Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmet Cemil Bilsel (d. 1878, Şam – ö. 2 Eylül 1949, Ankara ), 1934-1943 yılları arasında İstanbul Üniversitesi eski rektörü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin kurucu dekanı, VII. ve VIII. dönem Samsun milletvekili, Türk hukukçu, siyasetçi ve akademisyendir.
| Cemil Bilsel | |
|---|---|
| İstanbul Üniversitesi Rektörü | |
| Görev süresi 10 Haziran 1934 - 22 Haziran 1943 | |
| Yerine geldiği | Neşet Ömer İrdelp |
| Yerine gelen | Tevfik Sağlam |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 7. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 8 Mart 1943 - 2 Eylül 1949 | |
| Seçim bölgesi | 1943 - Samsun |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Mehmed Cemil 1878 Şam,Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 2 Eylül 1949 (71 yaşında) Ankara, Türkiye Cumhuriyeti |
| Ölüm nedeni | Kalp krizi |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi |
| Evlilik(ler) | Hamide Hanım Dürnev Bilsel |
| Çocuk(lar) | Nimet Alisbah Nilüfer İmre Emine Abaoğlu |
| Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
| Mesleği | Hukuk Profesörü , Akademisyen |
Hayatı
Elbasan, Çankırı ve Sinop mutasarrıflığı yapmış olan Hacı Ahmet Kadri Bey ile Emine Hanım'ın oğlu olarak 1878 yılında Şam'da dünyaya gelmiştir. Baba tarafı Halep eşrafından Niyalzâde ailesine mensuptur.
Okul ve Memuriyet Hayatı
Babasının görev yaptığı Manastır'da bulunan Manastır Mekteb-i İdadisi'nden "aliyyü'l-âlâ" derecesiyle mezun olmuş ve akabinde 30 Kasım 1898'de Hariciye Nezâreti Tercüme Odası'nda (Dışişleri Bakanlığı Tercüme Bürosu) çalışmaya başlamıştır. Buradaki memuriyetini sürdürdüğü esnada Mekteb-i Hukuk-ı Şahane'ye kaydolmuş ve 1903 yılında bu okuldan mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından Bâb-ı Âlî Âmedî Kalemi'nde görevlendirildi. Bu görevini sürdürürken ek olarak 1908 yılında Darülfünun Hukuk Fakültesi'nde Hukuk-ı Düvel dersleri verdi.
Bâb-ı Âlî Âmedî Kalemi'ndeki görevinin ardından 14 Eylül 1909'da Evkaf Nezareti Emlâk Müdürlüğü muavinliğine, 1910’da Memurin Müdürlüğüne ve bir yıl sonra da mektupçuluğa tayin edildi. Mektupçuluğun lağvı üzerine Emlak Müdürlüğüne bilahare Suriye Evamir Müdürlüğüne nakledildi. 29 Temmuz 1914’te Şam Evkaf Müdürlüğüne getirildi ve Darülfünun Hukuk Fakültesi'ndeki derslerine ara verdi.
25 Şubat 1915’te müdürlüğüne tayin edildi. İki gün sonra, külliyenin idaresi uhdesinde kalmak üzere 27 Şubat 1915’te Kudüs Evkaf Müdürlüğüne de tayin edildi. Bu görevleri devam ederken 7 Mayıs 1917 - 3 Haziran 1917 tarihleri arasında Kudüs Mutasarrıflığına vekaleten atandı.
Batum'un anavatana katılış sürecinde Mayıs 1918'de Batum Mutasarrıflığına vekaleten atandı, asaleten atanması ise 2 Ekim 1918'dedir. Mondros Ateşkes Antlaşması uyarınca Batum'un İngilizler tarafından işgali neticesinde fiilen 30 Aralık 1918, resmen ise 31 Mart 1919'da bu görevi sona ermiştir. 11 Aralık 1919'da Maraş Mutasarrıflığına tayin edilmiş ise de Fransız İşgal Güçlerinin itirazı sonucunda buraya gidemeyerek İstanbul'a dönmüştür.
27 Kasım 1920’de Mekteb-i Mülkiye'de Hukûk-ı Amme müderrisliğine, 1921’de ise Darülfünun Hukuk Fakültesi Hukuk-ı Düvel müderrisliğine getirildi. 1 Eylül 1924’te Mülkiye'deki derslerini bırakarak, Hukuk Fakültesi'ndeki derslerine devam etti. Bu görevine ek olarak, Lozan Antlaşması'na göre kurulacak olan "Muhtelit Hakem Mahkemeleri Türk Hakemliği"ne tayin edildi.
Ankara Hukuk Fakültesi'nin Kuruluşu
1925'te Ankara Hukuk Mektebi'nin (bugünkü Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi) kurulmasına katkıda bulundu. Cumhuriyetin ilk yükseköğrenim kurumu olan Ankara Hukuk Mektebi'ni kurmakla görevli komisyonda "reis vekili" unvanını taşıyan Cemil Bey, kurumun ilk dekanı olarak görev yaptı.
İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü
1933 yılındaki Üniversite reformundan sonra lağvedilen Darülfünun yerine kurulan İstanbul Üniversitesi'nin ilk rektörü Neşet Ömer İrdelp'in kısa süre sonra istifa etmesi üzerine 1934 yılında İstanbul Üniversitesi rektörü oldu ve 1943'e kadar bu görevi sürdürdü.
22 Haziran 1943'te emekliye ayrılmadan önce Türk Devletler Hukuk Enstitüsü’nü kurdu. Emekliliğinin ardından Harp Akademisi'nde dersler verdi.
Milletvekilliği Dönemi
1943 yılı ara seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi Samsun milletvekili olarak TBMM'ye girdi. VIII. dönemde yeniden Samsun milletvekili seçildi.
1945'te Birleşmiş Milletler Anayasası'nı hazırlama çalışmalarında görev aldı ve ertesi sene Ankara'da kurulan Birleşmiş Milletler Türk Derneği'nin ilk başkanı oldu. Türkiye’yi uluslararası kongrelerde temsil etti.
26 Nisan 1948'de kendisine Toulouse Üniversitesi tarafından fahri hukuk doktorluğu unvanı verildi.
Vefatı
Fransızca ve Arapça dillerini bilen Cemil Bilsel, 2 Eylül 1949'da Ankara'da hayatını kaybetti. Cenazesi 4 Eylül 1949 tarihinde Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi.
Anısına
1939 yılında İstanbul Üniversitesi rektörlüğü görevini sürdürürken, tedris hayatının 30.yılı armağanı olarak Tedris Hayatının Otuzuncu Yıl Dönümü Hatırası Olmak Üzere Üniversite Rektörü ve Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Cemil Bilsel’e Armağan isimli kitap hazırlanmıştır.
İstanbul Üniversitesi'nin Fatih ilçesinde bulunan yerleşkesinde kendi ismine ithafen bir konferans salonu bulunmaktadır.
Başlıca Yapıtları
- Kapitülasyon (1912)
- Mahşerde Bir Hutbe (1914)
- Cemiyet-i Akvam (1923)
- Lozan (2 cilt, 1933)
- Dünya Barış Buhranında Boğazlar (1939)
- Devletler Arasında Münasebet (1934)
- Milletlerarası Hava Hukuku (1948)
- Tanzimatın Harici Siyaseti (1940)
Kaynakça
- ^ "İstanbul Üniversitesi Prof. Cemil Bilsel Konferans Salonu". İBB Hizmetler. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 2019. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- Mehmet Cemil Bilsel (1878-1949) - Atatürk Ansiklopedisi 2 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.d.SAİD. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Dahiliye Nezareti Sicill-i Ahvâl Defterleri) No: 106/475
| Akademik görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Neşet Ömer İrdelp | İstanbul Üniversitesi Rektörü 1934-1943 | Sonra gelen: Tevfik Sağlam |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Cemil Bilsel d 1878 Sam o 2 Eylul 1949 Ankara 1934 1943 yillari arasinda Istanbul Universitesi eski rektoru Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi nin kurucu dekani VII ve VIII donem Samsun milletvekili Turk hukukcu siyasetci ve akademisyendir Cemil BilselIstanbul Universitesi RektoruGorev suresi 10 Haziran 1934 22 Haziran 1943Yerine geldigi Neset Omer IrdelpYerine gelen Tevfik SaglamTurkiye Buyuk Millet Meclisi 7 Donem MilletvekiliGorev suresi 8 Mart 1943 2 Eylul 1949Secim bolgesi 1943 SamsunKisisel bilgilerDogum Mehmed Cemil 1878 Sam Osmanli ImparatorluguOlum 2 Eylul 1949 71 yasinda Ankara Turkiye CumhuriyetiOlum nedeni Kalp kriziPartisi Cumhuriyet Halk PartisiEvlilik ler Hamide Hanim Durnev BilselCocuk lar Nimet Alisbah Nilufer Imre Emine AbaogluBitirdigi okul Istanbul Universitesi Hukuk FakultesiMeslegi Hukuk Profesoru AkademisyenHayatiElbasan Cankiri ve Sinop mutasarrifligi yapmis olan Haci Ahmet Kadri Bey ile Emine Hanim in oglu olarak 1878 yilinda Sam da dunyaya gelmistir Baba tarafi Halep esrafindan Niyalzade ailesine mensuptur Okul ve Memuriyet Hayati Babasinin gorev yaptigi Manastir da bulunan Manastir Mekteb i Idadisi nden aliyyu l ala derecesiyle mezun olmus ve akabinde 30 Kasim 1898 de Hariciye Nezareti Tercume Odasi nda Disisleri Bakanligi Tercume Burosu calismaya baslamistir Buradaki memuriyetini surdurdugu esnada Mekteb i Hukuk i Sahane ye kaydolmus ve 1903 yilinda bu okuldan mezun olmustur Mezuniyetinin ardindan Bab i Ali Amedi Kalemi nde gorevlendirildi Bu gorevini surdururken ek olarak 1908 yilinda Darulfunun Hukuk Fakultesi nde Hukuk i Duvel dersleri verdi Bab i Ali Amedi Kalemi ndeki gorevinin ardindan 14 Eylul 1909 da Evkaf Nezareti Emlak Mudurlugu muavinligine 1910 da Memurin Mudurlugune ve bir yil sonra da mektupculuga tayin edildi Mektupculugun lagvi uzerine Emlak Mudurlugune bilahare Suriye Evamir Mudurlugune nakledildi 29 Temmuz 1914 te Sam Evkaf Mudurlugune getirildi ve Darulfunun Hukuk Fakultesi ndeki derslerine ara verdi 25 Subat 1915 te mudurlugune tayin edildi Iki gun sonra kulliyenin idaresi uhdesinde kalmak uzere 27 Subat 1915 te Kudus Evkaf Mudurlugune de tayin edildi Bu gorevleri devam ederken 7 Mayis 1917 3 Haziran 1917 tarihleri arasinda Kudus Mutasarrifligina vekaleten atandi Batum un anavatana katilis surecinde Mayis 1918 de Batum Mutasarrifligina vekaleten atandi asaleten atanmasi ise 2 Ekim 1918 dedir Mondros Ateskes Antlasmasi uyarinca Batum un Ingilizler tarafindan isgali neticesinde fiilen 30 Aralik 1918 resmen ise 31 Mart 1919 da bu gorevi sona ermistir 11 Aralik 1919 da Maras Mutasarrifligina tayin edilmis ise de Fransiz Isgal Guclerinin itirazi sonucunda buraya gidemeyerek Istanbul a donmustur 27 Kasim 1920 de Mekteb i Mulkiye de Hukuk i Amme muderrisligine 1921 de ise Darulfunun Hukuk Fakultesi Hukuk i Duvel muderrisligine getirildi 1 Eylul 1924 te Mulkiye deki derslerini birakarak Hukuk Fakultesi ndeki derslerine devam etti Bu gorevine ek olarak Lozan Antlasmasi na gore kurulacak olan Muhtelit Hakem Mahkemeleri Turk Hakemligi ne tayin edildi Ankara Hukuk Fakultesi nin Kurulusu 1925 te Ankara Hukuk Mektebi nin bugunku Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi kurulmasina katkida bulundu Cumhuriyetin ilk yuksekogrenim kurumu olan Ankara Hukuk Mektebi ni kurmakla gorevli komisyonda reis vekili unvanini tasiyan Cemil Bey kurumun ilk dekani olarak gorev yapti Istanbul Universitesi Rektorlugu 1933 yilindaki Universite reformundan sonra lagvedilen Darulfunun yerine kurulan Istanbul Universitesi nin ilk rektoru Neset Omer Irdelp in kisa sure sonra istifa etmesi uzerine 1934 yilinda Istanbul Universitesi rektoru oldu ve 1943 e kadar bu gorevi surdurdu 22 Haziran 1943 te emekliye ayrilmadan once Turk Devletler Hukuk Enstitusu nu kurdu Emekliliginin ardindan Harp Akademisi nde dersler verdi Milletvekilligi Donemi 1943 yili ara secimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi Samsun milletvekili olarak TBMM ye girdi VIII donemde yeniden Samsun milletvekili secildi 1945 te Birlesmis Milletler Anayasasi ni hazirlama calismalarinda gorev aldi ve ertesi sene Ankara da kurulan Birlesmis Milletler Turk Dernegi nin ilk baskani oldu Turkiye yi uluslararasi kongrelerde temsil etti 26 Nisan 1948 de kendisine Toulouse Universitesi tarafindan fahri hukuk doktorlugu unvani verildi Vefati Fransizca ve Arapca dillerini bilen Cemil Bilsel 2 Eylul 1949 da Ankara da hayatini kaybetti Cenazesi 4 Eylul 1949 tarihinde Cebeci Asri Mezarligi na defnedildi Anisina 1939 yilinda Istanbul Universitesi rektorlugu gorevini surdururken tedris hayatinin 30 yili armagani olarak Tedris Hayatinin Otuzuncu Yil Donumu Hatirasi Olmak Uzere Universite Rektoru ve Hukuk Fakultesi Prof Dr Cemil Bilsel e Armagan isimli kitap hazirlanmistir Istanbul Universitesi nin Fatih ilcesinde bulunan yerleskesinde kendi ismine ithafen bir konferans salonu bulunmaktadir Baslica YapitlariKapitulasyon 1912 Mahserde Bir Hutbe 1914 Cemiyet i Akvam 1923 Lozan 2 cilt 1933 Dunya Baris Buhraninda Bogazlar 1939 Devletler Arasinda Munasebet 1934 Milletlerarasi Hava Hukuku 1948 Tanzimatin Harici Siyaseti 1940 Kaynakca Istanbul Universitesi Prof Cemil Bilsel Konferans Salonu IBB Hizmetler Istanbul Buyuksehir Belediyesi 2019 6 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2020 Mehmet Cemil Bilsel 1878 1949 Ataturk Ansiklopedisi 2 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Basbakanlik Osmanli Arsivi BOA DH d SAID Basbakanlik Osmanli Arsivi Dahiliye Nezareti Sicill i Ahval Defterleri No 106 475Akademik goreviOnce gelen Neset Omer Irdelp Istanbul Universitesi Rektoru 1934 1943 Sonra gelen Tevfik Saglam