Camo bey Hacınski (tam adı: Camo bey Süleyman bey oğlu Hacınski ; 14 Haziran 1888, Guba - ö. 1942, Sibirya, Vyatka ) - Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin 4. ve 5. hükûmetlerinde Posta ve Telgraf Bakanı ve Halk Cumhuriyeti Cumhuriyet Ulusal Konseyi üyesi, politikacı, devlet adamı, tiyatro ve sanat eleştirmenidir. Bazı kaynaklarda Azerbaycan marşının sözlerinin yazarı olarak geçmektedir.
Hayatı
Camo bey Süleyman bey oğlu Hacınski, 14 Haziran 1888'de Guba'da doğdu. Sosyo-politik figür Mehdi Bey Hacınski'nin küçük kardeşidir. Küçük yaşta Bakü'ye yerleşen Camo Bey, lise eğitimini burada almıştır. Liseyi bitirdikten sonra 1907 yılında Bakü'de Rusça yayınlanan "Kaspi" gazetesinde muhabir olarak çalışmaya başladı ve 1915 yılına kadar bu gazeteyle işbirliğini sürdürdü. 1914 yılında St. Petersburg Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olan Camo bey Hajinski, daha sonra ekonomist oldu.
Aktivite
Camo Bey, Aralık 1915'ten Nisan 1917'ye kadar, Birinci Dünya Savaşı kurbanlarına yardım etmek amacıyla Batum Eyaleti'nin Sahil Mahallesi'nde kurulan Müslüman Mülteci Komitesi'nde komiser olarak görev yaptı.Nijat Kültür ve Eğitim Derneği çalışmalarında yer aldı. 1916'da Müslüman Dram Cemiyeti'nin, 1917'de Azerbaycan Arkeoloji Cemiyeti'nin kurucularındandır.
Camo bey Hacınski Nisan 1917'de Rus Geçici Hükûmeti Transkafkasya Komitesi'ne vekil olarak atandı ve bu görevi aynı yılın Temmuz ayına kadar sürdürdü. Temmuz ayında Transkafkasya Köylü Milletvekilleri Yürütme Komitesi Başkan Vekilliğine seçildi ve oradan Transkafkasya Yeni Seçimler Merkez Komisyonu Başkanı olarak Rusya Parlamenterler Meclisine temsilci olarak gönderildi.
1918'de Hacınski, Türk Toprakları Cemiyeti'nde Azerbaycan sanatı üzerine dersler verdi ve basında "Gubali" adı altında makaleler yayınladı. Üzeyir Hacıbeyov'un eserlerinin icraları ile Necef bey Vezirov ve diğerlerinin eserlerinin icrası hakkında makaleler ve incelemeler yazdı. 1919-1920 yıllarında Milli Şarkılar" adlı bir şiir kitabı yayımladı.
Camo bey Hacınski, Şubat 1918'de Transkafkasya Seymi'nin Müslüman fraksiyonuna üye seçildi. Aynı yılın 28 Şubat'ında Seym tarafından onaylanan Müslüman Sosyalist Bloku'nun bir üyesiydi. 26 Mayıs 1918'de Seym'in dağılmasından sonra, 27 Mayıs 1918'de kurulan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Şurası'na üye oldu. Hacınski, 28 Mayıs 1918'de Azerbaycan Milli Konseyi tarafından kabul edilen Bağımsızlık Bildirgesi'ne oy veren 26 milletvekilinden biriydi.
AHC dönemindeki etkinlik
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin 28 Mayıs 1918'de ilanından sonra, sosyalist Camo bey Hacınski, Fatali Han Hoyski liderliğinde kurulan ilk milli hükümet kabinesinde devlet müfettişi olarak görev yaptı. Aynı yılın 17 Haziran'ında Fatali Han Hoyski'nin ilk hükûmet kabinesi istifa edince Camo bey de istifa etti.
7 Aralık 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu Bakü'de törenle açıldı. O zaman, Camo bey Hacınski, Azerbaycan Milli Meclisinin 19 Kasım 1918 tarihli Azerbaycan Meclis-Mahkumunun Kurulması Hakkında Kanun uyarınca Meclis'e girdi. Camo Bey, Parlamento'nun 4. Sosyalist Fraksiyonunda temsil edildi. Hizip 13 kişiden oluşuyordu. Camo bey Hajinski, Meclis'te Malzeme Tedarik Komisyonu üyesiydi. Kural olarak, Parlamentonun ilk oturumlarından itibaren sunulan yasa tasarılarının müzakerelerinde aktif, katılımcı bir milletvekili olarak kendini gösterdi. Örneğin 1918 yılında TBMM'nin ikinci toplantısında disiplini ihlal eden milletvekilleri hakkında şöyle bir öneride bulunmuştur. :
“ | .... Meclis oturumuna katılmayan milletvekillerine o gün maaş ödenmemelidir. | ” |
Hacınski, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk kabinesinde devlet müfettişi olarak görev yaptı. 14 Mart 1919'da Azerbaycan Cumhuriyeti 4. Hükûmet Kabinesi kuruldu. Aslan bey Safikurdski'nin bu kabinede Adalet ve Çalışma Bakanı olarak seçilmesine bağlı olarak, Parlamento'daki Sosyalist Fraksiyon üyesi olan Camo bey Hajinski Posta ve Telgraf Bakanı olarak atandı. Hacınski, Nasib bey Yusifbeyli'nin 5. hükûmet kabinesinde Posta ve Telgraf Nazırlığı görevini yürütmüş ve 9 Nisan 1920'ye kadar bu görevi sürdürmüştür.
Nisan 1920'deki hükûmet krizi sırasında, Nasib bey Yusifbeyli'nin 5. Kabinesi üyelerinin istifa etmesinden sonra Meclis, yeni hükûmeti kurma görevini Muhammed Hasan Hacınski'ye verdi. O sıralarda, " Sosyalist fraksiyon " Camo bey Hacınski'yi yeni hükûmette İçişleri Bakanlığı görevine aday gösterdi.
Tutuklu olduğu süre
27-28 Nisan 1920 olaylarından sonra, Camo bey Hacınski, Azerbaycan SSC Halk Komiserliği İdari ve Mali Dairesi başkanlığına atandı (başlangıçta Sovyet hükûmetinin Camo bey gibi personele büyük ihtiyacı vardı). Hajinski bir süre bu pozisyonda çalıştı ve dokunulmazlık kazandı. Camo bey Hacınski bu görevdeyken kültür ve eğitim alanındaki faaliyetlerine de devam etti. Azerbaycan Uygulamalı Bilimler Cemiyeti'nin çalışmalarıyla yakından ilgilendi ve aynı zamanda eski kültür anıtlarının korunmasıyla da ilgilendi. Geçmişi ile suçlanan Camo Bey, 7 Nisan 1922'de Azerbaycan FC kadrosunun bir grup sosyalist işçi üzerinde düzenlediği özel operasyon sonucunda tutuklandı. Azerbaycan SSC Acil Durum Komisyonunun faal bölümünün bir çalışanı olan Moroz tarafından imzalanan bilgilerde şunlar belirtildi:
“ | 7-8 Nisan gecesi Bakü'de 51, Bakü dışında 17 kişi tutuklandı. Gözaltına alınanlardan 15'i tutuklandı... | ” |
İlk sorgulananlar arasında Camo bey Hajinski de vardı. 29 Mayıs 1922'de Azerbaycan FC Komiseri Valik onu tekrar sorguya çekti.
10 Aralık 1922'de Camo bey Hacınski ve meslektaşı sosyalist Aslan bey Safikurdski 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Moskova'daki Butyrsky ve Chelyabinsk toplama kamplarında üç yıl kaldıktan sonra, kuzey SSCB'nin Arkhangelsk bölgesindeki Beyaz Deniz'deki Solevetsky'ye (1919'da kurulan, dünyanın ilk toplama kamplarından biri) gönderildi. Camo Bey Hajinski, Solevetsky toplama kampındaki ilk mahkûmlardan biri olarak kabul edilebilir.
Tutuklama sonrası faaliyetler
Haziran 1928'de serbest bırakılan Camo Bey Bakü'ye döndü ve o yılın Temmuz ayından itibaren Azerbaycan Tarım İşbirliği Birliği'nin (Göybirliği) Planlama Dairesi Başkanlığı'nın ilk sekreteri ve ardından yönetici oldu. 1938 sonbaharına kadar, Camo bey Hacınski, 1 Kasım 1933'ten itibaren "Azerittifak" gibi başka görevlerde bulundu. 6 Kasım 1934'te Sanayi İşbirliği'nde Baş Müşavir olarak atandı. 7 Ocak 1937 tarihine kadar bu görevde kaldı. O tarihten itibaren bu makam kaldırıldığından J. Hajinski işsiz kaldı. 1937-1938 ülke genelinde bir baskı dönemiydi
Kaynakça
- ^ a b c d e f İltifat Əliyarlı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə rabitənin inkişafı. "Mütərcim nəşriyyat", Bakı-2009 səh. 85–90
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ a b H. Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. — səh. 337–338.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Camo bey Hacinski tam adi Camo bey Suleyman bey oglu Hacinski 14 Haziran 1888 Guba o 1942 Sibirya Vyatka Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin 4 ve 5 hukumetlerinde Posta ve Telgraf Bakani ve Halk Cumhuriyeti Cumhuriyet Ulusal Konseyi uyesi politikaci devlet adami tiyatro ve sanat elestirmenidir Bazi kaynaklarda Azerbaycan marsinin sozlerinin yazari olarak gecmektedir HayatiCamo bey Suleyman bey oglu Hacinski 14 Haziran 1888 de Guba da dogdu Sosyo politik figur Mehdi Bey Hacinski nin kucuk kardesidir Kucuk yasta Baku ye yerlesen Camo Bey lise egitimini burada almistir Liseyi bitirdikten sonra 1907 yilinda Baku de Rusca yayinlanan Kaspi gazetesinde muhabir olarak calismaya basladi ve 1915 yilina kadar bu gazeteyle isbirligini surdurdu 1914 yilinda St Petersburg Universitesi Hukuk Fakultesi nden mezun olan Camo bey Hajinski daha sonra ekonomist oldu AktiviteCamo Bey Aralik 1915 ten Nisan 1917 ye kadar Birinci Dunya Savasi kurbanlarina yardim etmek amaciyla Batum Eyaleti nin Sahil Mahallesi nde kurulan Musluman Multeci Komitesi nde komiser olarak gorev yapti Nijat Kultur ve Egitim Dernegi calismalarinda yer aldi 1916 da Musluman Dram Cemiyeti nin 1917 de Azerbaycan Arkeoloji Cemiyeti nin kurucularindandir Camo bey Hacinski Nisan 1917 de Rus Gecici Hukumeti Transkafkasya Komitesi ne vekil olarak atandi ve bu gorevi ayni yilin Temmuz ayina kadar surdurdu Temmuz ayinda Transkafkasya Koylu Milletvekilleri Yurutme Komitesi Baskan Vekilligine secildi ve oradan Transkafkasya Yeni Secimler Merkez Komisyonu Baskani olarak Rusya Parlamenterler Meclisine temsilci olarak gonderildi 1918 de Hacinski Turk Topraklari Cemiyeti nde Azerbaycan sanati uzerine dersler verdi ve basinda Gubali adi altinda makaleler yayinladi Uzeyir Hacibeyov un eserlerinin icralari ile Necef bey Vezirov ve digerlerinin eserlerinin icrasi hakkinda makaleler ve incelemeler yazdi 1919 1920 yillarinda Milli Sarkilar adli bir siir kitabi yayimladi Camo bey Hacinski Subat 1918 de Transkafkasya Seymi nin Musluman fraksiyonuna uye secildi Ayni yilin 28 Subat inda Seym tarafindan onaylanan Musluman Sosyalist Bloku nun bir uyesiydi 26 Mayis 1918 de Seym in dagilmasindan sonra 27 Mayis 1918 de kurulan Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Milli Surasi na uye oldu Hacinski 28 Mayis 1918 de Azerbaycan Milli Konseyi tarafindan kabul edilen Bagimsizlik Bildirgesi ne oy veren 26 milletvekilinden biriydi AHC donemindeki etkinlik Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin 28 Mayis 1918 de ilanindan sonra sosyalist Camo bey Hacinski Fatali Han Hoyski liderliginde kurulan ilk milli hukumet kabinesinde devlet mufettisi olarak gorev yapti Ayni yilin 17 Haziran inda Fatali Han Hoyski nin ilk hukumet kabinesi istifa edince Camo bey de istifa etti 7 Aralik 1918 de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu Baku de torenle acildi O zaman Camo bey Hacinski Azerbaycan Milli Meclisinin 19 Kasim 1918 tarihli Azerbaycan Meclis Mahkumunun Kurulmasi Hakkinda Kanun uyarinca Meclis e girdi Camo Bey Parlamento nun 4 Sosyalist Fraksiyonunda temsil edildi Hizip 13 kisiden olusuyordu Camo bey Hajinski Meclis te Malzeme Tedarik Komisyonu uyesiydi Kural olarak Parlamentonun ilk oturumlarindan itibaren sunulan yasa tasarilarinin muzakerelerinde aktif katilimci bir milletvekili olarak kendini gosterdi Ornegin 1918 yilinda TBMM nin ikinci toplantisinda disiplini ihlal eden milletvekilleri hakkinda soyle bir oneride bulunmustur Meclis oturumuna katilmayan milletvekillerine o gun maas odenmemelidir Hacinski Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin ilk kabinesinde devlet mufettisi olarak gorev yapti 14 Mart 1919 da Azerbaycan Cumhuriyeti 4 Hukumet Kabinesi kuruldu Aslan bey Safikurdski nin bu kabinede Adalet ve Calisma Bakani olarak secilmesine bagli olarak Parlamento daki Sosyalist Fraksiyon uyesi olan Camo bey Hajinski Posta ve Telgraf Bakani olarak atandi Hacinski Nasib bey Yusifbeyli nin 5 hukumet kabinesinde Posta ve Telgraf Nazirligi gorevini yurutmus ve 9 Nisan 1920 ye kadar bu gorevi surdurmustur Nisan 1920 deki hukumet krizi sirasinda Nasib bey Yusifbeyli nin 5 Kabinesi uyelerinin istifa etmesinden sonra Meclis yeni hukumeti kurma gorevini Muhammed Hasan Hacinski ye verdi O siralarda Sosyalist fraksiyon Camo bey Hacinski yi yeni hukumette Icisleri Bakanligi gorevine aday gosterdi Tutuklu oldugu sure27 28 Nisan 1920 olaylarindan sonra Camo bey Hacinski Azerbaycan SSC Halk Komiserligi Idari ve Mali Dairesi baskanligina atandi baslangicta Sovyet hukumetinin Camo bey gibi personele buyuk ihtiyaci vardi Hajinski bir sure bu pozisyonda calisti ve dokunulmazlik kazandi Camo bey Hacinski bu gorevdeyken kultur ve egitim alanindaki faaliyetlerine de devam etti Azerbaycan Uygulamali Bilimler Cemiyeti nin calismalariyla yakindan ilgilendi ve ayni zamanda eski kultur anitlarinin korunmasiyla da ilgilendi Gecmisi ile suclanan Camo Bey 7 Nisan 1922 de Azerbaycan FC kadrosunun bir grup sosyalist isci uzerinde duzenledigi ozel operasyon sonucunda tutuklandi Azerbaycan SSC Acil Durum Komisyonunun faal bolumunun bir calisani olan Moroz tarafindan imzalanan bilgilerde sunlar belirtildi 7 8 Nisan gecesi Baku de 51 Baku disinda 17 kisi tutuklandi Gozaltina alinanlardan 15 i tutuklandi Ilk sorgulananlar arasinda Camo bey Hajinski de vardi 29 Mayis 1922 de Azerbaycan FC Komiseri Valik onu tekrar sorguya cekti 10 Aralik 1922 de Camo bey Hacinski ve meslektasi sosyalist Aslan bey Safikurdski 3 yil hapis cezasina carptirildi Moskova daki Butyrsky ve Chelyabinsk toplama kamplarinda uc yil kaldiktan sonra kuzey SSCB nin Arkhangelsk bolgesindeki Beyaz Deniz deki Solevetsky ye 1919 da kurulan dunyanin ilk toplama kamplarindan biri gonderildi Camo Bey Hajinski Solevetsky toplama kampindaki ilk mahkumlardan biri olarak kabul edilebilir Tutuklama sonrasi faaliyetlerHaziran 1928 de serbest birakilan Camo Bey Baku ye dondu ve o yilin Temmuz ayindan itibaren Azerbaycan Tarim Isbirligi Birligi nin Goybirligi Planlama Dairesi Baskanligi nin ilk sekreteri ve ardindan yonetici oldu 1938 sonbaharina kadar Camo bey Hacinski 1 Kasim 1933 ten itibaren Azerittifak gibi baska gorevlerde bulundu 6 Kasim 1934 te Sanayi Isbirligi nde Bas Musavir olarak atandi 7 Ocak 1937 tarihine kadar bu gorevde kaldi O tarihten itibaren bu makam kaldirildigindan J Hajinski issiz kaldi 1937 1938 ulke genelinde bir baski donemiydiKaynakca a b c d e f Iltifat Eliyarli Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovrunde rabitenin inkisafi Mutercim nesriyyat Baki 2009 seh 85 90 Arsivlenmis kopya 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2022 a b H Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 337 338