Cemal Nadir Güler (13 Temmuz 1902 - 7 Şubat 1947), Türk karikatürist. "Amcabey", "Efruz Bey", "Dalkavuk", "Akla Kara", "Yeni Zengin" gibi tiplerin yaratıcısı.
Cemal Nadir Güler | |
---|---|
Doğum | 13 Temmuz 1902 Bursa, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 7 Şubat 1947 (44 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Meslek | Karikatürist, ressam, çizgi romancı, yazar |
Yaşamı
Bulgaristan göçmeni bir ailenin çocuğu olarak Bursa'da doğdu. İlköğrenimini Bursa'da tamamladıktan sonra ortaokulu Bilecik'te okudu. Girdiği bir sınavdan sonra mühendislik eğitimi görmek üzere Almanya'ya gitme hakkını kazandıysa da bu hakkını kullanmadı. Aynı zamanda hattatlık yapan babasının da etkisi altında ressam olmaya karar verdi.Sanayi-i Nefise Mektebi (İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi) sınavlarını kazandığı halde, okula alınmayınca Nadir (asıl soyadı Güler) de ilk düş kırıklığını yaşamış oldu. Bir kasnakçının ve bir makine tamircisinin yanında çırak olarak çalıştı. Bir süre sonra tabela ressamlığı yapmaya başladı.Buna paralel olarak ilkokullarda resim öğretmeni olarak da çalıştı. İlk kez 1920 yılında Sedat Simavi'nin yayınladığı Diken dergisinde bir karikatürü yayınlandı. 1928 yılında günlük çizmek üzere Akşam gazetesi yöneticilerinden Necmettin Sadak'tan teklif aldı. 1943'e kadar bu gazetede çalıştı. Gündelik çizdiği gazete karikatürlerinin yanı sıra Akbaba, Köroğlu, Yedigün ve Yücel gibi haftalık ve aylık dergilerde de karikatür yayımladı.II. Dünya Savaşı sırasında Cumhuriyet gazetesinde karikatürlerini yayınlattı. 1941 yılında Vedat Günyol'la birlikte çocuklara yönelik Arkadaş isimli bir dergi yayınladı. Çeşitli dergilerde yayınlanan karikatürlerinin yanı sıra, 1942-1944 yılları arasında Amcabey adlı mizah dergisini yayınladı. Aynı zamanda radyo için skeçler ve "Yüzkarası" adlı bir de tiyatro oyunu yazdı ve oyun İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sergilendi. Karikatürlerini Amcabey'e Göre (1932), Karikatür Albümü (1939), Akla Kara (1940), Dalkavuk Karikatür Albümü (1946) ve Amcabey Albümü (1946) adlarıyla albümleştirdi. 7 Şubat 1947 tarihinde 44 yaşındayken hayatını kaybetti. Ölümünden sonra İstanbul Cağaloğlu'da yıllarca çalıştığı Akşam gazetesinin bulunduğu Acımusluk Sokağı'na ve Bursa' da başka bir caddeye Cemal Nadir adı verildi. Naaşı milli ölçüde cenaze merasimiyle Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Yarattığı tipler
Yarattığı tiplerle toplumsal bir eleştiri yapan Cemal Nadir, Arkadaş dergisinde çizdiği Dede ile Torun karikatürlerinde bilgi ile cehaleti, yeni ile eskiyi karşı karşıya getiriyordu. Amcabey tiplemesiyle toplumdaki çarpıklıkları, çıkarcı tipleri, ikiyüzlülükleri alaya alırken, Dalkavuk tiplemesiyle de dalkavukluk yaparak çıkarlarını koruyanları eleştiriyordu. Yeni Zengin tiplemesi toplumdaki sonradan görmeliği, Akla Kara tiplemeleri de eğitimsizliği ifade eden karakterlerdi.
Cemal Nadir Güler'in ilk kez 17 Ağustos 1929 tarihinde Akşam gazetesinde çizmeye başladığı ve ilk Türk bant çizgi roman karakteri sayılan Amcabey 'in kökeni, 1924 tarihli Efruz Bey karakterine dayanır. Cemal Nadir Efruz Bey'i Ömer Seyfettin'in bir hikâyesinden esinlenerek çizmişti ve yine bir bant çizgi romanı şeklinde "Zümrüdüanka" dergisinde yayımlanıyordu. Efruz Bey, fizik olarak Amcabey'e pek benzemiyordu ama karakterleri hemen hemen aynıydı. Yıllar içinde Efruz bey yavaş yavaş Amcabey'e dönüştü.
Cemal Nadir'in yarattığı tipler şunlardır:
- Amcabey (prototipi Efruz Bey)
- Dede ile Torun
- Ak'la Kara
- Dalkavuk
- Salamon
- Yeni Zengin
Konuyla ilgili yayınlar
- "Bütün Cepheleriyle Cemal Nadir", Hilmi Yücebaş, Duygu Matbaası, İstanbul, 1950.
- "Cemal Nadir ve Amcabey", Hilmi Yücebaş, Dizerkonca Matbaası, İstanbul, 1955.
- "Cemal Nadir: Hayatı - Karikatürleri - Hatıraları", Hilmi Yücebaş, Dizerkonca Matbaası, İstanbul, 1957.
- "Cemal Nadir Caddesi", Kamil Yavuz, Keskin Color Matbaası, İstanbul, 2002.
- "Cemal Nadir 100 Yaşında", Cihan Demirci, Karikatürcüler Derneği Yayınları, Ankara, 2002.
Kaynakça
- ^ a b Sipahioğlu, A. (2007) "Bir Kimlik: Cemal Nadir" Dokuz Eylül Üni. Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, S. 7
- ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 4 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. s. 1394.
- ^ "Amcabey". webobur.com. Erişim tarihi: 24 Eylül 2011.[]
- ^ (1955). Cemal Nadir ve Amca Bey. Dizerkonca Matbaası, İstanbul. ss. sayfa 24.
Dış bağlantılar
- Radikal Gazetesi - Cemal Nadir 100 yaşında 29 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hürriyet Gazetesi - Cemal Nadir, Karikatürü Salondan Sokağa İndirdi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cemal Nadir Guler 13 Temmuz 1902 7 Subat 1947 Turk karikaturist Amcabey Efruz Bey Dalkavuk Akla Kara Yeni Zengin gibi tiplerin yaraticisi Cemal Nadir GulerDogum13 Temmuz 1902 Bursa Osmanli ImparatorluguOlum7 Subat 1947 44 yasinda Istanbul TurkiyeMilliyetTurkMeslekKarikaturist ressam cizgi romanci yazar9 Mart 1935 tarihli Aksam gazetesinde Cemal Nadir Guler imzali bir karikatur YasamiBulgaristan gocmeni bir ailenin cocugu olarak Bursa da dogdu Ilkogrenimini Bursa da tamamladiktan sonra ortaokulu Bilecik te okudu Girdigi bir sinavdan sonra muhendislik egitimi gormek uzere Almanya ya gitme hakkini kazandiysa da bu hakkini kullanmadi Ayni zamanda hattatlik yapan babasinin da etkisi altinda ressam olmaya karar verdi Sanayi i Nefise Mektebi Istanbul Guzel Sanatlar Akademisi sinavlarini kazandigi halde okula alinmayinca Nadir asil soyadi Guler de ilk dus kirikligini yasamis oldu Bir kasnakcinin ve bir makine tamircisinin yaninda cirak olarak calisti Bir sure sonra tabela ressamligi yapmaya basladi Buna paralel olarak ilkokullarda resim ogretmeni olarak da calisti Ilk kez 1920 yilinda Sedat Simavi nin yayinladigi Diken dergisinde bir karikaturu yayinlandi 1928 yilinda gunluk cizmek uzere Aksam gazetesi yoneticilerinden Necmettin Sadak tan teklif aldi 1943 e kadar bu gazetede calisti Gundelik cizdigi gazete karikaturlerinin yani sira Akbaba Koroglu Yedigun ve Yucel gibi haftalik ve aylik dergilerde de karikatur yayimladi II Dunya Savasi sirasinda Cumhuriyet gazetesinde karikaturlerini yayinlatti 1941 yilinda Vedat Gunyol la birlikte cocuklara yonelik Arkadas isimli bir dergi yayinladi Cesitli dergilerde yayinlanan karikaturlerinin yani sira 1942 1944 yillari arasinda Amcabey adli mizah dergisini yayinladi Ayni zamanda radyo icin skecler ve Yuzkarasi adli bir de tiyatro oyunu yazdi ve oyun Istanbul Sehir Tiyatrolari tarafindan sergilendi Karikaturlerini Amcabey e Gore 1932 Karikatur Albumu 1939 Akla Kara 1940 Dalkavuk Karikatur Albumu 1946 ve Amcabey Albumu 1946 adlariyla albumlestirdi 7 Subat 1947 tarihinde 44 yasindayken hayatini kaybetti Olumunden sonra Istanbul Cagaloglu da yillarca calistigi Aksam gazetesinin bulundugu Acimusluk Sokagi na ve Bursa da baska bir caddeye Cemal Nadir adi verildi Naasi milli olcude cenaze merasimiyle Zincirlikuyu Mezarligi na defnedildi Cemal Nadir Guler in Zincirlikuyu Mezarligi nda bulunan mezariYarattigi tiplerYarattigi tiplerle toplumsal bir elestiri yapan Cemal Nadir Arkadas dergisinde cizdigi Dede ile Torun karikaturlerinde bilgi ile cehaleti yeni ile eskiyi karsi karsiya getiriyordu Amcabey tiplemesiyle toplumdaki carpikliklari cikarci tipleri ikiyuzlulukleri alaya alirken Dalkavuk tiplemesiyle de dalkavukluk yaparak cikarlarini koruyanlari elestiriyordu Yeni Zengin tiplemesi toplumdaki sonradan gormeligi Akla Kara tiplemeleri de egitimsizligi ifade eden karakterlerdi Cemal Nadir Guler in ilk kez 17 Agustos 1929 tarihinde Aksam gazetesinde cizmeye basladigi ve ilk Turk bant cizgi roman karakteri sayilan Amcabey in kokeni 1924 tarihli Efruz Bey karakterine dayanir Cemal Nadir Efruz Bey i Omer Seyfettin in bir hikayesinden esinlenerek cizmisti ve yine bir bant cizgi romani seklinde Zumruduanka dergisinde yayimlaniyordu Efruz Bey fizik olarak Amcabey e pek benzemiyordu ama karakterleri hemen hemen ayniydi Yillar icinde Efruz bey yavas yavas Amcabey e donustu Cemal Nadir in yarattigi tipler sunlardir Amcabey prototipi Efruz Bey Dede ile Torun Ak la Kara Dalkavuk Salamon Yeni ZenginKonuyla ilgili yayinlar Butun Cepheleriyle Cemal Nadir Hilmi Yucebas Duygu Matbaasi Istanbul 1950 Cemal Nadir ve Amcabey Hilmi Yucebas Dizerkonca Matbaasi Istanbul 1955 Cemal Nadir Hayati Karikaturleri Hatiralari Hilmi Yucebas Dizerkonca Matbaasi Istanbul 1957 Cemal Nadir Caddesi Kamil Yavuz Keskin Color Matbaasi Istanbul 2002 Cemal Nadir 100 Yasinda Cihan Demirci Karikaturculer Dernegi Yayinlari Ankara 2002 Kaynakca a b Sipahioglu A 2007 Bir Kimlik Cemal Nadir Dokuz Eylul Uni Guzel Sanatlar Fakultesi Dergisi S 7 Ahmet Emin Yalman 1997 Yakin Tarihte Gorduklerim ve Gecirdiklerim 4 2 bas Istanbul Pera Turizm ve Ticaret A S s 1394 Amcabey webobur com Erisim tarihi 24 Eylul 2011 olu kirik baglanti 1955 Cemal Nadir ve Amca Bey Dizerkonca Matbaasi Istanbul ss sayfa 24 Dis baglantilarRadikal Gazetesi Cemal Nadir 100 yasinda 29 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hurriyet Gazetesi Cemal Nadir Karikaturu Salondan Sokaga Indirdi