Casa da Índia (Hindistan Evi), Portekiz’in deniz aşırı ülkelerde yeni keşfettiği yerlerle ilgili tüm konularla ilgilenen kurum. Kurum, tüm denizaşırı ticari faaliyetlerle ilgili karar alma yetkisine sahip olduğu gibi aynı zamanda denizcilik usulleriyle ilgili de yetkili otoriteydi. Döneminde ekonomik olarak en önemli kurumdu. Lizbon’da Terreiro do Paço meydanındaki (günümüzdeki Praça do Comércio) sarayda bulunuyordu.
Kuruluşu
Bu kuruma ihtiyaç Afrika sahillerindeki Portekiz coğrafi keşifleri sonucunda ortaya çıktı. 1434 yılında Lizbon’da kurulan Casa de Ceuta başarısız olacak sonrasında 1445 yılında Casa de Arguim ve Casa da Guiné kurulur. Daha sonra 1460 yılında Gemici Henrique‘in ölümünden sonra Lizbon’a taşınan bu kurumlar Casa da Guiné e da Mina olarak birleşir ve 1482 yılında Batı Afrika sahillerindeki Elmina’da bir kale kurarak bölgedeki ticari yolları güvence altına alacak bir üs inşa edilir.
Vasco de Gama döneminde Hindistan’ açılan deniz yolu, Portekizliler tarafından keşfedildikten sonra Casa de İndia’ya yapılan ilk atıf 1501 tarihli bir kraliyet yazışmasındadır. Afrika sahili boyunca bir dizi ticari merkezin kurulmasıyla beraber bunları koordine etme ihtiyacından ortaya çıkan Casa da Guiné, da Mina e da Índia sonraları kısaca Casa de İndia olarak anılacaktır.
Yapısı
1504 yılında Afrika ve Asya kıtalarındaki tüm ticari faaliyetler kurum bünyesinde düzenlenir hale gelir. Bu şekilde tüm ticari ilişkilere Portekiz devleti tek elden merkezi olarak hükmetmektedir. Tüm ticari mallar kuruma deredilir, vergilendirilir ve satıcıyla anlaşılan bir değerden satın alınarak kurum bünyesine katılırdı.
Kurum aynı anda birden çok görevi yerine getiren bir organ gibi çalışmaktadır. Kurumun yerine getirdiği görevler arasında gümrük, muhasebe, kredilendirme, arşivleme, depolama, deniz aşırı görevler için personel ve lojistik işlerinin yanı sıra dünyadaki ilk posta dağıtım merkezi görevleri sayılabilir. Kurum ayrıca gemilerin ve donanmaların her türlü iaşesinden, ticari gemilerin korunması için askeri konvoy oluşturulmasından sorumluydu. Gemilerin ülke karasularına giriş - çıkış izin ve sertifikalarının verilmesi görevlerini de yerine getiriyordu. Denizaşırı sömürgelere devlet yetkilileri kurum aracılığıyla gidiyor, bu bölgeleri ilgilendiren kraliyet emirleri de kurumun kuryelerince taşınarak gerekli yerlere iletiliyordu.
Tarihçe
1506 ila 1570 yılları arasında Casa de İndia ithal edilen tüm ürünlerin tekeli konumundaydı ve ihraç edilen ürünlerden de yüzde 30 vergi almaktaydı. 1503- 1535 yılları arasında yaklaşık otuz yıl boyunca Portekiz, o zamana kadar Venedik tarafından Akdeniz’de yapılmakta olan baharat ticaretine girerek milyonlarca cruzado kâr etmişti. Ayrıca önemli bir kazanç kaynağı da bakır ihracatıydı. Bakır, Afrika’da para yerine kullanıldığı için bu bölgede bakıra talep yoğundu.
1506 yılına gelindiğinde Portekiz’in ulusla gelirinin %65’i denizaşırı sömürgelerdeki faaliyetlerden oluşmaktadır. Ticaretin devlet tekelinde tutulması 1570’li yıllara kadar kârlı olarak devam eder ve Portekiz’deki kredi kapasitesini artırır. Kraliyetin Asya’daki toplam ticaretteki payı gittikçe artarak %50’lere ulaşsa da özel sektördeki tüccarlar varlıklarını korur. Ticari tekeli tekstil, silah, kâğıt ve tuzlanmış balık ticaretinde serbest bırakılmış durumdadır.
Bu dönemde devlet tekeli bazı özel şirketlere satılmış, 1570 yılında baharat, bakır ve gümüş ürünleri hariç tüm ticaret serbest bırakılmıştır.
Kurum aracılığıyla edinilen kazanç 1550’li yıllara gelindiğinde azalmaya başlamıştır. Bunun başlıca sebepleri arasında Fas bölgesindeki askeri varlığın getirdiği mali yük ve Portekiz sarayının tasarrufsuz harcamaları sayılabilir. Ayrıca Portekiz denizaşırı sömürgelerden gelen kaynakların değerlendirilmesi için iyi bir ekonomik altyapıyı kurmakta geç kaldığından dolayı yabancı uzmanların yardımı gerekiyor, bu da ayrı bir gider kalemi oluşturuyordu. Hammadde alımlarının bu dönemde yoğun olarak yapıldığı ve dönemin en önemli ticari merkezlerinden olan Anvers’teki temsilcilik iflas eder ve kapanmak zorunda kalır. İzleyen yıllarda Portekiz denizaşırı sömürgeleri çok yayıldığından dolayı yabancı mali kaynak arayışına gidilecektir. 1560 yılına gelindiğinde ise Casa de İndia artık temel masraflarını bile karşılayamayacak durumdadır. Portekiz artık tarihçi Garrett Mattingly’nin deyimiyle "iflas etmiş bir toptancı durumundadır".
Coğrafi keşiflere katkısı
Casa de İndia coğrafi keşifler döneminde keşfedilen yerlere ait haritaların yapıldığı ve yeni keşiflere çıkacak kaptanlara don güncel haritaların sağlandığı gizli haritacılık bölümüne de sahipti. Padrão Real olarak adlandırılan son güncel ana haritanın bir kopyası özel görevlerle yola çıkan kaptanlara büyük bir gizlilik içerisinde verilirdi.
Ayrıca 1502 tarihli Cantino Haritasının dönemin Portekiz Padrão Real’inin bir kopyası olduğu düşünülmektedir.
Sonu
Casa de İndia binaları 1755 Lizbon Depremiyle beraber yıkılacaktır. Portekiz İmparatorluğunun siyasi egemenliğinin çöküşe geçmesiyle beraber kurumun etkisi azalacak ve kaybolacaktır. En son 1833 yılında kurum kapatılacak ve görevleri Gümrük Müdürlüğü tarafından yerine getirilmeye başlanacaktır.
Kaynakça
- ^ Burası günümüzde Gana sınırları içerisindedir.
- ^ Bu ürünlerin en başında baharatlar (karabiber, tarçın vb) ile ipek gelmekteydi
- ^ Başlıca ihraç ürünleri altın, gümüş, bakır ve mercandı.
- ^ Ticaret o kadar başarılı ve gelir getiriciydi ki dönemin Fransız kralı I. François Portekiz kralı I. Manuel’e bakkal kral lakabını takacaktır.
- ^ Chamberlain, C. C.(1963). The Teach Yourself Guide to Numismatics. English Universities Press. s. 92
- ^ O dönemde Portekiz ile denizcilik ve coğrafi keşifler konusunda ezeli rekabet halinde olan İspanya’da da buna benzer bir harita bulunmaktaydı. Bu haritaya Padrón Real denmekteydi.
Konuyla ilgili yazılan eserler
- Bailey Wallys Diffie, Boyd C. Shafer, George Davison Winius, "Foundations of the Portuguese empire, 1415-1580", U of Minnesota Press, 1977,
- James D. Tracy, "The political economy of merchant empires", Cambridge University Press, 1997,
- Note on the Castiglioni Planisphere, Armando Cortesao, Imago Mundi, Vol. 11, 1954 (1954), pp. 53–55
- House of India, Encyclopedia Britannica.
- The Dating of the Oldest Portuguese Charts, Alfredo Pinheiro Marques, Imago Mundi, Vol. 41, 1989 (1989), pp. 87–97
- Brazil depicted in early maps, Arthur Dürst, Cartographica Helvetica 6 (1992) 8–16.
- Sixteenth-Century Portugal, Chapter Twelve of A History of Spain and Portugal, Stanley G. Payne, THE LIBRARY OF IBERIAN RESOURCES ONLINE, Volume 1.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Casa da India Hindistan Evi Portekiz in deniz asiri ulkelerde yeni kesfettigi yerlerle ilgili tum konularla ilgilenen kurum Kurum tum denizasiri ticari faaliyetlerle ilgili karar alma yetkisine sahip oldugu gibi ayni zamanda denizcilik usulleriyle ilgili de yetkili otoriteydi Doneminde ekonomik olarak en onemli kurumdu Lizbon da Terreiro do Paco meydanindaki gunumuzdeki Praca do Comercio sarayda bulunuyordu Casa da India nin bulundugu Lisboa 18 yuzyil KurulusuBu kuruma ihtiyac Afrika sahillerindeki Portekiz cografi kesifleri sonucunda ortaya cikti 1434 yilinda Lizbon da kurulan Casa de Ceuta basarisiz olacak sonrasinda 1445 yilinda Casa de Arguim ve Casa da Guine kurulur Daha sonra 1460 yilinda Gemici Henrique in olumunden sonra Lizbon a tasinan bu kurumlar Casa da Guine e da Mina olarak birlesir ve 1482 yilinda Bati Afrika sahillerindeki Elmina da bir kale kurarak bolgedeki ticari yollari guvence altina alacak bir us insa edilir Vasco de Gama doneminde Hindistan acilan deniz yolu Portekizliler tarafindan kesfedildikten sonra Casa de India ya yapilan ilk atif 1501 tarihli bir kraliyet yazismasindadir Afrika sahili boyunca bir dizi ticari merkezin kurulmasiyla beraber bunlari koordine etme ihtiyacindan ortaya cikan Casa da Guine da Mina e da India sonralari kisaca Casa de India olarak anilacaktir Yapisi1504 yilinda Afrika ve Asya kitalarindaki tum ticari faaliyetler kurum bunyesinde duzenlenir hale gelir Bu sekilde tum ticari iliskilere Portekiz devleti tek elden merkezi olarak hukmetmektedir Tum ticari mallar kuruma deredilir vergilendirilir ve saticiyla anlasilan bir degerden satin alinarak kurum bunyesine katilirdi Kurum ayni anda birden cok gorevi yerine getiren bir organ gibi calismaktadir Kurumun yerine getirdigi gorevler arasinda gumruk muhasebe kredilendirme arsivleme depolama deniz asiri gorevler icin personel ve lojistik islerinin yani sira dunyadaki ilk posta dagitim merkezi gorevleri sayilabilir Kurum ayrica gemilerin ve donanmalarin her turlu iasesinden ticari gemilerin korunmasi icin askeri konvoy olusturulmasindan sorumluydu Gemilerin ulke karasularina giris cikis izin ve sertifikalarinin verilmesi gorevlerini de yerine getiriyordu Denizasiri somurgelere devlet yetkilileri kurum araciligiyla gidiyor bu bolgeleri ilgilendiren kraliyet emirleri de kurumun kuryelerince tasinarak gerekli yerlere iletiliyordu Tarihce1506 ila 1570 yillari arasinda Casa de India ithal edilen tum urunlerin tekeli konumundaydi ve ihrac edilen urunlerden de yuzde 30 vergi almaktaydi 1503 1535 yillari arasinda yaklasik otuz yil boyunca Portekiz o zamana kadar Venedik tarafindan Akdeniz de yapilmakta olan baharat ticaretine girerek milyonlarca cruzado kar etmisti Ayrica onemli bir kazanc kaynagi da bakir ihracatiydi Bakir Afrika da para yerine kullanildigi icin bu bolgede bakira talep yogundu 1506 yilina gelindiginde Portekiz in ulusla gelirinin 65 i denizasiri somurgelerdeki faaliyetlerden olusmaktadir Ticaretin devlet tekelinde tutulmasi 1570 li yillara kadar karli olarak devam eder ve Portekiz deki kredi kapasitesini artirir Kraliyetin Asya daki toplam ticaretteki payi gittikce artarak 50 lere ulassa da ozel sektordeki tuccarlar varliklarini korur Ticari tekeli tekstil silah kagit ve tuzlanmis balik ticaretinde serbest birakilmis durumdadir Bu donemde devlet tekeli bazi ozel sirketlere satilmis 1570 yilinda baharat bakir ve gumus urunleri haric tum ticaret serbest birakilmistir Kurum araciligiyla edinilen kazanc 1550 li yillara gelindiginde azalmaya baslamistir Bunun baslica sebepleri arasinda Fas bolgesindeki askeri varligin getirdigi mali yuk ve Portekiz sarayinin tasarrufsuz harcamalari sayilabilir Ayrica Portekiz denizasiri somurgelerden gelen kaynaklarin degerlendirilmesi icin iyi bir ekonomik altyapiyi kurmakta gec kaldigindan dolayi yabanci uzmanlarin yardimi gerekiyor bu da ayri bir gider kalemi olusturuyordu Hammadde alimlarinin bu donemde yogun olarak yapildigi ve donemin en onemli ticari merkezlerinden olan Anvers teki temsilcilik iflas eder ve kapanmak zorunda kalir Izleyen yillarda Portekiz denizasiri somurgeleri cok yayildigindan dolayi yabanci mali kaynak arayisina gidilecektir 1560 yilina gelindiginde ise Casa de India artik temel masraflarini bile karsilayamayacak durumdadir Portekiz artik tarihci Garrett Mattingly nin deyimiyle iflas etmis bir toptanci durumundadir Cografi kesiflere katkisiCasa de India cografi kesifler doneminde kesfedilen yerlere ait haritalarin yapildigi ve yeni kesiflere cikacak kaptanlara don guncel haritalarin saglandigi gizli haritacilik bolumune de sahipti Padrao Real olarak adlandirilan son guncel ana haritanin bir kopyasi ozel gorevlerle yola cikan kaptanlara buyuk bir gizlilik icerisinde verilirdi Ayrica 1502 tarihli Cantino Haritasinin donemin Portekiz Padrao Real inin bir kopyasi oldugu dusunulmektedir SonuCasa de India binalari 1755 Lizbon Depremiyle beraber yikilacaktir Portekiz Imparatorlugunun siyasi egemenliginin cokuse gecmesiyle beraber kurumun etkisi azalacak ve kaybolacaktir En son 1833 yilinda kurum kapatilacak ve gorevleri Gumruk Mudurlugu tarafindan yerine getirilmeye baslanacaktir Kaynakca Burasi gunumuzde Gana sinirlari icerisindedir Bu urunlerin en basinda baharatlar karabiber tarcin vb ile ipek gelmekteydi Baslica ihrac urunleri altin gumus bakir ve mercandi Ticaret o kadar basarili ve gelir getiriciydi ki donemin Fransiz krali I Francois Portekiz krali I Manuel e bakkal kral lakabini takacaktir Chamberlain C C 1963 The Teach Yourself Guide to Numismatics English Universities Press s 92 O donemde Portekiz ile denizcilik ve cografi kesifler konusunda ezeli rekabet halinde olan Ispanya da da buna benzer bir harita bulunmaktaydi Bu haritaya Padron Real denmekteydi Konuyla ilgili yazilan eserlerBailey Wallys Diffie Boyd C Shafer George Davison Winius Foundations of the Portuguese empire 1415 1580 U of Minnesota Press 1977 ISBN 0 8166 0782 6 James D Tracy The political economy of merchant empires Cambridge University Press 1997 ISBN 0 521 57464 1 Note on the Castiglioni Planisphere Armando Cortesao Imago Mundi Vol 11 1954 1954 pp 53 55 House of India Encyclopedia Britannica The Dating of the Oldest Portuguese Charts Alfredo Pinheiro Marques Imago Mundi Vol 41 1989 1989 pp 87 97 Brazil depicted in early maps Arthur Durst Cartographica Helvetica 6 1992 8 16 Sixteenth Century Portugal Chapter Twelve of A History of Spain and Portugal Stanley G Payne THE LIBRARY OF IBERIAN RESOURCES ONLINE Volume 1