Celeus, Picinae altfamilyasına sınıflandırılan, Orta ve Güney Amerika'nın tropikal ve subtropikal ormanları ile ağaçlık alanlarında yaşayan bir kuş cinsidir. Cins içinde yaşayan 13 tür bulunur. Bu türlerden Celeus obrieni türünün 2006 yılında yakalanan bir örneğine kadar soyunun tükendiği düşünülmekteydi.
Celeus | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||||||
Korunma durumu | |||||||||||||||
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Tip tür | |||||||||||||||
Celeus flavescens (Gmelin, JF, 1788) |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgyTHpZMUwwTmxiR1YxYzE5dlluSnBaVzVwTG1wd1p5OHlNakJ3ZUMxRFpXeGxkWE5mYjJKeWFXVnVhUzVxY0djPS5qcGc=.jpg)
Özellikler
Cins içinde yer alan türler orta boydadır ve boyları 19 ila 32 cm. arasında, ağırlıkları ise 63 ila 172 g. arasında değişir. Kafa ve tepe tüyleri daha açık renkli olmak üzere tüyleri sınırlı sayıda renge sahiptir. Bacakları, kuyrukları, dil ve gagaları hayatta kalması için gerek duyduğu kaynaklara göre özelleşmiştir. Göçmen değillerdir. Genel olarak böcekçil olsalar da tohum ve meyvelerle de beslenirler. Bazı türleri topluluk hâlinde yuvalanır. Çoğu insanlara yakın bölgelerde yaşar ve tarım alanları için zararlı olarak görülürler.
Etimoloji ve tarihi
Celeus cinsi Alman zoolog Friedrich Boie tarafından 1831'de tanımlandı. Cinsin tip türü İngiliz zoolog George Robert Gray tarafından 1840'ta Celeus flavescens olarak gösterildi. Cins adı Antik Yunanca "yeşil ağaçkakan" anlamına gelen keleos sözcüğünden türetilmiştir.
Taksonomi
Celeus cinsine bağlı türler (2023):
- Celeus castaneus - (Wagler, 1829)
- Celeus elegans - (P. L. S. Müller, 1776)
- Celeus flavescens - (J. F. Gmelin, 1788)
- Celeus flavus - (P. L. S. Müller, 1776)
- Celeus galeatus - (Temminck, 1822)
- Celeus grammicus - (Natterer & Malherbe, 1845)
- Celeus loricatus - (Reichenbach, 1854)
- Celeus lugubris - (Malherbe, 1851)
- Celeus obrieni - Short, 1973
- Celeus ochraceus - (von Spix, 1824)
- Celeus spectabilis - P. L. Sclater & Salvin, 1880
- Celeus torquatus - (Boddaert, 1783)
- Celeus undatus - (Linnaeus, 1766)
Evrim
Bu cins ağaçkakan familyası Picidae içinde Picinae alt familyasında Picini oymağında sınıflandırıldı. İçinde yeralan 13 türün çoğu ama C. castaneus, C. galeatus ve C. obrieni türleri monotipiktir. Son zamanlarda yapılan moleküler filogenetik araştırmalara kadar kafa işaretleri taksonomik sınıflandırma için kullanılan ana teşhis özellikleriydi. Benz ve Robbins (2011) bu cins içinde yaptıkları DNA analizlerinde C. loricatus - C. torquatus türlerinin olduğunu ortaya koydu. Son zamanlarda yapılan DNA analizleri daha önceden Celeus brachyurus olarak sınıflandırılan ve Güney Asya'da bulunan türü Micropternus brachyurus olarak monotipik Micropternus cinsi içinde sınıflandırdı. Önceleri soyunun tükendiği düşünülen C. spectabilis obrieni alt türüne ait bir örneğe 2006 yılında Brezilya'da rastlandıktan sonra Celeus obrieni olarak tür düzeyine yükseltildi.
Ağaçkakanlarda gövde ve uzuvlarda görülen türdeşlik fosillerde cins tanılamasını zorlaştırmaktadır ve Celeus cinsine ait fosil tanımlaması kaydedilmemiştir. Bir ağaçkakan fosiline örnek olarak 1959 yılında Bahamalarda bulunan Pleyistosen'den kalma Bathoceleus hyphalus Kuzey Amerika Picidae üyelerinden en eski fosil olduğu düşünülmektedir ve 2,588 ila 0,012 milyon yıl öncesine ait olduğu düşünülmektedir.Celeus cinsinin kökeni belirli değildir ve Orta Amerika kökenli olduğu düşünülmemekte, soyun Avrasyadan geldiği düşünülmektedir.
C. loricatus ve C. torquatus türlerinin Pliyosenin sonlarında yaşadıkları kıtasal yerdeğiştirmesi parçası olarak Panama Kıstağının açılmasıyla 3,1 ila 4,0 milyon yıl önce meydana geldive daha sonra kıstak boyunca bu kuşlar daha sonra da yayıldı. Kuvaternerin çevresel değişikliklerinin bu cinsin görece yakın gen akışının nedeni olarak gösterilir. Yine aynı çevresel değişikliklerin Celeus cinsinin kardeş taksonlarında bazı türlerin allopatrik ya da izole komüniteler oluşturmasına neden olmasının genetik yapılarda görülen darlığa da sebep olduğu düşünülür. Bu cinsin batıya doğru hareketine olanak sağlayan koridorların son buzul çağında yaklaşık 21 bin yıl önce oluşmuş olabileceği öne sürülür.
Dağılım ve habitat
Resim | Bilimsel adı | Dağılımı |
---|---|---|
![]() | Celeus loricatus | Kolombiya, Kosta Rika, Ekvador, Nikaragua ve Panama |
![]() | Celeus undatus | Surinam ve Fransız Guyanası; aynı zamanda Venezuela'nın doğu sınır bölgeleri ile Marajo Adası, Ilha de Marajo da dahil olmak üzere Brezilya'nın kuzeyinde Amazon havzasının kuzeydoğusu. |
![]() | Celeus grammicus | Bolivya, Brezilya, Kolombiyaa, Ekvador, Fransız Guyanası, Peru ve Venezuela. |
![]() | Celeus castaneus | Belize, Kosta Rika, Guatemala, Honduras, Meksika, Nikaragua ve Panama. |
![]() | Celeus elegans | Kolombiya, Venezuela ve Guyanalardan güneye Ekvador'a, Bolivya ve Brezilya'nın kuzeyi ile batısı, Trinidad. |
Celeus lugubris | Bolivya'nın ortası ve Brezilya'nın güneybatısında Pantanal bölgesi; aynı zamanda Paraguay'ın ortası ile Arjantin'in kuzey sınır bölgeleri. | |
![]() | Celeus flavescens | Brezilya, Paraguay'ın güneydoğusu ve Arjantin'in kuzeydoğusunun en uç kısmı. |
![]() | Celeus ochraceus | Brezilya'nın doğusu. |
![]() | Celeus flavus | Kolombiya, Venezuela, Guyanalar, Peru, Bolivya ve Brezilya'nın doğusu. |
![]() | Celeus spectabilis | Amazon havzasının batısında Bolivya'nın kuzeyi, Brezilya'nın güneybatısının uç bölgeleri, Ekvador'un doğusu ve Peru'nun doğusu. |
![]() | Celeus obrieni | Brezilya. |
![]() | Celeus torquatus | Brezilya'nın kuzeyi, Fransız Guyanası, Guyana, Surinam ve Venezuela'nın batısı. |
Celeus galeatus | Arjantin'in kuzeydoğusu, Brezilya'nın güneydoğusu ve Paraguay'ın doğusu. |
Kaynakça
- ^ "ITIS". 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2023.
- ^ Prado, A.D (2006). "Celeus obrieni. 80 anos depois". Atualidades Ornitologicas. 134 (Ivaipora-PR Brasil).
- ^ Leite, G.A; Pinheiro, R.T.; Marcdino, D.G.; Figueira, J.E.C; Delabie, J.H.C (2013). "Foraging behaviour of Kaempfer's woodpecker (Celeus obrieni) a bamboo specialist". The Condor. 115 (2): 221-229. doi:10.1525/cond.2013.120062.
- ^ Winkler, H; Christie, D; Nurney, D (1995). Woodpeckers A Guide to the Woodpeckers, Piculets and Wrynecks of the World (1. bas.). South Africa: Russel Friedman Books. ss. 7-13, 326-336. ISBN .
- ^ Boie, Friedrich (1831). "Bemerkungen über Species und einige ornithologische Familien und Sippen". Isis von Oken (Almanca). Cols 538–548 [542]. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2023.
- ^ Gray, George Robert (1840). A List of the Genera of Birds : with an Indication of the Typical Species of Each Genus. Londra: R. and J.E. Taylor. s. 55. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2023.
- ^ , (Ed.) (1948). Check-list of Birds of the World. 6. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. s. 122. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2023.
- ^ Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Londra: Christopher Helm. s. 96. ISBN .
- ^ ; Donsker, David, (Ed.) (2019). . World Bird List Version 9.2. International Ornithologists' Union. 25 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2019.
- ^ Shakya, S.B.; Fuchs, J.; Pons, J.M.; Sheldon, F.H. (2017). "Tapping the woodpecker tree for evolutionary insight". Molecular Phylogenetics and Evolution. Cilt 116. ss. 182-191. doi:10.1016/j.ympev.2017.09.005. (PMID) 28890006.
- ^ a b c Benz, Brett W.; Robbins, Mark B. (2011). "Molecular phylogenetics, vocalizations, and species limits in Celeus woodpeckers (Aves: Picidae)". Molecular Phylogenetics and Evolution. 61 (1): 29-44. doi:10.1016/j.ympev.2011.05.001. (PMID) 21596145.
- ^ BirdLife International (2016). "Micropternus brachyurus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2016: e.T22681314A92901215. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22681314A92901215.en
. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ BirdLife International (2018). "Celeus obrieni". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2018: e.T22731646A131330745. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22731646A131330745.en
. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ Clements Checklist. "Cornell lab of Ornithology". Cornell lab of Ornithology. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mart 2016.
- ^ Feduccia, Alan (1999). The origin and evolution of birds (2. bas.). New Haven, Conn.: Yale Univ. Press. ISBN .
- ^ Manegold, Albrecht; Louchart, Antoine (2012). "Biogeographic and paleoenvironmental implications of a new woodpecker species (Aves, Picidae) from the early Pliocene of South Africa". Journal of Vertebrate Paleontology. 32 (4): 926-938. doi:10.1080/02724634.2012.664597.
- ^ a b Smith, Brian Tilston; Klicka, John (2010). "The profound influence of the Late Pliocene Panamanian uplift on the exchange, diversification, and distribution of New World birds". Ecography. doi:10.1111/j.1600-0587.2009.06335.x
.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Celeus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Celeus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Celeus Picinae altfamilyasina siniflandirilan Orta ve Guney Amerika nin tropikal ve subtropikal ormanlari ile agaclik alanlarinda yasayan bir kus cinsidir Cins icinde yasayan 13 tur bulunur Bu turlerden Celeus obrieni turunun 2006 yilinda yakalanan bir ornegine kadar soyunun tukendigi dusunulmekteydi CeleusCeleus elegansKorunma durumuDegerlendirilmedi IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim PiciformesFamilya PicidaeAlt familya PicinaeCins Celeus F Boie 1831Tip turCeleus flavescens Gmelin JF 1788 Celeus obrieniOzelliklerCins icinde yer alan turler orta boydadir ve boylari 19 ila 32 cm arasinda agirliklari ise 63 ila 172 g arasinda degisir Kafa ve tepe tuyleri daha acik renkli olmak uzere tuyleri sinirli sayida renge sahiptir Bacaklari kuyruklari dil ve gagalari hayatta kalmasi icin gerek duydugu kaynaklara gore ozellesmistir Gocmen degillerdir Genel olarak bocekcil olsalar da tohum ve meyvelerle de beslenirler Bazi turleri topluluk halinde yuvalanir Cogu insanlara yakin bolgelerde yasar ve tarim alanlari icin zararli olarak gorulurler Etimoloji ve tarihiCeleus cinsi Alman zoolog Friedrich Boie tarafindan 1831 de tanimlandi Cinsin tip turu Ingiliz zoolog George Robert Gray tarafindan 1840 ta Celeus flavescens olarak gosterildi Cins adi Antik Yunanca yesil agackakan anlamina gelen keleos sozcugunden turetilmistir TaksonomiCeleus cinsine bagli turler 2023 Celeus castaneus Wagler 1829 Celeus elegans P L S Muller 1776 Celeus flavescens J F Gmelin 1788 Celeus flavus P L S Muller 1776 Celeus galeatus Temminck 1822 Celeus grammicus Natterer amp Malherbe 1845 Celeus loricatus Reichenbach 1854 Celeus lugubris Malherbe 1851 Celeus obrieni Short 1973 Celeus ochraceus von Spix 1824 Celeus spectabilis P L Sclater amp Salvin 1880 Celeus torquatus Boddaert 1783 Celeus undatus Linnaeus 1766 EvrimBu cins agackakan familyasi Picidae icinde Picinae alt familyasinda Picini oymaginda siniflandirildi Icinde yeralan 13 turun cogu ama C castaneus C galeatus ve C obrieni turleri monotipiktir Son zamanlarda yapilan molekuler filogenetik arastirmalara kadar kafa isaretleri taksonomik siniflandirma icin kullanilan ana teshis ozellikleriydi Benz ve Robbins 2011 bu cins icinde yaptiklari DNA analizlerinde C loricatus C torquatus turlerinin oldugunu ortaya koydu Son zamanlarda yapilan DNA analizleri daha onceden Celeus brachyurus olarak siniflandirilan ve Guney Asya da bulunan turu Micropternus brachyurus olarak monotipik Micropternus cinsi icinde siniflandirdi Onceleri soyunun tukendigi dusunulen C spectabilis obrieni alt turune ait bir ornege 2006 yilinda Brezilya da rastlandiktan sonra Celeus obrieni olarak tur duzeyine yukseltildi Agackakanlarda govde ve uzuvlarda gorulen turdeslik fosillerde cins tanilamasini zorlastirmaktadir ve Celeus cinsine ait fosil tanimlamasi kaydedilmemistir Bir agackakan fosiline ornek olarak 1959 yilinda Bahamalarda bulunan Pleyistosen den kalma Bathoceleus hyphalus Kuzey Amerika Picidae uyelerinden en eski fosil oldugu dusunulmektedir ve 2 588 ila 0 012 milyon yil oncesine ait oldugu dusunulmektedir Celeus cinsinin kokeni belirli degildir ve Orta Amerika kokenli oldugu dusunulmemekte soyun Avrasyadan geldigi dusunulmektedir C loricatus ve C torquatus turlerinin Pliyosenin sonlarinda yasadiklari kitasal yerdegistirmesi parcasi olarak Panama Kistaginin acilmasiyla 3 1 ila 4 0 milyon yil once meydana geldive daha sonra kistak boyunca bu kuslar daha sonra da yayildi Kuvaternerin cevresel degisikliklerinin bu cinsin gorece yakin gen akisinin nedeni olarak gosterilir Yine ayni cevresel degisikliklerin Celeus cinsinin kardes taksonlarinda bazi turlerin allopatrik ya da izole komuniteler olusturmasina neden olmasinin genetik yapilarda gorulen darliga da sebep oldugu dusunulur Bu cinsin batiya dogru hareketine olanak saglayan koridorlarin son buzul caginda yaklasik 21 bin yil once olusmus olabilecegi one surulur Dagilim ve habitatResim Bilimsel adi DagilimiCeleus loricatus Kolombiya Kosta Rika Ekvador Nikaragua ve PanamaCeleus undatus Surinam ve Fransiz Guyanasi ayni zamanda Venezuela nin dogu sinir bolgeleri ile Marajo Adasi Ilha de Marajo da dahil olmak uzere Brezilya nin kuzeyinde Amazon havzasinin kuzeydogusu Celeus grammicus Bolivya Brezilya Kolombiyaa Ekvador Fransiz Guyanasi Peru ve Venezuela Celeus castaneus Belize Kosta Rika Guatemala Honduras Meksika Nikaragua ve Panama Celeus elegans Kolombiya Venezuela ve Guyanalardan guneye Ekvador a Bolivya ve Brezilya nin kuzeyi ile batisi Trinidad Celeus lugubris Bolivya nin ortasi ve Brezilya nin guneybatisinda Pantanal bolgesi ayni zamanda Paraguay in ortasi ile Arjantin in kuzey sinir bolgeleri Celeus flavescens Brezilya Paraguay in guneydogusu ve Arjantin in kuzeydogusunun en uc kismi Celeus ochraceus Brezilya nin dogusu Celeus flavus Kolombiya Venezuela Guyanalar Peru Bolivya ve Brezilya nin dogusu Celeus spectabilis Amazon havzasinin batisinda Bolivya nin kuzeyi Brezilya nin guneybatisinin uc bolgeleri Ekvador un dogusu ve Peru nun dogusu Celeus obrieni Brezilya Celeus torquatus Brezilya nin kuzeyi Fransiz Guyanasi Guyana Surinam ve Venezuela nin batisi Celeus galeatus Arjantin in kuzeydogusu Brezilya nin guneydogusu ve Paraguay in dogusu Kaynakca ITIS 6 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2023 Prado A D 2006 Celeus obrieni 80 anos depois Atualidades Ornitologicas 134 Ivaipora PR Brasil Leite G A Pinheiro R T Marcdino D G Figueira J E C Delabie J H C 2013 Foraging behaviour of Kaempfer s woodpecker Celeus obrieni a bamboo specialist The Condor 115 2 221 229 doi 10 1525 cond 2013 120062 Winkler H Christie D Nurney D 1995 Woodpeckers A Guide to the Woodpeckers Piculets and Wrynecks of the World 1 bas South Africa Russel Friedman Books ss 7 13 326 336 ISBN 978 0 9583223 7 9 Boie Friedrich 1831 Bemerkungen uber Species und einige ornithologische Familien und Sippen Isis von Oken Almanca Cols 538 548 542 19 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2023 Gray George Robert 1840 A List of the Genera of Birds with an Indication of the Typical Species of Each Genus Londra R and J E Taylor s 55 14 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2023 Ed 1948 Check list of Birds of the World 6 Cambridge Massachusetts Harvard University Press s 122 14 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2023 Jobling James A 2010 The Helm Dictionary of Scientific Bird Names Londra Christopher Helm s 96 ISBN 978 1 4081 2501 4 Donsker David Ed 2019 World Bird List Version 9 2 International Ornithologists Union 25 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2019 Shakya S B Fuchs J Pons J M Sheldon F H 2017 Tapping the woodpecker tree for evolutionary insight Molecular Phylogenetics and Evolution Cilt 116 ss 182 191 doi 10 1016 j ympev 2017 09 005 PMID 28890006 a b c Benz Brett W Robbins Mark B 2011 Molecular phylogenetics vocalizations and species limits in Celeus woodpeckers Aves Picidae Molecular Phylogenetics and Evolution 61 1 29 44 doi 10 1016 j ympev 2011 05 001 PMID 21596145 BirdLife International 2016 Micropternus brachyurus IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2016 e T22681314A92901215 doi 10 2305 IUCN UK 2016 3 RLTS T22681314A92901215 en Erisim tarihi 12 Kasim 2021 BirdLife International 2018 Celeus obrieni IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2018 e T22731646A131330745 doi 10 2305 IUCN UK 2018 2 RLTS T22731646A131330745 en Erisim tarihi 12 Kasim 2021 Clements Checklist Cornell lab of Ornithology Cornell lab of Ornithology 11 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mart 2016 Feduccia Alan 1999 The origin and evolution of birds 2 bas New Haven Conn Yale Univ Press ISBN 978 0300078619 Manegold Albrecht Louchart Antoine 2012 Biogeographic and paleoenvironmental implications of a new woodpecker species Aves Picidae from the early Pliocene of South Africa Journal of Vertebrate Paleontology 32 4 926 938 doi 10 1080 02724634 2012 664597 a b Smith Brian Tilston Klicka John 2010 The profound influence of the Late Pliocene Panamanian uplift on the exchange diversification and distribution of New World birds Ecography doi 10 1111 j 1600 0587 2009 06335 x Dis baglantilarWikimedia Commons ta Celeus ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Celeus ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur