney batısından başlayarak KB yönüne doğru Büyükçekmece gölünün içinden geçerek karaya çıkmakta ve Çatalca‘ya doğru uzanmaktadır. Bu fayın Çatalca‘ya doğru olan devamında Paleozoik yaşlı metamorfik birimler ile Oligosene ait birimler yan yana gelmektedir. Bu fayın diğer verisi, Büyükçekmece yerleşim yerinde yapılan su sondajında alüvyon kalınlığı 100 metreye ulaşmış ve sondajda yoğun olarak gaz çıkışı izlenmiştir.
Büyükçekmece Havzası Arazi Örtüsü Değişimleri
1987 yılında Büyükçekmece havzası içerisinde yer alan yaklaşık 63.630 hektarlık arazinin % 69,01’ini tarım alanları, % 13,26’sını orman alanları, % 2,03’ünü yerleşim alanları ve % 15,7’sini göl, maden alanları, çıplak toprak vb. alanları oluşturmaktadır. Büyükçekmece Gölü Havzası’nın 1987 yılındaki arazi kullanım haritasına bakıldığında; havzanın kuzeyinin ve Çatalca şehir merkezinin batı ve güneybatı kesiminin ormanlarla kaplı olduğu, orman alanları dışında tarım alanlarının havzanın hemen hemen tamamını kapladığı, tarım alanlarının gölün batısında, kuzeyinde ve kuzeybatısında yer yer yerleşim alanları (meskûn) tarafından kesintiye uğradığı görülmektedir. Ayrıca gölün hemen kuzeybatısında Çatalca-Büyükçekmece yolunun batısında maden alanları, doğu ve kuzeydoğusunda askeri alanlar ve doğu ve güneybatısında sanayi alanları bulunmaktadır. 2007 yılında Büyükçekmece Havzası sınırları içerisinde yer alan yaklaşık 63.630 hektarlık arazinin % 67,34’ünü tarım alanları, % 14,11’ini orman alanları, % 3,81’ini yerleşim alanları ve % 14,75’ini göl, maden alanları, çıplak toprak vb. alanları oluşturmaktadır. Havzanın 1987-2007 yılları arasındaki arazi örtüsü değişimleri karşılaştırıldığında havzanın kuzeyinde Yassıören ve Kestanelik köyleri etrafında ve Çatalca’nın batısında orman alanlarının ve havzanın doğusunda E-5-TEM bağlantı yolunun batısında Çakmaklı ve Alkent 2000 çevresinde, havzanın batısında Türkoba ve Bahçelievler çevresinde, Çatalca-Büyükçekmece yolunun etrafında ve kuzeyde Kırcaali ve Yassıören köyleri çevresinde tarım alanlarının tahrip edildiği görülmektedir. Sanayi alanlarının Çatalca ile Büyükçekmece arasında yolun iki tarafında gelişme gösterdiği 1987-2007 yılları arasında orman alanlarının tarım alanlarına ve tarım alanlarının ise genel itibarıyla yerleşim alanlarına dönüştüğü görülmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2007.
- ^ . 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2017.
- ^ a b . 7 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2007.
- ^ TURGUT, Süleyman DALGIÇ1 Mehmet, and İbrahim KUŞKU. "BÜYÜKÇEKMECE İLE KÜÇÜKÇEKMECE ARASINDAKİ HEYELANLARIN OLUŞUMASINDA HAZIRLAYICI VE TETİKLEYCİ PARAMETRELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ."
- ^ Karakuyu, M., Karaburun, A., Kara, F. (2012) "Kentleşmenin Büyükçekmece Gölü Havzasındaki Arazi Kullanım Değişimleri Üzerindeki Etkisinin Zamansal Analizi", Marmara Coğrafya Dergisi, S. 26, s. 42-54
Dış bağlantılar
- Uzaydan Büyükçekmece Gölü 10 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyukcekmece Golu Marmara Bolgesi nde Catalca yoresinin guney kesiminde deniz kulagi golu Gol Istanbul un icme suyu kaynagi olarak kullanilmaktadir Gol Devlet Su Isleri Genel Mudurlugu tarafindan yapilan yapilarla derinlestirilmistir Golun deniz ayagina bir baraj yapilmistir Buyukcekmece GoluHavzaUlke ler TurkiyeSehir ler IstanbulIlce ler Catalca BuyukcekmeceKoordinatlar41 4 0 K 28 33 11 D 41 06667 K 28 55306 D 41 06667 28 55306Genel bilgilerAkarsu gelen Sazli DereAkarsu giden Marmara DeniziUzunluk7 km 4 3 mi Yuzolcumu12 km2 4 6 sq mi 2En derin noktasi8 m 26 ft Wikimedia CommonsBuyukcekmece Golu Turkiye Catalca yoresinden guneye dogru inen derenin Karasu Delice Cayi asagi cigirinin yukselen deniz seviyesi altinda kalmasiyla koy halinde olusmus sonra onu koyun orta kisminda cakil kum ve kil gibi maddelerin meydana getirdigi bir dil ile tikanmistir Bu dil uzerinde golu denize baglayan bir kesinti bulunur ve bunun uzerinden cok gozlu tarihi bir kopru olan Kanuni Sultan Suleyman Koprusu gecer Buyukcekmece Golunun Marmara Denizi ile birlestigi yerde Buyukcekmece Baraji yer alir Baraj ile deniz arasinda hafif tuzlu bir gol su odaciklari ve sazliklar bulunur Golde balik da tutulur Golde eskiden 30 tur balik varken bu sayi halihazirda 4 u yabanci tur olmak uzere 15 tur balik kalmistir Gol adini kopru olmadigi zamanlarda uzerinde yer alan cekmece adi verilen elle cekilerek karsiya gecmek icin kullanilan sallarin buyuk olmasindan alir Buyukcekmece Golu Olusum FaktorleriBuyukcekmece olusmasinda hazirlayici parametreler olarak baslica genc faylara ait veriler bulunmaktadir Buzul donemindeki vadilerin derine asindirma islemi de bu fay zonlarini takip ederek heyelanlarin olusmasina neden olmus olmalidir Ayrica heyelanlarin olusmasinda diger hazirlayici parametreler gecirimsiz ozellikte fisurlu kil ile ara seviyelerde gecirimli kum duzeylerinin bulunmasi ve heyelanlarin topuk kisimlarinin asindirilmasi olaylari etken oldugu belirlenmistir Topografik Faktorler Inceleme alani 0 ile 200 m kot yuksekliginde ortalama 60 130 m kotundadir Bolgesel egim yapi trendi ile uyumlu olarak KB GD dogrultuludur Inceleme alanindaki heyelanlarin genel olarak aktif olanlari batiya ve doguya bakan yamaclarda gelismistir Daha az oranda heyelan olaylari guney kuzey bati ve guney doguya egimli yamaclarda bulunmaktadir Inceleme alaninda gelisen heyelanlar icbukey yamaclarda yogunluk kazanmistir Inceleme alaninda egimler 0 ile 90 derece arasinda ortalama egim derecesi ise 0 ile 20 derece arasinda degismektedir Heyelan acisindan yaklasik 15 derece den daha yuksek egimler risklidir Gurpinar formasyonunda egimin azaldigi killi kesimlerde gecirimsiz ozellikten dolayi genellikle dentritik tip drenaj agi gelismistir Dik yamaclar genellikle sirtlari olusturan Cukurcesme formasyonuna ait cakilli kum duzeyleri heyelan aynalarina tekabul etmektedir Egimli yamaclar Gurpinar formasyonu kisimlarini icermektedir Topografik olarak yuksek kotlarda yuzeylenen Bakirkoy formasyonu az egimli yamac olusumuna neden olmaktadir Heyelanlarin saha icindeki genel dagilimi ile egim derecesi kiyaslandiginda heyelandan etkilenen sahalarin dik ve egimli yamaclarda yer aldigi acikca gorulmektedir Dik yamaclar genellikle Gurpinar formasyonundaki derin kayma yuzeyli aktif ve eski heyelanli alanlari yansitmaktadir Litoloji Heyelanlarin olustugu Gurpinar formasyonunun ilk 15 m 20 m si asiri konsolide yuksek plastisiteli yer yer fisurlu kati sert kil alt kesimleri kiltasindan olusmaktadir Bu istif icerisinde yer yer silt kum kumtasi ve tuf mercekleri bulunmaktadir Bu birimlerin ustunde ise Cukurcesme formasyonuna ait kum ve cakilli kum duzeyleri ile Bakirkoy formasyonuna ait kirectasi marn ve kiltasi duzeyleri bulunmaktadir Bakirkoy ve Cukurcesme formasyonu birimleri kismen Gurpinar formasyonuna ait killere gore jeoteknik dayanimi yuksek birimlerdir Bu nedenle bu birimler asinmaya karsin dogada korunurken yamaclardaki Gurpinar formasyonuna ait kil duzeyleri asinmaya ugrayarak diklesen vadi yamaclar stabilitesini saglayamamislar ve heyelanlar olusmustur Fay Zonu Etkileri Buyukcekmece golunu olusturan Buyukcekmece fayidir Bu fay inceleme alaninin guney batisindan baslayarak KB yonune dogru Buyukcekmece golunun icinden gecerek karaya cikmakta ve Catalca ya dogru uzanmaktadir Bu fayin Catalca ya dogru olan devaminda Paleozoik yasli metamorfik birimler ile Oligosene ait birimler yan yana gelmektedir Bu fayin diger verisi Buyukcekmece yerlesim yerinde yapilan su sondajinda aluvyon kalinligi 100 metreye ulasmis ve sondajda yogun olarak gaz cikisi izlenmistir Buyukcekmece Havzasi Arazi Ortusu Degisimleri1987 yilinda Buyukcekmece havzasi icerisinde yer alan yaklasik 63 630 hektarlik arazinin 69 01 ini tarim alanlari 13 26 sini orman alanlari 2 03 unu yerlesim alanlari ve 15 7 sini gol maden alanlari ciplak toprak vb alanlari olusturmaktadir Buyukcekmece Golu Havzasi nin 1987 yilindaki arazi kullanim haritasina bakildiginda havzanin kuzeyinin ve Catalca sehir merkezinin bati ve guneybati kesiminin ormanlarla kapli oldugu orman alanlari disinda tarim alanlarinin havzanin hemen hemen tamamini kapladigi tarim alanlarinin golun batisinda kuzeyinde ve kuzeybatisinda yer yer yerlesim alanlari meskun tarafindan kesintiye ugradigi gorulmektedir Ayrica golun hemen kuzeybatisinda Catalca Buyukcekmece yolunun batisinda maden alanlari dogu ve kuzeydogusunda askeri alanlar ve dogu ve guneybatisinda sanayi alanlari bulunmaktadir 2007 yilinda Buyukcekmece Havzasi sinirlari icerisinde yer alan yaklasik 63 630 hektarlik arazinin 67 34 unu tarim alanlari 14 11 ini orman alanlari 3 81 ini yerlesim alanlari ve 14 75 ini gol maden alanlari ciplak toprak vb alanlari olusturmaktadir Havzanin 1987 2007 yillari arasindaki arazi ortusu degisimleri karsilastirildiginda havzanin kuzeyinde Yassioren ve Kestanelik koyleri etrafinda ve Catalca nin batisinda orman alanlarinin ve havzanin dogusunda E 5 TEM baglanti yolunun batisinda Cakmakli ve Alkent 2000 cevresinde havzanin batisinda Turkoba ve Bahcelievler cevresinde Catalca Buyukcekmece yolunun etrafinda ve kuzeyde Kircaali ve Yassioren koyleri cevresinde tarim alanlarinin tahrip edildigi gorulmektedir Sanayi alanlarinin Catalca ile Buyukcekmece arasinda yolun iki tarafinda gelisme gosterdigi 1987 2007 yillari arasinda orman alanlarinin tarim alanlarina ve tarim alanlarinin ise genel itibariyla yerlesim alanlarina donustugu gorulmektedir Ayrica bakinizOlusumlarina gore Turkiye nin golleri listesi Turkiye deki goller Buyukcekmece Buyukcekmece BarajiKaynakca a b Arsivlenmis kopya 4 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2007 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2017 a b 7 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2007 TURGUT Suleyman DALGIC1 Mehmet and Ibrahim KUSKU BUYUKCEKMECE ILE KUCUKCEKMECE ARASINDAKI HEYELANLARIN OLUSUMASINDA HAZIRLAYICI VE TETIKLEYCI PARAMETRELERIN DEGERLENDIRILMESI Karakuyu M Karaburun A Kara F 2012 Kentlesmenin Buyukcekmece Golu Havzasindaki Arazi Kullanim Degisimleri Uzerindeki Etkisinin Zamansal Analizi Marmara Cografya Dergisi S 26 s 42 54Dis baglantilarUzaydan Buyukcekmece Golu 10 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde