Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fetali Han Hoyski (Azerice: Fətəli xan Xoyski; 7 Aralık 1875 - 19 Haziran 1920), Azeri avukat, Rus İmparatorluğu Devlet Meclisi üyesi ve daha sonra 1918'de kurulan bağımsız Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı.
| Fetali Han Hoyski | |
|---|---|
 | |
| Azerbaycan Başbakanı | |
| Görev süresi 28 Mayıs 1918 - 14 Nisan 1919 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Nesib Bey Yusufbeyli |
| Azerbaycan Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 24 Aralık 1919 - 1 Nisan 1920 | |
| Yerine geldiği | Memmed Yusuf Caferov |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Görev süresi 26 Aralık 1918 - 14 Mart 1919 | |
| Yerine geldiği | Alimerdan Topçubaşov |
| Yerine gelen | Memmed Yusuf Caferov |
| Azerbaycan Savunma Bakanı | |
| Görev süresi 18 Kasım 1918 - 25 Aralık 1918 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Samet bey Mehmandarov |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 7 Aralık 1875 Şeki, Rus İmparatorluğu (şimdi Azerbaycan) |
| Ölüm | 19 Haziran 1920 (44 yaşında) Tiflis, Gürcistan |
| Partisi | Tarafsız |
| Bitirdiği okul | Moskova Devlet Üniversitesi |
| Mesleği | Siyasetçi |
| Dini | Şii İslam |
| İmzası |  |
Gençliği
Fetali Han, 7 Aralık 1875 tarihinde Şeki'de, Rus Ordusunun albayı olan İsgender Hoyski'nin ailesinde doğdu. Aile kökeni Hoy kentinden geldiği için, soyadları Rusça Hoylu anlamında Hoyski soyadını benimsemiştir. Hoy Hanı olan büyük dedesi Cafer Qoli, Kaçar şahı Fath-Ali Şah tarafından yenildi ve 20.000 kişilik ordusu ile Eçmiyazin'e çekildi. 1804-1813 Rus-Kaçar savaşında Cafer Qoli Han Rus İmparatorluğu'nun yanında yer aldığı için Çar I. Aleksandr tarafından Şeki kağanlığına han olarak atandı ve rütbesi teğmen albaylığa yükseltilmiştir. Fatali Khan, 1901 yılında mezun olduğu Moskova Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okudu. Mezun olduktan sonra Khoyski Gence, Sohum, Batum, Kutaisi'de avukat olarak çalıştı. Yekaterinodar ilçe mahkemesinin savcı yardımcılığına atandıktan sonra sosyo-politik faaliyetlere katılmaya başladı.
Siyasi kariyeri
Rus İmparatorluğu
Hoyski, Yelizavetpol Guberniyası'ndan Rus İmparatorluğu'nun İkinci Dumasına milletvekili seçildi. 2 Şubat 1907'de Duma'dan önce bir konuşma yaparken, Azerbaycan ve Kafkaslardaki Rus sömürgecilik politikalarını eleştirdi. Resmi olarak Anayasa Demokrat Partisi'ne (Kadetler olarak bilinir) kayıtlı olmasına rağmen, Duma'daki Müslüman kesime de katıldı. 27 Mart'ta Rusya'daki 1917 Şubat devriminden kısa bir süre sonra Hoyski, Müslüman Ulusal Konseyleri (ÇUŞ) Geçici Yürütme Komitesi'ne üye oldu. 26-31 Ekim 1917'deki ilk Musavat zirvesi sırasında Hoyski, Azerbaycan için özerklik lehine konuştu. Aralık 1917'de yeni oluşturulan Transkafkasya Sejm üyesi seçildi ve daha sonra bağımsız bir Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti Adalet Bakanı olarak atandı.
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti
28 Mayıs 1918'de cumhuriyet dağıldı ve bağımsız bir Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ilan edildi. Cumhuriyet dünyasında ilk defa işlev gören ve Müslüman dünyaya dayanan ilk devletti. Fatali Han cumhuriyetin ilk kabinesini kurmakla görevlendirildi. Başbakan Hoyski, 30 Mayıs 1918'de bağımsız bir Azerbaycan cumhuriyetinin ilan edilmesi konusunda dünyanın ana siyasi merkezlerine radyogram göndermekten onur duyuyordu. Hükûmet Gence şehrinde geçici ikametgâhına taşındığında hükûmet ciddi zorluklarla karşılaştı. Azerbaycan devleti ateş altında kaldı.17 Haziran'da Fatali Han, Ulusal Konseyin kapalı oturumunda hükûmetin istifasını ilan etti, ancak hükûmeti yeniden oluşturmak üzere görevlendirildi. Başbakanlık görevine ek olarak, ikinci hükûmette adalet bakanlığı görevini yürüttü. Hoyski, Bakanlar Kurulu Başkanı ve İçişleri Bakanı olarak görev yaptı.17 Haziran 1918'de Nasib Yusufbeyli liderliğindeki Hoyski tarafından ikinci hükûmet kuruldu. Türk hükûmeti ile ittifak kurmada, Merkezi Hazar Diktatörlüğünü Bakü'de yenilgiye uğramasında ve diğer ülkelerle diplomatik ilişkiler kurmada önemli bir rol oynadı. Hoyski bu görevde Azerbaycan devletini korudu. Ayrıca Paris Barış Konferansı'nda Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanıyarak Azerbaycan'ın bağımsızlığını savundu. Azerbaycan Devlet Üniversitesi'ni kurduğu için de kredilendirildi. Hoyski tarafından kurulan üçüncü hükûmet döneminde, Ulusal Konsey Başkanı ve Azerbaycan Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Görev süresi boyunca Yelizavetpol Guberniyası adlarını kaldırmayı ve Gence'nin tarihi adını tekrar vermeyi ve Karyagino ilçesini Cebrayıl eyaletine yeniden adlandırmayı, çok partili bir sistem kurmayı, Azerbaycan posta pullarını ve Azerbaycan para birimi Manat'ı kurmayı, okulları kurmayı ve Azerice eğitim veren kolejler açmak adına çabalamıştır. Mart 1919'da üçüncü hükûmet dağıldı. Ocak 1920'de, Müttefik Kuvvetler de facto Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Müttefik Güçler Konseyi'ni tanıdığında Sovyet Dışişleri Komiseri Georgy Chicherin tekrar tekrar Hoyski'ye Anton Denikin ve Beyaz hareketiyle yüzleşmesi için yeni bir cephe açmasını istedi. Fatali Han'ın ADR'nin Rusya'nın iç işlerine karışmayacağını söyleyerek olumsuz yanıtlar verdiği. Son dördüncü yazışmasında Chicherin, Khoyski'yi Azerbaycan'ın 11. Kızıl Ordusu'nun işgali hakkında bilgilendirdi. Hoyski, 28 Nisan 1920'de Bolşevik Kızıl Ordu'nun Bakü'yi işgal etmesinden önce ailesini Tiflis'e taşıdı.
Suikast
19 Haziran 1920'de Tiflis'te Nemesis Operasyonu çerçevesinde Ermeni saldırganlar Aram Yerganyan ve Misak Kirkoryan tarafından gerçekleştirilen silahlı saldırıda öldürüldü. Cenaze töreni Tiflis'te İran konsolosluğu tarafından düzenlenmiştir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ "ХРОНОС — всемирная история в интернете. Хойский Фатали Хан Искендер оглы". 30 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2021.
- ^ a b "Fuad Akhundov, "Fatali Khoyski - Prime Minister (1875-1920), Azerbaijan International, vol. 6.1, Spring 1998". 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ a b c Ahmadova, Firdovsiyya (2017). "(PDF). irs-az.com/new/pdf/201508/1440762901408949551.pdf. Archived from the original (PDF) on 2017-07-14.
- ^ Fuad Akhundov (Spring 1998). "Alimardan Topchubashev - Minister of Foreign Affairs (1862-1934) 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Azerbaijan International. p. 31. Retrieved 2010-07-09.
- ^ a b Motta, Giuseppe (2013). Less than Nations: Central-Eastern European Minorities after WWI, Volume 2. Cambridge Scholars Publishing. p. 18.
- ^ "Nemesis Operasyonu (Rusça), Ermeni Kalma Sanatı: armenianarthall.com". 16 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2013.
- ^ Newton, Michael (2014). Famous Assassinations in World History: An Encyclopedia. ABC-CLIO. pp. 269–270 3 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "Storm over the Caucas: A glance at the Iranian regional relations with the republics of Azerbiajan, Armenia and Georgia in the first period of independence 1917-1921" ( In Persian), Kaveh Bayat, The center for documents and diplomatic history, Tehran 2001, First ed., , p. 410
- ^ "Storm over the Caucas: A glance at the Iranian regional relations with the republics of Azerbaijan, Armenia and Georgia in the first period of independence 1917-1921" ( In Persian), Kaveh Bayat, The center for documents and diplomatic history, Tehran 2001, First ed., s. 410
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fetali Han Hoyski Azerice Feteli xan Xoyski 7 Aralik 1875 19 Haziran 1920 Azeri avukat Rus Imparatorlugu Devlet Meclisi uyesi ve daha sonra 1918 de kurulan bagimsiz Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin ilk basbakani Fetali Han HoyskiAzerbaycan BasbakaniGorev suresi 28 Mayis 1918 14 Nisan 1919Yerine geldigi Yeni makamYerine gelen Nesib Bey YusufbeyliAzerbaycan Disisleri BakaniGorev suresi 24 Aralik 1919 1 Nisan 1920Yerine geldigi Memmed Yusuf CaferovYerine gelen Makam kaldirildiGorev suresi 26 Aralik 1918 14 Mart 1919Yerine geldigi Alimerdan TopcubasovYerine gelen Memmed Yusuf CaferovAzerbaycan Savunma BakaniGorev suresi 18 Kasim 1918 25 Aralik 1918Yerine geldigi Yeni makamYerine gelen Samet bey MehmandarovKisisel bilgilerDogum 7 Aralik 1875 Seki Rus Imparatorlugu simdi Azerbaycan Olum 19 Haziran 1920 44 yasinda Tiflis GurcistanPartisi TarafsizBitirdigi okul Moskova Devlet UniversitesiMeslegi SiyasetciDini Sii IslamImzasiGencligiFetali Han 7 Aralik 1875 tarihinde Seki de Rus Ordusunun albayi olan Isgender Hoyski nin ailesinde dogdu Aile kokeni Hoy kentinden geldigi icin soyadlari Rusca Hoylu anlaminda Hoyski soyadini benimsemistir Hoy Hani olan buyuk dedesi Cafer Qoli Kacar sahi Fath Ali Sah tarafindan yenildi ve 20 000 kisilik ordusu ile Ecmiyazin e cekildi 1804 1813 Rus Kacar savasinda Cafer Qoli Han Rus Imparatorlugu nun yaninda yer aldigi icin Car I Aleksandr tarafindan Seki kaganligina han olarak atandi ve rutbesi tegmen albayliga yukseltilmistir Fatali Khan 1901 yilinda mezun oldugu Moskova Universitesi Hukuk Fakultesi nde okudu Mezun olduktan sonra Khoyski Gence Sohum Batum Kutaisi de avukat olarak calisti Yekaterinodar ilce mahkemesinin savci yardimciligina atandiktan sonra sosyo politik faaliyetlere katilmaya basladi Siyasi kariyeriRus Imparatorlugu Fatali Han Hoyski solda oturmus II Devlet Dumasi bir grup milletvekili ile 1907 Hoyski Yelizavetpol Guberniyasi ndan Rus Imparatorlugu nun Ikinci Dumasina milletvekili secildi 2 Subat 1907 de Duma dan once bir konusma yaparken Azerbaycan ve Kafkaslardaki Rus somurgecilik politikalarini elestirdi Resmi olarak Anayasa Demokrat Partisi ne Kadetler olarak bilinir kayitli olmasina ragmen Duma daki Musluman kesime de katildi 27 Mart ta Rusya daki 1917 Subat devriminden kisa bir sure sonra Hoyski Musluman Ulusal Konseyleri CUS Gecici Yurutme Komitesi ne uye oldu 26 31 Ekim 1917 deki ilk Musavat zirvesi sirasinda Hoyski Azerbaycan icin ozerklik lehine konustu Aralik 1917 de yeni olusturulan Transkafkasya Sejm uyesi secildi ve daha sonra bagimsiz bir Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti Adalet Bakani olarak atandi Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Hoyski nin inisiyatifinde yayinlanan ADR pullarindan biri 28 Mayis 1918 de cumhuriyet dagildi ve bagimsiz bir Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ilan edildi Cumhuriyet dunyasinda ilk defa islev goren ve Musluman dunyaya dayanan ilk devletti Fatali Han cumhuriyetin ilk kabinesini kurmakla gorevlendirildi Basbakan Hoyski 30 Mayis 1918 de bagimsiz bir Azerbaycan cumhuriyetinin ilan edilmesi konusunda dunyanin ana siyasi merkezlerine radyogram gondermekten onur duyuyordu Hukumet Gence sehrinde gecici ikametgahina tasindiginda hukumet ciddi zorluklarla karsilasti Azerbaycan devleti ates altinda kaldi 17 Haziran da Fatali Han Ulusal Konseyin kapali oturumunda hukumetin istifasini ilan etti ancak hukumeti yeniden olusturmak uzere gorevlendirildi Basbakanlik gorevine ek olarak ikinci hukumette adalet bakanligi gorevini yuruttu Hoyski Bakanlar Kurulu Baskani ve Icisleri Bakani olarak gorev yapti 17 Haziran 1918 de Nasib Yusufbeyli liderligindeki Hoyski tarafindan ikinci hukumet kuruldu Turk hukumeti ile ittifak kurmada Merkezi Hazar Diktatorlugunu Baku de yenilgiye ugramasinda ve diger ulkelerle diplomatik iliskiler kurmada onemli bir rol oynadi Hoyski bu gorevde Azerbaycan devletini korudu Ayrica Paris Baris Konferansi nda Azerbaycan in bagimsizligini taniyarak Azerbaycan in bagimsizligini savundu Azerbaycan Devlet Universitesi ni kurdugu icin de kredilendirildi Hoyski tarafindan kurulan ucuncu hukumet doneminde Ulusal Konsey Baskani ve Azerbaycan Disisleri Bakani olarak gorev yapti Gorev suresi boyunca Yelizavetpol Guberniyasi adlarini kaldirmayi ve Gence nin tarihi adini tekrar vermeyi ve Karyagino ilcesini Cebrayil eyaletine yeniden adlandirmayi cok partili bir sistem kurmayi Azerbaycan posta pullarini ve Azerbaycan para birimi Manat i kurmayi okullari kurmayi ve Azerice egitim veren kolejler acmak adina cabalamistir Mart 1919 da ucuncu hukumet dagildi Ocak 1920 de Muttefik Kuvvetler de facto Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Muttefik Gucler Konseyi ni tanidiginda Sovyet Disisleri Komiseri Georgy Chicherin tekrar tekrar Hoyski ye Anton Denikin ve Beyaz hareketiyle yuzlesmesi icin yeni bir cephe acmasini istedi Fatali Han in ADR nin Rusya nin ic islerine karismayacagini soyleyerek olumsuz yanitlar verdigi Son dorduncu yazismasinda Chicherin Khoyski yi Azerbaycan in 11 Kizil Ordusu nun isgali hakkinda bilgilendirdi Hoyski 28 Nisan 1920 de Bolsevik Kizil Ordu nun Baku yi isgal etmesinden once ailesini Tiflis e tasidi Suikast19 Haziran 1920 de Tiflis te Nemesis Operasyonu cercevesinde Ermeni saldirganlar Aram Yerganyan ve Misak Kirkoryan tarafindan gerceklestirilen silahli saldirida olduruldu Cenaze toreni Tiflis te Iran konsoloslugu tarafindan duzenlenmistir Ayrica bakinizAzerbaycan Milli SurasiDis baglantilar Ingilizce Kaynakca HRONOS vsemirnaya istoriya v internete Hojskij Fatali Han Iskender ogly 30 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Eylul 2021 a b Fuad Akhundov Fatali Khoyski Prime Minister 1875 1920 Azerbaijan International vol 6 1 Spring 1998 11 Mart 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2020 a b c Ahmadova Firdovsiyya 2017 PDF irs az com new pdf 201508 1440762901408949551 pdf Archived from the original PDF on 2017 07 14 Fuad Akhundov Spring 1998 Alimardan Topchubashev Minister of Foreign Affairs 1862 1934 5 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerbaijan International p 31 Retrieved 2010 07 09 a b Motta Giuseppe 2013 Less than Nations Central Eastern European Minorities after WWI Volume 2 Cambridge Scholars Publishing p 18 ISBN 9781443854290 Nemesis Operasyonu Rusca Ermeni Kalma Sanati armenianarthall com 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2013 Newton Michael 2014 Famous Assassinations in World History An Encyclopedia ABC CLIO pp 269 270 3 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 9781610692861 Storm over the Caucas A glance at the Iranian regional relations with the republics of Azerbiajan Armenia and Georgia in the first period of independence 1917 1921 In Persian Kaveh Bayat The center for documents and diplomatic history Tehran 2001 First ed ISBN 964 361 065 9 p 410 Storm over the Caucas A glance at the Iranian regional relations with the republics of Azerbaijan Armenia and Georgia in the first period of independence 1917 1921 In Persian Kaveh Bayat The center for documents and diplomatic history Tehran 2001 First ed ISBN 964 361 065 9 s 410