Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
La Casa de Contratación (Ticaret Evi) İspanyol İmparatorluğu bünyesinde 16. ila 18. yüzyıllar arasında tüm İspanyol keşifleri ve sömürgelerine dair faaliyetleri kontrol eden devlet kurumu. Resmî adı La Casa y Audiencia de Indias idi.
Kuruluşu
Casa, Kastilya Krallığı Kraliçesi I. Isabel tarafından Amerika'nın 1492 yılında keşfedilmesinden 11 yıl sonra 1503 yılında kurulmuştur. Kurum, Portekiz krallığındaki Casa da Índia kurumunun benzeridir.
Yapısı
Sonraki dönemlerde ortaya çıkacak olan Hollanda ve İngiltere Doğu Hint Şirketlerinin aksine kurum tüm sömürge vergi ve gümrük bedellerini bizzat toplamaktaydı. Bunun yanı sıra tüm keşif ve ticari deniz yolculuklarına onay verir, ticaret yolları ve coğrafi keşif yollarına dair özel görevlendirilmiş kaptanlara gizli bilgiler ulaştırır, kaptanlara lisans verir ve ticari yasayı denetlerdi. Teorik olarak hiçbir İspanyol, kurumdan onay almaksızın denize açılamayacak olsa da devasa imparatorluğun çeşitli yerlerinde izinsiz seferler düzenlenebilmekteydi. Kurum aynı zamanda bünyesindeki denizcilik okulunda geleceğin denizcilerini ve kaptan adaylarını yetiştirirdi.
Ekonomik hayata etkisi
Kurum tarafından İspanya topraklarına giren her üründen %20 vergi alınırdı. Vergi oranı ticaret gemilerine askeri konvoy desteği sağlanıyorsa %40 seviyelerine çıkabilir, ekonomik durgunluk zamanında ticareti desteklemek için %10 seviyelerine de düşebilirdi. Her gemide taşınan her ürünün kaydının bulunduğu bir muhasebeci olması istenirdi. İspanya ticari hayatınının kontrolünü elinde tutan Casa de Contratación, tüccarların meslek örgütleriyle sürekli temas halindeydi. Ticaret ve özellikle deniz ticareti son derece planlı filo hareketleriyle düzenlenirdi.
Haritacılık
Casa de Contratación, Padrón Real adı verilen resmî ve gizli İspanyol haritasını düzenler ve hazırlardı. Bu harita 1500'li yıllarda tüm İspanyol gemilerinnin kaptanlarına verilir ve İspanyol İmparatorluğu tarafından keşfedilen en son yerlerin bilgisini içerirdi. Her yeni keşiften sonra güncellenen harita, Portekiz Krallığındaki karşılığı olan Padrão Real’e benzemektedir. Kurum bünyesindeki haritacılık yapım işine çok önem verilirdi. Bu haritalar ve denizcilik alanında yeni geliştirilen esaslar olmasa İspanya’nın bu kadar geniş bir imparatorluğu yönetmesi ve geliştirmesi düşünülemezdi bile. Casa de Contratación bünyesinde çok sayıda haritacı, kaptan, arşiv memuru, tarihçi, yönetici ve harita yapımında görevli uzman bulunurdu.
Öne çıkan görevliler
Yeni Dünya’ya yaptığı seferlerle ün kazanan Amerigo Vespucci 1512 yılındaki ölümüne kadar kurum bünyesinde bir kaptan olarak görev yapmıştır. Onun için özel bir mevki olan baş kaptanlık 1508 yılında kurulmuştur. Görevleri arasında yeni kaptan adaylarına kurum bünyesinde eğitimler vermek de olan Vespucci’nin yeğeni Juan Vespucci amcası gibi saygın bir kaptan olacak, 1524 yılında tüm kaptanların danışmanı ve gözetmeni görevine getirilecektir.
1530 ve 1540'lı yıllarda kurum bünyesinde öne çıkan haritacılar arasında Alonso de Santa Cruz, Sebastian Cabot ve Pedro de Medina sayılabilir. Ayrıca Diego Gutierrez ve kardeşi Sancho Gutiérrez’in yanı sıra Alonso de Chaves, Francisco Falero, Jerónimo de Chaves de öne çıkan haritacılardandır.
1500'lü yılların sonlarında İspanyol haritacılarının en görkemli dönemi sona erecek, onların yerini İngiliz, Hollandalı ve Fransız haritacılar alacaktır.
Çöküş
17. yüzyılın sonuna doğru Casa, aşırı büyümesinden ötürü bürokratik bir sarmala dönüşmüştü. İmparatorluğun içine düştüğü çöküş dönemiyle beraber hem kıta Avrupasında verilen savaşlar hem de denizaşırı bir sömürge imparatorluğu bir arada yürümüyordu. İspanya’nın özellikle Manila'daki en önemli ticari limanında bekleyen alacaklılar mallar daha kayıt altına alınmadan bunlara el koymaktaydı. Kurum 1717 yılında Sevilla'dan Cádiz'e taşınacak ve III. Carlos zamanında gücü büyük ölçüde törpülenecektir. Kurum 1790 yılında IV. Carlos döneminde kapatılacaktır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ İlgili makale 20 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 20 Ocak 2015 tarihinde erişilmiştir
Konuyla ilgili yazılan eserler
- McDougall, Walter (1993): Let the Sea Make a Noise: Four Hundred Years of Cataclysm, Conquest, War and Folly in the North Pacific. Avon Books, New York, USA.
- Spain Maps Her "New World", David Buisseret, "Encounters", February 1992, No. 8, s. 14-19.
- Barrera Osorio, Antonio, Experiencing Nature: The Spanish American Empire and the Early Scientific Revolution (Austin: University of Texas Press, 2006).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
La Casa de Contratacion Ticaret Evi Ispanyol Imparatorlugu bunyesinde 16 ila 18 yuzyillar arasinda tum Ispanyol kesifleri ve somurgelerine dair faaliyetleri kontrol eden devlet kurumu Resmi adi La Casa y Audiencia de Indias idi KurulusuCasa Kastilya Kralligi Kralicesi I Isabel tarafindan Amerika nin 1492 yilinda kesfedilmesinden 11 yil sonra 1503 yilinda kurulmustur Kurum Portekiz kralligindaki Casa da India kurumunun benzeridir YapisiSonraki donemlerde ortaya cikacak olan Hollanda ve Ingiltere Dogu Hint Sirketlerinin aksine kurum tum somurge vergi ve gumruk bedellerini bizzat toplamaktaydi Bunun yani sira tum kesif ve ticari deniz yolculuklarina onay verir ticaret yollari ve cografi kesif yollarina dair ozel gorevlendirilmis kaptanlara gizli bilgiler ulastirir kaptanlara lisans verir ve ticari yasayi denetlerdi Teorik olarak hicbir Ispanyol kurumdan onay almaksizin denize acilamayacak olsa da devasa imparatorlugun cesitli yerlerinde izinsiz seferler duzenlenebilmekteydi Kurum ayni zamanda bunyesindeki denizcilik okulunda gelecegin denizcilerini ve kaptan adaylarini yetistirirdi Ekonomik hayata etkisiKurum tarafindan Ispanya topraklarina giren her urunden 20 vergi alinirdi Vergi orani ticaret gemilerine askeri konvoy destegi saglaniyorsa 40 seviyelerine cikabilir ekonomik durgunluk zamaninda ticareti desteklemek icin 10 seviyelerine de dusebilirdi Her gemide tasinan her urunun kaydinin bulundugu bir muhasebeci olmasi istenirdi Ispanya ticari hayatininin kontrolunu elinde tutan Casa de Contratacion tuccarlarin meslek orgutleriyle surekli temas halindeydi Ticaret ve ozellikle deniz ticareti son derece planli filo hareketleriyle duzenlenirdi HaritacilikCasa de Contratacion Padron Real adi verilen resmi ve gizli Ispanyol haritasini duzenler ve hazirlardi Bu harita 1500 li yillarda tum Ispanyol gemilerinnin kaptanlarina verilir ve Ispanyol Imparatorlugu tarafindan kesfedilen en son yerlerin bilgisini icerirdi Her yeni kesiften sonra guncellenen harita Portekiz Kralligindaki karsiligi olan Padrao Real e benzemektedir Kurum bunyesindeki haritacilik yapim isine cok onem verilirdi Bu haritalar ve denizcilik alaninda yeni gelistirilen esaslar olmasa Ispanya nin bu kadar genis bir imparatorlugu yonetmesi ve gelistirmesi dusunulemezdi bile Casa de Contratacion bunyesinde cok sayida haritaci kaptan arsiv memuru tarihci yonetici ve harita yapiminda gorevli uzman bulunurdu One cikan gorevliler Yeni Dunya ya yaptigi seferlerle un kazanan Amerigo Vespucci 1512 yilindaki olumune kadar kurum bunyesinde bir kaptan olarak gorev yapmistir Onun icin ozel bir mevki olan bas kaptanlik 1508 yilinda kurulmustur Gorevleri arasinda yeni kaptan adaylarina kurum bunyesinde egitimler vermek de olan Vespucci nin yegeni Juan Vespucci amcasi gibi saygin bir kaptan olacak 1524 yilinda tum kaptanlarin danismani ve gozetmeni gorevine getirilecektir 1530 ve 1540 li yillarda kurum bunyesinde one cikan haritacilar arasinda Alonso de Santa Cruz Sebastian Cabot ve Pedro de Medina sayilabilir Ayrica Diego Gutierrez ve kardesi Sancho Gutierrez in yani sira Alonso de Chaves Francisco Falero Jeronimo de Chaves de one cikan haritacilardandir 1500 lu yillarin sonlarinda Ispanyol haritacilarinin en gorkemli donemi sona erecek onlarin yerini Ingiliz Hollandali ve Fransiz haritacilar alacaktir Cokus17 yuzyilin sonuna dogru Casa asiri buyumesinden oturu burokratik bir sarmala donusmustu Imparatorlugun icine dustugu cokus donemiyle beraber hem kita Avrupasinda verilen savaslar hem de denizasiri bir somurge imparatorlugu bir arada yurumuyordu Ispanya nin ozellikle Manila daki en onemli ticari limaninda bekleyen alacaklilar mallar daha kayit altina alinmadan bunlara el koymaktaydi Kurum 1717 yilinda Sevilla dan Cadiz e tasinacak ve III Carlos zamaninda gucu buyuk olcude torpulenecektir Kurum 1790 yilinda IV Carlos doneminde kapatilacaktir Ayrica bakinizIspanyol Imparatorlugu Padron Real Casa da India Padrao RealKaynakca Ilgili makale 20 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 20 Ocak 2015 tarihinde erisilmistirKonuyla ilgili yazilan eserlerMcDougall Walter 1993 Let the Sea Make a Noise Four Hundred Years of Cataclysm Conquest War and Folly in the North Pacific Avon Books New York USA Spain Maps Her New World David Buisseret Encounters February 1992 No 8 s 14 19 Barrera Osorio Antonio Experiencing Nature The Spanish American Empire and the Early Scientific Revolution Austin University of Texas Press 2006