Cassandra Fedele (1465 – 1558) İtalyan bir hümanist yazardı. Quattrocento döneminin son on yıllarında İtalya'daki en tanınmış kadın bilim insanı olarak anılmaktadır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg1THprNEwwTmhjM05oYm1SeVlWOUdaV1JsYkdVbE1rTmZZbmxmUm5KbFpHVnlhV05mVjJsc2JHbGhiVjlDZFhKMGIyNHVhbkJuTHpJeU1IQjRMVU5oYzNOaGJtUnlZVjlHWldSbGJHVWxNa05mWW5sZlJuSmxaR1Z5YVdOZlYybHNiR2xoYlY5Q2RYSjBiMjR1YW5Cbi5qcGc=.jpg)
Hayatının erken dönemi
Fedele 1465 yılında Venedik'te Barbara Leoni ve Angelo Fedele'nin çocuğu olarak dünyaya geldi. Fedele eserlerinde annesinden söz etmese de, babasının aristokrasi arasında saygın bir yere sahip olduğuna ve kızının öğrenimine büyük önem verdiğine dair elimizde deliller bulunmaktadır. Fedele on iki yaşında Yunanca ve Latinceyi akıcı bir şekilde öğrendiğinde, babası tarafından bir Servite rahibi olan Gasparino Borro'ya gönderilmiş, Borro da ona klasik edebiyat, felsefe, bilimler ve diyalektik konularında özel ders vermiştir. 1487 yılında, yirmi iki yaşındayken, kuzeninin Padova'daki mezuniyet töreninde sanat ve bilimleri yücelten Latince bir konuşma yaparak İtalya'da ve yurtdışında büyük bir başarı elde etti. Oratio pro Bertucio Lamberto adlı konuşması Modena (1487), Venedik (1488) ve Nürnberg'de (1489) yayımlandı. 1487'den 1497'ye kadar İspanya ve İtalya'daki önde gelen hümanistler ve soylularla mektuplaştı. Bu mektuplaşmalardan biri olan Kastilyalı I. Isabel, Fedele'yi İspanya'daki sarayına katılmaya çağırdı. Fedele, İtalya Fransa ile savaş halindeyken gidemeyeceğini belirterek teklifi geri çevirdi. Fakat Fedele'nin ilk biyografi yazarlarına göre, Doge Agostino Barbarigo böyle bir kararnameye dair kanıt olmamasına rağmen Fedele'nin İtalya'dan gitmesine izin vermeyecekti.
Şöhreti
Fedele, yazarlık ve hatiplik yetenekleriyle ün kazanmıştır. Padova'da 1636'da yayımlanan 123 mektup ve 3 söylevinin yanı sıra Latince şiirler de yazdığı düşünülmektedir. Etkili hümanistlerle birlikte felsefi ve teolojik konularda kamuya açık tartışmalara katıldı ve doge Agostino Barbarigo ve Venedik Senatosu önünde kadınlar için yüksek eğitim konusunda konuşması istendi. Angelo Poliziano, Lorenzo de' Medici'ye yazdığı bir mektupta, Latince ve İtalyancadaki mükemmelliği ve güzelliği için onu övdü.
Daha sonra hayatı
Fedele'nin bu başarısı kısa sürdü. Akademik faaliyetlerinin doruk noktası, otuz dört yaşında evlenmeden hemen önce (1499), yirmi iki ile otuz üç yaşları arasında gerçekleşti. Evlendikten sonra neredeyse altmış yıl boyunca çok az sayıda mektup yazdı ve sadece bir kez, 1556'da Venedik'e gelen Polonya Kraliçesi Bona Sforza'nın onuruna halka açık bir konuşma yapması için davet edildi. Bazı tarihçiler, Fedele'nin evlendiğinde entelektüel çalışmalarını bıraktığını ileri sürmektedir, tıpkı evlenip bütün bir evin yönetimini tam zamanlı olarak üstlenen dönemin çoğu eğitimli kadınında olduğu üzere. Ayrıca Fedele, evli kadınların akademik hayata katılımına karşı çıkan güçlü toplumsal güçler tarafından da cesareti kırılmış olabilir. Fedele'ye evlenmek mi yoksa hayatını çalışmaya adamak mı istediğini soran Alessandra Scala'ya yazdığı bir mektupta Fedele onu "doğanın sana uygun gördüğü yolu seçmeye" teşvik etmiştir.
1520 yılında Fedele, hekim kocası Giammaria Mapelli ile Girit'ten dönerken bir gemi kazasında tüm mal varlığını kaybetti. Kocası aynı yıl içinde ölünce dul, çocuksuz ve ekonomik zorluk içinde kaldı. Fedele 1521'de X. Leone'ye mektup yazarak yardım istedi, ancak Leone mektubuna cevap vermedi. 1547'de tekrar denedi ve Paolo III'e yazdı, o da ona Venedik'teki San Domenico di Castello kilisesinde bir yetimhanenin baş rahibesi olarak bir pozisyon vererek yanıt verdi ve ölene kadar orada ikamet etti. Fedele sağlık problemleriyle de mücadele etmiştir. Evliliğinden önce, gücünü azaltan ve uzun süre okuma ve yazmaya odaklanmasını zorlaştıran bir hastalıktan şikayetçiydi.
Kaynakça
- Archivio biografico italiano (mikroform). Tommaso Nappo tarafından düzenlenmiştir. Münih ve New York: Saur, 1987-98.
- Cavazzano, Cesira. Cassandra Fedele: erudita veneziana del Rinascimento Venezia: İpucu . Orfanotrofio di A. Pellizzato, 1907.
- Dizionario enciclopedico della letteratura italiana, cilt. II. Bari: LaTerza; Roma: Unione Editoriale, 1966, s. 433.
- King, Margaret L. "Kitaplarla çevrili Hücreler: Erken İtalyan Rönesansında Kadınlar ve Hümanizm." Cinsiyetlerinin Ötesinde: Avrupa Geçmişinin Bilgili Kadınları . New York: New York University Press, 1980, s. 66–90.
- King, Margaret L. "Engellenen hırslar: İtalyan Rönesansının Altı Bilgili Kadını." Sondajlar: Disiplinlerarası Bir Dergi 59, no. 3 (Güz 1976): 280-304.
- Kral, Margaret L. Rönesansın Kadınları . Chicago: Chicago Üniversitesi Yayınları, 1991.
- Panizza, Letizia ve Sharon Wood, editörler. İtalya'da Kadın Yazılarının Tarihi . Cambridge: Cambridge University Press, 2000.
- Petrettini, Maria. Vita di Cassandra Fedele Veneziana . Venezia: İpucu. Giuseppe Grimaldo, 1852.
- Pignatti, F. "Fedele (Fedeli), Cassandra." Ansiklopedi italiana . Roma: Societˆ Grafica, 1979, s. 566–68.
- Robin, Diana. "Cassandra Fedele (1465-1558)." İtalyan Kadın Yazarlar: Biyo-Bibliyografik Bir Kaynak Kitap . Düzenleyen: Rinaldina Russell. Westport, Connecticut ve Londra: Greenwood Press, 1994, s. 119–27.
- Robin, Diana. "Cassandra Fedele'nin Epistolae'si (1488-1521): Etki Olarak Biyografi." Erken Modern Avrupa'da Yaşam Yazma Retoriği: Cassandra Fedele'den Louis XIV'e Biyografi Biçimleri . Thomas Mayer ve Daniel Woolf tarafından düzenlenmiştir. Ann Arbor, Michigan: Michigan Üniversitesi Yayınları, 1995, s. 187–203.
- Schlam, Carl C. "Latin Hatip Olarak Cassandra Fidelis." Acta Conventus Neo-Latini Sanctandreani: Beşinci Uluslararası Neo-Latin Çalışmaları Kongresi Bildirileri (St. Andrews 24 Ağustos - 1 Eylül 1982). Binghamton, NY: Orta Çağ ve Rönesans Metinleri ve Çalışmaları, 1986, s. 185–91
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cassandra Fedele 1465 1558 Italyan bir humanist yazardi Quattrocento doneminin son on yillarinda Italya daki en taninmis kadin bilim insani olarak anilmaktadir Cassandra Fedele Frederic William Burton tarafindan yapilmistir Hayatinin erken donemiFedele 1465 yilinda Venedik te Barbara Leoni ve Angelo Fedele nin cocugu olarak dunyaya geldi Fedele eserlerinde annesinden soz etmese de babasinin aristokrasi arasinda saygin bir yere sahip olduguna ve kizinin ogrenimine buyuk onem verdigine dair elimizde deliller bulunmaktadir Fedele on iki yasinda Yunanca ve Latinceyi akici bir sekilde ogrendiginde babasi tarafindan bir Servite rahibi olan Gasparino Borro ya gonderilmis Borro da ona klasik edebiyat felsefe bilimler ve diyalektik konularinda ozel ders vermistir 1487 yilinda yirmi iki yasindayken kuzeninin Padova daki mezuniyet toreninde sanat ve bilimleri yucelten Latince bir konusma yaparak Italya da ve yurtdisinda buyuk bir basari elde etti Oratio pro Bertucio Lamberto adli konusmasi Modena 1487 Venedik 1488 ve Nurnberg de 1489 yayimlandi 1487 den 1497 ye kadar Ispanya ve Italya daki onde gelen humanistler ve soylularla mektuplasti Bu mektuplasmalardan biri olan Kastilyali I Isabel Fedele yi Ispanya daki sarayina katilmaya cagirdi Fedele Italya Fransa ile savas halindeyken gidemeyecegini belirterek teklifi geri cevirdi Fakat Fedele nin ilk biyografi yazarlarina gore Doge Agostino Barbarigo boyle bir kararnameye dair kanit olmamasina ragmen Fedele nin Italya dan gitmesine izin vermeyecekti SohretiFedele yazarlik ve hatiplik yetenekleriyle un kazanmistir Padova da 1636 da yayimlanan 123 mektup ve 3 soylevinin yani sira Latince siirler de yazdigi dusunulmektedir Etkili humanistlerle birlikte felsefi ve teolojik konularda kamuya acik tartismalara katildi ve doge Agostino Barbarigo ve Venedik Senatosu onunde kadinlar icin yuksek egitim konusunda konusmasi istendi Angelo Poliziano Lorenzo de Medici ye yazdigi bir mektupta Latince ve Italyancadaki mukemmelligi ve guzelligi icin onu ovdu Daha sonra hayatiFedele nin bu basarisi kisa surdu Akademik faaliyetlerinin doruk noktasi otuz dort yasinda evlenmeden hemen once 1499 yirmi iki ile otuz uc yaslari arasinda gerceklesti Evlendikten sonra neredeyse altmis yil boyunca cok az sayida mektup yazdi ve sadece bir kez 1556 da Venedik e gelen Polonya Kralicesi Bona Sforza nin onuruna halka acik bir konusma yapmasi icin davet edildi Bazi tarihciler Fedele nin evlendiginde entelektuel calismalarini biraktigini ileri surmektedir tipki evlenip butun bir evin yonetimini tam zamanli olarak ustlenen donemin cogu egitimli kadininda oldugu uzere Ayrica Fedele evli kadinlarin akademik hayata katilimina karsi cikan guclu toplumsal gucler tarafindan da cesareti kirilmis olabilir Fedele ye evlenmek mi yoksa hayatini calismaya adamak mi istedigini soran Alessandra Scala ya yazdigi bir mektupta Fedele onu doganin sana uygun gordugu yolu secmeye tesvik etmistir 1520 yilinda Fedele hekim kocasi Giammaria Mapelli ile Girit ten donerken bir gemi kazasinda tum mal varligini kaybetti Kocasi ayni yil icinde olunce dul cocuksuz ve ekonomik zorluk icinde kaldi Fedele 1521 de X Leone ye mektup yazarak yardim istedi ancak Leone mektubuna cevap vermedi 1547 de tekrar denedi ve Paolo III e yazdi o da ona Venedik teki San Domenico di Castello kilisesinde bir yetimhanenin bas rahibesi olarak bir pozisyon vererek yanit verdi ve olene kadar orada ikamet etti Fedele saglik problemleriyle de mucadele etmistir Evliliginden once gucunu azaltan ve uzun sure okuma ve yazmaya odaklanmasini zorlastiran bir hastaliktan sikayetciydi Kaynakca a b c d Haraguchi Jennifer 2003 Fedele Cassandra 1465 1558 Italian Women Writers The University of Chicago 22 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Subat 2013 Archivio biografico italiano mikroform Tommaso Nappo tarafindan duzenlenmistir Munih ve New York Saur 1987 98 Cavazzano Cesira Cassandra Fedele erudita veneziana del Rinascimento Venezia Ipucu Orfanotrofio di A Pellizzato 1907 Dizionario enciclopedico della letteratura italiana cilt II Bari LaTerza Roma Unione Editoriale 1966 s 433 King Margaret L Kitaplarla cevrili Hucreler Erken Italyan Ronesansinda Kadinlar ve Humanizm Cinsiyetlerinin Otesinde Avrupa Gecmisinin Bilgili Kadinlari New York New York University Press 1980 s 66 90 King Margaret L Engellenen hirslar Italyan Ronesansinin Alti Bilgili Kadini Sondajlar Disiplinlerarasi Bir Dergi 59 no 3 Guz 1976 280 304 Kral Margaret L Ronesansin Kadinlari Chicago Chicago Universitesi Yayinlari 1991 Panizza Letizia ve Sharon Wood editorler Italya da Kadin Yazilarinin Tarihi Cambridge Cambridge University Press 2000 Petrettini Maria Vita di Cassandra Fedele Veneziana Venezia Ipucu Giuseppe Grimaldo 1852 Pignatti F Fedele Fedeli Cassandra Ansiklopedi italiana Roma Societˆ Grafica 1979 s 566 68 Robin Diana Cassandra Fedele 1465 1558 Italyan Kadin Yazarlar Biyo Bibliyografik Bir Kaynak Kitap Duzenleyen Rinaldina Russell Westport Connecticut ve Londra Greenwood Press 1994 s 119 27 Robin Diana Cassandra Fedele nin Epistolae si 1488 1521 Etki Olarak Biyografi Erken Modern Avrupa da Yasam Yazma Retorigi Cassandra Fedele den Louis XIV e Biyografi Bicimleri Thomas Mayer ve Daniel Woolf tarafindan duzenlenmistir Ann Arbor Michigan Michigan Universitesi Yayinlari 1995 s 187 203 Schlam Carl C Latin Hatip Olarak Cassandra Fidelis Acta Conventus Neo Latini Sanctandreani Besinci Uluslararasi Neo Latin Calismalari Kongresi Bildirileri St Andrews 24 Agustos 1 Eylul 1982 Binghamton NY Orta Cag ve Ronesans Metinleri ve Calismalari 1986 s 185 91