CAS kayıt numaraları kimyasal bileşikler, polimerler, biyolojik dizinler, karışımlar ve alaşımlar için kullanılan tek tanımlayıcı (unique) sayılardır. CAS numarası olarak da bilinirler.
Amerikan Kimya Derneği'nin (American Chemical Society) bir alt bölümü olan (CAS), bu tanımlayıcı numaraları bilimsel literatürde tanımlanmış her bir kimyasal bileşik için verir. Kimyasal bileşiklerin birden fazla ismi olabileceği için, amaç veritabanı aramalarını kolaylaştırmaktır. Günümüz molekül veritabanlarının hemen hepsinde CAS numarasıyla arama yapılabilir.
Mayıs 2006 tarihi itibarıyla CAS sicilinde 28 milyon dolayında kayıt vardır. Tam rakam www.cas.org sitesinde yayımlanmaktadır. Haftada yaklaşık 50.000 yeni kayıt eklenmektedir.
CAS ayrıca bu kimyasal maddelerin bir veritabanını (CAS registry) güncel tutup satmaktadır.
Format
CAS kayıt numarası tire işaretleri ile üç bölüme ayrılır. İlk bölüm 6 hanelidir, ikincisi 2, üçüncüsü ise tek haneli bir kontrol rakamından oluşur. Sayılar artarak verilirler ve özel bir anlam içermezler.
Kontrol sayısı son hane çarpı 1, onu izleyen hane çarpı 2, sonraki rakam çarpı 3 vb. devam edip bunların modulo 10'a göre toplamını alarak hesaplanır. Örneğin suyun CAS numarası 7732-18-5 için: (8×1 + 1×2 + 2×3 + 3×4 + 7×5 + 7×6) = 105; 105 mod 10 = 5.
İzomerler, enzimler, karışımlar
Bir molekülün farklı izomerlerinin farklı CAS numaraları vardır: D-glikoz için 50-99-7, L-glikoz için 921-60-8, α-D-glikoz için 26655-34-5, vs. Bazen bir sınıfa ait moleküllerin tamamı tek bir CAS numarası alır: enzim grubu için 9031-72-5. Bir CAS numarası olan bir karışıma örnek, (8007-40-7).
Maya
Veritabanı aramalarında CAS numarası kullanırken yakın ilişkili maddeleri de dahil etmek yararlıdır. Örneğin, kokain (CAS 50-36-2) hakkında bilgi ararken kokain hidroklorür (CAS 53-21-4) de dahil edilmelidir çünkü kokainin narkotik olarak kullanılan en yaygın hali budur.
Ayrıca bakınız
- EC numarası (Enzim Komisyonu)
- (EINECS and ELINCS)
- (InChI)
- PubChem
- SMILES
- UN numarası
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
Bir maddenin CAS numarasını bulmak için aşağıdaki ücretsiz hizmetler kullanılabilir:
- PubChem16 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NIST Chemistry WebBook23 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Chemfinder11 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- - bulmakta faydalıdır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
CAS kayit numaralari kimyasal bilesikler polimerler biyolojik dizinler karisimlar ve alasimlar icin kullanilan tek tanimlayici unique sayilardir CAS numarasi olarak da bilinirler Amerikan Kimya Dernegi nin American Chemical Society bir alt bolumu olan CAS bu tanimlayici numaralari bilimsel literaturde tanimlanmis her bir kimyasal bilesik icin verir Kimyasal bilesiklerin birden fazla ismi olabilecegi icin amac veritabani aramalarini kolaylastirmaktir Gunumuz molekul veritabanlarinin hemen hepsinde CAS numarasiyla arama yapilabilir Mayis 2006 tarihi itibariyla CAS sicilinde 28 milyon dolayinda kayit vardir Tam rakam www cas org sitesinde yayimlanmaktadir Haftada yaklasik 50 000 yeni kayit eklenmektedir CAS ayrica bu kimyasal maddelerin bir veritabanini CAS registry guncel tutup satmaktadir FormatCAS kayit numarasi tire isaretleri ile uc bolume ayrilir Ilk bolum 6 hanelidir ikincisi 2 ucuncusu ise tek haneli bir kontrol rakamindan olusur Sayilar artarak verilirler ve ozel bir anlam icermezler Kontrol sayisi son hane carpi 1 onu izleyen hane carpi 2 sonraki rakam carpi 3 vb devam edip bunlarin modulo 10 a gore toplamini alarak hesaplanir Ornegin suyun CAS numarasi 7732 18 5 icin 8 1 1 2 2 3 3 4 7 5 7 6 105 105 mod 10 5 Izomerler enzimler karisimlarBir molekulun farkli izomerlerinin farkli CAS numaralari vardir D glikoz icin 50 99 7 L glikoz icin 921 60 8 a D glikoz icin 26655 34 5 vs Bazen bir sinifa ait molekullerin tamami tek bir CAS numarasi alir enzim grubu icin 9031 72 5 Bir CAS numarasi olan bir karisima ornek 8007 40 7 MayaVeritabani aramalarinda CAS numarasi kullanirken yakin iliskili maddeleri de dahil etmek yararlidir Ornegin kokain CAS 50 36 2 hakkinda bilgi ararken kokain hidroklorur CAS 53 21 4 de dahil edilmelidir cunku kokainin narkotik olarak kullanilan en yaygin hali budur Ayrica bakinizEC numarasi Enzim Komisyonu EINECS and ELINCS InChI PubChem SMILES UN numarasiDis baglantilar Ingilizce Bir maddenin CAS numarasini bulmak icin asagidaki ucretsiz hizmetler kullanilabilir PubChem16 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde NIST Chemistry WebBook23 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chemfinder11 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde bulmakta faydalidir