Carl Orff (10 Temmuz 1895, Münih, Almanya - 29 Mart 1982, Münih), Carmina Burana isimli sahne kantatının yaratıcısı olan Alman bestecidir. Orff, çocuklara müzik öğretmek için özel bir eğitim yöntemi geliştirmiştir.
Carl Orff | |
---|---|
Doğum | 10 Temmuz 1895 Münih, Almanya |
Ölüm | 29 Mart 1982 (86 yaşında) Münih |
Milliyet | Alman |
Meslek | Müzisyen, opera ve kantata bestecisi, eğitimci |
Yaşamı
Subay kökenli, soylu bir aileden gelen Orff, 10 Temmuz 1895 günü Münih’te doğdu. Annesi yetenekli bir piyanistti. Carl, müzik sevgisini annesinden almıştı ve küçük yaştan başlayarak tiyatroya da düşkündü. Henüz çocukken evde oluşturduğu kukla tiyatrosu için oyunlar yazan ve besteler yapan Carl, 17 yaşına geldiğinde bir opera ve pek çok şarkı bestelemişti. Münih Müzik Akademisi’ne girdiyse de, kısa sürede akademik müzik çalışmalarından sıkıldı. Sahne müziğine olan ilgisinden ötürü Orta Çağ ve Rönesans döneminin ilk sahne müziği yapıtlarını inceledi. Bu çalışmaları 1935’te Carmina Burana’yı yaratması için Orff’a esin verdi.
1803’te Münih yakınlarında bir manastırın kütüphanesinde bulunan 200 kadar şarkı ve şiir Carmina Burana’ya kaynaklık etmiştir. Carmina Burana, çoğu oldukça açık saçık Latince metinlere dayanan bir üçlemenin ilk yapıtıdır. Trionfi (Zaferler) diye adlandırılan bu üçlemenin diğer yapıtları Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite’dir. Yapıtın ilk gösterimi 1937’de gerçekleşti ve Orff’a büyük ün getirdi.
Orff, 1924’te dans öğretmeni Dorothee Günther ile genç kızların müzik eğitimi için Münih’te bir okul kurmuştu. Bu okulda çocuklar için müzik eğitimine yönelik araştırmalar yaptı. Okul, 1944’te Naziler tarafından kapatıldı. 4 yıl sonra Orff’un bazı dans müziği kayıtlarının rastlantı olarak yayınlanması, geliştirdiği yöntemlerin Almanya’da yayılmasını sağladı ve çocuklar için müzik yayını yapan radyo programları başladı. Orff, çocuklardaki doğal müzik yeteneklerinin basit vurmalı ve yaylı çalgılar yoluyla geliştirilebileceğini düşünüyordu. Geliştirdiği teknikler şimdi pek çok ülkede kullanılmaktadır.
Carl Orff, 1930’da Münih Bach Topluluğu’nun şefi olmuştu. Nazi döneminde de bu görevde kalmıştır. Orff'un Nazi partisi ile ilişkisi öne sürülse de, kesin olarak kanıtlanamamıştır. Carmina Burana adlı yapıtı 1937'deki Frankfurt ilk gösteriminden sonra Nazi Almanya'sında oldukça tutulmuştur. Felix Mendelssohn'un müziğini yasaklayan Nazi yönetiminin, Şekspir'in Bir Yaz Gecesi Rüyası'na yeni bir yazılması çağrısını yanıtlayan birkaç besteciden (öteki birçok besteci katılmamıştır) birisidir. Öte yandan, Orff daha Naziler yönetime gelmeden, 1917 ve 1927 yıllarında da bu oyun için müzik yazmıştı.
'Ak Gül' (Die Weiße Rose) adlı Nazi karşıtı direniş örgütünün kurucularından ve Nazi Almanyası’nca yargılanıp öldürülen Kurt Huber, Orff’un kişisel arkadaşlarından birisidir. Kurt Huber'in tutuklanmasından sonra Huber'in eşinin, Orff'un ilişkilerini kullanarak kocasını kurtarma yalvarışlarını 'Huber ile yakınlığının ortaya çıkması durumunda her şeyini yitireceği' gerekçesi ile geri çevirmiştir. Huber'in eşi, o günden sonra bir daha Orff'u görmez.
Bununla birlikte, Carmina Burana'dan gelen yazarlık parasının kesilmesi kaygısı ile, savaştan sonra Almanya'yı Nazilerden arındırmaya çalışan 'nin bir görevlisine, 'Ak Gül' örgütünün üyesi ve Nazi karşıtı direnişçi olduğunu öne sürmekten de kaçınmayacaktır. Orff'un örgüte üyeliği ve direnişçiliği konusunda hiçbir kanıt olmadığı gibi birçok kaynakça da yalanlanmıştır. Yıllar sonra, suçluluk duyguları içinde, ölmüş arkadaşı Huber'e mektup yazıp bağışlanma dileyecektir.
Orff, zamanının büyük bölümünü yurtta ve yurtdışında bestecilik öğretmeye adamıştır. "Yeni bir şey yaratmak istiyorsan mutlaka eski olanı kullan" anlayışı ile yapıtlar veren Orff, 1949’da yaratığı Antigonea adlı oyunu Sofokles’in bir yapıtı üzerine bestelemişti. 1950’de Münih Müzik Lisesi’ne öğretmen oldu, 1955 yılında Tübingen Üniversitesi’nden fahri doktor oldu, 1961’de Salzburg’da müzik öğretmenlerini eğitmek amacıyla Orff Enstitüsü’nü kurdu. Carl Orff, 29 Mart 1982’de bütün ömrü boyunca yaşadığı Münih’te öldü.
Eserleri
Carmina Burana, Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite adlı kantatlarını birleştirerek oluşturduğu Trionfi üçlemesi Başta Almanya olmak üzere pek çok ülkede bestecinin en çok seslendirilen yapıtıdır:
- Operaları
- Der Mond (Ay) (1939)
- Die Kluge (Akıllı Kız) (1943)
- Antigonae (1949)
- Ein Sommernachtstraum (1952, rev. 1962)
- Prometheus (1968)
- De Temporum Fine Comoedia (1973)
- Bairisches Welttheater (Bavyera Dunya Tiyatrosu)
- Die Bernauerin (Bernaulu Kız ) (1947)
- Astutuli, eine bairische Komödie (1953)
- Paskalya oyunu
- Comoedia de Christi Resurrectione (1956)
- İsa'nIn doğumu oyunu
- Ludus de nato Infante mirificus (1961)
- De Temporum Fine Comoedia, Vigilia (1973, rev. 1977)
- Trionfi
- Carmina Burana (1937)
- Catulli Carmina (1943)
- Trionfo di Afrodite (1953)
- Claudio Monteverdis Klage der Ariadne, Orpheus (1925, rev. 1940)
- Orkestra icin Entrata, William Byrd'un "The Bells" eserine atifla (1539–1623) (1928, rev. 1941)
- Theatrum Mundi (Dunya Tiyatrosu)
- Antigonae (1949)
- Oedipus der Tyrann (1959)
- Prometheus (1968)
-
- Musik für Kinder (with Gunild Keetmann) (1930–35, reworked 1950–54)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Carl Orff ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Carl Orff Foundation25 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:12.9.2010)
- (Almanca) (Erişim:12.9.2010)
- Deutsches Musikarchiv Katalogu[](Almanca) (Erişim:30.10.2010)
- Discogs'ta Carl Orff diskografisi (İngilizce) (Erişim:12.9.2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Carl Orff 10 Temmuz 1895 Munih Almanya 29 Mart 1982 Munih Carmina Burana isimli sahne kantatinin yaraticisi olan Alman bestecidir Orff cocuklara muzik ogretmek icin ozel bir egitim yontemi gelistirmistir Carl OrffDogum10 Temmuz 1895 1895 07 10 Munih AlmanyaOlum29 Mart 1982 86 yasinda MunihMilliyetAlmanMeslekMuzisyen opera ve kantata bestecisi egitimciYasamiSubay kokenli soylu bir aileden gelen Orff 10 Temmuz 1895 gunu Munih te dogdu Annesi yetenekli bir piyanistti Carl muzik sevgisini annesinden almisti ve kucuk yastan baslayarak tiyatroya da duskundu Henuz cocukken evde olusturdugu kukla tiyatrosu icin oyunlar yazan ve besteler yapan Carl 17 yasina geldiginde bir opera ve pek cok sarki bestelemisti Munih Muzik Akademisi ne girdiyse de kisa surede akademik muzik calismalarindan sikildi Sahne muzigine olan ilgisinden oturu Orta Cag ve Ronesans doneminin ilk sahne muzigi yapitlarini inceledi Bu calismalari 1935 te Carmina Burana yi yaratmasi icin Orff a esin verdi 1803 te Munih yakinlarinda bir manastirin kutuphanesinde bulunan 200 kadar sarki ve siir Carmina Burana ya kaynaklik etmistir Carmina Burana cogu oldukca acik sacik Latince metinlere dayanan bir uclemenin ilk yapitidir Trionfi Zaferler diye adlandirilan bu uclemenin diger yapitlari Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite dir Yapitin ilk gosterimi 1937 de gerceklesti ve Orff a buyuk un getirdi Orff 1924 te dans ogretmeni Dorothee Gunther ile genc kizlarin muzik egitimi icin Munih te bir okul kurmustu Bu okulda cocuklar icin muzik egitimine yonelik arastirmalar yapti Okul 1944 te Naziler tarafindan kapatildi 4 yil sonra Orff un bazi dans muzigi kayitlarinin rastlanti olarak yayinlanmasi gelistirdigi yontemlerin Almanya da yayilmasini sagladi ve cocuklar icin muzik yayini yapan radyo programlari basladi Orff cocuklardaki dogal muzik yeteneklerinin basit vurmali ve yayli calgilar yoluyla gelistirilebilecegini dusunuyordu Gelistirdigi teknikler simdi pek cok ulkede kullanilmaktadir Carl Orff 1930 da Munih Bach Toplulugu nun sefi olmustu Nazi doneminde de bu gorevde kalmistir Orff un Nazi partisi ile iliskisi one surulse de kesin olarak kanitlanamamistir Carmina Burana adli yapiti 1937 deki Frankfurt ilk gosteriminden sonra Nazi Almanya sinda oldukca tutulmustur Felix Mendelssohn un muzigini yasaklayan Nazi yonetiminin Sekspir in Bir Yaz Gecesi Ruyasi na yeni bir yazilmasi cagrisini yanitlayan birkac besteciden oteki bircok besteci katilmamistir birisidir Ote yandan Orff daha Naziler yonetime gelmeden 1917 ve 1927 yillarinda da bu oyun icin muzik yazmisti Ak Gul Die Weisse Rose adli Nazi karsiti direnis orgutunun kurucularindan ve Nazi Almanyasi nca yargilanip oldurulen Kurt Huber Orff un kisisel arkadaslarindan birisidir Kurt Huber in tutuklanmasindan sonra Huber in esinin Orff un iliskilerini kullanarak kocasini kurtarma yalvarislarini Huber ile yakinliginin ortaya cikmasi durumunda her seyini yitirecegi gerekcesi ile geri cevirmistir Huber in esi o gunden sonra bir daha Orff u gormez Bununla birlikte Carmina Burana dan gelen yazarlik parasinin kesilmesi kaygisi ile savastan sonra Almanya yi Nazilerden arindirmaya calisan nin bir gorevlisine Ak Gul orgutunun uyesi ve Nazi karsiti direnisci oldugunu one surmekten de kacinmayacaktir Orff un orgute uyeligi ve direnisciligi konusunda hicbir kanit olmadigi gibi bircok kaynakca da yalanlanmistir Yillar sonra sucluluk duygulari icinde olmus arkadasi Huber e mektup yazip bagislanma dileyecektir Orff zamaninin buyuk bolumunu yurtta ve yurtdisinda bestecilik ogretmeye adamistir Yeni bir sey yaratmak istiyorsan mutlaka eski olani kullan anlayisi ile yapitlar veren Orff 1949 da yaratigi Antigonea adli oyunu Sofokles in bir yapiti uzerine bestelemisti 1950 de Munih Muzik Lisesi ne ogretmen oldu 1955 yilinda Tubingen Universitesi nden fahri doktor oldu 1961 de Salzburg da muzik ogretmenlerini egitmek amaciyla Orff Enstitusu nu kurdu Carl Orff 29 Mart 1982 de butun omru boyunca yasadigi Munih te oldu EserleriCarmina Burana Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite adli kantatlarini birlestirerek olusturdugu Trionfi uclemesi Basta Almanya olmak uzere pek cok ulkede bestecinin en cok seslendirilen yapitidir Operalari Der Mond Ay 1939 Die Kluge Akilli Kiz 1943 Antigonae 1949 Ein Sommernachtstraum 1952 rev 1962 Prometheus 1968 De Temporum Fine Comoedia 1973 Bairisches Welttheater Bavyera Dunya Tiyatrosu Die Bernauerin Bernaulu Kiz 1947 Astutuli eine bairische Komodie 1953 Paskalya oyunu Comoedia de Christi Resurrectione 1956 Isa nIn dogumu oyunu Ludus de nato Infante mirificus 1961 De Temporum Fine Comoedia Vigilia 1973 rev 1977 Trionfi Carmina Burana 1937 Catulli Carmina 1943 Trionfo di Afrodite 1953 Claudio Monteverdis Klage der Ariadne Orpheus 1925 rev 1940 Orkestra icin Entrata William Byrd un The Bells eserine atifla 1539 1623 1928 rev 1941 Theatrum Mundi Dunya Tiyatrosu Antigonae 1949 Oedipus der Tyrann 1959 Prometheus 1968 Musik fur Kinder with Gunild Keetmann 1930 35 reworked 1950 54 Ayrica bakinizOpera bestecileri listesiDis baglantilarWikimedia Commons ta Carl Orff ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Carl Orff Foundation25 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 12 9 2010 Almanca Erisim 12 9 2010 Deutsches Musikarchiv Katalogu olu kirik baglanti Almanca Erisim 30 10 2010 Discogs ta Carl Orff diskografisi Ingilizce Erisim 12 9 2010