Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Münih (Almanca: München), Berlin ve Hamburg'dan sonra Almanya'nın en büyük üçüncü şehridir. Bavyera eyaletinin en büyük şehri ve başkentidir. Avrupa Birliği'nin onikinci en büyük şehridir.
| Münih München | |
|---|---|
      | |
 Bayrak  Arma | |
  Münih | |
| Ülke |  Almanya |
| Eyalet | Bavyera |
| İdari Bölge | Yukarı Bavyera |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | (SPD) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 310,71 km² |
| Rakım | 520 m |
| Nüfus (2017) | |
| • Toplam | 1.456.039 |
| • Yoğunluk | 4.205/km² |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Posta kodu | 80000-81929 |
| Alan kodu | 089 |
| Plaka kodu | M |
Resmî site www.muenchen.de | |
Şehir, 2017 sayımına göre 1,4 milyon nüfusa sahiptir. Civarındaki nüfusla bu rakam 2,6 milyona ulaşır. Büyük Münih şehirleşmiş bölgesinde (Augsburg, Ingolstadt, Rosenheim, Landshut ve Landberg) 5 milyondan fazla insan yaşamaktadır. Münih, Bavyera Alpleri'nin kuzeyinde ve nehri kıyısında kurulmuştur. Şehri tanımlayan Slogan (Motto) uzun zaman Die Weltstadt mit Herz (yürekli dünya şehri) idi. Fakat son zamanlarda bu München mag dich (Münih seni seviyor) şekline dönüştü. Münih'in Almanca ismi München eski dilde 'keşişlerin yeri' anlamına gelen Munichen'den gelmektedir. Bu nedenle Münih'in armasında bir rahip vardır. Siyah ve altın sarısı - Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu rengi - Kral Ludwig zamanından beri şehrin resmî renkleridir. Almanya'nın önemli finansal kaynaklarından biri olan Münih, yüksek yaşam standartları ile birçok göçmenin tercih ettiği bir şehirdir.
Her yıl eylül ayının son haftası ile ekimin ilk haftası düzenlenen ve binlerce turistin de ziyaret ettiği "Ekim Festivali" (Oktoberfest) adlı bira festivaline ev sahipliği yapar. Bu festival, dünyanın en büyük 10 festivali arasında sayılır ve her ne kadar biralarıyla bilinse de, yalnızca bu bağlamda değerlendirilmemekte, Bavyera geleneklerinin tanıtımı için bir ortam teşkil etmektedir.
Tarih
Şehrin kuruluş tarihi MS 1158 olarak kabul edilmiştir çünkü bulunan en eski belgelerde bu tarih vardır. Bu tarihten yaklaşık 20 yıl sonra Münih resmi olarak şehir haline gelmiştir.
1328 yılında Loius IV Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun başına geçmiş ve şehrin gelirini arttırarak Münih'i daha güçlü bir duruma taşımıştır. 15. yüzyılda Gotik Sanat etkisi altına giren şehrin merkezi büyütülüp birçok gotik yapı inşa edilmeye başlanmıştır. Şehrin en büyük katedrali olan ve 1468 yılında başlanarak 20 yılda tamamlanan Frauenkirche bu gotik yapılara bir örnektir.
Şehir II. Dünya Savaşı sırasında Müttefikler tarafından yoğun bombardıman tahrip edilmiştir. Şehir altı yıllık bir süre içinde 71 hava saldırısına uğradı.
Coğrafya
Münih, yukarı Bavyera'nın üst düzlüklerinde yaklaşık 50 kilometreye yayılır. Kuzey Alp Dağları'nın kuzeyinde ve deniz düzeyinin 520 metre üzerindedir. Burada bulunan kumlu platonun kuzey bölümünde toprak çok bereketlidir. Güneyi ise buzul çağından kalma taşlardan oluşmuştur.
 Münih iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 18,9 | 21,4 | 24,0 | 32,2 | 31,8 | 35,2 | 37,5 | 37,0 | 31,8 | 28,2 | 24,2 | 21,7 | 37,5 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 3,5 | 5,0 | 9,5 | 14,2 | 19,1 | 21,9 | 24,4 | 23,9 | 19,4 | 14,3 | 7,7 | 4,2 | 13,9 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 0,3 | 1,4 | 5,3 | 9,4 | 14,3 | 17,2 | 19,4 | 18,9 | 14,7 | 10,1 | 4,4 | 1,3 | 9,7 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −2,5 | −1,9 | 1,6 | 4,9 | 9,4 | 12,5 | 14,5 | 14,2 | 10,5 | 6,6 | 1,7 | −1,2 | 5,9 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −22,2 | −25,4 | −16 | −6 | −2,3 | 1,0 | 6,5 | 4,8 | 0,6 | −4,5 | −11 | −20,7 | −25,4 |
| Ortalama yağış (mm) | 48 | 46 | 65 | 65 | 101 | 118 | 122 | 115 | 75 | 65 | 61 | 65 | 944 |
| Kaynak: | |||||||||||||
Nüfus yapısı
Münih'in nüfusu 1 Aralık 2006'da 1.326.000 olarak belirlenmiştir. Bunun 300.129'u yabancılardan oluşur. Şehir nüfusunun önemli bir azınlık bölümünü Türk ve Balkan ülkeleri vatandaşları oluşturur. Yabancılar arasında gruplar, büyükten küçüğe doğru sırasıyla Türkler (43.049), Hırvatlar (24.866), Yunanlar (22.486), Avusturyalılar (21.411), İtalyanlar (20.847) ve Sırplardır (10860). Burada oturan yabancıların %37'sini Avrupa Birliği'nden gelenler oluşturur.
Ekonomi
Almanya'nın teknoloji başkenti kabul edilen Münih, Münih Teknik Üniversitesinin de payıyla BMW, , Siemens gibi firmaların genel merkezlerine ev sahipliği yapmakla beraber, Google, Microsoft, IBM, Intel gibi uluslararası firmaların da Almanya ofislerini bulundurmaktadır. 2008 yılı OECD istatistiklerine göre 1,38 milyonluk nüfusu ve gayrısafî yurtiçi hasılaya (GSYİH) kazandırdığı 64 milyar USD ile Almanya'da finans başkenti Frankfurt'tan sonra en yüksek kişi başına düşen GSYİH'ya sahiptir.
Bira
Eski rahip geleneklerinden gelen Weißbier [vaysbîa, "beyaz bira"] üreticilerinin olduğu şehirdir. Schneider, Franziskaner, HB gibi ünlü üreticilerin birahaneleri buradadır. Bunlardan tarihî açıdan en önemlisi Hofbräuhaus'dur [hofbroyhaus, HB]. Hitler, alt ve orta sınıftan insanlara ulaşmaya çalışırken yaptığı konuşmaların birçoğunu burada yapmış, ilkinde burada yüz kişinin üzerinde bir katılım sağlamıştır.
Politika
Münih'in görevdeki belediye başkanı Almanya Sosyal Demokrat Parti (SPD) üyesidir. Münih, hemen hemen II. Dünya Savaşı'ndan beri SPD hükûmetlerine rekor seviyede oy veren yerdir. Bu, Bavyera'nın geri kalan seçmenleri tutucu olduğundan özellikle dikkate değerdir. Hristiyan Sosyal Birliği (CSU), salt çoğunluğu kazanan seçmenler içinde hemen hemen bütün belediye, devlet ve federal seçimlerde kazanır.
Bavyera'nın başkenti olan Münih, Almanya'nın önemli politik merkezlerindendir. pek çok ulusal ve uluslararası yazar Münih'te yaşar. ve 'nin merkezleri buradadır.
| Oylama | 2 Mart 2008 | 3 Mart 2002 | 10 Mart 1996 | 12 Haziran 1994 | 18 Mart 1990 | 18 Mart 1984 | 5 Mart 1978 | 11 Haziran 1972 | 13 Mart 1966 | 27 Mart 1960 | 18 Mart 1956 | 30 Mart 1952 | 30 Mayıs 1948 | 26 Mayıs 1946 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SPD | 33 | 35 | 31 | 29 | 36 | 35 | 31 | 44 | 36 | 34 | 28 | 25 | 15 | 17 |
| CSU | 23 | 30 | 32 | 30 | 25 | 35 | 42 | 29 | 16 | 16 | 16 | 13 | 10 | 20 |
| FDP | 5 | 3 | 2 | 3 | 4 | 4 | 6 | 5 | 3 | 1 | 2 | 3 | 2 | - |
| (Yeşiller) | 11 | 8 | 8 | 9 | 8 | 6 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| REP | - | 1 | 1 | 4 | 6 | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| 1 | 1 | 1 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |
| 1 | 1 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |
| PDS/Die Linke | 3 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |
| BIA | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| DaGG/DaCG | - | - | 1 | 1 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| ASP | - | - | 1 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
| - | - | 2 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |
| - | - | - | 2 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | |
| SRB | - | - | - | - | - | - | 1 | - | - | - | - | - | - | - |
| MB | - | - | - | - | - | - | - | 1 | 2 | 2 | 4 | 3 | - | - |
| SD72 | - | - | - | - | - | - | - | 1 | - | - | - | - | - | - |
| 1 | - | - | - | - | - | - | - | 1 | 3 | 4 | 7 | 13 | - | |
| - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | 2 | 2 | 2 | - | - | |
| NPD | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | - | - | - | - | - |
| Parteifreie Wählerschaft | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | 1 | 1 | - | - |
| Evangelische Wählergemeinschaft | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | - | - | - | - |
| - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 2 | 4 | 6 | 2 | |
| Flieger- und Kriegsgeschädigte | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | - | - | - |
| Sozialgemeinschaft der Entrechteten | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | - | - |
| Königspartei | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | - | - |
| - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 3 | 1 | |
| Parteilose Katholiken | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 | - |
| Partisiz | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 1 |
| Tam | 80 | 80 | 80 | 80 | 80 | 80 | 80 | 80 | 60 | 60 | 60 | 60 | 50 | 41 |
| Katılım Oranı | 47,6 | 51,0 | 52,8 | 59,2 | 65,4 | 65,0 | 66,2 | 65,3 | 63,9 | 66,6 | 60,5 | 62,6 | 79,5 | 85,0 |
Kardeş şehirler
![image]()
Edinburgh, Birleşik Krallık, 1954'ten beri.![image]()
Verona, İtalya, 1960'tan beri.![image]()
Bordeaux, Fransa, 30 Mayıs 1964'ten beri.![image]()
Sapporo, Japonya, 28 Ağustos 1972'den beri.
![image]()
Cincinnati, Amerika Birleşik Devletleri, 18 Eylül 1989'dan beri.![image]()
Kiev, Ukrayna, 6 Ocak 1989'dan beri.![image]()
Bakü , Azerbaycan
Din
2005 yılında:
- Romen Katolik %39,5
- Protestanlık %14,2
- Diğer %46
Kaynakça
Münih resim galerisi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Munih Almanca Munchen Berlin ve Hamburg dan sonra Almanya nin en buyuk ucuncu sehridir Bavyera eyaletinin en buyuk sehri ve baskentidir Avrupa Birligi nin onikinci en buyuk sehridir Munih MunchenSehirBayrakArmaMunihUlkeAlmanyaEyaletBavyeraIdari BolgeYukari BavyeraIdare Belediye Baskani SPD Yuzolcumu Toplam310 71 km Rakim520 mNufus 2017 Toplam1 456 039 Yogunluk4 205 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu80000 81929Alan kodu089Plaka koduMResmi site www muenchen de Sehir 2017 sayimina gore 1 4 milyon nufusa sahiptir Civarindaki nufusla bu rakam 2 6 milyona ulasir Buyuk Munih sehirlesmis bolgesinde Augsburg Ingolstadt Rosenheim Landshut ve Landberg 5 milyondan fazla insan yasamaktadir Munih Bavyera Alpleri nin kuzeyinde ve nehri kiyisinda kurulmustur Sehri tanimlayan Slogan Motto uzun zaman Die Weltstadt mit Herz yurekli dunya sehri idi Fakat son zamanlarda bu Munchen mag dich Munih seni seviyor sekline donustu Munih in Almanca ismi Munchen eski dilde kesislerin yeri anlamina gelen Munichen den gelmektedir Bu nedenle Munih in armasinda bir rahip vardir Siyah ve altin sarisi Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu rengi Kral Ludwig zamanindan beri sehrin resmi renkleridir Almanya nin onemli finansal kaynaklarindan biri olan Munih yuksek yasam standartlari ile bircok gocmenin tercih ettigi bir sehirdir Her yil eylul ayinin son haftasi ile ekimin ilk haftasi duzenlenen ve binlerce turistin de ziyaret ettigi Ekim Festivali Oktoberfest adli bira festivaline ev sahipligi yapar Bu festival dunyanin en buyuk 10 festivali arasinda sayilir ve her ne kadar biralariyla bilinse de yalnizca bu baglamda degerlendirilmemekte Bavyera geleneklerinin tanitimi icin bir ortam teskil etmektedir TarihSehrin kurulus tarihi MS 1158 olarak kabul edilmistir cunku bulunan en eski belgelerde bu tarih vardir Bu tarihten yaklasik 20 yil sonra Munih resmi olarak sehir haline gelmistir 1328 yilinda Loius IV Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu nun basina gecmis ve sehrin gelirini arttirarak Munih i daha guclu bir duruma tasimistir 15 yuzyilda Gotik Sanat etkisi altina giren sehrin merkezi buyutulup bircok gotik yapi insa edilmeye baslanmistir Sehrin en buyuk katedrali olan ve 1468 yilinda baslanarak 20 yilda tamamlanan Frauenkirche bu gotik yapilara bir ornektir Sehir II Dunya Savasi sirasinda Muttefikler tarafindan yogun bombardiman tahrip edilmistir Sehir alti yillik bir sure icinde 71 hava saldirisina ugradi CografyaMunih yukari Bavyera nin ust duzluklerinde yaklasik 50 kilometreye yayilir Kuzey Alp Daglari nin kuzeyinde ve deniz duzeyinin 520 metre uzerindedir Burada bulunan kumlu platonun kuzey bolumunde toprak cok bereketlidir Guneyi ise buzul cagindan kalma taslardan olusmustur Munih iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 18 9 21 4 24 0 32 2 31 8 35 2 37 5 37 0 31 8 28 2 24 2 21 7 37 5Ortalama en yuksek sicaklik C 3 5 5 0 9 5 14 2 19 1 21 9 24 4 23 9 19 4 14 3 7 7 4 2 13 9Ortalama sicaklik C 0 3 1 4 5 3 9 4 14 3 17 2 19 4 18 9 14 7 10 1 4 4 1 3 9 7Ortalama en dusuk sicaklik C 2 5 1 9 1 6 4 9 9 4 12 5 14 5 14 2 10 5 6 6 1 7 1 2 5 9En dusuk sicaklik C 22 2 25 4 16 6 2 3 1 0 6 5 4 8 0 6 4 5 11 20 7 25 4Ortalama yagis mm 48 46 65 65 101 118 122 115 75 65 61 65 944Kaynak Nufus yapisiMunih in nufusu 1 Aralik 2006 da 1 326 000 olarak belirlenmistir Bunun 300 129 u yabancilardan olusur Sehir nufusunun onemli bir azinlik bolumunu Turk ve Balkan ulkeleri vatandaslari olusturur Yabancilar arasinda gruplar buyukten kucuge dogru sirasiyla Turkler 43 049 Hirvatlar 24 866 Yunanlar 22 486 Avusturyalilar 21 411 Italyanlar 20 847 ve Sirplardir 10860 Burada oturan yabancilarin 37 sini Avrupa Birligi nden gelenler olusturur EkonomiAlmanya nin teknoloji baskenti kabul edilen Munih Munih Teknik Universitesinin de payiyla BMW MAN Siemens gibi firmalarin genel merkezlerine ev sahipligi yapmakla beraber Google Microsoft IBM Intel gibi uluslararasi firmalarin da Almanya ofislerini bulundurmaktadir 2008 yili OECD istatistiklerine gore 1 38 milyonluk nufusu ve gayrisafi yurtici hasilaya GSYIH kazandirdigi 64 milyar USD ile Almanya da finans baskenti Frankfurt tan sonra en yuksek kisi basina dusen GSYIH ya sahiptir BiraEski rahip geleneklerinden gelen Weissbier vaysbia beyaz bira ureticilerinin oldugu sehirdir Schneider Franziskaner HB gibi unlu ureticilerin birahaneleri buradadir Bunlardan tarihi acidan en onemlisi Hofbrauhaus dur hofbroyhaus HB Hitler alt ve orta siniftan insanlara ulasmaya calisirken yaptigi konusmalarin bircogunu burada yapmis ilkinde burada yuz kisinin uzerinde bir katilim saglamistir PolitikaMunih in gorevdeki belediye baskani Almanya Sosyal Demokrat Parti SPD uyesidir Munih hemen hemen II Dunya Savasi ndan beri SPD hukumetlerine rekor seviyede oy veren yerdir Bu Bavyera nin geri kalan secmenleri tutucu oldugundan ozellikle dikkate degerdir Hristiyan Sosyal Birligi CSU salt cogunlugu kazanan secmenler icinde hemen hemen butun belediye devlet ve federal secimlerde kazanir Bavyera nin baskenti olan Munih Almanya nin onemli politik merkezlerindendir pek cok ulusal ve uluslararasi yazar Munih te yasar ve nin merkezleri buradadir Sehir Kabinesi nde koltuk dagilimi 1954 ten bu yana Oylama 2 Mart 2008 3 Mart 2002 10 Mart 1996 12 Haziran 1994 18 Mart 1990 18 Mart 1984 5 Mart 1978 11 Haziran 1972 13 Mart 1966 27 Mart 1960 18 Mart 1956 30 Mart 1952 30 Mayis 1948 26 Mayis 1946SPD 33 35 31 29 36 35 31 44 36 34 28 25 15 17CSU 23 30 32 30 25 35 42 29 16 16 16 13 10 20FDP 5 3 2 3 4 4 6 5 3 1 2 3 2 Yesiller 11 8 8 9 8 6 REP 1 1 4 6 1 1 1 1 1 1 1 PDS Die Linke 3 1 1 BIA 1 DaGG DaCG 1 1 1 ASP 1 1 2 2 SRB 1 MB 1 2 2 4 3 SD72 1 1 1 3 4 7 13 1 2 2 2 NPD 1 Parteifreie Wahlerschaft 1 1 1 Evangelische Wahlergemeinschaft 1 2 4 6 2Flieger und Kriegsgeschadigte 1 Sozialgemeinschaft der Entrechteten 1 Konigspartei 1 3 1Parteilose Katholiken 1 Partisiz 1Tam 80 80 80 80 80 80 80 80 60 60 60 60 50 41Katilim Orani 47 6 51 0 52 8 59 2 65 4 65 0 66 2 65 3 63 9 66 6 60 5 62 6 79 5 85 0FrauenkircheKardes sehirlerMariensauleEdinburgh Birlesik Krallik 1954 ten beri Verona Italya 1960 tan beri Bordeaux Fransa 30 Mayis 1964 ten beri Sapporo Japonya 28 Agustos 1972 den beri Cincinnati Amerika Birlesik Devletleri 18 Eylul 1989 dan beri Kiev Ukrayna 6 Ocak 1989 dan beri Baku AzerbaycanDin2005 yilinda Romen Katolik 39 5 Protestanlik 14 2 Diger 46Kaynakca 14 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2016 List of metropolitan areas in the European Union by GDP 8 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2012 Munih resim galerisiKoordinatlar 48 08 N 11 34 E